Requiem in zwart: Terzij de Horde & Co. doen Baroeg 1.0 passend uitgeleide

Poppodium Baroeg is een toverdoosje. Aan de buitenkant kun je niet aflezen hoeveel mensen, lawaai en sfeer erin passen. Ook de programmering is magisch: menig (extreme) metalliefhebber vindt er een tweede thuis—week in, week uit. Maar na veertig jaar barst het markante doosje-met-de-draken aan de Rotterdamse Spinozaweg dan toch uit zijn voegen en slaat ook hier de tijdgeest toe: Baroeg 1.0 moet worden verherbouwd. De sloop, die staat gepland voor de komende zomer, wordt een eitje. Want op zondag 10 maart 2024 lieten vier van Neerlands zwaarste bands, en één onderaannemer uit België, hun koevoet, slijptol en breekhamer alvast los op dit stukje cultureel erfgoed. Lijkschouwer, Radeloos///Ziedend, Räum, Laster én Terzij De Horde speelden méér dan het dak eraf. Tegelijkertijd braken zij ieder hun eigen lans voor het behoud van de ziel van Baroeg. Black Metal en monumentenzorg: altijd een ietwat ongemakkelijk koppel… Ook jouw Zware correspondent Ruben Verheul ging op de schop. Ternauwernood viste hij nog enkele brokstukken uit de container (alsmede enige naamvoorstellen voor jouw nieuwe nederblackproject).

Lijkschouwer: waardedragers uit de Werkstad

De eerste steen wordt gelegd (maar andersom, in destructieve zin) door Lijkschouwer. Op een fraai fotoverslag na is er op Zware Metalen nog niet zoveel te vinden over deze Rotterdammers. De langspeler Lamentations of Cosmic Absurdity (2022) is destijds aan onze aandacht ontsnapt; de kerschversche EP This Clamour Serpentine komt wellicht binnenkort aan bod. Live komt de gitzwarte death/sludge van Lijkschouwer binnen zonder voetenvegen en andere plichtplegingen. Het is vier uur des middags, maar in de Maas weerspiegelt zich reeds de maan: deze dag zij geteld. Langzaam komt het einde van de Oerbaroeg naderbij. Van een natuurlijke dood kan alvast geen sprake meer zijn; de autoriteiten zijn verwittigd: de eerste sloopkogel kwam van niet van Miley Cirus, maar van Lijkschouwer.

Radeloos///Ziedend: gezellige geseling

Paus Johannes Paulus II deed het; R///Z-vocalist Giel doet het: zelfkastijding. Klinkt en smoelt nederblack, natuurlijk, maar naar het waarom kunnen we slechts gissen. Gelukkig geselt Giel zijn blote rug niet al te geestdriftig. Zelfverminking© is hier kennelijk niet het motief. Maar de toon is wel gezet: het kwintet uit Nijmegen (of spellen we dat beter als ‘Nieumeghen’, in gotische druipletters?) komt hier niet voor de koetjes en de kalfjes. Intensiteit is troef, met veel dynamiek en passie in spel en de vocalen. Baroeg krijgt hard op de donder; de setlist ademt het nihilistische en verstikkende van de betere black, maar heeft ook ruimte voor onversneden woede en punk-achtige maatschappijkritiek. Zware collega MrJingles beschreef het treffend in zijn recensie van de R///Z-grammofoonplaat Doodsverachting: ‘Dissonantie vindt zijn bondgenoot in hoekige rechtlijnigheid, terwijl speelse frivoliteit zich afwisselt met chaotische wanhoop.’

Räum: van verre, met verve

Räum put niet uit het rijke nederblack vocabulaire; deze formatie komt uit het Walloonse Luik (zij zeggen ‘Liège’). Waar Lijkschouwer en Radeloos///Ziedend de ontmanteling van Baroeg tamelijk manisch aan leken te pakken, hanteert Räum een eerder gestructureerde, planmatige werkwijze. Effectief is dat zeker, getuige de trillende grondvesten en het langzaam maar zeker murw (is die naam nog vrij?) gebeukte publiek. Maar het is niet overal even spannend, misschien. Riffs en tempi worden lang aangehouden, met ongetwijfeld de hypnose als gewenste bijwerking. Maar uw Zware Ooggetuige laat zich niet in de luren leggen. Er moeten immers ook foto’s worden gemaakt van deze kaalslag, opdat ook ons nageslacht weet heeft van het Baroeg van weleer. Want wat er straks ook verrijst uit het braakland, zo heerlijk aftands als dit toverdoosje wordt het nimmer meer.

Laster: onttakeling ten top

Met Andermans mijne schopte Laster het tot de top tien van beste albums van eigen bodem uit 2023. Terecht (over de precieze plaats in deze pikorde kunnen we nog bakkeleien, al ‘hebben gedaane dingen geen keer’). Vandaag zijn zij mede-hoofdlijners bij de nakende teraardebestelling van Rotterdams oudste poppodium. Niettegenstaande alle kwaliteiten van deze band – ongebreidelde eigengereidheid is misschien wel de grootste – is dit niet uitsluitend balsem voor de ziel. Enerzijds slagen de Domstedelingen glansrijk in het live brengen, verlevigen, van de versluierde schoonheid in hun vervreemdende, gelaagde repertoire. Anderzijds zet het post-alles trio je daarmee zo vaak op het verkeerde been, dat je uit balans raakt en een niet-ingewijde misschien op het onzalige idee zou kunnen komen dat je een potje staat te dansen op de puinhopen van veertig jaar ‘jeugdhonk/poppodium’. Hoe ongepast, abject en infaam… Lijfstraf, boetekleed en naar de kerker ermee!

Terzij De Horde: opbouwende afbraak

Inmiddels is de avond gevallen en ligt de duisternis als een troostende deken over wat nog rest van Baroeg. Voornoemde maan schittert door aanwezigheid, maar trekt geen partij voor het oude dan wel het nieuwe. Als je er een zintuig voor hebt, proef je binnen enige melancholie, hier en daar. Maar Zachte Heelmeesters of Stinkende Wonden staan niet op het program. Aan Terzij de Horde om de boel weer op te schudden. Stuiptrekkingen, bewustzijnsvernauwing en op weg naar het transcendente, alstublieft! Utrechts Fijnsten stellen niet teleur. Baroeg wordt teruggebracht tot de essentie, het casco, zo u wilt: muzikale grensoverschrijding op een fundament van saamhorigheid. Uw Zware correspondent kan niet goed onderbouwen wat er nu precies zo goed is aan deze band. Post-hardcore? Alles na het koppelteken is voor hem… ehhh… onontgonnen terrein. Post-black? Hij kan amper bevatten wat er vóór, laat staan tijdens, black is gedaan. Iets met doom? Terzij is ook dat genre voorbij! De Horde is geen optelsom; het is, denk ik, eerder een unieke, op z’n Utrechts eigenwijze, constellatie van elkaar aantrekkende en afstotende hemellichamen. Wat Terzij vandaag extra goed maakt, zijn hun herinneringen aan en hun liefde voor dit Baroeg. Die resoneren in alle voegen van deze toverdoos, die zich opmaakt voor de metamorfose. Dit prachtige ritueel en de verwoestende erediensten van de overige ‘support acts’ onderstrepen dat het stoffelijke van ‘3076 ET, 300’ misschien vergaat, maar dat de geest van Baroeg moet blijven. ‘Gelijkgestemden bij elkaar brengen, talent tot wasdom laten komen en de huiskamersfeer van Baroeg behouden.’ Amen. En nu bier. Want slopen maakt dorstig.