Roadburn 2022: een zondag vol intensiteit

Op dag vier van Roadburn 2022 meldde zich dan eindelijk een schrijvend redacteur die uitgerust en fris gekleed heen en weer liep tussen de geweldige The Terminal in de Koepelhal en de oude vertrouwde Main Stage van 013. Remco Faasen had vooraf een schema opgesteld, dat gedeeld met fotograaf Ruth Mampuys… om er vervolgens vanaf te wijken. Dat leverde behalve boze blikken van fotograaf richting schrijver een verslag op waarbij er deels wél tekst is maar geen foto’s en omgekeerd.

Bekijk ook ons fotoverslag van donderdag 21 april, vrijdag 22 april en zaterdag 23 april en luister onze aflevering van de Osmium podcast over het festival!

Terzij de Horde & Gggu:ll (The Terminal)

Terzij de Horde heeft eindelijk een nieuw album en presenteert dat vandaag in een bomvolle Terminal. Dat gebeurt op de enige manier die Terzij de Horde kent: intens en muzikaal tot in de puntjes verzorgd. Het heeft haast iets achteloos waarop deze band tekeer gaat. Als een machine waarin ieder radertje klopt. Snoeihard ook. En In One of These, I Am Your Enemy is dan wel niet lang van stof, het materiaal mag er zijn.

Even later is het de beurt aan Ggu:ll om acte de présence te geven in eigen stad. De schreeuw van Joost Vervoort wordt vervangen door de donkere grunt van WvdV en de muziek gaat een tandje terug naar lang en bezwerend, heerlijk! Terzij de Horde neemt vervolgens de rol van gastheer weer op zich en de zaal wordt wederom gevuld met gruizige, afwijkende en surrealistische klanken met daaroverheen de klaagzang van Vervoort. Het stuivertje wisselen van muzikanten stopt als de leden van Ggu:ll zich weer melden en die van Terzij de Horde blijven staan. Later dit jaar brengen beide bands een split uit en dat is bij voorbaat al een prettig vooruitzicht, vandaag wordt op het podium al duidelijk dat dat album iets is om naar uit te kijken: twee bands uit het kwalitatief hoogstaande Nederlandse wereldje van de extreme muziek die elkaar vinden: wát een tijd om te leven!

De muzikale samenwerking is een fraaie samensmelting tussen twee stijlen: sloom maar ook hard, waarbij Joost Vervoort de vocalen van zijn collega nèt dat extra zetje geeft om het helemaal af te maken. Het is een oorgasme voor de liefhebber: het applaus is dan ook terecht lang en luid.

Liturgy (Main Stage)

Ik heb een beetje een haat-liefdeverhouding met Roadburn. Liefde omdat er vaak unieke samenwerkingen op het podium plaatsvinden (hallo Terzij de Horde en Ggu:ll), haat omdat er vaak een beetje een pretentieus sfeertje om het festival hangt, zo van ‘kijk ons eens bijzonder zijn’. Als bezoeker, sorry: belever, moet je alles dan maar gelijk goed vinden omdat het nu eenmaal op Roadburn staat. Liturgy combineert beide aspecten. Het optreden is gehypet door de curators Milena Eva en Thomas Scarione van Gggolddd, maar is ook bijzonder omdat er twaalf man op het podium verschijnen, tot en met een harpist en een trompettist aan toe. Die gaan samen met de vier leden van Liturgy black metal maken. In de praktijk worden korte, vlammende blackmetalstukken afgewisseld afgewisseld met langere delen die het best te omschrijven zijn als een doos instrumenten die van de trap valt. Op de achtergrond speelt een film, maar ondanks de teksten die de verhaallijn uitleggen, ben ik binnen vijf minuten de draad al kwijt. De enige constante in dit geheel is de krijs van Hunter Hunt-Hendrix, die af en toe langs komt scheuren.

Maar dan. Het wonder van Roadburn. De samenwerkende muzikanten beginnen me te prikkelen, zeker in de blackmetaldelen. Zelfs de harp – in mijn oren één van de meest overbodige muziekinstrumenten ooit – begint langzaam op zijn plek te vallen binnen het geheel. Ik ben geen fan van de stem van Hunt-Hendrix, daarvoor zit er te weinig variatie in, maar haar zang maakt het blackmetaldeel wél krachtiger en de fraaie lichtshow helpt daarbij. Het heeft in de verte wel wat weg van Grey Aura, dit Amerikaanse gezelschap en voor die band moet je ook even de tijd nemen.

Solar Temple & Dead Neanderthals (The Terminal)

Een uitstapje van het afgesproken programma: een bezoekje van de samenwerking tussen Solar Temple en Dead Neanderthals. Mijn eerste kennismaking met het laatste gezelschap beviel maar matig, maar een optreden van Solar Temple klinkt aanlokkelijk. En wat blijkt: opnieuw een pluim voor Roadburn voor een prachtige collaboratie. De zwevende black metal van Solar Temple gaan uitstekend samen met de afwijkende klanken van Dead Neanderthals en zorgen voor een hypnotiserende muzikale reis. De lang uitgerekte nummers met daar doorheen de fraaie zang van Solar Temple’s O zijn een genot voor het oor.

In tegenstelling tot de eerdere optredens van vandaag, is black metal nu slechts het startpunt voor een meer uitgeklede vorm van muziek die zwaar leunt op de keyboards van Neandertaler Otto Kokke en soms zelfs progressive aandoet. Als in een trip speelt het gezelschap drie lange nummers, maar ze zijn allemaal raak, waardoor het bijna op één volledig nummer lijkt. Deze samenwerking moét leiden tot een uitgave in wat voor vorm dan ook, want dit is te mooi om te laten liggen.

מזמור (Mizmor) (The Terminal)

Terwijl fotograaf Ruth Mampuys braaf foto’s maakt van Lingua Ignota, gaat uw verslaggever na een snelle hap naar מזמור, Mizmor in beter leesbare tekens. Of psalm in het Herbreeuws. In The Terminal treffen we flitsende gitaarsolo’s, dubbele blast beats, botergeile basloopjes maar dan niets van dat alles want Mizmor brengt doom en dan ook nog eens van het extreme soort. Zeg maar in de categorie één aanslag per minuut. Het is al gauw een gaan van mensen uit The Terminal want dit is een band voor de liefhebber. Droevig stemmend, traag met een hoofdletter T. Oppertreurwilg en enig bandlid A.L.N. heeft een veelzijdige stem maar weet in alle varianten zijn treurigheid over te brengen.

Mizmor speelt vandaag het derde album Cairn integraal en dat betekent twee langgerekte kalme nummers voordat we plots worden opgeschikt met de onvervalste black metal van het nummer Carin to Suicide. Het zorgt voor een compleet nieuwe dimensie aan het geluid van deze band, helemaal als er ook nog eens de nodige geluidseffecten aan worden toegevoegd. En het komt allemaal kraakhelder over in deze fijne zaal. Het optreden van Mizmor eindigt weer uiterst beheerst en kalm. Een fraai optreden van een opmerkelijke band.

Hangman’s Chair & Regarde les Hommes Tomber (Main Stage)

Weer een samenwerking, ditmaal ontstaan in Frankrijk. Doommetalband Hangman’s Chair en het zwartgeblakerde gezelschap Regarde les Hommes Tomber vonden elkaar en er hebben niet meer zoveel Fransen op een podium gestaan sinds Napoleon Bonaparte zijn broer Lodewijk ‘konijn’ van Holland maakte. Negen man in totaal, met alle snarenplukkers op een rij: de beide zangers aan de linker- en rechterkant van het podium en de drummers erachter. Behalve hun nationaliteit delen beide bands niet zo gek veel op muzikaal gebied, maar vandaag loopt alles uitstekend in elkaar over en wordt er gemakkelijk van doom naar black en weer terug gemusiceerd. Bovendien werkt het enthousiasme van de mannen op het podium aanstekelijk: er wordt fanatiek meegeleefd met de eigen muziek.

De nummers kennen een enigszins voorspelbaar verloop: een lange, kalme opbouw, gevolgd door een explosie van geluid en daarna een soort wedstrijd tussen de twee bandstijlen, waarbij de afwisseling tussen de grunt van T.C. (Regarde les Hommes Tomber) en de cleane zang van Cédric Toufouti (Hangman’s Chair) een fijne is. Het samenspel mist de intensiteit die eerdere samenwerking vandaag bracht, maar dat is helemaal niet erg. Beide bands spelen hier vrij soepeltjes hun materiaal, alsof er één groot Regarde les Hangman’s Chair op het podium staat in plaats van twee groepen. En ondertussen zit er constant een spanning in de muziek, alert als je als luisteraar bent op wanneer de muzikale bom gaat barsten. Het zorgt voor opnieuw een uiterst aangename ervaring.

Lamp of Murmuur (The Terminal)

Hypealert! M. is met zijn Lamp of Murmuur de nieuwe undergroundsensatie uit scene der United States Black Metal. De heer M. zit blijkbaar nogal ruim in zijn tijd, want sinds 2019 heeft hij elk jaar een rits releases uitgebracht. Nog maar zeer recent heeft de inmiddels samengestelde liveband zijn debuut gemaakt op een podium en nu maakt Europa kennis met de door corpse paint, handschoenen en een mondkapje volledig onherkenbare M. en zijn kornuiten.

Helaas voor M. neem ik mijn USBM met een flinke dosis scepsis. Een beetje vanuit het idee ‘moeten die Yanks dat nu ook al jatten’? Met bands als Uada en Wolves in the Throne Room kan ik evenwel uitstekend uit de voeten, anders wordt als het bandgeluid écht richting de Scandinavische grondleggers gaat. En daar opereert Lamp of Murmuur juist in, in ieder geval als het gaat om voorkomen, want wát lijkt de inhuurbassist toch op Mayhem’s Euronymous…

Muzikaal gooit Lamp of Murmuur wat stijlen door elkaar. De basis is Scandinavische black metal, maar er komen net zo goed heavy, thrash en gothic metal voorbij. Het resultaat is maar matig. Wie kwaad wil spreken zou kunnen zeggen dat M. zich er nogal gemakkelijk vanaf maakt. Hij gaat voor de snelle winst met degelijk gerampetamp dat verder niet veel diepgang heeft. Daar komt bij dat M. niet zo’n geweldige zanger is. Op inzet komt de band een heel eind, wat originaliteit betreft is het nogal behelpen met dit geheel dat iéts te nadrukkelijk naar Mayhem’s De Mysteriis Dom Sathanas heeft gekeken én geluisterd, want wat probeert M. toch als Atilla Csihar te klinken. De zaal is best enthousiast, maar mijn ding is het niet, deze krampachtig-trve-proberen-over-te-komen-Amerikaanse-posertroep. In de directe omgeving van Tilburg zijn al twintig betere bands te vinden dan deze doffe lampjes uit godbetert Los Angeles.

Full of Hell (Main Stage)

Het is gedaan met de rust. De geluidsterroristen van Full of Hell, aangevuld met ELM van Primitive Man voor de elektronica, spelen hun laatste van vier sets en doen dat met de subtiliteit van een mamoettanker. Er is veertig minuten voor de band ingeruimd, maar niemand houdt er rekening mee dat die tijd ook gehaald gaat worden. Het is hard, snel en toch ook nog verrassend melodieus wat deze Amerikanen doen. Frontman Dylan Walker verzorgt naast de zang en de elektronica de fitnessles rondspringen en verder probeert hij met zijn band zo kort mogelijke nummers te maken. Eigenlijk best verfrissend na alle doom- en blackstukken. Na twintig minuten zit het er dan opeens op met de grindcore van de mannen en hun gast en neemt een plots bijzonder timide overkomende Walker uitgebreid afscheid van het publiek.

Alkerdeel (The Terminal)lngu

Het is bepaald geen straf om Alkerdeel voor de tweede keer in korte tijd te zien. Sterker nog: ik kan het iedereen aanraden. De wat zompige black metal van de band uit Meetjesland gaat erin als Ali B in een zangeresje. Bovendien is het met de entree van de mannen weer tijd voor intensiteit, want Alkerdeel gaat er strak en loeihard in. Het laatste werk, Slonk, staat vandaag centraal en dat is fijn want het is een heerlijk album. Hopelijk staat M. van Lamp of Murmuur nog in de coulissen toe te kijken, dan kan hij nog wat opsteken van muzikanten die het wél kunnen.

Het is op zich niet zo ingewikkeld wat Alkerdeel doet: droog maar dodelijk een moordend tempo aanhouden. Daarbij is de stem van zanger Pede zó krachtig dat hij alles naar een hoger niveau tilt. Het maakt Alkerdeel tot een adembenemend geheel. Deze band neemt bezit van je lichaam, schakelt gedachten en emoties uit, zelfs – of misschien wel juist – in de langzamere stukken, waar Alkerdeel als een rondsluipende tijger wacht om op het juiste moment toe te slaan en je aan stukken te schuren. En het gaat maar door, deze muzikale hogesnelheidstrein op speed. Zonder een noot te missen wordt The Terminal he-le-maal aan gort gespeeld. Sporters die vier jaar trainen voor een onbenullig stukje metaal zijn amateurs vergeleken met deze absolute topband. Mozes die de Roze Zee splijtte? Zet Alkerdeel voor de Atlantische Oceaan en het watertje valt in één keer droog. Het schijnt zelfs dat het deze band verboden is te spelen in de nabijheid van Schiphol en Zaventem om het vliegverkeer niet te verstoren. Wat een geweldige afsluiter van een, het moet gezegd, bijzonder fijne dag.