We zijn weer gestart met nieuwe afleveringen in onze reeks genaamd Zware Verzamelingen. Daarin gaan we op zoek naar verzamelaars die een flinke collectie hebben, specifiek gericht op één band. Met deze rubriek zijn we twee jaar geleden begonnen, gingen we een jaar later internationaal en keren we dit jaar terug na twaalf maanden radiostilte. Inmiddels konden jullie over verzamelingen lezen van Slipknot, Amenra, Opeth en Rammstein. In deze vijfde aflevering spreken we niet met één, maar met twee grote fans van de blackmetalband Mayhem. Veel leesplezier gewenst!
De totale verzameling van Nicklas
We beginnen natuurlijk met een voorstelrondje. Met wie gaan we praten over Mayhem?
Ik ben Nicklas, 35 jaar oud en woon samen met mijn vriendin Therése in een klein mijnstadje in het noorden van Zweden. Ik werk al ruim vijftien jaar als mijnwerker in een ijzerertsmijn en Therése is onderwijzeres. In mijn tienerjaren begon ik met het verzamelen van Mayhem-muziekdragers, maar rond de tijd dat ik op de hogere school zat (2007-2008) ben ik nagenoeg gestopt met het kopen en verzamelen. Via mijn vaders muzikale voorkeur kwam ik in aanraking met Metallica, Judas Priest en Motörhead. Op de middelbare school begon ik samen met vrienden een band waarmee we voornamelijk Metallica-nummers speelde. Soms speelde ik daarbij gitaar, soms drums. Met het geld van mijn studiebeurs en een bijbaan als krantenjongen kon ik mijn eerste muziekdragers kopen via onder andere eBay. Vooral de Russische, Zuid-Amerikaanse en Aziatische versies waren lastig om te kopen aangezien ik daar een creditcard voor nodig had. Mijn vader was zo vriendelijk om later voor mij een PayPal-account aan te maken, waarbij ik hem rechtstreeks het geld gaf als ik iets kocht. Het ruilen was in die tijd ook erg in trek, hoewel dat bij bijna alle andere muzieksoorten al lang was uitgestorven natuurlijk. Niet bij black metal. Bijna al mijn geld ging destijds in muziek zitten en toen ik pas écht aan het werk kon en geld ging verdienen, was mijn collectie al zowat aan het verstoffen. Mijn Mayhem-verzameling bestaat uit ongeveer 320 items, maar T-shirts en posters verzamelde ik niet bijvoorbeeld.
Wat verschillende items van Roderik op één foto
Mijn naam is Roderik en ik kom uit Bielefeld, Duitsland. Ik ben 28 jaar oud en werk als servicetechnicus. Op achtjarige leeftijd bracht mijn oom – die destijds een belangrijke rol speelde in mijn leven – mij in aanraking met metal. Hij liet zijn vinylcollectie zien en horen, met bands zoals Motörhead, Rose Tattoo, Slayer en Unleashed. Ik liet mijn haar groeien, en naarmate ik ouder werd werd ook mijn muzieksmaak wat heftiger. Op twaalfjarige leeftijd leerde ik Moonspell en Dimmu Borgir kennen. Nadat ik drumles had genomen en met verschillende gitaristen had gespeeld, vormde ik samen met mijn broer en vriend een eigen blackmetalband genaamd Securitate. Onlangs traden we nog op in Nederland (Meister, Geleen).
Hoe kwamen jullie in aanraking met de muziek van Mayhem?
Nicklas: Op school moesten we op een dag een opdracht uitvoeren waarbij we een nummer van thuis mee moesten nemen en om te evalueren aan de hand van de teksten en om iets te vertellen over de band zelf. Ik koos voor For Whom The Bell Tolls van Metallica omdat die eenvoudig was. Toen mijn klasgenoot Jonas aan de beurt was, begon hij te praten over een band genaamd Mayhem. Hij had een VHS-tape meegebracht van Live In Marseille 2000, vooruitgespoeld tot het stuk Crystallized Pain In Deconstruction. Jonas keek toen naar mij en zei “Lägger du den här?” wat betekent: kun jij dat ook spelen? Vanaf dat moment – het was denk ik 2002 – was ik definitief om. Dat nummer is tot op de dag van vandaag speciaal voor mij. Eenmaal thuisgekomen ging ik op zoek naar meer informatie over de band via thetruemayhem.com. Op hun site kon je destijds ook de bootlegs bekijken en hoewel ik dat vreemd vond, werd ik er wel direct door gegrepen. In onze woonplaats was overigens geen cd-winkel, geen alternatieve radiozender of iets in die trant. De vriend van Jonas zijn zus was helemaal ‘into’ death en black metal, maar hoe hij daar mee in aanraking kwam? Jonas en ik kwamen dus via de muziek van Mayhem pas echt goed met elkaar in contact. Mijn eerste cd was Grand Declaration Of War, de witte digipack versie van Season Of Mist. Het eerste speciaal, gelimiteerd vinyl was de Freezing Moon 12″. Die is gesigneerd door Hellhammer. Ook behoorlijk prijzig toen al.
Roderik: Op dertienjarige leeftijd was ik al de extreme metal aan het verkennen, zoals ik eerder aangaf, en op die leeftijd zag ik de vinylverzameling van de vader van een van mijn vrienden. Hij draaide bands als Dissection, Burzum, Entombed en Mayhem natuurlijk. Het was liefde op het eerste gezicht. Het eerste nummer wat ik hoorde (als ik me niet vergis) was Wolf’s Lair Abyss en ik werd er compleet door weggeblazen. Nooit eerder hoorde ik zulke krachtige drumpartijen en ziedende zang. Op de zomerfestivals dat jaar kocht in mijn eerste vinyl en inmiddels zit ik op ongeveer 130 muziekdragers van Mayhem.
Bij veel bands is één van de eerste albums de heilige graal. Hoe is dat voor jou in het geval van Mayhem?
Nicklas: In muzikaal opzicht is De Mysteriis Dom Sathanas inderdaad hét album, hoewel de meeste nummers van die plaat al jaren rondgingen op demo’s en live-opnames. Het album is ook een belangrijk stukje geschiedenis in black metal natuurlijk, goed geproduceerd en ook al kun je niets met de zang van Atilla óf je vindt dat het werk te gehyped is, het is wel de meeste belangrijke plaat van Mayhem. Dead schreef de meeste teksten, Euronymous duwde er memorabele riffs uit, het drumwerk van Hellhammer is episch en het geluid is massief. Ik zou wensen dat ik die tijd bewust had meegemaakt. Mijn keuze gaat echter uit naar Grand Declaration Of War, maar dat zal je niet verbazen na het verhaal van de vraag hierboven. Hoewel Mayhem geen enkel slecht album heeft uitgebracht, heb ik persoonlijk nooit een connectie gehad met Ordo Ad Chao.
Nicklas – alle versies van Grand Declaration Of War
Roderik: De Mysteriis Dom Sathanas is inderdaad mijn favoriete album, mede ook omdat het album uitkwam in het jaar dat ik geboren ben. De sfeer op dat album in fenomenaal en natuurlijk heeft het heel wat teweeg gebracht in de blackmetalwereld. Ik heb dat album heel wat keren afgespeeld in de nacht, met de kaarsen aan: iedere keer weer kippenvel! Het album dat daarop volgt is een moeilijke vraag, omdat praktisch ieder album supergoede nummers bevat. Ik kies voor een album dat wat minder geliefd is, maar vanwege de chaotische en dissonante sfeer wel geweldig is, namelijk Ordo Ad Chao. Toen ik dit album kocht en alleen Deathcrush, De Mysteriis …, Live In Leipzig en Wolfs Lair Abyss kende, kon ik er in eerste instantie niets mee. Wat later zag ik Mayhem enkele keren live en langzaam groeide ook Ordo Ad Chao voor mij als plaat. Het album is wat over-the-top in snelheid en hectiek en kent wat gave doomstukken. De zang van Atilla topt het geheel mooi af.
De verschillende versies van Ordo Ad Chao – Roderik
De geschiedenis van black metal ligt voornamelijk in Scandinavië. Toch heeft en had de Benelux ook wat belangrijke bands in het genre. Wat ik me afvraag: ken jij enkele bands van hier en hoe kom jij er in aanraking met ‘onze bands’?
Nicklas: Ik moet eerlijk bekennen dat ik alleen Enthroned ken. Bij een blik op Metal Archives dacht ik meerdere andere bandnamen wel te herkennen, maar nee. Nu ik er over nadenk, besef ik me dat ik eigenlijk altijd slecht op de hoogte was van de bands waar ik naar luisterde, maar zoals gezegd ben ik nu niet meer echt ‘into the scene’. Waar ik voorheen via forums of via streams (blackmetalradio) nieuwe muziek leerde kennen, is dat nu vooral via YouTube en Spotify. Hardcopy tijdschriften kenden we hier op het platteland niet en als dat er al was, was het waarschijnlijk schokkend duur geweest.
Roderik: Ik ken eigenlijk alleen Enthroned. Niet dat ik daar vaak naar luister, maar ik zag de band ooit live tijdens een tour samen met The Shining. Slaughter The Messiah zag ik enkele jaren geleden ook in Bielefeld. Tegenwoordig is Spotify natuurlijk ideaal om nieuwe bands te leren ontdekken, hoewel ik daar zelf geen gebruik van maak. Liever luister ik namelijk thuis mijn muziek en nieuwe bands ontdek ik tijdens concerten wel.
Even stilstaan bij de bandbezetting(en) van Mayhem: we kennen allemaal de geschiedenis van de band en de tragische dood van Dead. Met Disgustin Semla nam Mayhem een Morbid-cover op. Wat vind jij daarvan?
Nicklas: Het was zeker een goed eerbetoon aan Dead en onverwacht. De zang van Atilla kon mij wel bekoren. Ik ben in de veronderstelling dat het nummer een soort grap was van Morbid en Dead, aangezien Semla een zeer bekend gebak in Zweden is. Dead is natuurlijk een soort legende geworden. Hele sites zijn aan hem gewijd. Mayhem is zeer controversieel geworden door onder andere zijn zelfmoord, maar ook de kerkverbranding en de moord op Euronymous. Vraag iemand hier in Scandinavië of ze wat weten over black metal en groot kans dat je één van deze drie dingen te horen krijgt. Uiteindelijk ben ik van mening dat Dead hulp had moeten krijgen voor zijn geestelijke gezondheid. Waarschijnlijk was het alleen Necrobutcher die écht een klik met hem had, aangezien Dead en Euronymous niet goed met elkaar overweg leken te kunnen. Feit is wel dat Dead invloed heeft gehad op het aansturen van Mayhem ten tijden van Deathcrush naar De Mysteriis Dom Sathanas.
Verschillende versies van De Mysteriis Dom Sathanas – Nicklas
Hoe ziet jouw ideale line-up van Mayhem er uit als jij mocht kiezen?
Nicklas: Dead op zang, Hellhammer op de drums, Necrobutcher op de basgitaar en niet Euronymous op gitaar, maar Blasphemer. Gewoon omdat dat mij wel interessant lijkt.
Roderik: Atilla op zang, Blasphemer op gitaar, Necrobutcher basgitaar en Hellhammer op drums natuurlijk.
Verschillende versies van De Mysteriis Dom Sathanas – Roderik
En als je een eigen tour mag samenstellen, met Mayhem als headliner en twee of drie support-acts?
Nicklas: Dan zou ik sowieso voor Dissection gaan. De derde band is moeilijker, want ik kan moeilijk kiezen tussen Wardruna en Falkenbach. Een vreemde en gewaagde line-up, maar ik zou overal tegelijk in de zaal zijn denk ik. Van Dissection en Falkenbach ben ik ook aan het verzamelen gegaan, maar dat is nooit zo uit de hand gelopen als bij Mayhem.
Roderik: Dissection, Satyricon, Marduk en Mayhem! Marduk zag ik vaker dan Mayhem live, ook omdat de band veel op tour is en live gewoon super goed is. Dat is van Satyricon niet te zeggen, maar de twee keer dat ik ze live zag, waren geweldig. Ik kan het oude én nieuwe spul goed waarderen. Met Dissection begon het voor mij allemaal, dus als ik een droomline-up moet samenstellen zit die band er uiteraard bij!
Laten we eens in jullie collecties duiken. Ik zie bij beide veel bootlegs. De meeste zullen ongetwijfeld van slechte audiokwaliteit zijn. Probeer je die dan toch allemaal te verzamelen en luister je ze überhaupt weleens? Hoe gaat zoiets?
Nicklas: In veel gevallen weet je al wat je kunt verwachten, dus nee: vele heb ik zelden tot nooit beluisterd. Daarbij is de kwaliteit van de audio inderdaad zoals je zegt vaak slecht. En zodra je denkt dat je compleet bent, verschijnen er weer tientallen nieuwe versies. De Russische 6” flexi discs spannen de kroon, want daar zijn er meer dan veertig van. Zo is er ook nog een bootleg die ik zelfs nu nog zou kopen als die te koop zou komen en dat ondanks dat ik allang niet meer verzamel. Het gaat over Mayhem’s Buried By Time And Dust (Book Made Of Human Flesh). Ik zag daar nooit een foto van, zag die bootleg nooit bij iemand in zijn collectie, op eBay verschijnen of überhaupt iemand over praten op het forum. We namen maar voor lief dat die bootleg niet bestond, totdat de tape ineens uit het niets met 10 á 15 andere willekeurige tapes op de Zweedse biedingssite Tradera verscheen. Niet eens als losse tape, gewoon samen met andere. Ik was te laat om mee te bieden en het lot werd verkocht voor een appel en ei. Je begrijpt mijn frustratie? Haha!
Roderik: Ik vind bootlegs gaaf, sowieso bij Mayhem. In mijn collectie zitten er ook genoeg, maar nog niet genoeg helaas haha. Ik heb geen grens bij bootlegs van wat ik wel of niet koop. Ik koop eigenlijk alles waar ik mijn handen op kan leggen. Vele hebben inderdaad een erbarmelijk geluid. De ‘lathe-cut’ EP’s in het midden van mijn foto zijn daar een perfect voorbeeld van. Gewoon niet kopen, tenzij je net zo’n obsessieve fan als ik ben, haha!
Verschillende bootlegs uit de collectie van Roderik
En wat is je meest vreemde en favoriete bootleg?
Nicklas: De meest vreemde bootleg is de witte promoversie van de Sometimes They Come Back 7” EP. De rode versie is uitgebracht via Bodysnatcher Productions in 2001, gelimiteerd in een oplage van 100 stuks. Van de witte variant schijnen er maar 5 versies van te zijn. Ik kocht die met wat geluk van Pit, de administrator van het officiële Mayhem forum destijds. Als je dit leest Pit: Cheers! Hoera voor de persoonlijke contacten.
Zonder twijfel dat de Bulgaarse variant van De Mysteriis … mijn favoriet is, met taalfouten in de tracklist die echt hilarisch zijn. De versie is wel professioneel geprint hoor, maar aan de binnenzijde mist iedere vorm van overige informatie die normaal wel aanwezig hoort te zijn. Ik kocht deze over via een andere verzamelaar die ik lange tijd bleef benaderen om de koop te verwezenlijken. (Om du råkar läsa detta Madelid, hej på dig!)
Roderik: Mijn beste en meest zeldzame bootleg is Daemonisation live in Moscow 2020 (tape). Wonderbaarlijk genoeg is het geluid daarvan kristalhelder. Het is één van de beste die ik heb op dat gebied. Daar zijn maar tien exemplaren van overigens.
Nu kan ik me voorstellen dat je op andere items uit je collectie nog trotser bent. Kun je er eens twee uitkiezen en daar wat over vertellen?
Nicklas: Het duurde even voor ik wist wat ik zou kiezen, maar ik ga voor de Only Death Is Real-cassette en de Posercorpse Deathcrush.
De tape kocht ik destijds via André ‘Abominoc’ Alsleben zelf, de organisator van Mayhem-concerten in Duitsland. Voor mij is die tape dé definitie van een blackmetalcassette en als een halvegare kan ik gaan zitten en genieten van alleen het kijken ernaar. Geprint in zwart en wit, op dik papier.. kwaliteit en simpelheid in één. De cover is uitvouwbaar met verschillende details aan de binnenzijde zoals de tekeningen van Dead. Handgeschreven teksten. Simpelweg genieten, en dan heb ik het nog niet over de muziek gehad! Live In Leipzig in zijn originele vorm, wat ik overigens niet wist toen ik de tape kocht, maar het telt als een officiële release.
Dan Deathcrush via Posercorpse: Naast de zelfgetitelde van Bathory en Aske van Burzum, is de originele van Deathcrush waarschijnlijk het meest dure verzamelstuk voor ieders verzameling in black metal. Toen Euronymous Deathcrush opnieuw uitbracht in 1993 via zijn eigen label, was de oplage via Posercorpse eigenlijk al een verzamelitem geworden. Het meest opmerkelijke aan de oplage via Posercorpse was natuurlijk dat het rood uiteindelijk roze uitpakte. Ze miste tekst op de achterzijde, was goedkoop en dun vinyl en had een inlegvel dat uiteindelijk nooit werd geprint. Hoe gefrustreerd voelden die mannen zich toen wel niet: alles betaald uit eigen middelen!
Ik kocht mijn versie uiteindelijk via eBay via iemand uit Duitsland. Ik was specifiek op zoek naar de LP waarin de tekst Deathcrush in het wit stond, niet in het roze zoals alle bootlegs die inmiddels ook al waren verschenen. Dagelijks struinde ik eBay af, totdat ik een exemplaar zag dat destijds weinig mensen was opgevallen. Pas op het eind raakte ik in een ‘bidwar’ met een ander persoon, maar uiteindelijk heb ik er nog relatief weinig voor betaald. Ik durfde ook geen vragen te stellen toen ik de versie zag staan, bang dat het de prijs alleen maar zou opdrijven als de aanbieder erachter zou komen dat het de originele versie was, haha! Nog grappiger was dat ik er later achter kwam dat ik dus aan het bieden was gegaan tegen Pit, die moderator waar ik eerder over vertelde! Toen ik de LP binnenkreeg was de conditie zeer goed gelukkig, inclusief binnenblad en promo flyers. Alleen had de verkoper met rode pen kant A en B op de LP geschreven. Ach, dat was ook het enige.
Roderik: Geen gemakkelijke vraag. Dan kies ik sowieso de Ancient Skin/Necrolust– promo, die is uitgegeven tijdens de Bischofswerda Reunië show en daar ook gesigneerd werd door Maniac en Blasphemer. Dat was na de show in de zaal zelf aan de bar, met dank aan een goede vriend! Als tweede kies ik voor de Wolf’s Lair Abyss (picture) LP. Het ontwerp daarvan spreekt me erg aan en gelukkig vond ik die een tijd terug eindelijk voor een betaalbare prijs.
Als laatste: hoewel Mayhem tegenwoordig nog steeds goede concerten geeft, waren de hoogtijdagen natuurlijk begin jaren ’90. Toen zagen jullie de band dus niet live?
Nicklas: Nee, helaas niet! Ik ben geboren in 1987, toen Deathcrush uitkwam dus. Ik heb niet echt veel concerten bezocht, ook omdat in wat geïsoleerder leef in het noorden van Zweden. In 2004 zag ik Mayhem wel live in Stockholm en toen heb ik wat geluidsdragers kunnen laten signeren door de band die destijds een signeersessie hield in Sound Pollution.
Roderik: Zoals eerder geschreven, ben ik (ook) te laat geboren om die tijd mee te kunnen maken. Helaas! In 2009 zag ik Mayhem voor de eerste keer live en sindsdien heb ik de band vaak aan het werk gezien live. In 2009 ontmoette ik de leden ook na het concert in Oberhausen (ik was toen 15 jaar). Dat zal om die reden ook mijn favoriete show zijn met misschien hooguit 200 mensen in een kelder gepropt. De show in Leipzig afgelopen jaar was ook geweldig!
Leuk dat jullie ons een kijkje wilde geven in de verzamelingen. Bedankt!
Lees ook de andere afleveringen in deze serie:
Zware Verzamelingen: Duitse degelijkheid met Rammstein
Zware Verzamelingen: Een ‘trip down memory lane’ met Opeth
Zware Verzamelingen: Het verhaal achter de maskers van Slipknot
Zware Verzamelingen: Met Amenra langs begraafplaatsen, kerken en grotten