Diep verscholen in Drenthe ligt Hollandscheveld. Een klein dorp maar alweer enkele jaren de thuisbasis voor in ieder geval het mooist gelegen metalfestival: Graveland. Verscholen tussen de bossen staat er één podium en daarop komt ieder jaar weer een serie bands die het water in de mond doet lopen. Namens Zware Metalen stuiterden Black Swan en Remco Faasen twee dagen vol enthousiasme naar het terrein en kwamen terug met een verslag. Frido Stolte stuiterde mee en leverde de foto’s aan. Dag 2: veel pathos, een deathmetalinstituut en een erg oude band.
Lees ook ons verslag van dag 1.
Burial Remains
Pas bij de laatste klanken van het optreden van Burial Remains komen uw verslaggevers het festivalterrein oplopen. Te weinig om een verslag te maken dat recht doet aan de band. Gelukkig hebben we de foto’s nog.
The Ominous Circle (Black Swan)
De ooievaars even verderop cirkelen nietsvermoedend rond hun nest en na opnieuw een mooie fietstocht arriveren wij voor een tweede stralende dag op Graveland. Net als bij Taake‘s Hoest gisterenavond, stemmen de gulle zonnestralen ook het volgende gezelschap bepaald niet lyrisch. Gehuld in zwart textiel, dat ook de gezichten van de personen die eronder schuilgaan bedekt, zijn de gestalten die The Ominous Circle vormen. Dit vijftal uit Porto, Portugal, heeft in 2017 debuutalbum Appalling Ascension uitgebracht. En vijf jaar geleden was de band voor het laatst in Nederland, op Netherlands Deathfest, in het sfeervolle Patronaat tegenover 013. Een zonovergoten veldje in Hollandscheveld is wel iets anders natuurlijk, maar ook hier misstaat de band niet. Het is eigenlijk best een aangename verrassing zo aan het begin van een nieuwe festivaldag. De black/death is zo nu en dan lekker slepend met doomachtige en groovende stukken en dan juist weer opzwepend en fel. De vocalen van S.L. klinken duister en hij toont dat je ook met gebaren in slow motion en door een krachtige expressie – ja zelfs met afgedekt gezicht, of misschien moet ik schrijven: dankzij een afgedekt gezicht – een podiumpresentatie kunt neerzetten die een aangenaam macaber randje meegeeft aan de muziek.
Ghastly (Remco Faasen)
Ghastly is een DJ uit Los Angeles maar vooral een deathmetalband uit Tampere, Finland. Al is death metal vooral de basis van de muziek want de heren leggen er een flinke, naar black metal neigende laag overheen terwijl er ook volop ruimte is voor meer trage stukken waarin bassist Ian J. D’Waters een hoofdrol neemt. De vocalen van Johnny Urnripper passen uitstekend bij de muziek: zijn grunt is laag en dreigend. Rammen met een gedachte erachter dus en net als bij The Ominous Circle hiervoor weten de klanken direct de weg naar mijn koude, kille, zwartgeblakerd hart te vinden. De Finnen verstaan de kunst om nummers te brengen die je direct bij de strot grijpen maar je tegelijk laten lachen van puur geluk. Grijnzend ten onder zeg maar, met werkjes als Sea of Light, Parasites en Mirror Horizon. Het hoeft dus niet altijd lekker te zijn wat je van ver haalt maar voor deze 1,776 kilometer geldt dat wel. Een interessante band en ongetwijfeld het begin van een lange vriendschap tussen uw redacteur en Ghastly. Dat u het ook even weet.
Execration (Black Swan)
Hierna betreedt de Noorse band Execration het podium. Dit gezelschap is aan het toeren met Ghastly en sluit de tour vandaag af op Graveland. De heren zijn vast van plan van deze laatste show tot een succes te maken, want aan niets is te merken dat hun gedachten mogelijk al afdwalen naar bijvoorbeeld het thuisfront. Wat we te horen en te zien krijgen is vooral een bak old school death metal doorspekt met een aangename twist aan onverwachte prog- en zelfs catchy elementen. En dan het enthousiasme van de heren, ook dat werkt aanstekelijk. Zeker na de duisternis troef en ernst van The Ominous Circle, zet Execration het podium in vuur en vlam. Een deathmetalband vol tegenstrijdigheden, maar wat uw verslaggeefster van dienst betreft moet dit zeker worden opgevat als een lofprijzing. Ook het publiek geniet zichtbaar van deze band. Het begint al lekker druk te worden, meer metalheads dan gisteren verzamelen zich voor het podium. En dat is te begrijpen, want er staat nog een aantal zeer interessante bands op het programma.
Sinister (Remco Faasen)
Hoor daar! Openen de poorten van het Rijk van Satan zich? Welnee, de komst van Sinister kondigt zich aan. Deathmetalinstituut sinds 1988, geformeerd rond brulboei Aad Kloosterwaard die sinds het verschijnen van de laatste plaat weer nieuwe muzikanten om zich heen heeft verzameld en daarmee een ijzersterk team heeft geformeerd. Dat blijkt niet alleen uit het feit dat de band veel in Zuid-Amerika te vinden is, maar ook uit het gegeven dat het op vaderlandse bodem vanaf de eerste seconden raak is. Muzikaal in ieder geval: gitarist Walter Tjwa (Radiathor), bassist Bram Willems en drummer Simon Škrlec (Melechesh live) uit Kloosterwaards tweede thuisland Slovenië, leggen een loodzware basis neer. Kloosterwaard zelf moet even zoeken naar zijn zangstem maar vanaf Blood Ecstasy duikt hij op: die donkere, doordenderende grunt die ijzer kan doen smelten.
De lompe, gortdroge death metal komt in brokken op het publiek af, bijvoorbeeld in een heerlijke uitvoering van Afterburner. Met een strak programma is er volgens Kloosterwaard ‘niet veel tijd om te lullen en dus gaan we vooral spelen’ en dat is helemaal prima want daarvoor zijn we hier. En spelen doet Sinister. Steengoed zelfs. Op de achtergrond wijkt de jongste roadie van het festival geen moment uit de buurt van zijn (groot)vader en diens kameraden, terwijl de band de vernietiging inzet met The Carnage Ending. Voor het podium stuitert de jongste deelnemer aan de pit rond op de schouders van haar vader… wie zegt dat metalfestivals er alleen zijn voor grimmige einzelgängers? Het is gewoon een gezellig familiefestijn!
The Ruins of Beverast (Black Swan)
De volgende band heb ik nog niet eerder live gezien: The Ruins of Beverast. Misschien begint de warmte mij parten te spelen maar de muziek van dit gezelschap, of eigenlijk moet ik zeggen Von Meilenwald aangezien we het hier over zijn geesteskind hebben, weet me niet echt te pakken. De nachtmerrieachtige, noisy elementen geven de nummers een unheimische ondertoon die ergens in de verte wel interessant aandoet, maar tegelijkertijd voor mijn gevoel maar niet echt wil samenvallen met de melodielijnen. Vaak ben ik wel te porren voor een niet zo gemakkelijke luisterervaring, maar dit schuurt me net wat teveel. Een bepaalde intensiteit mist eveneens voor mijn gevoel. Gelukkig constateer ik dat een aanzienlijk deel van mijn mede-metalheads dit niet met mij eens is. Zij genieten juist volop van The Ruins of Beverast. Misschien moet ik het toch nog maar weer een kans geven, op een andere tijd en plaats.
Vanhelgd (Remco Faasen)
Sinister speelde lekker fel maar de Zweedse genregenoten van Vanhelgd doen er bepaald niet voor onder. De heren hebben een blackmetalsausje over hun geluid gegooid en dat smaakt prima. De beide gitaristen Mattias Frisk en Jimmy Johansson verzorgen de vocalen maar omdat ze vrijwel identiek klinken klinkt dat spectaculairder dan het in werkelijkheid is. Wel leuk om te zien: als de muziek stopt, verandert Frisk direct van een woest brullend roofdier in een zachtjes pratende, bescheiden jongetje. Met zijn band speelt hij zich soepeltjes door de set heen en er is niets aan te merken op de band behalve dan dat het wel veel van hetzelfde is. Geslaagd voor het examen, maar niet als beste van de klas dus. Zoekt u echter een prima deathmetalbandje voor uw festival of ander partijtje, pleeg dan even een telefoontje naar Mjölby want wat deze band mist aan variëteit, maakt hij meer dan goed met inzet en passie. En dat is ook wat waard.
Misþyrming (Black Swan)
Ik heb echt wel iets met bands uit IJsland. Er is iets in de muziek van deze eilandbewoners dat ik in geen andere muziek terug hoor. Zo verschillend als deze bands vanzelfsprekend ook (kunnen) zijn, er is altijd ergens in meer of mindere mate dat rauwe, onvoorspelbare en melancholische. En dat geldt zeker ook voor Misþyrming. De laatste keer dat ik dit gezelschap aan het werk zag tijdens de Eindhoven Metal Meeting, kwam ik noodgedwongen ergens halverwege de set binnenlopen. Maar nu heb ik de kans om me vanaf de eerste noten omver te laten blazen. En dat lukt wonderwel. Alles gaat dubbel zo hard en dubbel zo zwaar bij Misþyrming. Het drumstel zucht en kreunt onder de slagkracht van Magnús en zijn voetenwerk is maniakaal. Samen met de gitaren en de indrukwekkende strot van D.G., trekken deze IJslanders een muur aan geluid op zoals je die slechts bij een enkeling kunt ervaren, zoals bij Wiegedood. De vlammenwerpers voor het podium kunnen het tempo ook amper bijhouden, de voorste rijen van het publiek en de bandleden worden welhaast geroosterd. De besmeurde heren geven letterlijk alles tot en met de laatste vezel in hun lijf. De rustmomenten in de muziek zijn spaarzaam en vormen in feite slechts een opmaat naar een nieuwe eruptie van nietsontziend geweld. Het is werkelijk prachtig. De strakheid en timing perfect. Het zijn uiteindelijk de fenomenale compositie en het intense samenspel van deze heren die Graveland van de grond tillen. Tijd en plaats bestaan voor even niet meer, deze oerkracht overstemt simpelweg alle elementen. Hulde aan Misþyrming!
Rotting Christ (Remco Faasen)
De ‘Hellenic Black Metal Legions’ staan klaar voor Griekenlands beste: Rotting Christ. Het machtige Χ ξ ς’ of 666 in begrijpelijk schrift, opent de set en zorgt direct voor een flinke laag kippenvel. Voorman Sakis Tollis zit een maand voor zijn eenenvijftigste verjaardag aan maar laat zich vandaag niet kennen als het op headbangen aankomt. Fire, God and Fear komt langs en waar in een doorsnee band één of twee leden het publiek opzwepen, heeft Rotting Christ er drie met naast Tollis de inhuursoldaten Kostis (Foukaris, gitaar) en Kostas (Heliotis, bas). En omdat dat ook nog eens Grieken zijn, gebeurt dat met veel theater. Pathos is natuurlijk niet voor niets een Grieks woord. Vergeleken met de ijselijke IJslanders van zojuist zijn de verschillen gigantisch: nu is het de vuisten ballen, mee springen, af en toe een oerkreet uitstoten (‘Non Serviam! Wha! Whaaaa!’) en het gitaarspel van Foukaris bewonderen. En er niet teveel op letten dat een flink deel van het bandgeluid afkomstig is van de vijfde Griek vandaag, die luistert naar de naam ΦΟΡΗΤΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ. Laptop in begrijpelijk schrift. Effectief is het in ieder geval wel. De heftigste pit van het festival tot nu toe spreekt boekdelen, het applaus klinkt tot voorbij de lichttent.
Als er een dak op het veld had gelegen was dat eraf gespeeld bij Non Serviam: sinds 10 oktober 1994 een dijk van een nummer. Rotting Christ stijgt vandaag tot grote, grote hoogte, met Grandis Spiritus Diavolos als laatste mijlpaal. Oh, en na alle complimenten ook nog even een pluim voor het uitstekende drumwerk van Themis Tolis.
Paradise Lost (Black Swan)
Wat is deze dag snel voorbij gegaan, het is alweer tijd voor de laatste band. Voor de afsluiter schakelen we een tandje, of eigenlijk een paar tandjes, terug. Terwijl de duisternis langzaam invalt zingt Paradise Lost ons gemoedelijk dieper de zwaarmoedigheid in met hun prachtige en evengoed relevante nummers zoals Faith Divides Us – Death Unites Us. De sfeer is gemoedelijk, het weer nog steeds prachtig. Ook het dierenrijk is rijkgeschakeerd present op Graveland. De rupsjes, kevers, muggen en libellen begeven zich gebroederlijk tussen de vele metalheads (die natuurlijk geen vlieg kwaad doen). We luisterden al naar het fijne Hallowed Land als Holmes ‘a very old song’ aankondigt ‘because we’re a very old band’. Ja, het is inderdaad het mooie As I Die. En ja, ook daar is het nu de juiste avond en het perfecte moment voor. Het publiek neemt deze klassieker gretig tot zich.
We worden getrakteerd op nog meer nostalgisch werk. Nu van album Icon, True Believe. ‘It’s 4,000 years old’, overdrijft Holmes. Dan is hij even afgeleid. ‘Okay, I try not to kill this moth.’ En hij wipt het beestje voorzichtig van het podium. Genoeg keuze uit nummers met een niet positieve titel, we gaan verder met No Hope in Sight. En wat is dit optreden, deze mooie afwisselende set, een fijne afsluiter van een bijzonder geslaagd Graveland. Het festival dat voor uw redacteur van dienst is uitgegroeid tot misschien wel het mooiste en intiemste metalfestival dat de Benelux rijk is. Tot volgend jaar, Graveland!
Lees ook ons verslag van dag 1.
Datum en locatie
27 mei 2023, Recreatiegebied Schoonhoven, Hollandscheveld
Foto's:
Frido Stolte (The View Photography)
Link: