Na opnieuw meer lijstjes dan ooit tevoren opgeteld te hebben, is de winnaar van de ZM Jaarlijst 2023 bekend! Het was deze twintigste editie lang spannend tussen de twee koplopers, maar uiteindelijk weet het ‘goeie ouwe’ Obituary ervoor te zorgen dat Marduk niet voor de tweede keer bovenaan staat. Daarmee hebben de lezers van Zware Metalen besloten dat Dying Of Everything de plaat van het jaar 2023 is. Het album kwam al in de tweede week uit, maar jullie waren hem aan het einde van de rit nog lang niet vergeten. Enerzijds misschien opvallend omdat de oude rotten met hun elfde plaat nauwelijks grenzen verleggen. Anderzijds klinkt de plaat daardoor herkenbaar en luistert hij heerlijk weg. Door her en der een snufje thrash toe te voegen, wordt het risico op verveling buiten de deur gehouden en blijft het allemaal heel fris klinken. Ook na bijna veertig jaar. Daarbij zijn de vocalen van John Tardy onverminderd indrukwekkend, is het geluid oké en is de hoes een heus kunstwerk dat je met trots aan de muur kunt hangen. Over die hoes (een van de laatste van kunstenaar Mariusz Lewandowski, die kort na het afronden overleed) en het album vertelde drummer Donald Tardy vol vuur. Dat enthousiasme is ook terug te horen op de plaat zelf. Obituary heeft met Dying Of Everything een plaat gemaakt waarmee de positie van publieksfavoriet moeiteloos wordt bevestigd. We zagen het in jullie lijsten!
Sowieso valt op dat de ouwe rotten het goed doen in deze jubileumeditie. De top vijf van Obituary, Marduk, Cattle Decapitation, Katatonia en Dødheimsgard zijn ieder goed voor decennia aan metalen verdiensten. Het is dan ook prachtig om te zien dat nieuwkomers van eigen bodem, zoals Walg en Helleruin, zich de top tien in weten te boksen. De hoge noteringen voor Sleep Token en Orbit Culture laten tevens zien dat de lezers van Zware Metalen toch een beetje bij de tijd blijven. Los van de trends waaiert de ZM Jaarlijst uit naar alle hoeken van het door ons allen geliefde muziekgenre. Veelzijdige prog, gedateerde hard rock, inheemse black, euforische pagan, apocalyptische thrash, uitgesponnen orgeldoom, bloederige death, geëngageerde post-hardcore, etherische folk; onze lezers zijn van alle markten thuis en pikken zorgvuldig de krenten uit die pluriforme pap.
Om de honderden inzendingen terug te voeren tot één compacte lijst hebben we een puntensysteem bedacht. Iemands favoriete album van 2023 krijgt dertig punten, iemands nummer twee krijgt 29 punten, enzovoorts. Dit betekent dat een nummer één notering drie keer zwaarder weegt dan een twintigste plaats. Deze enorme optelsom levert de volgende, prachtige overzichtslijst op. Doe je voordeel met de ontdekkingsdrift van onze lezers en duik nog eens in de onderstaande lijst om te zien hoe jouw favoriete albums scoorden en wat je allemaal gemist hebt in 2023. Klik nog eens onze recensies aan (we hebben alle albums uit de top 50 beschreven) en zwier ondertussen de bovenstaande afspeellijst van de top 100 aan. Scrollen maar!
- Luister hier de nieuwste aflevering van onze Osmium podcast over de ZM Jaarlijst 2023
- Bekijk hier de 25 beste albums van eigen bodem uit 2023
1. Obituary – Dying Of Everything (2148 punten)
“Aan alles hoor je dat de band met veel plezier aan de plaat heeft gewerkt. Het heeft geleid tot een van de betere albums uit een toch al heel beste discografie. En dat meer dan dertig jaar na het begin … een huzarenstukje!”
2. Marduk – Memento Mori (1989 punten)
“Marduk keert terug naar de dood en dat is wellicht nog wel één van de grootste hoogtepunten van dit toch al niet bepaald misselijke jaar op muzikaal gebied.”
3. Cattle Decapitation – Terrasite (1596 punten)
“Of je je nu wel of niet kunt vinden in de boodschap die de band propageert, het wordt verpakt in een wrede, maar o zo aantrekkelijke en beestachtige extravagantie, zoals je maar zelden tegenkomt. Niemand verwoordt de apocalyps waarmee de mensheid wordt geconfronteerd zo bevlogen, bitter en krachtig als het vijftal uit San Diego.”
4. Katatonia – Sky Void of Stars (1353 punten)
“Katatonia is een band met een door de jaren heen ontwikkeld eigen geluid. En ondanks dat de band inmiddels ruim dertig jaar actief is, voegt hij altijd nieuwe elementen aan zijn geluid toe. Dat maakt het interessant om een nieuw album van Katatonia te verkennen. Met Sky Void Of Stars is dat niet anders.”
5. Dødheimsgard – Black Medium Current (1295 punten)
“Dødheimsgard is een fenomeen en een band die bij elke release toch indruk maakt. Ditmaal doen Vicotnik en trawanten dit met een erg persoonlijk album. Een album dat een zuiverend karakter mee kreeg. Het is een album dat je brengt naar diepere lagen, binnen je eigen persoon, binnen de aarde en ook ver daarbuiten.”
6. Walg – III (1272 punten)
“Bijzonder indrukwekkend nieuw album van de heren van Walg. Dit III overtreft op muzikaal en songtechnisch vlak de twee eerdere al uitmuntende werken. Wat Walg ik toch van de mensheid en dat doe ik al een hele poos, drie werken om precies te zijn! Of misschien al veel langer, dat kan ook. Wie dit niet koopt mag zich toch een potje kapot schamen. Ik walg alvast van zij die dit niet doen.”
7. Immortal – War Against All (1271 punten)
“En daar zijn we dan… vijf jaar nadat de hekken van Blashyrkh opnieuw waren geopend door Demonaz en Horgh keert het inmiddels legendarische Immortal terug met War Against All. Hoewel alleen nog Demonaz over is gebleven, klinkt de plaat nog net zo grim en frostbitten als altijd.”
8. Helleruin – Devils, Death And Dark Arts (1246 punten)
“Met dit nieuwste album Devils, Death And Dark Arts heeft de heer Carchost weer een bron vol smerigheid aangeboord. Het spreekt voor zich dat het ook weer hoog in de jaarlijsten zal eindigen en dat de aanschaf verplicht is!”
9. Primordial – How It Ends (1204 punten)
“De Ieren van Primordial mogen van mij gerust nog wat verder timmeren aan hun carrière. Dit tiende album, How It Ends, mag absoluut geen eindpunt zijn. Laat het gewoon een aankondiging zijn voor nog tien nieuwe platen.”
10. Insomnium – Anno 1696 (1199 punten)
“De treurende ritmes hebben tijd nodig om in al hun glorie door te sijpelen. Maar dan kan niet anders dan geconcludeerd worden dat dit Finse gezelschap, dat inmiddels wel tot de oude garde behoort, zich weer fier bovenaan de ijsschots meldt. Als dit de muzikale weergave is van 1696, doe mij die goede oude tijd dan maar!”
11. Metallica – 72 Seasons (1190 punten)
“Metallica anno 2023 klinkt vooral als een oudemannenband die het rustig aan moet doen en zich niet teveel mag inspannen van de dokter.”
12. In Flames – Foregone (1160 punten)
“In Flames mag gerust stipuleren dat hij op de troon van de melodische death metal zit! Dit Foregone overstijgt met gemak de kwaliteit van de vorige albums. Versta me niet verkeerd, in de buurt van de genialiteit van de albums Lunar Strain, The Jester Race Of Whoracle komen de heren niet, maar dat wordt hen ook niet gevraagd natuurlijk.”
13. Blackbraid – Blackbraid II (1088 punten)
“Blackbraid toont zich op Blackbraid II als een adelaar die zijn weg zwevend, cirkelend op de wind, licht zwierend en vredevol vervolgt. Hoog boven iedereen uit toornend trekt het zijn eigen plan. Er zijn mensen die deze zweefvlucht er aantrekkelijk, indrukwekkend, ijzersterk en machtig uit vinden zien, anderen vinden het wellicht net even te gericht op vertoon en afkomst. Ik weet tot welke groep ik mezelf reken.”
14. Enslaved – Heimdal (1068 punten)
“Je hoort gelijk dat het Enslaved is, maar nog steeds vernieuwen de heren en heerst er weer een compleet andere vibe ten opzichte van het vorige album, Utgard. De composities zijn wederom verbluffend sterk, bombastisch en pakkend.”
15. Blut Aus Nord – Disharmonium – Nahab (1043 punten)
“Blut Aus Nord is een genre op zichzelf dat aanleunt tegen black, doom, prog en zo nu en dan ook Godflesh-industrial. Een uitdaging voor uw mentale en fysieke gezondheid, tevens mijn persoonlijke tagline. Geniet ervan.”
16. Hellripper – Warlocks Grim & Withered Hags (1033 punten)
“Een plaat die met liefde in elkaar is gezet. Het is duidelijk dat Hellripper op zijn hoogtepunt zit. Zowel productietechnisch als muzikaal als creatief overtreft hij zichzelf. Wat een ontzettend consistent en leuk album. Dit is volgens mij de eerste keer dat ik een album beschrijf als ‘leuk’, maar het spelplezier spat er gewoon vanaf.”
17. Dying Fetus – Make Them Beg For Death (1016 punten)
“In de basis krijgen we een zoveelste Dying Fetus-plaat te horen, maar de afwisseling in de nummers zelf en de uitgebalanceerde tracklist zijn werkelijk om te smullen. Dat gegeven maakt Make Them Beg For Death regelrecht jaarlijstmateriaal en één van de betere platen uit de discografie.”
18. Sleep Token – Take Me Back To Eden (898 punten)
“Dit collectief flikt eigenlijk hetzelfde als wat Ghost doet (en deed) in de metalwereld. Niet alleen de muziek zelf vervaagt alle grenzen en zorgt daarmee voor de nodige reuring, maar ook de discussies en het mysterie rondom het imago van de band en heel de marketing maken dat we niet om Sleep Token heen kunnen. Dit gaat een toekomstig headliner worden voor grote festivals. De band heeft een perfect strijdplan en speelt zijn troeven vernuftig uit. “
19. Asagraum – Veil Of Death, Ruptured (883 punten)
“Veil Of Death, Ruptured is met zijn speelduur van net iets over het half uur eerder aan de korte kant, maar elke noot is hier wel essentieel en relevant. Album nummer drie toont veel meer samenhang in stijl en sfeer dan zijn voorgangers. Wie vooral op gevoel luistert, kan zich dan weer tegoed doen aan de troosteloze melancholie. Veil Of Death, Ruptured is het beste wat Asagraum al heeft uitgebracht en de overgave die Obscura op verschillende momenten tentoonspreidt is het mooiste bewijs van de eigen overtuiging over de kwaliteit van het geleverde werk.”
20. Soen – Memorial (879 punten)
“Soen levert met Memorial wederom een gedenkwaardig album af vol met memorabele momenten. Hierbij wordt een lichte koerswijziging ingezet, die volledig in lijn is met de weg die eerder werd ingeslagen. Fans van de band worden op hun wenken bediend en kunnen dit album zonder nadenken aanschaffen.”
21. Cannibal Corpse – Chaos Horrific (855 punten)
“Cannibal Corpse is gewoon zichzelf. Liefhebbers kunnen weer een vette deathmetalplaat toevoegen aan hun collectie. Muzikaal is er niets veranderd, zij het dat alles wat dynamischer klinkt.”
22. Suffocation – Hymns From The Apocrypha (822 punten)
“Met Hyms From The Apocrypha is Suffocation weer helemaal terug van nooit (helemaal) weggeweest. De muziek klinkt fris, geïnspireerd en gretig tot op het bot. Door de technische gelaagdheid is én blijft er genoeg te ontdekken. Op muzikaal gebied schuift het vijftal één van zijn sterkste platen uit de discografie naar voren. Als je dat kunt zeggen na meer dan dertig jaar muziek maken, heb je recht van spreken.”
23. Orbit Culture – Descent (817 punten)
“Descent is een strak album van een ultrastrakke band die enorm veel in zijn mars heeft.”
24. Ne Obliviscaris – Exul (815 punten)
“Ne Obliviscaris heeft met Exul zijn vakmanschap naar een hoger niveau getild. De Australiërs brengen als geen ander eenheid in diversiteit op waarlijk virtuoze wijze. Exul is een zowel kleurrijk als gitzwart boeket van uitstekend uitgewerkte ideeën van individuen uit verschillende continenten. Exul is een zowel extreem als elegant album met meerdere kippenvelmomenten. Exul is zowel verheffend als verpletterend.”
25. Autopsy – Ashes, Organs, Blood and Crypts (795 punten)
“De nieuwe plaat van Autopsy rolt, ramt, stampt en groovet als een malle en oh wat heb ik me vermaakt met deze nieuwe plaat van deze oude-school deathmetalgrootheid. Mensen die wel hebben begrepen hoe goed Autopsy is zullen zich geen buil vallen aan deze plaat.”
26. Afsky – Om Hundrede År (790 punten)
“Om Hundrede År is een album geworden dat authentiek overkomt, emotioneel geladen is en een diepe indruk achterlaat. Hvilken skønhed, Afsky! (Wat een schoonheid, Afsky!)”
27. Frozen Soul – Glacial Domination (787 punten)
“Dankzij Glacial Domination hangen we Frozen Soul nog maar eens apart. Het vijftal doet niets nieuws onder de horizon, maar weet de weegschaal met bekende ingrediënten feilloos in balans te brengen en daarmee de harten van vele deathmetalliefhebbers wederom te doen smelten. Wie dacht dat Crypt Of Ice een gelukstreffer was, komt bedrogen uit. De Amerikanen pakken op dit tweede album minstens zo doeltreffend uit, mogelijk nog sterker.”
28. Baroness – Stone (785 punten)
“Het blijft een moeilijk beestje, dit Baroness, al hoor je echt dat deze muzikanten beter op mekaar ingespeeld zijn. Het levert meer dan een handvol aan nummers op die van een hoger niveau zijn dan op de laatste platen. Uiteraard zal dat erg subjectief blijven, want deze Amerikanen presenteerden in het verleden telkens een oceaan aan geluidsgolven om in te verdrinken, terwijl anderen konden blijven spartelen. Met Stone is de kans een pak hoger dat je niet zeeziek wordt en kan genieten van de reis.”
29. Wayfarer – American Gothic (777 punten)
“Elk nummer heeft niet alleen een subliem geluid, maar de sfeer van de hele plaat wordt ook duidelijk overgebracht, wat knap werk is met al de invloeden die de revue passeren.”
30. Sulphur Aeon – Seven Crowns and Seven Seals (765 punten)
“Sulphur Aeon laat op Seven Crowns and Seven Seals horen dat het doorontwikkeld is en toont aan nog steeds meer dan relevant te zijn. Een band die steevast kwaliteitsproducten levert, verdient alle lof. Deze plaat is geen uitzondering en hiermee verankeren ze zich nog vaster op de hoogste treden van de deathmetalladder.”
“Soms, heel soms komt er zo een album langs dat je van voor tot achter grijpt. Géén enkele verspilde seconde aan onvervalste klasse. Als een gilamonster laat het niet meer los en doet het je trippen op het meegeleverde gif. Wat een album. King Gizzard & The Wizard Lizard overtreft zichzelf op alle vlakken terwijl men niks meer te bewijzen had. Essentieel voor elke metal- en muziekliefhebber, dit geschubd curiosum.”
32. Bell Witch – Future’s Shadow Part 1: The Clandestine Gate (685 punten)
“Vergeet strofe-refrein of een andere typische songstructuur. The Clandestine Gate is een compositie die uit een aantal muzikale bewegingen bestaat, die nu en dan, in licht gewijzigde vorm, terugkeren. Naarmate de 83 minuten vorderen, krijg je zo toch enige vat op de muziek. De bewegingen bestaan uit zeven à tien minuten. Is elke noot even noodzakelijk? Is elke minuut even spannend? Neen, en dat is ook niet de bedoeling. De bedoeling is niet meedoen aan de schreeuwen om aandacht die onze media beheersen, maar meegaan in de flow van de muziek, het meedrijven op emotie.”
33. …And Oceans – As In Gardens, So In Tombs (683 punten)
“Het is weinig bands gegeven. Krap twintig jaar lag …And Oceans in coma te wachten op het juiste moment om te herrijzen. In 2020 was daar dan uit het niets het magistrale Cosmic World Mother. Het moge duidelijk zijn dat …And Oceans na die goed ontvangen plaat wederom een album van hoge kwaliteit weet uit te brengen. “
34. Overkill – Scorched (682 punten)
“Een slecht Overkill-album bestaat simpelweg niet. Scorched zal naar alle waarschijnlijkheid niet worden beschouwd als het beste wat Overkill ooit heeft gemaakt, maar de band heeft onder andere met nummers als The Surgeon, Wicked Place en het titelnummer wel enkele leuke toevoegingen aan zijn repertoire weten toe te voegen.”
35. Tsjuder – Helvegr (666 punten)
“Dit Helvegr van het Noorse Tsjuder mag je gerust een beestig hard, brutaal blackmetalplaatje noemen. De heren zijn terug na acht jaar afwezigheid en wat ze brengen kan echt wel tellen.”
36. The Ocean – Holocene (656 punten)
“We leven momenteel in het holoceen en de plaat klinkt dan ook “van nu”. Geologisch gezien is het holoceen ook nog eens een vrij rustig tijdvlak en dus is dit zeker niet de meest heftige plaat uit de discografie van onze zilte vrienden. En zo is echt over alles nagedacht. Dat maakt dat de kwaliteit groot is. Zeer groot. Holocene vraagt, nee eist verwondering en bewondering.”
37. Haken – Fauna (630 punten)
“Fauna is een geweldig en divers album geworden dat zich kan meten met de beste albums uit de carrière van Haken. Sterker nog, misschien is het wel het beste album tot nu toe. Het prachtige artwork van Dan Goldsworthy, vol met verwijzingen naar de nummers op dit album, maakt het helemaal af. “
38. Aara – Triade III: Nyx (622 punten)
“Het is een uitmuntend werkstuk, dit Triade III: Nyx van het Zwitserse Aara. Noem het gerust ultrasnelle atmosferische, verhalende black metal van de bovenste plank.”
39. Wolvennest – The Dark Path To The Light (611 punten)
“The Dark Path to the Light is prachtig, onwaarschijnlijk schitterend en machtig. Maar pas op: luister het niet teveel. Dit is geen achtergrondmuziek voor bij het koken, dit is muzikale magie. Daar moet je met mate aan blootgesteld worden. Eventjes. Eventjes elke dag. Eén uurtje. Ja, één uurtje. Dat mag.”
40. Taake – Et Hav Av Avstand (608 punten)
“Het niet mee willen met de (huidige) evolutie van metalmuziek en het vasthouden aan het bekende recept klinkt misschien wat achterhaald, maar Hoest heeft een missie en dat is vooral maken waar hij goed in is: black metal. En het verveelt nog steeds niet!”
41. Cryptopsy – As Gomorrah Burns (598 punten)
“De balans tussen technisch, bruut en behapbaar is weer feilloos uitgevoerd en daar valt geen speld tussen te krijgen. Het album bevat voldoende afwisseling om ook op de langere termijn nog interessant te blijven. De Canadezen stoken het vuurtje dus weer flink op en brengen één van de beste platen uit tot nu toe.”
42. Svalbard – The Weight Of The Mask (594 punten)
“Met The Weight Of The Mask brengen de Britten hun vijfde album uit, uitgebracht op Nuclear Blast. Dat is een grote stap voorwaarts, maar ook een ietwat merkwaardige, gezien de stal van het metallabel daar. Svalbard overtreft zichzelf echter en dat is best knap gezien de kwaliteit van de voorgaande platen. Prachtplaat!”
43. Shylmagoghnar – Convergence (589 punten)
“Convergence is een ware reis doorheen multipele extreme metalstijlen. Je hoort echter vooral atmosferische, symfonische elementen die zo nu en dan worden opgesmukt met heavymetalthema’s en met maar een weinig black- of deathmetalinvloeden. Dat kan echter geen kwaad. Shylmagoghnar schrijft zijn eigen geschiedenis en doet dit door middel van zijn eigen handtekening.”
44. The Color of Rain – Oceans Above (587 punten)
“Een album dat klopt van begin tot eind volop variatie biedt voor wie het wil horen. Want u moet natuurlijk wél moeite doen voor Oceans Above. Het is geen gemakkelijke kost, deze even fraaie als deprimerende wandeling door het hoofd van Meulenbeld. De liefhebber weet hier evenwel wel raad mee en zal het beoordelen als een ongekend knappe plaat van Nederlandse bodem.”
45. Bodyfarm – Ultimate Abomination (580 punten)
“Bodyfarm laat in de slipstream van recente releases van – we noemen er maar een paar – Graceless en Necrotesque nog maar eens zien dat de Nederlandse deathmetalscene er ook na het vertrek van het meesterlijke Thanatos nog prima voor staat. Ultimate Abomination is een lekker afwisselende en aansprekende deathmetalplaat geworden, die diverse invalshoeken raakt en allemaal even overtuigend.”
46. Angelus Apatrida – Aftermath (576 punten)
“Aftermath gaat er aan bijdragen om Angelus Apatrida naar nog grotere bekendheid te doen stijgen.”
47. Schavot – Kronieken Uit De Nevel (574 punten)
“Laat ik afsluiten met te stellen dat ook dit album van Schavot, Kronieken Uit De Nevel, niet mag ontbreken in je blackmetalcollectie. Toch wel? Dan sleep ik je in hoogst eigen persoon de brandstapel op. Een schouwspel dat naar alle waarschijnlijkheid met alle plezier zal bijgewoond worden door de heer Velthuis. Vermoedelijk sleurt hij de heer Bruyneel ook mee, dan kan deze brave man er nog een kunstwerkje van maken ook.”
48. Myrkur – Spine (569 punten)
“Als ik kwaad zou willen, dan zou ik kunnen zeggen dat het een wisselvallig album is dat teveel kanten op schiet en waar een rode lijn ontbreekt. Maar ik zou ook kunnen zeggen dat Amalie Bruun zich weer van een andere kant laat zien zonder haar folk- en blackmetalverleden uit het oog te verliezen. Maar misschien moet ik het er maar op houden dat deze dame simpelweg niet voor één gat te vangen is en gewoon doet waar ze zin in heeft. Dan is Spine gewoon weer een nieuwe kant. Een kant met een beetje indiepop, een beetje folk, een beetje black metal en heel veel die prachtige stem.”
49. Imperium Dekadenz – Into Sorrow Evermore (563 punten)
“Ongelooflijk sterk album dit Into Sorrow Evermore. Een album dat de vorige plaat vlotjes aan de kant duwt en een prominentere plaats inneemt in het al uitgebreide oeuvre van deze beide heren van Imperium Dekadenz.”
50. Panopticon – The Rime Of Memory (560 punten)
“Soms kom je muziek tegen die onder je huid kruipt, die je niet meer loslaat, tot in je diepste cellen binnendringt en je tot op het bot toe raakt. Een album dat niet alleen – met recht – je als muziek in de oren klinkt, maar dat je emotioneel raakt, dat je voelt. Dit The Rime Of Memory van Panopticon is er zo eentje.”
Klik hier voor de 51 tot en met 265!
Bekijk hier de jaarlijsten van alle voorgaande jaren:
Bekijk hier de jaarlijsten van ons redactieteam: