Elk jaar als de nachten langer worden, neemt de spanning bij het anonieme schrijversduo Black Swan (BS) en Ghostwriter (G) toe. Het misschien wel best bewaarde metalgeheim van de Lage Landen komt dan tergend langzaam nabij: Into Darkness, kwaliteitsfestival voor de betere extreme metal in de Neushoorn in Leeuwarden. Ook de editie van 2017 was er één om in te lijsten.
Er zijn zo van die zekerheden in het leven van een metalhead. Van sommige bands en platenlabels weet je: wat zij uitbrengen kun je blind aanschaffen. Dat geldt ook voor kaartjes voor sommige festivals: wat hier wordt geprogrammeerd is kwaliteit. Zelfs als, zoals op Into Darkness, de headliner afzegt: Abbath wordt dan gewoon vervangen door Dark Funeral. Zover is het nog lang niet als LVTHN in de Arena optreedt. Voorheen de kleinste van de twee zalen in Neushoorn, maar voor deze editie is er op zolder nog een plekje gevonden en krijgen de liefhebbers dus maar liefst zeventien bands voorgeschoteld. Op één dag! LVTHN uit België doet wat je verwacht van een band op dit festival: voor een aardig gevulde zaal met veel passie snoeiharde black metal brengen waarbij de onbekende zanger (LVTHN bestaat volgens de overlevering uit KW, CV, DH, ZD en DS maar de onderlinge taakverdeling is onduidelijk) zijn longen uit zijn lijf probeert te schreeuwen. Heerlijk. Welkom op de leukste dag van het jaar.
Af en toe schakelt LVTHN een tempo terug om even op adem te komen, maar dat mag eigenlijk geen naam hebben. Nummers als Ascension into the Palace of the Dark Gods, Opposed by the Nameless en Eradication of Nescience, zijn heerlijk kwaadaardig en intens. LVTHN legt een overtuigende set af en neemt in stijl afscheid als de zanger de kaarsen op het kleine altaar uitblaast. Voor een dag al flink lege zaal, want het grootste deel van blekkies staan dan al klaar voor publiekslieveling Wiegedood. (G)
Na het optreden van LVTHN is uw verslaggeefster van dienst nèt op tijd in de Grote Zaal waar een bedrieglijke stilte en rust heerst. Kenners van het werk van Wiegedood weten het: er staat een geweldsexplosie op het punt van uitbarsten, we bevinden ons slechts in een soort vacuüm dat aan de verpletterende exponentiële en niets ontziende black metal vooraf gaat. Het optreden van het Belgische Wiegedood is op veler verzoek later geprogrammeerd dan oorspronkelijk de bedoeling was. En inderdaad is de belangstelling voor deze band ook tijdens Into Darkness groot, want de zaal is flink vol. Twee albums heeft het blackmetaltrio uitgebracht. De doden hebben het goed I en De doden hebben het goed II. En onlangs werd bekend dat de opvolger De doden hebben het goed III op stapel staat.
De heren trappen af met Svanesang en trekken daarmee direct hun welbekende muur aan geluid op, die hier en daar wordt onderbroken door atmosferische, nihilistische passages. Het publiek geniet zichtbaar van het optreden, maar bij zanger/gitarist Levy Seynaeve ligt dat een tikje anders. Ergens halverwege het optreden komt de muziek plotseling stil te liggen en sputtert de zichtbaar geïrriteerde frontman iets in de microfoon over het monitor-geluid. Kort daarna pakt de band de draad weer op en is het – althans voor het publiek – alsof er niets aan de hand is. Wiegedood speelt in de ogen van uw verslaggeefster een goede, intense set maar na het laatste nummer verdwijnen de bandleden toch een tikje abrupt en geagiteerd het podium, zo lijkt het. (BS)
Uit Frankrijk komt Temple of Baal dood en verderf zaaien met nummers als Hosanna, Slaves to the Beast, Walls of Fire en Piercing the Veils of Slumber, een fraaie doorsnede van het materiaal dat de band al sinds 2001 uitbrengt. Het geluid dat drummer Skvm voortbrengt overheerst nogal en dat gaat ten koste van de grunt van Amduscias. De wat mindere geluidskwaliteit verdoezelt niet dat Temple of Baal best een aardig bandje is, maar niet heel veel indruk achterlaat. Categorie: leuk nu we er toch zijn, maar het kan geen kwaad om nu even toiletbezoek in te plannen. Wel leuk: de solo’s die gitarist Saroth er af en toe uitgooit en totaal niet binnen de gangbare muzikale normen van dit genre passen. Zoals ook de presentatie van Amduscias af en toe voor vraagtekens zorgt, als hij à la de zanger van een stadionband regelmatig ‘Netherlands…’ roept. (G)
Het Franse Celeste is de volgende band die in de Grote Zaal geprogrammeerd staat. Vijf langspeelplaten en een EP heeft het gezelschap op hun naam staan. Met hun rauwe, zwartgallige sludge/post-hardcore is het maken van een potje herrie absoluut aan hen toevertrouwd. Let wel, het betreft hier herrie van een uiterst geraffineerd soort. Grimmig maar tegelijk ook uitgebalanceerd slepen de loodzware klanken en rauwe stem van frontman Johan voort. In een dikke rooksluier en het halfduister ontwaren we slechts vier rode lampjes die ritmisch meebewegen op de muziek met een stroboscoop op de achtergrond. Het is een kwestie van je openstellen en je vervolgens mee laten slepen op de brute, depressieve geluidsgolven die de fransozen voortbrengen. Een uitstekend optreden, één van de hoogtepunten van deze editie van Into Darkness. (BS)
Het Britse Akercocke is een wat vreemde eend in de extreme metalbijt. De band kan namelijk gruwelijk hard uit de hoek komen, maar wisselt de blastbeats op zó’n manier af met lange, sferische stukken, dat het ongeoefende oor niet meer weet waar het het zoeken moet. Aan het einde van de vorige eeuw en het begin van deze, leverde Akercocke vijf van dit soort antireligieuze albums af, maar na het verschijnen van Antichrist in 2007 stokte de productie en later zelfs de complete band. In een licht gewijzigde samenstelling maakte de band vorig jaar een doorstart en dat zorgde zelfs voor het prima nieuwe album Renaissance in Extremis.
In Leeuwarden blijkt dat de heren hun vroegere podiumkledij (maatkostuums) in de kast hebben laten hangen en met de haren wat dunner en de buiken wat dikker, is ook een groot deel van de boosheid verdwenen. Hier staan een stel muzikanten die gewoon lekker willen musiceren (alleen toetsenist Sam Loynes staat er grotendeels van de tijd voor Jan Lul bij omdat zijn instrument maar een beperkte rol in het repertoire heeft). Dat doen de mannen behoorlijk, maar in de Grote Zaal blijft slechts een klein aantal liefhebbers toekijken. Het lijkt erop dat de organisatie dit jaar nèt iets te weinig namen heeft binnengehaald die deze ocatie kunnen doen volstromen. Akercocke speelt rustig door maar door de muziek én de wat afwachtende houding wil de vonk niet overslaan.
Voor de weer wat meer traditionele blackmetal, moeten we in de Arena bij Lugubre zijn. Boven de band hangt een strop (hoe lugubre), de eerste plaat heet Anti Human Black Metal en de lekker gevulde zaal krijgt nummers als Decreasing of Human Population, Exterminate, Crush the Messenger of Light en Blitzkrieg voorgeschoteld. Oh, en, Satanverdomme, wat speelt deze band hard. En goed. En strak. De lokale helden hebben een lekkere groove in de nummers weten te krijgen en omdat bruller Asega vocaal zijn mannetje staat is het genieten. Via Negativa bijvoorbeeld, van het alweer veel te lang geleden laatste verschenen laatste album Supreme Ritual Genocide, is een beest van een nummer. Als de oorlog tussen de atheïsten en de theïsten eindelijk van start gaat, is dit dé soundtrack voor op het slagveld waarmee de weldenkende troepen al met 1-0 voorstaan voordat het eerste slachtoffer is gevallen. En dan zorgt Asega met een vuurspuwact (!) ín deze kleine zaal !(!) ook nog eens voor een gloedvol einde. Lugubre: de verrassing van de dag!
Dark Funeral stelt nooit teleur en doet dat ook vanavond in Leeuwarden niet. De band heeft een moeilijke tijd achter de rug, maar leverde vorig jaar met Where Shadows Forever Reign een knaller van een plaat af. Nieuwe zanger Heljarmadr is weliswaar klein van stuk, maar compenseert dat met een enorme uitstraling. Hij tovert een indrukwekkend geluid uit zijn kleine lijfje en loopt rond met een blik alsof hij persoonlijk iedere christenhond het licht uit de ogen wil drukken. Vol woede spuwt hij de teksten in de microfoon en daarbij helpt het dat een Dark Funeral-optreden met een nummer als Unchain My Soul niet fout kán beginnen. Wát zwelt dit nummer heerlijk aan en wat gaat het op een gegeven moment toch los. Er moet buiten Slayer’s Tom Araya toch geen mens op deze planeet rondlopen die zijn kop hiermee al headbangend niet van zijn nek wil scheiden?
Hoewel de Grote Zaak veel te leeg is voor een band van de statuur van Dark Funeral, zijn de Zweden duidelijk in hun nopjes met de onverwachte mogelijkheid (want: speciaal ingevlogen als vervanger) hun godslasterende blackmetal te laten horen. Voor zover dat natuurlijk zichtbaar is onder de beschilderde grimassen. Zoals gebruikelijk is bij een goed blackmetalconcert gebeurt er niets en tegelijkertijd van alles. De muzikanten doen hun ding zonder een stap teveel te zetten, of een overbodige arm te heffen, laat staan een nutteloos woord te laten horen. En de zanger brult alles aan elkaar. Maar het gaat om de gezamenlijk passie waarmee dat allemaal gebeurt en dankzij het uitstekende songmateriaal ontstaat er vanzelf zwarte magie.
De zelfbenoemde Ineffable Kings of Black Metal beginnen veel te laat aan hun vijf kwartier durende set, maar daar maalt niemand om als er bijtende versies van The Dawn No More Rises, The Arrival of Satan’s Empire en My Funeral voorbij komen. Heljarmadr haalt het uit zijn tenen en even lijkt het erop alsof hij bij de eerste toegift, Nail Them to the Cross, bloed gaat spugen, maar zover komt het gelukkig niet. Invalact Dark Funeral kwam langs, schopte kont en trapte ook nog even een zwarte laars in je gezicht uit. Eternally doomed, Forever to yearn, Eternally doomed, Forever to burn.
Vergeleken met Dark Funeral begint Ultha haast dromerig, maar dat duurt maar even. Het gas gaat er al gauw op en dan geeft zanger/bassist C een fraaie imitatie van een doorgedraaide verpleegde in een psychiatrisch ziekenhuis weg. Ondertussen laat toetsenist A horen wat de toegevoegde waarde van zijn instrument kan zijn door hypnotiserende melodieën binnen de toeluisterende hersenkwabben te spelen. Het is duidelijk: Ultha verstaat de kunst om je met langzame, dromerige stukken in slaap te sukkelen om dan opeens genadeloos toe te slaan. Gecombineerd met C’s schreeuwzang en een perfect geluid, zorgt dat voor een heerlijk optreden van een band die precies weet wat het moet doen. Zo krijgt C af en toe vocale ondersteuning van gitarist R, die zo door kan gaan voor de buurman in het krankzinnigengesticht.
Het is best knap wat deze Duitsers doen, want ze spelen nog geen vier jaar in deze samenstelling. En dan al met deze fraaie muzikale meesterwerkjes komen. Die ook nog eens minutenlang duren, want als ik goed heb geteld, heeft Ultha niet eens de vier nummers gehaald. Het publiek geniet, er ontstaat zelfs een pit, terwijl de muziek daar eigenlijk weinig aanleiding toegeeft. (G)
Ondertussen gaat Zware Metalen ook eens even een kijkje nemen in de kleine zaal, bij Ars Veneficium, een bandje uit Belgisch Limburg dat sinds 2013 actief is. Na twee EP’s, een split en een single was daar in 2016 hun eerste album The Reign of the Infernal King. Er is zeker wel het één en ander veranderd sinds uw anonieme verslaggeefster de heren zag optreden in Hoofddorp, maart 2016. De corpse paint was er al, maar met zorg is de aankleding op het podium verder uitgebreid. Ook staan de heren een stuk minder onwennig op de planken. Er is in beginsel een mannetje of vijfentwintig aanwezig in zaal 1.48. Ars Veneficium begint de set met Damnation of the Soul, Extinguished are the Candless of Holiness en Thy Will, My Hands.
Zanger S. is gezegend met een lekker rauw stemgeluid en kijkt met boze en uitdagende blik de zaal in. Het geluid, evenals de thematiek waarover de band zingt, doen sterk denken aan hun Scandinavische voorgangers. Er zit absoluut veel enthousiasme in dit bandje en met de potentie lijkt het ook goed te zitten. Tussendoor lopen er wat mensen weg, maar er komen ook nieuwe belangstellenden een kijkje nemen. De Belgen spelen Night Preacher, Reign in Darkness en Worship the Goat. Met name dit laatste nummer doet de harten van het aanwezige publiek sneller kloppen. En dan is er nog Angel of Angels. Volgende keer in een grotere zaal? (BS)
Ancient is zo’n band uit de bizar brede subtop der Noorse blackmetalbands. Frontman Zel (voorheen Aphazel) poepte er sinds 1994 zeven platen uit, maar tussen de voorlaatste, Night Visit en Back to the Land of the Dead uit 2016, zat twaalf jaar. Ancient speelde al die jaren stug door en Zel kreeg gitarist Dhilorz naast en topdrummer Nicholas Barker (onder andere Brujeria, Lock Up, ex-Cradle of Filth, ex-Dimmu Borgir en meer exen dan Donald Trump aan kan randen) achter zich. En samen maken ze een pot lekkere licht-melodieuze black metal met Zel in de persoon van een satanische Jezus.
Het probleem van Ancient is hetzelfde als bij Akercocke: de mannen kunnen het, maar er blijft nèt te weinig hangen voor een nèt te klein publiek om een vonk te doen overslaan. Daardoor komen nummers als Back to the Land of the Dead, A Mad Blood Scenario en On Blackest Wings voorbij zonder dat ze blijven hangen. Natuurlijk: met dank aan de schat aan ervaringen zetten de heren een goed concert neer, met gevoel voor melodie en verbonden door de krijsgrunt van Zel, maar er blijft iets missen. Dat gebeurt overigens steeds meer in blessuretijd, want Dark Funeral ging flink later aan het werk en daardoor zoeken veel bezoekers tijdens Ancient de laatste trein maar op. Om half één ’s nachts wordt Ancient zelfs gesommeerd te stoppen. Dat is tegen het zere been van Zel, maar hier kan zelfs een duistere godenzoon niets tegenop brengen.
Even had ik de hoop dat het tijdschema tussen de Grote Zaal en de Arena zou worden doorgetrokken bij vertraging in de Grote Zaal, maar dat blijkt ijdel. Als Ancient is afgelopen in de Grote Zaal, blijkt Sammath gewoon de reguliere tijd te hebben aangehouden in de Arena. En dus pakken we daar maar tien minuten van mee. Genoeg om te zien dat het optreden is bevallen, want er volgt een welverdiend applaus van de achtergebleven diehards. (G)
Datum en locatie:
2 december 2017, Neushoorn, Leeuwarden
Links: