Een metaloptreden waarbij je je afvraagt of je met je vormloze Gildan of Fruit Of The Loom bandshirt niet wat underdressed bent, kom je weinig tegen. Maar wanneer het Deafheaven in Paradiso betreft, lijkt de chique uitstraling van de voormalige kerk de enige plek te zijn waar de geroemde post-blackformatie tot zijn recht zou komen. Dankzij de waardering voor het recent uitgebrachte Ordinary Corrupt Human Love mag Deafheaven na twee jaar in de herhaling in de Amsterdamse poptempel en voor de gelegenheid neemt het het uitstekende Inter Arma mee. Voorheen zag ik de band op atypische locaties: het armoedige Winstonhostel aan de Warmoesstraat in 2012 en het punkfestival Groezrock in 2017. Tijd dus om Deafheaven eens op stand te beleven.
Inter Arma komt er vanavond als opener met een toebedeelde speeltijd van drie kwartier wat bekaaid vanaf. Dit is namelijk nauwelijks voldoende om een fractie mee te krijgen van de veelzijdigheid van deze krachtpatsers. Op papier zou de muziek van een plaat als Paradise Gallows omschreven kunnen worden als een combinatie van sludge, black en death metal, maar de realiteit laat zien dat die reeks genrebenamingen weinig informatief zijn. Aangevangen wordt met een voorzichtige opeenstapeling van voortkabbelende gitaarlagen. Een stokje wierook, vastgeprikt in een bekkenstandaard, helpt om in de benevelende en psychedelische sfeer van de instrumentatie te komen. Een paar zware China-aanslagen kondigen echter snel de omslag aan. In een mum van tijd voeren furieuze blastbeats de boventoon, terwijl aan de zijlijn episch gierende gitaarlijnen ingewerkt worden. Het opvolgende Transfiguration loopt aanvankelijk parallel aan SUMAC, maar vloeit spoedig over in een doods doomstuk dat qua slepende gitaren aan Gorguts of Immolation doet denken. Trage riffage hangt boven een snel drumtempo, en wanneer het ritme opgevoerd wordt, barst een kakofonische gitaarsolo los.
Het relatief ongetrainde publiek krijgt het dus zwaar te verduren met Inter Arma. Onder de valse voorwendselen van een geduldig opgetekend sfeerbeeld wordt het gemasseerd en onder kalme tonen naar het universum van de band toe getrokken, maar de omslag is daardoor des te schokkender. Die diversiteit wordt ook weerspiegeld in het vocale optreden van aanvoerder Mike Paparo die afwezig en ongevaarlijk kan neuriën alsof hij in Neurosis, Swans of Batushka zit, maar plotseling gevaarlijk op de rand van het podium balanceert om zijn lyriek commanderend uit te spugen en met indringende, witte oogbollen het publiek terug te doen deinzen. Minstens zo expressief is drummer T.J. Childers die met zijn DNA-krullen, fluorescerend roze broekje en lange, witte sportsokken de energie en het urgentieniveau van de muziek bepaalt. Het gebrek aan een diepe galm op de vloertoms tijdens het slot van Primordial Wound lijkt dus puur uit medelijden voor het publiek te komen, want zonder die monsterlijke bastonen hadden weinigen de kracht overgehouden om Deafheaven te ondergaan. Die overmeestering van de Paradiso boezemt echter wel een forse lading respect in, want het applaus na afloop is langdurig en gemeend. Inter Arma tipt zichzelf hiermee als het hoogtepunt van het aankomende Soulcrusher festival in Doornroosje, waar het een uur lang mag vlammen op zaterdag 6 oktober.
Met de komst van Deafheaven slaat een onweersbui het laatste zomerse weer van het jaar weg en wordt Amsterdam bedolven onder een oneindige reeks regen waar zelfs het Noorse Bergen jaloers op zou zijn. In die meteorologische configuratie is het aan de mannen uit het zonnige San Francisco om hun positieve gemoedstoestand te behouden. Het is geen geheim dat Deafheaven zijn emotionele staat met de buitenwereld deelt en verwerkt in zijn muziek. Zo spat de moeizaamheid van New Bermuda, de opvolger van het onmogelijk op te volgen Sunbather, af en is de gelaten zonneschijn van het nieuwe Ordinary Corrupt Human Love niet te missen. In een recent uitgebrachte tourdocumentaire is te horen dat de bandleden nog nooit zo content geweest zijn met hun plek op de wereld. Noem het sadistisch, maar eigenlijk betreur ik dat. Voor mij werkt Deafheaven het beste tijdens het wereldhatende Roads To Judah of het uitgeputte New Bermuda, terwijl de ontspannen perzikgekleurde melodiën van Sunbather en Ordinary Corrupt Human Love me relatief weinig doen.
Hoe dan ook, anders dan de gepijnigde stemming van de hardcoretent tijdens het stoffige Groezrock 2017 weet Deafheaven vanavond een comfortabele en zelfverzekerde indruk achter te laten. Recente aandachtstrekker Honeycomb bijt het spits af met de weke melodieën die je ook op een plaat van Touché Amoré had kunnen aantreffen. Zanger George Clarke mag dan voor velen in muzikaal opzicht de zwakste schakel zijn, in visueel opzicht fungeert hij als het middelpunt dat de andere bandleden in staat stelt om in alle rust te musiceren. Gehuld in leren handschoenen, gepoetste puntschoenen, een van het zweet glanzend overhemd en zwarte jeans gaat hij meteen aan de haal met de microfoonstandaard. Zijn Scandinavische grom is inderdaad wat fragiel en beknepen, maar dankzij de juiste versterking en een subtiele galm vormt het geen stoorzender. Wat in het begin eerder afbreuk doet aan de harmonie, zijn de plompe en klungelig afgestelde snaredrums en vloertoms. Gelukkig trekt dit snel bij en treden de melodische solo’s en bijbehorende tamboerijn (een eerste in mijn historie als bezoeker van blackmetalconcerten) naar voren.
Ondertussen zwiert de voorman met zijn theatrale maniertjes over de planken. Zijn wijd opengesperde ogen, met iris in wegkijkende hoek, staren de confronterende leegte in. Voor hem bestaat de publieksmassa echter niet: als een personage uit Corpse Bride danst hij op dezelfde schizofrene wijze zijn eigen dood tegemoet als Natalie Portman in de film Black Swan. De façade van zelfverzekerdheid en gevoel voor ritmiek weerspiegelt de bekende liefde voor het r&b-genre. Staccato over de baslijn als Destiny’s Child in Bootylicious. En Shakira heb ik ook wel eens zien dansen zoals Clarke tijdens het met springerige anticipatie ontvangen Sunbather: om de as draaiend met een wasmachinespoeling van dunne, opgeschoren haren. Daarvoor breekt het donkerblauwe podiumlicht echter nog open en doet de bloeiende post-rockintroductie van Canary Yellow zijn intrede met een lentegroen zaallicht eroverheen gedrapeerd.
Als essentiële tegenhanger van de zoetsappigheid van de eerste drie nummers arriveert gelukkig Brought To The Water, vandaag het enige gespeelde lied van New Bermuda. De hakkende, stuwende en Wiegedooderige riffage telt als een spaarzaam moment van agressie en venijn. Daarbuiten regeert de fonkelende post-rock en dromerige shoegaze met op de achtergrond de wanhopende keelkrijsen. Toch geldt de wonderschone afsluiter van Ordinary Corrupt Human Love, Worthless Animal, als één van de hoogtepunten van het optreden. In hemels toeschijnend witlicht openbaart een weergaloze gitaardynamiek als het zeldzame moment waarop de bandleden in duo’s met elkaar interacteren en het speelplezier van het podium af druipt. Die podiummagie verdwijnt echter wanneer gitarist Kerry McCoy tijdens de vroege encore van achter een keyboard You Without End in zet. Er moet hard gewerkt worden met de neerslachtige Brand New-introductie van Glint om de gemakkelijke melodramatiek en dito telefoongesprek samples van de recentste albumopener te compenseren. Afsluiten gebeurt natuurlijk met de monsterhit Dream House. Dat ererondje rondt een ontspannen en vlekkeloos vertoon van negentig minuten af dat qua urgentie te wensen over laat. Met gemengde gevoelens feliciteren we het Deafheaven dat zijn bestaan nieuw levenskracht ingeblazen heeft.
Foto’s:
Frido Stolte (The View Photography)
Datum en locatie:
22 september 2018, Paradiso, Amsterdam
Link: