Tilburg verandert weer in het epicentrum van metalmuziek: tijd voor Roadburn 2024! Qua muzikaal aanbod is dit misschien wel de meest veelzijdige editie ooit. Naast enkele vertrouwde psychedelische, blackmetal- en sludgebands staan er ook (donkere) hiphop-, electro- en folkacts op het programma. Dit alles verenigd onder het motto ‘redefining heaviness’, ongeacht hoe je dat ook wilt interpreteren. Roadburn zorgt dit jaar bovendien ook weer voor een aantal unieke shows en dit alles resulteert in gevarieerde, interessante en uitputtende festivaldagen van een hoog niveau en een uitstekend geluid.
Ruth Mampuys nam de foto’s, Friso Veltkamp schreef de teksten, en bijkomende dank aan het Zware Metalen Osmium podcastduo Pim & Niels voor de diverse invalshoeken.
Lees ook het verslag van donderdag en vrijdag!
Als je naar de programmering van vandaag kijkt, kun je constateren dat het de dag is waarop verreweg de meeste metalbands staan. Dat is ook te zien aan de hoeveelheid mensen die een dagticket voor vandaag hebben. Slim natuurlijk ook om dit op de zaterdag te programmeren, als de meesten weekend hebben. Het resulteert wel in een aantal rijen voor de bands, maar dat nemen we maar op de koop toe. Mooi om te zien overigens, dat op deze dag een onnoemelijke hoeveelheid merchandise verkocht wordt. Menig lp of shirt raakt uitverkocht. Die merch is overigens niet goedkoop. Sowieso vind ik de prijzen wel wat hoog liggen, maar dat is tegenwoordig meer de regel dan uitzondering. Het bier is niet goedkoop, zeker niet als je een speciale variant wilt, maar ook de eetstands die er staan vragen flinke prijzen. Elf euro voor een hamburger, met de grootte van een ijshockeypuck. Wil je iets anders? Dan heb je voor een gedoneerde nier ook wel een bordje nasi of een wrap. Ook de merchandise is aan de dure kant, maar dat zijn we onderhand wel gewend. Roadburn vraagt een percentage van de bands. Zo kan het dat een vinyl plaat 5 a 10 euro duurder is dan in de webshop van de betreffende band. Een band als Birds in Row gaat daar niet in mee; die hebben het principe dat je mag geven wat je ervoor wilt geven. Kan dat niet, dan verkopen ze helemaal niet. Het voordeel voor bands daarentegen is, dat Roadburn de merchandise verkoopt terwijl de band al verder tourt; de organisatie stuurt wat overblijft terug naar de band, een mooie geste.
Het zonnetje schijnt, koffie in de hand en op het podium is het gezellig aangekleed bij Knoll. Een paar bureaulampen schijnen sfeervol, één voor een katheter en één waar ook nog een trompet hangt. Achter het podium is een soort mini-altaar te zien. Alles wijst op een gezellig half uurtje met Knoll. Maar Knoll doet niet aan gezelligheid. Knoll doet aan teringharde, allersvermorzelende, ledematenbrekende kapotheid. Allejezus wat een bruutheid etaleert deze band. Dissonante, keiharde riffs die wel doen denken aan de jaren 90 black metal, grindcore stukken, hele bakken met overstuurde noise, en een zanger die, nou ja, als een soort bezeten entiteit zijn teksten over het publiek heen uitkrijst, kotst, schreeuwt en wat al niet meer. Dit is geen subtiliteit. Kent u de film Drive, met de scene waarbij Ryan Gosling gezellig doet in de lift? Daar is Knoll het muzikale equivalent van. Alsof Full of Hell en Rorcal elkaar te lijf gaan met emmers kokende olie en nare zelfgemaakte martelwerktuigen.
Het is een soort seance waar we naar kijken. Waarbij James, mede door de verf rondom zijn lippen, daadwerkelijk angstaanjagend overkomt, het oogt alsof hij niet helemaal hier is, alsof we naar een uitdrijving aan het kijken zijn. En alsof dat niet genoeg is, besluit de band een trompet erbij te pakken. Verwacht geen dweilorkest geluiden, het is een intro op een nog harder stuk. Het wordt nergens echt toegankelijk. De band last af en toe een muzikaal intermezzo in, de ene keer door die trompet, de andere keer door gebruik te maken van drones of noise. Het is overweldigend. Aan het eind blijft de band stokstijf staan en blijft de zanger door een zooi effecten allerlei geluiden maken. Knoll levert vandaag een bijzonder optreden af. Tot slot richt de zanger een vriendelijk woordje tot het publiek, om daarna, als de lichten aangaan en de band hun instrumenten opruimen, Dolly Parton met I Will Allways Love You door de speakers te spelen, waarbij deze zanger vrolijk meezingt. Het zal wellicht aan mij liggen, maar het doet wat afbreuk aan de overweldigende show van net.
Even bijkomen bij Couch Slut dan maar. Nadat Knoll bijna uitnodigde om elkaars hoofd eens grondig te bewerken, doet zangeres Megan het gewoon zelf. Die snijdt haar halve hoofd aan gort. Wat is hier vandaag toch allemaal aan de hand? Couch Slut is een luidruchtig vijftal uit Brooklyn die een mix maken van noise, punk en sludge. Met als grote blikvanger Megan, die zich vandaag ontpopt tot een onberekenbare verschijning. Af en toe oogt ze los, blijkt over humor te bezitten, (Welcome to Couch Slut Brunch Hour), maar anderzijds heb je het gevoel dat ze alles kan laten ontsporen vandaag, met haar verhalen over zelfmoord en trauma’s.
Haar geschreeuw is verstaanbaar en blijken vooral verontrustende anekdotes te zijn. Zij schreeuwt het letterlijk uit over de intense en wat hoekige riffs van de band, die vandaag hun laatste plaat You Could Do It Tonight speelt. De band speelde de dag ervoor ook al in de skatehall, wat hun eerste optreden in Europa was. Vandaag, na veertig minuten slaap van Megan, volgt de tweede show. En dat is een indrukwekkende. De band zorgt regelmatig voor verontrusting en verrassingen. Zo is er midden in de set een jazzy intermezzo, waarbij de gitarist het woord neemt en als een volleerd jazz-presentator ontpopt. Als hij aan het eind van zijn verhaal I Have Failed zegt, gaat de band helemaal los. Het is ongecontroleerde chaos binnen de structuren van hun nummers, na vijftig minuten laat Couch Slut mij voldaan, maar ook ietwat verbouwereerd achter.
Agriculture uit Los Angeles begint niet helemaal lekker aan de set, met wat schoonheidsfoutjes in het begin, maar de band herstelt zichzelf en dan is Agriculture ook los en presenteert dit viertal ze hun black metal, dat een vrij open geluid heeft, waarbij er ruimte is voor wat meer invloeden uit andere genres. Zo doet af en toe de band mij wat denken aan Astronoid, vooral in de riffs, maar ook (oude) Deafheaven is ook een band die wel naar boven komt. Op plaat komt de muziek niet helemaal lekker op gang, mede door de intermezzo’s en eerlijk gezegd is dat live ook een beetje het geval, daarbij wordt Agriculture ook niet geholpen door wat geluidstechnische euvels maar de feedback geluiden tussen nummers door helpen ook niet echt. Toch is het geen slecht optreden en zijn er enkele fraaie momenten, zoals het melodieuze begin van het nieuwe nummer, of de epische razernij in The Final Chant. De band heeft meerdere mensen die naast – het al dan niet ral – schreeuwen, ook clean zingen, waarbij Leah niet helemaal overtuigt, maar gitarist Dan heeft wel een stemgeluid dat in de verte wat aan Anohni (van Anohni And The Johnsons) doet denken. Hij verandert ook regelmatig van toonhoogte, maar houdt het wel luisterbaar. Een absoluut hoogtepunt in de set is Relier, waarbij de band het nummer laag voor laag opbouwt, terwijl Agriculture op vol tempo doorbeukt. Door de verbeten aanzet van de riffs en de continu flitsende lampen levert dat een bijzonder moment op. Agriculture levert geen vlekkeloos optreden af, maar is wel een band om in de gaten te houden.
Birds in Row speelt vandaag hun onvolprezen meesterwerk Gris Klein integraal. Een mooie keuze, want het is een steengoede plaat, die boeit van begin tot eind. Dat is live vandaag niet anders. De Fransozen zijn scherp en hebben een goed podiumgeluid, met name de drums komen bijzonder mooi door. De plaat wordt strak gespeeld, en de woede in nummers als Nympheas en Daltonians komen op het podium goed tot hun recht, mede door de perfect getimede en agressieve samenzang. De band heeft daarnaast op deze plaat enkele wat meer sfeervolle nummers staan zoals opener Water Wings, maar persoonlijk vind ik Noah een hoogtepunt, zowel op plaat als vandaag live. Het galloperende, groovende stuk dat overgaat in de geluidsmuur wordt imposant gebracht. De lichtshow is mij wat te druk, de stroboscopen zijn soms zo fel en zo hard aan het knipperen dat ik er lastig naar kan kijken zonder een acute epileptische aanval van te krijgen.
De band is enorm bevlogen, niet alleen op podium, maar ook in hun teksten en gedachtengoed. Er straalt een zekere puurheid van de band af. Zanger Bart verteld ook regelmatig over de teksten, die handelen over onder andere hun kijk op de wereld, mentale ziekten (‘’You are all dressed in black, so there is a good chance you are suffering too), maar ook hoop. Het ontroert de zanger zichtbaar, terwijl hij erover vertelt. Dat wordt nog versterkt als hij vertelt dat zijn ouders sociaal werkers waren en elke dag emotioneel thuiskwamen vanwege alle verhalen die zij meemaakten op hun werk, en de mentale last die dat met zich meebracht. Hij houdt het niet droog, wat een overweldigend applaus tot gevolg heeft. Mooi moment om dat met de band mee te maken.
‘’Wij horen hier” zegt de zanger nog. Dat kunnen we alleen maar beamen.
Ik pak nog een paar nummers Khanate mee. De band heeft inmiddels de legendarische status bereikt en het is toch een bijzonder moment dat ze vandaag op Roadburn staan, daar de band al negentien jaar niet meer heeft opgetreden. Dat maakt dat het vanavond een show is waar ongetwijfeld veel mensen met belangstelling naar hebben uitgekeken.
De band heeft een nihilistische opstelling gekozen, waarbij de vier mannen met hun instrumenten in een kring staan en alleen vergezeld worden van felle lichtstralen die op de bandleden neerdalen. Alsof de heren in een verlaten fabriekscomplex staan, waar de TL-lichten nog aan zijn gelaten. Die setting past echter wel bij de muziek die gebracht wordt; die is zo mogelijk nog nihilistischer, het is menens bij Khanate. Lood en loodzware riffs worden vergezeld van het tergende gekrijs van zanger Alan. De muziek is intens, en misschien wel iets te veel, zo aan het eind van de derde dag Roadburn waarbij zeker vandaag, het publiek al goed murw gebeukt is. Het is soms lastig de concentratie erbij te houden en ik besluit naar Cult Leader te gaan.
Uberlompe riffs, keiharde breaks, een lichtshow met veel roze en rode lampen die de hele zaal doorkruisen; Cult Leader is begonnen. Waar Khanate intens is, geldt dat ook voor Cult Leader, zij het op een andere manier. De band tapt ook uit een ander vaatje. Cult Leader maakt een opgefokte versie van metal/sludgecore. De breaks en tempo’s vliegen om de oren, maar het is nergens echt vermoeiend, omdat Cult Leader snapt dat intensiteit alleen maar harder aankomt als je ook wat meer rustpunten in de set inbouwt. En zo wisselt de band regelmatig van totale chaos naar vet dreunende stukken en zwaarmoedige, minimalistische momenten. De band speelt overigens vandaag The Patient Man, een plaat die in 2018 op Deathwish Records verscheen. Die plaat liet zich kenmerken door enerzijds de drukte, maar ook door de zeer ingetogen stukken die de band bij elkaar pende. Die rustige stukken worden vergezeld van zwaar donkere bariton zang, die ergens doen denken aan Nick Cave. Op plaat klinkt dat allemaal fantastisch, maar live is het eerlijk gezegd af en toe wat wankel.
Dat compenseert de band wel weer met die fucking dikke grooves die af en toe door spitsvondige breaks onderbroken worden. Live komt dit monsterlijk goed uit de verf. Waar wel wat meer aandacht aan besteed kan worden is de lichtshow. Niets bijzonders, vooral dienend aan de muziek. Maar goed, voor visuals kun je volgende keer beter naar Chelsea Wolfe kijken. De band sluit af met The Broken Right Hand Of God met dat epische einde waarin de zanger herhaaldelijk We Must Walk On schreeuwt en voor een fraai einde zorgt.
Bij Cult Leader is ook een mooie delegatie van Zware Metalenredacteuren aanwezig. Iets wat niet alleen de gezelligheid, maar ook het bierdrinkniveau omhoog krikt. Met het hele gezelschap tuigen we vervolgens af naar Frail Body, waar ik geen aantekeningen meer van maak, ik heb immers bekers bier vast te houden. Wat we zien is goed, het is hard en melodieus, de post-hardcore gemengd met black metal en screamo wordt oorverdovend gebracht. Ik moet tijdens de show helaas mijn laatste trein zien te halen. Op de terugweg koop ik nog wel snel even de laatste plaat van deze mannen.
Datum en locatie
20 april 2024, 013, Tilburg
Foto's:
Ruth Mampuys (Ruth-Less Photography website en Facebook)
Links: