Sabaton Cruise dag twee! Na een gezellige eerste avond staat er vandaag weer een gevarieerd programma voor ons klaar. Zo lopen we een rondje door het centrum van de hoofdstad van Estland en zien we een bijzonder optreden van Sabaton, met alleen maar oude nummers. Later op de avond melden zich ook een paar bekende gezichten op het podium wanneer Civil War op het podium staat.
Na de nacht te hebben doorgebracht in onze kajuit aan boord van de Baltic Queen, komen we ‘s ochtends rond 10:30 uur aan in Tallinn, de hoofdstad van Estland. Aangezien er op de boot geen bijzonder programma voor de middaguren gepland staat, hebben we vandaag de tijd om de stad te ontdekken. Met meerdere lagen sokken en een dikke trui trotseren we de kou. Aangekomen in het centrum lopen we een keer over de kerstmarkt en bezoeken we onder andere de Alexander Nevski-kathedraal. Lopend door de stad is het door de camouflagebroeken en andere metal merchandise eenvoudig te zien wie er bij de cruise horen en wie niet. Echt bijzondere toeristische trekpleisters heeft stad niet, maar het is leuk om er een keer rond te lopen, al is het maar omdat het een stad is die je verder waarschijnlijk niet zo vaak zult bezoeken.
Als de zon al langzaam maar zeker onder gaat, besluiten we terug te gaan richting de haven. Aangekomen op de boot zie ik een vrachtwagen het schip binnen rijden en gezin met jonge kinderen aan boord gaan. Blijkbaar wordt de boot dus ook nog gebruikt als normale overtocht voor mensen tussen Stockholm en Tallinn. Stel je voor dat je nietsvermoedend een overtocht boekt en je er aan boord achter komt dat er een metalevenement aan de gang is en dat bijna heel de boot vol met metalheads zit. Lijkt me een bijzondere ervaring.
Terug op de kamer warmen we ons even op en maken we ons klaar voor de tweede avond van de cruise. Naast optredens van bands is er ook een randprogramma. Zo was er vanmiddag al een Hardrock Karaoke in de Sea Pub. Vanavond nemen we echter eerst een kijkje bij Indy Neidell die vergezeld door enkele leden van Sabaton zelf het album The Great War integraal speelt in de pianobar. Het klinkt een beetje als de muziek van de Duitse heimorgel artiest Mambo Kurt, maar Indy geeft ook openlijk toe dat het niet zo goed is. Desondanks is het wel gezellig in de piano bar en wordt er veel gelachen.
Na afloop van het optreden van Indy Neidell is het alweer tijd voor het tweede en laatste optreden van Sabaton. De show van vandaag zal er heel anders uit zien dan die van gisteren, aangezien er vandaag alleen maar nummers gespeeld zullen worden die meer dan tien jaar geleden zijn uitgebracht. Dit zou betekenen dat de band in tegenstelling tot gisteren ook met Ghost Division kunnen openen. Dat doet men niet, want het is het nummer The Art of War waarmee begonnen wordt.
Het spelen in een kleinere setting heeft zo zijn voordelen. Zo staat de band dicht op het publiek. Tijdens het intro van de Zweedse versie van 1648 neemt Joakim even de tijd om de fans op de eerste rij een box te geven.
Na afloop van het tweede nummer wordt er weer een grapje gemaakt over het spelen van Swedish Pagans. Terwijl het publiek zingt en Joakim vrolijk staat te dansen speelt gitarist Tommy de welbekende melodie op zijn gitaar. Nu zou het nummer daadwerkelijk gespeeld kunnen worden aangezien het nummer ouder dan tien jaar is, maar het is Uprising van Coat of Arms dat ingezet wordt. 
In de setlist wordt er vandaag goed afgewisseld qua tempo. Na het snellere Attero Dominatus komt het rustigere nummer Cliffs of Gallipoli, waarna er weer een tandje sneller geschakeld wordt met Screaming Eagles. Aangekomen bij de nummers van het album Carolus Rex vraagt Joakim aan de aanwezigen of ze het volgende nummer in het Engels of in het Zweeds willen horen. Het hele album Carolus Rex is namelijk tweetalig uitgebracht. Het publiek stemt overduidelijk voor de Zweedse versie. De zanger vertelt dat dat altijd gebeurt als het publiek mag kiezen. Het publiek zingt de hele avond al goed mee, maar het echte kippenvelmoment komt wanneer En Livstid I Krig (de Zweedse versie van A Lifetime of War) gespeeld wordt. Zodra het intro is afgelopen en Joakim een halve zin gezongen heeft, neemt het publiek het zangwerk meteen van hem over. Met een microfoon richting het publiek dirigeert Joakim het luidkeels zingende publiek. Dit zijn de dingen die je hier in Nederland niet mee maakt bij een Sabaton concert. Daarvoor zul je toch echt zelf richting Zweden moeten.
Tijdens de cruise is er tijd om nummers te spelen waar binnen een normale setlist geen plaats voor is, zo horen we ook 7734, een nummer dat al lang niet meer live gespeeld is. Naar mijn mening is dit nummer een van de verborgen parels van de band. Zelf heb ik dit nummer nog nooit live gehoord. Ik ben dan ook blij dat het de setlist van vandaag heeft gehaald. Een nummer dat wel vaker gespeeld wordt is Primo Victoria van het gelijknamige debuutalbum. Zodra het wordt ingezet springt heel de fanschare op en neer zodat het niet meer te zeggen is of de boot schommelt door de golven of door het aanwezige publiek.
Aan al het moois komt een einde. Zo ook aan dit optreden, dat het laatste van de band is van dit jaar. Joakim bedankt iedereen voor zijn aanwezigheid en zegt dat men het optreden gaat afsluiten met een nummer dat al lange tijd niet meer de afsluiter is geweest. Dat moet wel Metal Crüe zijn, een ode aan de rock- en metalbands die Sabaton geïnspireerd hebben. Metal Crüe is ook een nummer waarvan ik heel erg hoopte dat ik het nog een keer live kon horen. Vandaag is gelukkig de dag. Dit is naar mijn mening het ultieme feestnummer waarbij de explosieve energie van de band duidelijk naar voren komt. Omdat de song vorig jaar samen met enkele andere nummers van het album Metalizer opnieuw is uitgebracht onder de naam Metal Trilogy hoop ik nog steeds dat het een plekje krijgt tijdens de Europese concerttour in 2023, maar ik acht de kans klein.
Terwijl het publiek na afloop van het optreden applaudisseert en drumstokken, plectrums en setlisten worden uitgedeeld, zegt Joakim dat hij het gevoel heeft dat er iets ontbreekt. Als hij aan de rest van de bandleden vraagt wat dat kan zijn, zegt Chris dat hij het antwoord weet. Wanneer hij zijn eerste gitaarakkoord aanslaat, is het niet Swedish Pagans dat er klinkt, maar Highway to Hell van AC/DC. En het is niet Joakim die zingt, maar gitarist Tommy die de vocalen tot zich neemt. Dat Tommy goed kon zingen wisten we al aangezien hij nog een andere band heeft waar hij de vocalen voor doet. Ondanks dat het origineel van AC/DC de rauwe stem van Brian Johnson heeft, past de hoge powermetalstem van Tommy goed bij het nummer. Terwijl Chris de beroemde Angus Young-loop doet, gaat het publiek helemaal uit zijn dak en schreeuwt het vol overgave mee.
Na lang wachten is het nu dan ook eindelijk tijd voor het nummer waar Tommy en het publiek lang op hebben moeten wachten: Swedish Pagans. Terwijl Joakim er nog onderuit probeert te komen door te doen alsof ze het optreden af moeten ronden omdat de bedtijd van Hannes al lang is geweest, kondigt Tommy het nummer zelf aan. Zodra het lied wordt ingezet zingt heel de zaal de welbekende melodie mee. Tijdens de song neemt Joakim de telefoon van een van de filmende fans op de eerste rij over om wat leuke beelden vanaf het podium te maken. Terwijl hij aan het zingen is, weet hij met een microfoon in zijn ene hand en de telefoon van de fan in zijn andere hand nog een plectrum te vangen die Chris hem toe werpt. Zodra Hannes na afloop van het nummer achter zijn drumstel vandaan kruipt en de overige bandleden zijn instrumenten weg hebben gelegd komt er echt een einde aan het optreden. Met My Heart Will Go On op de achtergrond maakt de band een diepe buiging. Onder luid gejuich en applaus verlaat de band het podium.
Naar mijn mening was het een heel goed optreden van Sabaton deze avond. Na ze verschillende keren op verschillende plaatsen live te hebben gezien is het ook leuk om de bandleden een keer in een kleinere setting te zien spelen met een setlist waarbij ook de minder bekende nummers gespeeld worden. Ondanks dat de mannen al veel concerten achter de rug hebben is nog steeds te zien dat ze veel plezier hebben in het optreden. Dat er ruimte was om eens wat anders te doen zoals de cover van Highway to Hell is natuurlijk een plus. Daarmee bewijst de band dat men heel goed weet hoe een feestje gemaakt wordt. Als Sabaton een concert zou spelen met alleen maar covers van bekende nummers zou ik ook zeker aanwezig zijn. Al met al alleen maar lof voor de optredens van Sabaton tijdens deze cruise.
Dat Sabaton is afgelopen betekent nog niet dat de avond is afgelopen. Sterker nog, de avond is nog maar net begonnen! De volgende band is Dynazty, een Zweedse powermetalband uit Stockholm. Ondanks dat ik niet goed bekend ben met deze band luistert het goed weg vanaf een van de zitplaatsen in de zaal. Het publiek lijkt de groep echter beter te kennen. Zo worden hits zoals Heartless Madness van begin tot eind meegezongen.
De laatste act van vanavond en tevens de laatste van deze cruise is Civil War. De band is opgericht in Falun en zingt net als Sabaton over historische gebeurtenissen met betrekking tot oorlogen en veldslagen. Wie goed oplet, ziet een paar bekende gezichten op het podium. Er staan nu drie voormalig Sabaton-leden voor ons te spelen: Daniel Mullback op de drums, Daniel Mÿhr als toetsenist en Thobbe Englund op gitaar. Omdat Civil War niet vaak in onze contreien optreedt, is de cruise een mooie kans hen eens aan het werk te zien. Helaas niet meer met originele zanger Patrik Johansson, maar met vocalist Kelly Sundown. Hierdoor klinken de oudere nummers, waar de ruwe stem van Patrick duidelijk naar voren kwam, ineens heel anders. Niet per se minder goed overigens, maar het is even wennen aangezien ik de powermetalstem van de huidige vocalist Kelly niet direct associeer met het geluid van Civil War. Omdat de band grotendeels uit oud-Sabaton-leden bestaat had ik, juist tijdens de Sabaton Cruise, verwacht dat het druk zou worden. Maar dat blijkt mee te vallen. Het valt sowieso op dat het bij alle optredens, behalve bij die van Sabaton zelf, vrij rustig is in de zaal.
Ook bij Civil War is er bij de bandleden geen gebrek aan enthousiasme. Zo zit Daniel shirtloos en met een grote lach op zijn gezicht te drummen en headbangt toetsenist Daniel er op los. Na de Civil War-klassiekers I Will Rule the Universe en Bay of Pigs wordt het optreden verlengd met een toegift bestaande uit Tombstone en Rome Is Falling. Met name bij het laatste nummer mis ik toch de karakteristieke stem van Patrick. Wel weet huidig zanger Kelly er een eigen draai aan te geven. Civil War was een mooi afsluitend optreden van deze cruise. Leuk om zo toch nog een keer deze drie voormalige bandleden van Sabaton aan het werk te kunnen zien in een andere muziekgroep.
Als we op vrijdagochtend wakker worden is de haven van Stockholm alweer bijna in zicht. Nadat we onze spullen hebben ingepakt en het schip hebben verlaten gaan we op zoek naar de bushalte. Niet voor de bus richting het vliegveld om terug te gaan richting Nederland, maar richting een hotel in het centrum van de stad om er nog een weekendje Stockholm achteraan te plakken. Na onder andere een bezoek aan het ABBA-museum gaan we op vrijdagavond nog even de stad in om wat leuke kroegen te ontdekken. Daar zijn er in Stockholm genoeg van. Rond 01:00 uur ‘s nachts besluit ik dat het mooi is geweest. Ik neem afscheid van mijn vrienden die mee zijn tijdens deze vakantie en loop terug richting ons hotel, onwetende dat enkele minuten na mijn vertrek Sabaton-bassist Pär Sundström met wat crewleden deze kroeg binnen gelopen zou komen lopen en uitgerekend aan mijn vrienden zou vragen of er nog een paar plekken vrij waren aan hun tafel. Achteraf hoor ik dat ze samen nog een paar uur in de kroeg gedronken en gebuurt hebben. Als je het mij vraagt, dé perfecte manier om de Sabaton Cruise af te sluiten.
Al met al was de Sabaton Cruise een hele bijzondere ervaring. Een metalcruise is niet te vergelijken met een normaal concert of festival. Ik raad het iedereen ook zeker aan om er een keer een te doen. In tegenstelling tot andere jaren was er tijdens deze editie van de cruise geen signeersessie met de band, maar in ruil daarvoor kregen we wel een exclusieve liveaflevering van Sabaton History met Indy Neidell. Omdat de cruise in Zweden was, was ik bang dat alle communicatie in en rondom de cruise in het Zweeds zou zijn. Gelukkig was alles gewoon in het Engels zodat het voor mensen uit andere landen ook goed te volgen was. Ook de line-up verraste positief. Voorafgaand aan de cruise had ik de aanname dat er naast Sabaton enkel wat kleine lokale Zweedse bands zouden spelen waar ik nog nooit van gehoord zou hebben. Het tegendeel bleek waar. Mocht je toch nog niet helemaal overtuigd zijn of niet alleen voor de cruise naar Zweden willen reizen, dan is een combinatie met een paar dagen Stockholm een aanrader. Het is een mooie stad met vele interessante museums waaronder het stiekem toch best wel leuke ABBA-museum en vele leuke kroegen (als ik er een paar mag aanbevelen: Vikingbar Aifur, Piratenbar Lasse i Gatan en de middeleeuwse bar Sjätte Tunnan). Dit was de eerste keer Sabaton Cruise voor mij. En als het aan mij ligt niet de laatste keer!
Lees ook deel 1 van het verslag van de Sabaton Cruise.
Setlist:
Sabaton (15 december):
- The Art of War
- 1648
- Uprising
- Attero Dominatus
- Cliffs of Gallipoli
- Screaming Eagles
- Carolus Rex
- A Lifetime of War
- 40:1
- The Carolean’s Prayer
- Gott mit uns
- 7734
- Primo Victoria
- Metal Crüe
- Highway to Hell (AC/DC cover)
- Swedish Pagans
Datum en locatie
15 december 2022, Baltic Queen, Stockholm / Tallinn
Foto's: