In het volle land der zware metalen, is er één festival dat maandenlang van te voren met rood omcirkeld staat in de agenda van uw favoriete Zware Metalenschrijversduo Black Swan (BS) en Ghostwriter (G). Into Darkness in Leeuwarden. Een evenement van ongekende kwaliteit voor de extremere metalvormen. Black Swan legde dit jaar de bands in de kleinere Arena vast, Ghostwriter was present in de Main Hall. Fotograaf Ruben Verheul schoof aan om alles vast te leggen.
(Ophis)
(Zhrine)
Het zwartste feestje van het jaar staat immer garant voor een paar aangename verrassingen. Au-Dessus is er zo eentje. Anders dan de naam doet vermoeden is het gezelschap niet afkomstig uit Frankrijk, maar uit Litouwen. Het is geen kenschetsende black metal wat de heren brengen, ook geen typische post black, maar het klinkt verdomd zwaar met ronkende bas en stevige gitaarlijnen. En heel subtiel weet er af en toe een soort dromerige melodie door de muur aan geluid te priemen. Misschien dat de zanger soms wat meer moeite heeft om door de massieve muur te breken, maar dat is een detail bij een optreden als dit.
Alles trilt, zucht en resoneert mee onder de zware klanken van deze band en via de houten planken op de vloer doen zelfs onze lichamen mee. Het is aangenaam vervuld raken met kwaliteitsmuziek. Au-Dessus is nog een relatief jonge speler in het veld. Opgericht in 2014 gevolgd door een EP in 2015 en een eerste album in 2017 (End of Chapter) zijn de heren echter aardig op weg om meer en meer zielen voor zich te winnen. Uw anonieme verslaggeefster geeft zich ook gewonnen. Beslist een band om in de gaten te houden vanaf vandaag. (BS)
Men neme: een drummer die ook kan grunten en een bassist die zijn zessnarige instrument op de hals bespeelt en graag klaagzang voortbrengt. Wat krijg je dan? Bell Witch. De dag is nog vroeg als met dit Amerikaanse duo al direct de langst spelende band op het programma staat. De reden: het integraal ten gehore brengen van het laatste meesterwerk Mirror Reaper. Voorzien van stemmig zwart-witbeelden die op het eerste gezicht geen samenhang hebben met de muziek maar waar wel droefenis van uitstraalt, op een groot scherm, krijgen we een krachtig staaltje funeral doom te verstouwen. Een playlist is niet nodig: Mirror Reaper bestaat uit één nummer, voorzien van twee delen.
In de praktijk blijkt het constant luisteren naar een nummer niet bijzonder gemakkelijk, zoals het spelen ervan dat nog veel minder moet zijn. Het is pittig een kleine anderhalf uur constant de aandacht te moeten vasthouden. Maar wie er oog en oor voor heeft, krijgt een adembenemend muziekstuk voorgeschoteld, waar van alles inzit op luchtigheid en vrolijkheid na. Sterker nog, Mirror Reaper komt wel even binnen, vol als het nummer zit met agressie, melancholie, angst, pijn, verslagenheid en woede. Het is als het leven zelf, deze ode aan de wegens hartfalen gestorven ex-drummer Adrian Guerra. Op plaat is dit al indrukwekkend, live gaat het alle verwachtingen te buiten. Vooral bassist Dylan Desmond staat voor een helse taak daar hij altijd moet spelen, waar drummer Jesse Schreibman zich nog wel eens achter zijn drumstel kan laten stilvallen.
Halverwege de set krijgt het duo vocale ondersteuning van Erik Moggridge, wat een extra klaagzang oplevert. Zeker de stukken waarin zijn collega’s hem met hun instrumenten slechts minimaal begeleiden, gaan door merg en been. Het voelt haast ongemakkelijk om een glas bier naar je lippen te brengen uit angst de magie te verstoren. Totdat we opeens klaar zijn en we ontwaken uit een fascinerende en zeker niet altijd gemakkelijke trip. Best een leuk liedje, dat Mirror Reaper. Daar mogen er meer van komen. (G)
Sun of the Sleepless is het experimentele blackmetalproject van de Duitser Ulf Theodor Schwadorf. In 2017 verscheen het eerste album To the Elements, na twee EP’s en een split. En er volgden in datzelfde jaar nog een compilatie en een split. Het aantal optredens van Sun of the Sleepless is best schaars te noemen, dus velen zullen de handen dichtknijpen nu ze de Duitse grootmeester live aan het werk zien. De set begint met een fijn intro, een mooie vrouwenstem en er is veel rook en wierook. Kortom, Schwadorf en zijn livemuzikanten proberen op alle mogelijke manieren een occulte sfeer erin te brengen en slagen hier zeker in.
Het aanwezige publiek is vanaf de eerste tonen enthousiast en met name de snelle, felle passages worden goed ontvangen en zijn zonder meer headbangwaardig. Het zal een kwestie van persoonlijk smaak zijn, maar uw verslaggeefster van dienst wordt – anders dan verwacht – live nergens echt bij de strot gegrepen door de atmosferische black van Sun of the Sleepless. Misschien ligt het aan de band die meeloopt met koorzangen, op de één of andere manier wil het geheel maar niet voldoende geïntegreerd klinken zoals op plaat, waardoor het niet lukt die fijne staat van zijn te bereiken waarin je als vanzelf wordt meegesleept door de muziek. Maar daarmee vorm ik vandaag mogelijk een roepende in de woestijn. (BS)
Nordjevel is langzaam aan het stijgen in de rangen der black metal. Afkomstig uit Noorwegen, dus dat zit wel goed. Onder contract bij Osmose Productions, dus dat past ook. Met Destructhor op van ex-Morbid Angel-, 1349– en Zyklonfaam op gitaar en oud-Dark Funeraldrummer Dominator achter de kit. Dus dat is mooi meegenomen. Bovendien voldoet de band aan alle kenmerken van het TNBM-genre: genoeg corpsepaint om je woonkamer mee te beschilderen, omgekeerde kruizen op het podium en zanger Doedsadmiral is vlak voor het concert nog even bij de plaatste bouwmarkt geweest om een paar dozijn spikes op zijn armband en laarzen te laten zetten.
De nummers zijn wat identiek maar hebben een lekkere vibe en Doedsadmiral kan lekker grommen maar toch komt het vandaag allemaal veel minder uit de verf dan een paar maanden geleden in Musicon in Den Haag. Het geluid werkt niet mee en de band komt te relaxed over: funest voor felle black metal. De potentie is hoorbaar aanwezig, maar de snuitvoering laat simpelweg te wensen over. Daar denkt ook de zaal zo over, want die druppelt langzaam leeg. Toch moeten we dit Nordjevel in de gaten houden: de heren Destructhor en Dominator zijn pas recent aangeschoven. Eens kijken wat er gebeurt als zij zich ook melden in de studio. (G)
Ook het uit Australië afkomstige Mournful Congregation is neergestreken in Leeuwarden om deze editie van Into Darkness op te fleuren, en wel met hun sfeervolle funeral doom. De band is actief sinds 1993 en dat heeft onder andere vijf langspelers opgeleverd. De langgerekte nummers, met evenveel langgerekte klanken, bevatten volop hartverscheurende gitaarpartijen die een even droevig verhaal vertellen als zanger Damon Good ons in woorden voorzingt met hier en daar krachtige, jammerlijke uithalen. Zoals in het prachtige nummer – tevens afsluiter van de set – Suicidal Choir. ‘The white bride of wretched death, did guide me through gardens grey / The fruit of which, would only fall to rot away’. Pure poëzie. Ook het instrumentale Weeping komt aan bod. De kracht van de muziek van deze band en hun muziek zit hem in de vele details. Het liefst zou je nu wegduiken, diep onder een dekentje, om er voorlopig niet meer onder vandaan te komen, maar Secrets of the Moon staat alweer klaar dus spoeden we ons massaal richting de grote zaal. (BS)
Het mij onbekende Secrets of the Moon speelt volgens de gegevens black metal, maar das war einmal. Zelf houden de Duitsers het op occulte rock/metal. Dat dekt de lading beter. Gothic rock mag daar ook aan worden toegevoegd, maar het meer zwartgeblakerde verleden van het gezelschap is zeker nog te horen. Zo nu en dan gaat het gas er vol op, al hebben de meer toegankelijke stukken de overhand. Daardoor ontstaat er best een origineel geheel, dat echter niet voor iedereen zal zijn weggelegd: te heavy voor de liefhebber van het lichtere werk, te licht voor de liefhebber van het betere werk.
Het maakt Secrets of the Moon met afstand de meest luchtig klinkende band vandaag in Neushoorn. Én de meest schizofrene. Juist als de muziek teveel naar gothic neigt, komt er opeens een heerlijke tempoversnelling en blijkt Deavas’ galmende zang prima te pruimen. Totdat de band terugvalt naar bijna Amerikaanse stadionrock en drummer Erebor te hulp schiet om alles aan gort te rammen. Wát een rare, lastig te volgen band is dit zeg! Het ene moment wil je uit arren moede bier halen, het volgende moment steek je vol enthousiasme beide vuisten in de lucht. Make up your mind, Secrets of the Moon! Zo gaat het minutenlang bij deze band die constant is gehuld in rook. Furieuze black metal wordt gothic rock wordt vuisten-in-de-lucht wordt woest gitaarspel wordt… Secrets of the Moon. (G)
Het Poolse Furia is in meerdere opzichten een apart verhaal. Het is vooral een band met een heel eigen geluid. Dit is zwarter dan zwart, zwaarder dan zwaar en bij momenten vooral extreem beukend en snel. De band speelt in moordend tempo, slechts af en toe onderbroken door melodieuze passages. De heren zien er vervaarlijk en stoïcijns uit met ontbloot bovenlichaam, besmeurd met corpse paint. Frontman Nihil is boos, heel boos en oogt als door de duivel bezeten. De overige bandleden doen hier trouwens niet voor onder. De teksten zijn geschreven in de moedertaal van de heren, maar uw anonieme verslaggeefster verneemt uit betrouwbare Poolse bron dat deze vooral worden gekenmerkt door een hoog misantropisch en mystiek karakter. Een zeer naargeestig bandje dit, enig in zijn soort. Ga het zeker eens zelf horen als u de kans heeft. (BS)
Waar bands zich voorgaande jaren nog wel eens konden verliezen in podiumaankledingen die niet zouden misstaan in een theater, is het dit jaar opvallend klinisch op de podia van Into Darkness. Headliner Mysticum bijvoorbeeld, houdt het alleen bij een flink stel lampen (van het vermogen waarmee ze op Schiphol vliegtuigen binnenhalen, zo lijkt het) en het bijna onvermijdelijke scherm op de achtergrond. Daar zien we geen drummer, want die heeft de band buiten een korte periode met Hellhammer (Arcturus, Mayhem, Dimmu Borgir, Shining, Emperor, Immortal en nog meer andere bands dan er wolkenkrabbers in New York zijn) nooit gehad. Hoeft ook niet, want de band maakt industrial black metal en dat moet uitermate klinisch en ijzig klinken. Dat lukt wel met een drumcomputer: die heeft geen gevoel.
De ‘aankleding’ met alleen fel wit licht en verder donkerte rond de bandleden heen zorgen voor een rare, unheimische en militante uitstraling. Satanzijdank dat dit Noren zijn en geen Duitsers, want de felheid waarmee de beide gitaristen Prime Evil en Cerastes hun teksten in de microfoon blaffen hadden anders het ergste kunnen vermoeden. Voor je weet had een heel volk zich weer door de straten van Europa laten marcheren. En dan beschikken ze net als de zwijgende bassist Dr. Best nog over gemillimeterde kapsels ook.
Ondertussen vuurt Mysticum nummers als Fist of Satan, LSD en Crypt of Fear vol dodelijke precisie op het publiek af, hopelijk kijkt Nordjevel mee. Ondanks dat de drie Noren niet van hun vaste plek op het podium komen en er nauwelijks interactie is met het publiek, is het concert uitermate fascinerend. Er gebeurt niets en tegelijkertijd gebeurt er heel veel. De industrial black metal nodigt uit tot zowel headbangen als dansen (of nou ja, toch op z’n minst “bewegen”), maar roept bovenal een verlangen op naar meer, meer, meer. Mysticum vindt doeltreffend als een chirurg een weg naar je hart om daar een plekje te kraken en het niet meer af te staan. De felle lampen fungeren als kogelflitsen, de geflipte beelden op het scherm hallucineren, Cerastes ziet eruit alsof hij elke ochtend drie puppy’s als ontbijt eet en de band blijft maar gaan. De drumcomputer jaagt zijn collega’s van vlees en bloed over de kling en is nooit tevreden.
Van een opbouw in nummers heeft deze band nog nooit gehoord, subtiliteit is hen vreemd, melodie is een scheldwoord en altijd is er die eeuwige klinische drum, maar het is zó goed, zó afwisselend en zó heerlijk kil dat het voelt als een ijsbad na een voettocht door de Sahara. Als de Terminator, RoboCop en Optimus Prime een band zouden vormen, zou het Mysticum worden. Ruim een uur lang geven de mannen alles wat ze hebben waarbij ze ook nog eens snelheden halen dat het een wonder is dat ze met twee handen weer de kleedkamer op kunnen zoeken. Ik had vooraf mijn twijfels bij Mysticum als headliner, maar Into Darkness heeft me wederom bijzonder aangenaam verrast. (G)
Tot slot is het nog genieten geblazen met de hekkensluiter op deze lustrumeditie van Into Darkness: het Utrechtse Verwoed. Wat is het toch altijd ongelooflijk fijn om Erik B. en zijn livemuzikanten aan het werk te horen. Verwoed (in 2014-2015 begonnen als Woudloper) bracht tot nog toe de EP Bodemloos uit. Het wachten is op de release van eerste album De Val (nog geen releasedatum bekend). Opvallend en mooi zijn de connotaties die steeds weer de associatie met de metafoor van Lucifer weten op te roepen in allerlei subtiele gedaanten. Ook al heeft uw verslaggeefster van dienst Verwoed al diverse keren horen optreden met het nu beschikbare materiaal, elke set is anders en uniek. Wat daarentegen onveranderlijk is, is de intensiteit van ieder optreden. En daar zit hem de kracht van Verwoed. Ook vanavond weer. Alles klopt en het geluid is uitstekend.
Om terug te keren naar de bron: Into Darkness staat gelijk aan kwaliteit en aangename verrassingen en is daarmee, in elk geval wat uw anonieme verslaggeefster betreft, één van de beste festivals van het jaar. Dat wordt dus weer smachtend uitkijken naar december 2019. (BS)
Foto’s:
Ruben Verheul (Wishful doing)
Datum en locatie:
1 december 2018, Neushoorn, Leeuwarden
Links: