Roadburn 2024: Riffs & Raves (Donderdag)

Tilburg verandert weer in het epicentrum van metalmuziek: tijd voor Roadburn 2024! Qua muzikaal aanbod is dit misschien wel de meest veelzijdige editie ooit. Naast enkele vertrouwde psychedelische, blackmetal- en sludgebands staan er ook (donkere) hiphop-, electro- en folkacts op het programma. Dit alles verenigd onder het motto ‘redefining heaviness’, ongeacht hoe je dat ook wilt interpreteren. Roadburn zorgt dit jaar bovendien ook weer voor een aantal unieke shows en dit alles resulteert in gevarieerde, interessante en uitputtende festivaldagen van een hoog niveau en een uitstekend geluid.

Ruth Mampuys nam de foto’s, Friso Veltkamp schreef de teksten, en bijkomende dank aan het Zware Metalen Osmium podcastduo Pim & Niels voor de diverse invalshoeken.

Het terrein is intussen vertrouwd en er zijn weer twee hubs: enerzijds de gehele 013 en anderzijds, via de spoorzone, de hub van Roadburn, waar verschillende podia zijn, zoals de ‘Hall of Fame’, de ‘Engine Room’ en ‘Terminal’, die zich in de koepelhal bevinden. In deze hal staan ook opnieuw de stands met merchandise van zowel bands als labels.
Ook is er het skatepark, waar bands dit jaar onder fel verlichte tl-buizen zogenaamde secret shows doen: kort voor de aanvang aangekondigde optredens die je terug kunt vinden in het tijdschema op de app. Aan de rijen te zien blijken deze shows het hele weekend gretig in trek te zijn. Nieuw is dit jaar het best sfeervol neergezette café bij de merchandise. Zoals bij vorige edities doen een aantal cafés en restaurants in de stad mee met speciale aanbiedingen en is er een offroadprogramma waar onder andere Little Devil en de bierbrouwerij aan deelnemen. Kortom: je kan in Tilburg niet meer om Roadburn heen.

Mijn roadburnervaring begint vertrouwd: met vertraging bij de NS. Hoe is het in godsnaam mogelijk om zo vaak en zo veel vertraging te hebben, of is Brabant een soort Bermudadriehoek voor treinverkeer? Hierdoor kom ik te laat binnen bij Hexvessel en pak enkel de laatste nummers mee, waarbij ik zie dat de band een dor bos heeft geplunderd om visuele ondersteuning te bieden. De visuals bestaan uit wat generieke beelden van rotspartijen, bossen en zeeën. Het gitaargeluid is schril, maar dat past wel bij de band. Het meest geslaagd vind ik de gedubbelde folkzang, die helder en mooi overkomt bij Ring. De band sluit op agressieve wijze af met Homeward Polar Spirit. Roadburn 2024 is begonnen.

Wanneer eer een buitengewoon sfeervol intro klinkt, denk je bij een andere band dan Sunrise Patriot Motion te staan. Dit intro wordt echter bruut onderbroken door een plotse schreeuw van zanger Andrew, waarna de de band aftrapt met I Search For Gasoline. De muziek van Sunrise Patriot Motion kun je het beste als gothic rock bestempelen. Met weliswaar een flinke dosis agressie. Andrew zingt door een hele bak distortion, wat de muziek een scherpe rand geeft en ook wel past bij zijn wat opgefokte hooliganpresentatie. De beste man heeft een hoop charisma en compenseert daarmee de presentatie van de rest van de bandleden, die erbij staan als een bruiloftsband, en vooral bezig zijn met hun partijen spelen. En die partijen zijn goed, want de muziek is enerzijds heel catchy, wat enorm geholpen wordt door de ietwat cheesy, maar wel hele vette synthesizerlagen die erover gehangen worden. Anderzijds is het ook af en toe ruw en wringt het, zoals bij Warp Of The Window en Oil Dream Field bijvoorbeeld. Maar bovenal, de band maakt wel nummers die af zijn.

Voor My Father Took Me Hunting In The Snow begeven de drums het, een moment waarop Andrew aangeeft dat hij dan maar begint met zijn Standup Blue Collar Comedy Tour. Alleen blijven de grappen verder uit. Hij lijkt ook niet zo goed te weten wat hij allemaal moet zeggen, behalve aan de drummer vragen wat er misging. Hier had ik net wat meer van hem verwacht, maar goed, het is natuurlijk een muziekgroep en geen toneelact. Nadat het drumeuvel verholpen is, speelt de band nog wel vakkundig de nummers Cruel Is The Joke, dat een mooi intro heeft, en sluiten de heren af met Oil Dream Field. Dat de muziek niet voor iedereen weggelegd is, blijkt wel uit het rap leeglopen van de zaal, of willen de mensen alvast een plekje bemachtigen bij Wiegedood?

Wiegedood speelt namelijk vandaag hun soundtrack voor de film A Page Of Madness. Dat willen mensen zien. Sterker nog, dat willen alle bezoekers van Roadburn zien, zo lijkt het. De zaal is stamp- en stamp- en stampvol. Boven in de zaal weet ik nog een plekje te bemachtigen om daar te zien dat Wiegedood het podium tot een sfeervol geheel omgevormd heeft, met allerhande instrumenten, waarachter de bandleden vooral zitten. De bewuste film draait op de achtergrond mee, terwijl de band daar hun muzikale interpretatie op loslaat.

Die past naar mijn gevoel niet altijd goed bij de film, maar is wel intrigerend. Er wordt een arsenaal aan instrumenten en effecten gebruikt om de bijpassende geluiden te maken. Dat zijn veelal soundscapes en ambientklanken, maar we horen ook stukken muziek van hun laatste plaat There Is Always Blood At The End Of The Road terug. Zo horen we een hele berustende uitvoering van Now Will Allways Be, een plotse interruptie met de riff van Carroussel, maar bovenal een fenomenaal opgebouwd stuk rondom de riff van FN Scar 16. De band gebruikt diverse instrumenten rondom deze melodie, waarbij het langzaam aanzwelt en de spanning steeds snijdender wordt. Tot een interruptie komt het dan niet, het stuk wordt afgesloten met gehijg in de toon van de melodie. Heel erg goed!

Het geheel is bedoeld als soundtrack en daar horen specifieke geluiden en opbouw bij. Dat doet Wiegedood ook heel goed en houdt de aandacht eigenlijk ononderbroken vast, zelfs wanneer de band heel minimalistisch te werk gaat, met enkele links en rechts wegschietende geluiden en voorzichtig spel op de toms. Het gebruik van geluiden en de manier waarop de toms herhaaldelijk worden bespeeld zorgt er ook voor dat het publiek in een soort trance komt. Het is werkelijk muisstil voor het hoofdpodium, iedereen zit geboeid te kijken, ofwel naar de wat verontrustende beelden, ofwel om te horen wat deze Belgen allemaal kunnen met hun instrumenten. Het geheel culmineert niet naar een agressief hoogtepunt; de band eindigt uiteindelijk vrij beschouwend. Het applaus erna is dat niet: het is ronduit overweldigend voor de drie mannen.

Ik hink een beetje op twee gedachten. Ja, het was heel fascinerend om te kijken, maar aan de andere kant vraag ik me af of dit nu als een bewust geschreven soundtrack te betitelen valt. Een aantal nummers van There Is Allways Blood At The End Of The Road worden al dan niet in totaal gestripte of bewerkte versies gespeeld. De muziek sluit ook niet altijd naadloos aan op wat er gebeurd. Maar wat wel buiten kijf staat, is dat het een fascinerende show was, eentje die op Roadburn volledig op zijn plek was en naar waarde werd geschat.

Van de verstikkende sfeer en filmbeelden van de Wiegedoodset naar Arms And Sleepers is nogal een overgang. Waar Wiegedood je in zijn greep houdt, confronteert en beroert, is Arms And Sleepers een soort warm bad na een winterse wandeling vol ellende. De Amerikanen brengen een amalgaam van post-rock, ambient en trip hop. Dat alles giet de band in korte, behapbare nummers, waarbij grenzen worden opgezocht. En, hoe kort ook, de band weet door de poppy benadering altijd wel voor een hook of een moment van herkenning te zorgen. De bandleden ogen energiek maar de eerste paar nummers zorgen niet meteen voor een uitschieter.

Dan is er ineens The Architekt. Mooi is dat het geluid bij dit nummer omhoog gaat en alles ineens klopt. De mooie zanglijnen zijn afgestemd op de visuals, de muziek is bijzonder sfeervol. De band lijkt daarmee ook echt los te lopen want het sfeerniveau blijft op een hoog niveau. Hoe verder de band in zijn set vordert, hoe toegankelijker de muziek van dit tweetal klinkt, ook al zijn ze vandaag met zijn drieën. De korte nummers zorgen er wel voor dat ik wat lastig in de set kom, om telkens opnieuw op te laden. Tijd voor een pauze en dan naar Scaler.

Tijd om te raven, want Scaler begint aan hun set, en weet het hoofdpodium in geen tijd om te toveren tot een soort technotoko, geholpen door de lichtshow. Die is in het begin vrijwel continu rood met stroboscopen, wat een futuristisch gevoel geeft, zeker wanneer de lichten door de hele zaal schijnen.

De band neemt het publiek mee op een waar dansfeest, vooral tijdens de eerste helft van de set. Het muzikale landschap dat Scaler creëert is bijzonder om naar te luisteren. Op het eerste oog lijkt de band een lang nummer te spelen, maar de sleutel zit hem in de steeds aangebrachte kleine variaties. Laag voor laag worden de nummers opgebouwd. De band maakt daarbij niet alleen gebruik van synths, maar heeft ook twee gitaristen en een live drummer mee, die vooral de accenten op de beats inkleurt met een voorkeur voor de hi-hat. Het levert een uur afwisselende en best toffe muziek op, met name in het tweede gedeelte van de set, waar de gitaren een steeds prominentere rol krijgen en de muziek voorzien wordtvan venijnige gitaarlijnen. Pluspunt ook voor de bassen die je diep in je maag voelt, zoals het hoort bij deze stijl van muziek.

Het bijzondere is dat dit dus ook gewoon kan. Het is gedurfd van de organisatie om Scaler te programmeren, want de muziek ligt mijlenver af van wat een doorgewinterde roadburner gewend is. En dan ook nog eens pats, boem, op het hoofdpodium. Als een soort statement. Dit toont aan dat de programmering alsook de smaak van de fans langzaam aan het veranderen is. En in het geval van Scaler werkt dat wel verfrissend, getuige ook de volle zaal en de enthousiaste reacties. Volgend jaar afsluiter?

Na Scaler speelt Inter Arma zijn gloednieuwe plaat New Heaven integraal. Na een paar nummers besluit ik toch toe te geven aan mijn maag. Ruth is er wel voor foto’s.

Weer een verrassing op het hoofdpodium: het hiphopcollectief van Clipping. Druistige beats, harde bassen en een rapper die een hoop woorden loost. Het is niet helemaal vreemd dat er hip hop staat, Dalek heeft hier enkele jaren terug ook met succes gestaan. Clipping speelt twee sets op dit festival: een wat donkere en een party-set. Ik heb geen idee welke van de twee dit is. Ik vind het prima om thuis op te zetten, maar bij mij wil het niet aanslaan vandaag. Het publiek dat blijft staan lijkt de beats en de flows wel te kunnen waarderen, ik ga vast een plekje zoeken bij White Ward.

White Ward zou hier enkele jaren geleden al hebben staan maar door de situatie in Oekraïne heeft het iets langer geduurd. Die oorlog heeft er ook voor gezorgd dat de band vandaag niet met zes, maar met vijf man aantreedt. Saxofonist Dima is zorg aan het verlenen in zijn thuisland.

De band komt op onder een welgemeend en warm applaus van de volle zaal. Dat is alvast een eerste mooi moment. Met een bruut geluid trapt de band af met het openingsnummer van de in 2022 verschenen plaat False Light. Ik was in de veronderstelling dat deze plaat in zijn geheel gespeeld zou worden maar dat blijkt niet het geval. Enerzijds jammer, het is een plaat vol parels, anderzijds heeft de band genoeg interessant materiaal buiten deze plaat.

Wat gelijk opvalt is het gemis van Dima. Er is ook geen vervanger voor hem, waardoor de saxofoonklanken aan de hand van een tape worden afgespeeld. Dat is enerzijds jammer, want de band is daarmee gebonden aan de klanken die vanaf de tape komen, maar het zij zo. Hoewel de band midtempo passages in de muziek heeft zitten, overtuigt White Ward het meest in de agressieve stukken, met een flinke hoeveelheid blastbeats. Daarbij zorgen de continu flikkerende lampen voor een bijzondere sfeer, er gebeurt hier wel iets.

Het is echter niet overwegend blasten. Het begin van Phoenix, met de saxofoon en slepende riffs, is erg vet. En eigenlijk werkt elk nummer vandaag goed. Het valt ook op hoe dynamisch de nummers in elkaar steken door het gebruik van verschillende tempo’s, maar met name de inzet van de saxofoon zorgt ervoor dat je geboeid naar de muziek blijft luisteren. Een nummer als Stillborn Knowledge is daar een voorbeeld van. De dynamiek die in dit nummer zit, is echt een kracht. De midtempo stukken zorgen ervoor dat de accenten goed verdeeld zijn, wat in het bijzonder geldt voor het zeer goed gebrachte Dead Heart Confession. De band raast enerzijds door, anderzijds bouwen ze op de juiste momenten rustpunten in om even op adem te komen.

Wat de volgende keer wel wat meer aandacht mag krijgen zijn de visuals, die lijken gemaakt te zijn door een eerstejaars student die net Paint en iMovie heeft ontdekt. Een paar halfslachtige vlammetjes die een vuur moeten voorstellen, wapperen over het logo heen. Ook een muis bedienen blijkt vrij lastig want we mogen een nummer lang genieten van de menu-opties die de rechtermuisknop te bieden heeft. Muggenzifterij hoor, want White Ward doet het geweldig vandaag. Na een spacey outro van Futility Report heeft de band ruim zeventig minuten lang hoogwaardige saxblackmetal gespeeld. Het applaus is dan ook dik verdiend.

Iedereen die bij Wiegedood aanwezig was, lijkt ook aanwezig te zijn bij Chelsea Wolfe. Naar boven dan maar weer, waar nog een paar plekjes zijn. Eenmaal gesettled, met een drank in de hand en een goed uitzicht, duurt het niet lang om meegesleurd te worden in de wereld van Chelsea Wolfe. Er is nieuw plaatwerk uitgebracht in de vorm van She Reaches Out To She Reaches Out To She. Een fraai en bovenal sfeervol werkstuk waar vandaag veel nummers van gespeeld worden.

Hier staat een hechte band te spelen, en vooral in het geval van Chelsea, te zingen. Wat heeft zij toch een stem, en wat klinkt dat vandaag fantastisch en zuiver. Hoge tonen, dreigende zang, lage klanken, Chelsea haalt het allemaal en draagt de nummers ook echt naar een hoog niveau, zoals bij House Of Metal, waar het vioolspel in combinatie met de zang indruk maakt.

Wat minstens zoveel indruk maakt, is de visuele ondersteuning. Met rookmachines, lampen die alle kanten op draaien en animaties op het scherm wordt een bijzondere sfeer gecreëerd die perfect aansluit bij de nummers, complementair aan elkaar, zoals bij Salt, met die pulserende geluiden, waarbij je bijna in een soort 3D- ervaring belandt. Het is een wereld waar ik graag ben en het is intens genieten van nummers als Unseen World en Place In The Sun.

Een gewaagde keuze om uiteindelijk met twee akoestische nummers af te sluiten. Mijn persoonlijke favoriet The Liminal is de eerste en die heeft de allermooiste visuals van het weekend. Met de schijnwerper op Chelsea wordt om haar heen, door de rookmachine en ronddraaiende lampen, een soort oranjerode draaikolk gecreëerd. Het is ronduit betoverend, net als haar vocale prestatie, het complete publiek dat aanwezig is voor het hoofdpodium kijkt ademloos toe. Een absoluut hoogtepunt in de set. Er wordt afgesloten met Be All Things. Wat een mooi optreden.

Na Chelsea Wolfe pak ik de trein naar huis, er wachten nog drie lange dagen. Ruth is nog aanwezig bij Thantifaxath en de verrassingsact Backxwash.