De testosteron giert nog door het lichaam dankzij het overrompelende festijn van Kiss, maar de tweede dag van Tons Of Rock 2019 belooft minstens zo monumentaal te worden. Omarmd door het old-school geweld van Mayhem, Possessed, Vreid en Vltimas, neemt Noorwegen afscheid van Slayer. Tom Araya blijft na afloop minutenlang naar het publiek staren om zijn vertrek te verwerken. De laatste keer Raining Blood, Chemical Warfare, South Of Heaven, Hell Awaits, Angel Of Death… Een leven zonder Slayer is een leeg bestaan. Met een brok in de keel wordt de volgende verslaggeving genoteerd.
Lees ook ons verslag van het openingsconcert van Accept, de donderdag met Kiss en de zaterdag met Def Leppard!
The Hu (Scream Stage)
Voordat de reeks aan old-school metalbands start, is het aan de strijdliederen van The Hu om het publiek moed in te spreken. Bij het openen van het festivalterrein staan er al rijen bezoekers klaar om met deze Mongolen de Chinese muur te bestormen. Met nog maar drie uitgebrachte nummers in de zelf uitgevonden ‘hunnu rock’-stijl, heeft de band zich internationaal op de kaart gezet en de president van Mongolië heeft The Hu zelfs gelauwerd voor het verspreiden van de eigen cultuur. De traditionele instrumentatie en geiterige keelzang herbergt een Polynesische Maori-uitstraling, terwijl de voortgebrachte groove van de morin khuur tijdens hit Yuve Yuve Yu sterk doet denken aan de jazzrock van Morphine. De publieksrespons is uitzinnig voor dit vroege tijdstip. De grote trommels geven, naast het ‘gewone’ drumstel, een sterk ritmische cadans en werken even trancematig als Heilung. Het is dus geen verrassing dat de Noren hier enthousiast over zijn en binnen onze Castlefest-scene gaat dit ook scoren. De acht muzikanten brengen een uitgekiende podiumpresentatie, een vereerde uitstraling, aanstekelijke melodieën en een algeheel verfrissende nieuwigheid. Dat de volledige Scream Stage na afloop nog minuten lang ‘Hu-hu-hu-hu!’ scandeert, zegt genoeg. Organisatie van Roadburn, leest u mee?
Hällas (Vampire Stage)
De kleine lettertjes op het affiche van Tons Of Rock blijven verrassen, zo ook de weelderige orgelrock met heavy gitaren van Hällas. Ik krijg er een Tribulation-gevoel bij, maar het eigen Dool en Death Alley schieten ook te binnen. De riff-gedreven retrorock wordt gebracht met lange haren, dikke snorren en broeken waarvan de pijpen onderaan steeds breder worden. De band bestempelt zijn muziek liever als ‘adventure rock’ en dat is begrijpelijk wanneer je de excentrieke zanger/bassist Tommy Alexandersson met make-up, cape en glimmende hakken ziet. De vintage rock à la Uriah Heep refereert aan vervlogen tijden, maar wordt bevlogen gespeeld. Toeschouwers met shirts van Deep Purple en Motorpsycho staan hier naast elkaar te genieten, want Hällas weet naadloos over te schakelen van progrock naar Black Sabbath en zelfs The Police. In lager tempo is het geheel niet altijd even onderscheidend, maar zodra de versnelling arriveert, wordt de aandacht weer getrokken. Een puur, op de muziek gefocust optreden.
Vltimas (Vampire Stage)
We laten de progressieve moderniteit van Tesseract links liggen, want de nieuwe supergroep Vltimas komt in Noorwegen debuteren. Klaarblijkelijk had Blasphemer nog wat ongebruikte riffs op zolder liggen en vroeg hij de retestrakke Flo Mounier om de ritmesectie te verzorgen. Het werd echter daadwerkelijk een supergroep toen iets goddeloos de studio in marcheerde: David Vincent. Een gedurfde zet, want sinds het misbaksel Illud Divinum Insanus is hij niet meer op nieuw studiomateriaal te horen geweest. Daar is op debuutplaat Something Wicked Marches In niets van te merken en het is duidelijk dat de beste man door de I Am Morbid-optredens scherp gebleven is. Zodoende schrijdt er vandaag een deathmetalinstituut over de planken als een Zorro met goatee in potloodventerjas. De fijn razende deathmetalriffs zijn één stop ‘n go verwijderd van een blacktransformatie en geven de ruimte aan de fratsen van Evil D. Zijn houterige handbewegingen en danspasjes op de extreme metal toveren een glimlacht op ieders gezicht. Als een belerende onderwijzer met opgestoken vinger vraagt hij het publiek om gejoel en hij krijgt het.
Vreid (Vampire Stage)
Na Vltimas volgt Vreid en dus blijven we in de invloedssfeer van het Season Of Mist-label. Festivaldirecteur Jarle Kvåle (op het podium beter bekend als Hváll) speelt basgitaar, maar van vriendjespolitiek is hier geen sprake. Daar is het vorig jaar uitgebrachte Lifehunger een te sterke meloblackplaat voor. Bovendien, in organisatorisch opzicht loopt het hele festival op rolletjes en dus kan de guitige man met zijn uitnodigende glimlach even komen optreden. De ijzige riffs, spookhuisorgels en scherpe geluidsmix waarin de gitaren goed naar voren komen, doen bijna vergeten dat Mayhem zo dadelijk nog speelt. De vuisten en hoorns gaan de lucht in, want de verering van de Noorse blackmetaltraditie à la Kampfar en Einherjer is aanstekelijk. Dat komt ook doordat Vreid er een echte show van maakt. Voor het eerst zien we grootse vlammen in één van de festivaltenten gespuwd worden en de backdrop van de recentste albumhoes zet sfeer. De Windir-topper Journey To The End, uiteraard opgedragen aan meesterbrein Valfar, is de kers op de taart.
Mayhem (Scream Stage)
Tijdens mijn oversteek van de Vampire Stage naar de Scream Stage, word ik ingehaald door drie tienerjochies gehuld in Mayhem-shirts die hals over de kop naar dezelfde tent rennen. In welk ander land dan Noorwegen gebeurt zoiets? Geen Lil Kleine, Ronnie Flex, Bastille of Kensington, maar Pure Fucking Armageddon! De jeugdige anticipatie werkt aanstekelijk, want vooraan in de tent wordt zelfs uitbundig gereageerd op de door roadies uitgevoerde soundcheck. Zo iconisch is het knisperende gitaargeluid van deze legendarische blackmetalband. Met een overwinningsdeuntje en een lading podiumrook komen de muzikanten dan eindelijk op, maar waar is de aankleding gebleven? Tijdens vorige tours door Europa werd met gewaden, kaarsen en altaars een mythische sfeer opgewekt, maar nu staan de bandleden in zwarte shirts en broeken op het podium. Het lijkt er op alsof Attila vanochtend in zijn pyjama een kom muesli zat te eten, in zijn agenda keek en tot zijn grote schrik zag dat er vandaag een optreden tijdens Tons Of Rock 2019 gepland stond. De zanger kon nog net wat schmink op zijn lichaam wrijven en trok een omgekeerd kruis groter dan de kettingen van Gucci Mane uit de kledingkast.
Met robotische danspasjes en een draadloze microfoon, pruttelt de frontman zijn fluisterkrijsen en wurggorgels naar buiten: een vreemd stukje showbizz. Tot overmaat van ramp is het geluid extreem rommelig en hebben de gitaristen te kampen met technische mankementen. Het scheelt in ieder geval dat de mindere nummers van Mayhem de revue passeren: To Daimonion, Dark Night Of The Soul en A Bloodsword And A Colder Sun, Part II. Na twintig minuten begint het optreden dan echt wanneer de bandleden van het podium verdwijnen en Freezing Moon ingezet wordt. Bij terugkomst zijn de mannen ineens wél gehuld in de bekende gewaden, maar dat kan toch alleen maar lachwekkend zijn? Zeker wanneer de roadies in korte broeken en slippers aan de zijlijn de gitaren staan te stemmen. Om de reikhalzende aandacht zo prutserig gekunsteld te beantwoorden is de nalatenschap van Mayhem onwaardig. Het publiek scandeert de bandnaam, maar heel overtuigd komt dat niet over. De eersten taaien af richting de Main Stage voor Slayer, maar de diehards worden beloond met het sferische De Mysteriis Dom Sathanas en het rammelende Deathcrush. Ondanks die ongeëvenaarde klassiekers blijft een wrange nasmaak hangen, want Mayhem kan zo veel beter.
Slayer (Main Stage)
“Are you ready? Because when it’s over, it’s over!” Wie had gedacht dat Slayer de eerste van de grote vier zou zijn die er de brui aan geeft? Zo’n beetje heel de redactie van Zware Metalen heeft z’n zegje over het afscheid van Slayer al gedaan (Zwolle, Dortmund, Graspop), maar nu kom ook ik aan de beurt. Het is geen geheim dat Kerry King en Tom Araya op elkaar uitgekeken business partners zijn en zonder Jeff Hanneman en Dave Lombardo is de sleur er ook een beetje in gekomen. Maar toch, toen Plato zijn Ideeënleer formuleerde werd Slayer opgegeven als de oerstaat van het metalgenre. Dezelfde jochies die daarnet naar Mayhem renden, vliegen nu de heuvel af richting het hoofdpodium. Slayer betekent nog te veel, dit optreden is nog te goed. Wanneer worden we wakker uit deze nachtmerrie?
Bij aanvang moeten we door een aantal minder iconische nieuwelingen heen bijten, al doet World Painted Blood het niet slecht. Meteen is duidelijk dat King en Gary Holt, gadegeslagen door een verveeld toekijkende Araya, een voortreffelijk gitaartandem vormen. Slayer heeft geen fratsen en theater nodig om Tons Of Rock 2019 te overwinnen. Natuurlijk, de grote backdrop en het gespuwde vuur helpen mee, maar het zijn toch vooral de riffs, riffs en nog meer riffs uit de opgestapelde Marshall-versterkers die voor kippenvel zorgen. Het typisch afstandelijke geluid van een groot festivalpodium, waarin de riffs wat weggemoffeld worden, geldt als een kleine smet.
Vanaf War Ensemble zijn we pas echt los en zelfs de stoïcijnse King kan zich er niet van weerhouden de mythische lyriek van Chemical Warfare mee te schreeuwen. Seasons In The Abyss luidt een ongeëvenaarde reeks hoogtepunten in: Hell Awaits, South Of Heaven, Raining Blood, Black Magic, Dead Skin Mask, Angel Of Death. Het metalpensioen kan niet echt zijn, Slayer speelt nog met zo’n overtuigende intensiteit! Maar met een headbang en een traan zijn we vandaag genoodzaakt afscheid te nemen van één van de meest legendarische bands aller tijden. King gooit onverschillig een aantal plectrums het publiek in, maar Araya blijft vijf minuten achter om alles nog even in te nemen is zichtbaar ontroerd, en wij daardoor ook. Het afscheid voelt te oprecht om een marketingtruc te zijn.
Possessed (Vampire Stage)
Het afscheid van Slayer valt zwaar op de maag en elk ander concert voelt overbodig. De opsteker bij Possessed is de wetenschap dat de betere gitaarmuziek zal blijven voortbestaan. En in tegenstelling tot Slayer is Possessed levendiger dan ooit, getuige de recentelijk uitgebrachte en uitstekende ‘comeback’-plaat Revelations Of Oblivion. Storm In My Mind, duidelijk ingegeven door het gitaarspel van Exodus, vormt nog een gepaste ode aan de zojuist geziene Gary Holt. Een uitgeputte maar voldane band beleeft vanavond de laatste show van zijn festivaltour door Europa. Het is wat lastig in te schatten hoe oprecht de Amerikaanse dankbaarheid is, maar de uitbundige publieksreactie zorgt ervoor dat de band zijn toebedeelde speeltijd enkele minuten overschrijdt met de afsluiter No More Room In Hell. Vijf headbangende mannen die volledig in hun element zijn, brengen heerlijk zware thrash die aan de wieg van de death metal stond. Natuurlijk springt de verlamde Jeff Becerra met zijn old-school Death en Pestilence keelklanken in het oog. Felle thrashriffs schakelen ineens om naar herkenbare deathmetalchugs en vooral Gruesome-gitarist Daniel Gonzalez imponeert.
Volbeat (Main Stage)
Met het aanbreken van de avond wordt een duidelijke splitsing in het festivalpubliek merkbaar: de ene helft kan je na Slayer opvegen, de andere helft begint net een beetje warm te draaien voor Volbeat. Het persteam van Zware Metalen valt duidelijk in het eerste kamp, maar pakt er een zakje churros bij en gaat op de VIP-tribune zitten voor een ongekleurd oordeel. De stoelen om ons heen worden bezeten door ouder publiek dat de hele dag naar deze huiselijk klinkende metal heeft uitgekeken. Tijdens de opener The Devil’s Bleeding Crown wordt duidelijk dat dit optreden vooral op de meezingbare refreinen en meeknikbare grooves zal leunen. Het is natuurlijk een onmogelijke opgave om headliner te zijn nadat Kiss dat de dag ervoor was en het lijkt erop alsof Volbeat het bij voorbaat al opgegeven heeft om een show van rivaliserende proporties te brengen. Pick your battles.
Voor de sobere opstelling is een logische verklaring: Volbeat draait deze zomer niet uitgebreid mee in het festivalcircuit. In augustus wordt een nieuwe plaat uitgebracht en het optreden tijdens Tons Of Rock is een eenmalig uitstapje vanuit Denemarken. Zie deze vertoning dus als een ontspannen repetitie voor de najaarstour waarin grote zalen als de Ziggo Dome bezocht gaan worden. Over het nieuwe Rewind, Replay, Rebound gesproken: daar worden vandaag vier nummers van gespeeld. Vooral The Everlasting valt op met een thrashriffje dat pittiger is dan de standaardformule, maar het heeft er alles van weg dat de zevende plaat net als de vorige zes zal gaan klinken. Dat is zowel de grootste zegen en val voor deze groovemetalband. Het geluid is, buiten de krachtige, jodelende en zuivere Presley-zang van Michael Poulsen om, in geen enkel opzicht opvallend te noemen.
Na verloop van tijd wordt dit optreden van Volbeat gereduceerd tot een nondescripte boel. Zonder opvallende showelementen of muziek, dwaalt de aandacht af en dutten we in. De luidsprekers hebben er klaarblijkelijk ook last van, want in de staart van het optreden houden ze er een paar keer mee op. Dat moet toch een signaal zijn. De metalboogiewoogie van 16 Dollars, het stevige Pool Of Booze, Booze, Booza of de Johnny Cash-tribute Sad Man’s Tongue, zorgen als de pakkende, door rockabilly ingegeven hits van de band voor een kleine opleving. Maar net als drummer Jon Larsen, die haast beledigd applaus van het publiek in ontvangst neemt, verveel ik me stierlijk. Er zit een limiet op hoe lang je kunt kijken naar gitaristen die van het ene uiteinde van het podium naar het andere rennen om de gapende leegte te vullen. We mogen van geluk spreken dat de toegift alleen Still Counting bedraagt. De fans zullen ongetwijfeld tevreden gesteld zijn, maar voor de anderen heeft dit optreden simpelweg plaatsgevonden.
Lees ook ons verslag van het openingsconcert van Accept, de donderdag met Kiss en de zaterdag met Def Leppard!
Foto’s:
Niek van de Vondervoort (website)
Datum en locatie:
28 juni 2019, Ekeberg, Oslo, Noorwegen
Link: