Het is inmiddels niet lang meer wachten op de debuutplaat van Gaahls Wyrd, de nieuwe band van blackmetallegende Gaahl. Op 24 (digitaal) en 31 mei (fysiek) aanschouwt deze het levenslicht. De zang van Gaahl klinkt op deze schijf als nooit tevoren. Vlak vóór het optreden van de band in Utrecht op 24 februari organiseerde zijn label Season of Mist een luistersessie en een Q&A met de band. Zware Metalen-redacteuren Ghostwriter en Marleen waren uitgenodigd om Gastir – Ghosts Invited voor de eerste keer te beluisteren en om de bandleden prangende vragen te stellen. In de praktijk betekende dat vooral heel geconcentreerd luisteren naar de fluisterende bandleider.
Werkwijze
Gaahls Wyrd bestaat naast de zanger Gaahl (Trelldom, ex-Gorgoroth, ex-God Seed, ex-Wardruna, maar over zijn vorige bands wil hij het niet meer hebben) uit gitarist Lust Kilman (Sagh, ex-God Seed), bassist Eld (Kraków, Aeternus, ex-Taake) en drummer Spektre (Horizon Ablaze), maar is geen solo-project van de zanger. De band werd gevormd door Gaahl en Lust Kilman en aan de hand van demo’s en preproducties die thuis werden opgenomen, kon ieder bandlid zijn persoonlijke tint aan het album geven. In mei 2018 is de band begonnen met opnemen. Het was een lang proces. Tijdens de opnames van wat uiteindelijk GastiR – Ghosts Invited zou gaan heten, was het frustrerend voor de overige bandleden dat ze geen idee hadden van Gaahl’s vocalen. De opnames daarvan waren pas klaar in november. Wel hebben de muzikanten bij hun werk gekozen voor een open, niet-typisch blackmetalgeluid. Om in de juiste sfeer te geraken om zijn zang op te nemen heeft Gaahl geen specifieke rituelen. Hij is namelijk altijd in een ritueel, wat er ook gebeurt. Hij zegt wel graag vroeg te starten en dat hij beter in de ochtend kan zingen omdat hij dan nog niet is gestoord door de geluiden van de dag. In zijn hoofd is de Noor namelijk constant bezig met het verzinnen va melodieën. Want alleen als hij een melodie hoort, dan kan hij die ook zingen.
Thema
Gaahl: “Het hoofdconcept van Gastir – Ghosts Invited is iets wat me gevolgd heeft (red. – ‘gastir’ betekent ‘geest’ en/of ‘gast’). Ik heb datgene smaller gemaakt en ook weer groter gemaakt binnen dat smallere concept. Het probleem met kunst is dat je het creëert omdat je je niet op een andere manier kunt uitdrukken. Kunst gebruik je om jezelf te uiten. De interpretatie ervan kan voor iedereen anders zijn, zo ook bij dit album. Het nummer The Speech And The Self gaat denk ik deels over isolatie. Het concept van deze track is het verzamelen van je eigen persona. Eenzaamheid en verenigd zijn met jezelf. Spiritueel gezien kan ik Odin wel als inspiratiebron voor het album noemen. Odin betekent praktisch gezien alles. Ik denk alleen niet in godheden, maar in archetypes en energieën.”
Genre
Platenmaatschappij Season of Mist noemt Gastir – Ghosts Invited ‘esoteric metal’, maar Gaahl geeft niets om stijlen of genres. Voor hem is het album alleen maar muziek. Hij denkt wel dat de plaat waarschijnlijk metal kan worden genoemd. De vraag wat hij verstaat onder schoonheid, vindt Gaahl een te grote vraag om te beantwoorden. Het kan vele dingen zijn. Bassist Eld is daar wat stelliger in, want “schoonheid definieer je niet, dat voel je”.
Inspiratie
Gaahl weet niet of hij zichzelf goed genoeg kent om te weten of er een parallel is in de benadering in zijn verschillende kunstuitingen, zoals schilderen, melodieën schrijven en teksten schrijven. Hij raakt snel verveeld en daarom heeft hij verschillende invalshoeken nodig. Op Gastir – Ghosts Invited zijn vaak cleane vocalen te horen omdat Gaahl verveeld zegt te zijn. Hij probeert zijn emoties over te brengen en om de één of andere reden is dat middels cleane vocalen. Er zijn verschillende ‘geesten’ op dit album, al dan niet bewust. Net zoals de verschuiving van een melodie zoals bij David Bowie onbewust kan zijn. Er zijn ook in Gaahl zelf vele geesten aanwezig. Nick Cave en Robert Smith kunnen daar twee van zijn. Geesten hoeven namelijk niet per definitie dood te zijn volgens Gaahl. Deze heren hebben alleen zichzelf uitgenodigd en zijn geen inspiratie voor Gaahl geweest.
Setlist
Werken met een zanger als Gaahl kan behoorlijk inspannend zijn voor zijn collega’s. Slechts enkele minuten voordat de band het podium op moet, vertelt Gaahl welke nummers hij die avond wil gaan spelen. Op deze manier blijven de bandleden volgens Gaahl gefocust, worden ze geen machines en zijn ze echt ‘present’. Voor de geluids- en lichttechnici rond de band is dit alleen niet zo ideaal. De band heeft voor deze tour waar Zware Metalen later die avond getuige van is, tweeënhalf uur aan materiaal gerepeteerd. Iedere avond kan dus een compleet andere setlist worden gespeeld en daarmee wordt ieder optreden uniek. Het is uiteindelijk wel de bedoeling om Gastir – Ghosts Invited integraal op te voeren.
Plezier
De band is gretig om de nieuwe muziek live te gaan brengen. De zanger, actief sinds 1992, vindt het nog steeds leuk om na al die tijd albums op te nemen en concerten te geven. Hij heeft nu eindelijk mensen om zich heen gevonden die hij kan uitstaan. Dat de band plezier heeft in het spelen, kun je volgens Gaahl goed op het album horen. Bassist Eld beaamt dit en stelt dan ook dat spelen in Gaahls Wyrd geen werk, maar plezier is.
Muziek luisteren
Gaahl luistert zelf zeer zelden naar muziek, maar houdt van stilte. Hij heeft wel altijd iets van muziek in zijn hoofd. Hij neuriet dan ook graag, wat waarschijnlijk verstorend is voor zijn omgeving. Zijn bandleden beamen dit met verve. En waarom Gaahl zo weinig naar muziek luistert? Dat weet hij niet. “I like silence. Then, I can hear myself.”
Vooruitblik op Gastir – Ghosts Invited
Op 31 mei komt dus via Season Of Mist de noviteit uit, maar Zware Metalen mocht deze al één keer horen. De indrukken na één keer luisteren:
1. Ek Erilar (05:34)
(Het nummer waar Gaahl het meest trots op is, zo bleek uit het interview dat hij met Zware Metalen had)
Na een rustig intro barst de band plots los, met de vocalen van Gaahl vol in de mix. Het is een duister, dreigend nummer waarin de zanger gromt en bromt, maar ook zijn cleane vocalen inzet. Muzikaal zit het vol up-tempo riffs en drums en opeens een groovy gitaar die aan black ‘n roll doet denken. Tegen het einde zwevend stukje en shoegazegitaartjes met vaag gefluister van een vrouwenstem, wat zorgt voor een unheimisch gevoel.
2. From The Spear (04:37)
We gaan gelijk volle beuk los, inclusief de zang. Er zit een naar heavy metal neigend ritme in dit nummer, maar ook groovy black ‘n roll, met een lekkere solo. Na driekwart nummer schakelt het tempo terug en eindigen we met cleane, meeslepende vocalen in een ronkend einde.
Gaahl lijkt hier wel de voorganger van een kerkkoor, met zijn galmende vocalen. Het is een heerlijk nummer waarin het tempo steeds wisselt en het geluid langzaam wegsterft.
Een langzaam, dreigend nummer met de onheilspellende vocalen van Gaahl er overheen. De cleane vocalen gaan langzaam over in gegrunt, terwijl het nummer nog meer duisternis krijgt. Het is een geniale track (waarbij je voor je geestesoog dwaalt door het besneeuwde Noordse landschap) en is voor Gaahls Wyrd wat Sign Of An Open Eye voor Gorgoroth was, in ieder geval qua tempo; een gesproken stem, alsof een sjamaan predikt, meeslepend, rauwe uithalen, interessante tempowisselingen en heel melodieus.
De band beukt erop los en levert gecontroleerde chaos met gevoel voor melodie. Er lopen diverse vocalen en vocale stijlen door elkaar, dus er zal wel een gastzanger aan te pas gekomen zijn. Toch is het vergeleken met zijn voorganger een mindere track.
6. The Speech And The Self (05:02)
Full speed met lekker drumspel, waarbij Gaahl na een minuut met zijn kenmerkende praatgrom invalt en dat afwisselt met cleane vocalen. Muzikaal het kenmerkende up-tempo spel dat we kennen van Gorgoroth en God Seed.
7. Through And Past And Past (02:59)
Een nummer met een lengte waarmee het zo naar het Songfestival kan. Gaahl brult er in dit snelheidsspektakel op los. Het slot had nog wel zes minuten mogen doorgaan, maar helaas.
8. Within The Voice Of Existence (05:25)
Een langzaam nummer als tegenhanger voor de snelheidsduivel. Neuriënde en fluisterende vocalen, als stemmen in je hoofd. Kent een wat schizofreen, ambient intro, dat pas na een minuut of drie voorbij is en werkt dan bijna hypnotiserend naar het einde toe.
Totale speelduur: 0:42:07
Nieuwe tour
Bassist Eld laat tijdens de Q&A aan het aanwezige journaille al weten dat Gaahls Wyrd bij uitstek een live-band is. Daar is vooralsnog geen woord van gelogen, want de volgende tour staat alweer voor de deur, met Mayhem en GosT. 31 oktober staan de bands in Doornroosje in Nijmegen, een dag later in Gebr. De Nobel in Leiden en 22 november in Biebob in Vosselaar.
Links: