Vaste prik op de metalagenda: Stonehenge Festival in Steenwijk. Het concept is even simpel als doeltreffend: twee podia op een afgezet parkeerterrein aan de rand van het centrum, met daarop een fraaie mix van meer en minder bekende bands van dichtbij en verder weg. En dat al 24 jaar lang. Zware Metalen vaardigde het anonieme schrijversduo Ghostwriter (G) en Black Swan (BS) af voor een geschreven verslag. Christel Janssen verdeelde haar tijd tussen plaatjes schieten het verkopen van merchandise.
Aan het Barneveldse Despicable Heroes de eer om op het a-metal tijdstip van 10.00 uur Stonehenge te openen. Het propvolle programma staat de eerste acht bands niet meer dan twintig minuten speeltijd toe, dus wie drie keer gaapt en zich één keer verslikt in zijn ontbijt, mist gewoon een compleet optreden. Het zijn dus de pure liefhebbers zie zich met enkele tientallen anderen voor de poort hebben verzameld om de prima metalcore van Despicale Heroes aan te horen. De mannen doen het prima en weten de slaap wel uit de ogen van het publiek te spelen. Een fijne band om deze dag mee te openen.
Wat het uit de as herrezen Dead End goed doet: vol gas geven met de hardere deathmetalnummers in het repertoire en de doomtracks even laten voor wat ze zijn. We zijn op een festival dus we moeten knallen en dat lukt prima. Zanger Bryan is gisteren ongetwijfeld vroeg naar bed gegaan, want hij straalt plezier uit en is uitstekend bij stem. De aankleding van zowel het podium als de bandleden is perfect: in het zwart en geschminkt, doen de mannen de zwartgalligheid van hun muziek eer aan. En dan begint het te regenen. Niemand kan zich de laatste druppel die uit de lucht viel herinneren, maar hier zijn ze dan weer hoor! Op Stonehenge, het festival dat de laatste jaren toch al gebukt gaat onder extreem weer. Dead End heeft er geen boodschap aan, speelt stug door en bewijst een plekje in Nederland Metalland te hebben verdiend. Volgende keer gewoon meer speeltijd geven!
Dead End
Het fijne aan speeltijden van twintig minuten is dat er geen tijd is voor fratsen en je er als band direct bovenop moet knallen. Dat doet Persistense dan ook. De band speelt alsof de Duivel zelve het gezelschap op de hielen zit. De fijne mix van death, thrash en meer traditionele metal met daar bovenuit de agressieve grunt van de rood aanlopende Stefan van Vugt, klinkt prima. De zanger doet zijn uiterste best het publiek in beweging te krijgen, maar op een ander tijdstip was dat waarschijnlijk veel beter gelukt. Nu is het nog te vroeg. En te nat. Maar het niveau van vandaag ligt hoog, dat onderstreept Persistense maar weer eens. (G)
Faal
Jammer genoeg is het nog niet zo druk op het Stonehengeterrein. En het blijft nog even regenen, speciaal voor de mannen en dame van Faal. Al bij de eerste melancholische, langgerekte tonen weet je weer dat dit de enige reële optie is. De wolken huilen, en het publiek deint op passende wijze mee vanonder hun paraplu’s en gehuld in regenponcho’s. Twintig minuten speeltijd is voor een doomband natuurlijk een lachertje. Met de veelal langgerekte nummers begin je na twintig minuten doorgaans net een beetje in de juiste stemming te komen. Maar Faal lijkt op geen enkele wijze afgeleid door de lengte van dit optreden. Vanaf de eerste kreten legt William Nijhof zijn ziel en zaligheid in de muziek en dat geldt ook voor de overige bandleden. De nummers van de set vandaag: Evoking Emotions en The Clouds Are Burning passen in alle opzichten in het plaatje, niet in de laatste plaats het weerplaatje. Prachtig. En zo vroeg op de dag al een hoogtepunt. (BS)
Faal
Met Voltumna uit Italië meldt zich de eerste blackmetalband van de dag. Snelle, ietwat rommelige black metal in dit geval voorzien van dubbele screams door de heren Haruspex (tevens gitaar) en Phersu (ook bas). Het geheel slaat niet direct aan. De beide snaarbespelers doen hun best en grommen, gillen en krijsen zich door nummers als Bloody Priestess heen, maar kunnen niet verhullen dat hun muziek te rommelig is om echt indruk te maken en veel te laten hangen. De blackmetalposes van beide mannen doen ook wat flauw aan op deze regenachtige zaterdagochtend. (G)
Sepiroth
Het uit Sliedrecht afkomstige Sepiroth speelt brute old school death metal en doet vanaf de eerste noten wat het moet doen: knallen. Prompt verschijnen daar de eerste knikkende hoofden in het publiek, al helpt het vast ook mee dat de regen inmiddels is opgedroogd en plaats heeft gemaakt voor de zon. Sepiroth bestaat sinds 2003 en heeft in 2015 het tweede album Uninvolved uitgebracht. De set van vandaag staat grotendeels in het teken van dit album met nummers als Letters from the Unknown. Het brute geweld wordt afgewisseld met mooie melodische intervallen en het vuige, diepe gegrom van vocalist Ben de Graaff komt daar als een mokerslag nog overheen. Blikvanger van deze band is bassist Sonia Nusselder die zich in 2017 bij Sepiroth heeft aangesloten en samen met de andere heren er onverbiddelijk op losbeukt. Zo horen we het graag. (BS)
Sepiroth
Voor de betere black metal schakelen we over naar Saille uit België. De drummer van Voltumna loopt wat rond, maar hij kan beter aantekeningen maken hoe deze band een nummer als Promotheus brengt. Met veel minder uiterlijk vertoon komt dit zoveel meer over. Natuurlijk is er ook voor deze klasseband te weinig tijd vrijgemaakt en zal de zwartgallige muziek beter tot zijn recht komen in een donkere kelder. Maar hé, het is zomer, we staan lekker buiten, Saille speelt en er is dus geen enkele reden om te klagen. Bovendien is het weer gestopt met regenen. Dan komt er maar een veel te vroeg eind aan deze fijne black metal. (G)
Sodomized Cadaver
Sodomized Cadaver bestaat sinds 2013 en is afkomstig uit Zuid-ales. Echt veel materiaal heeft de band nog niet, er zijn twee EP’s uitgebracht en een compilatie, goed voor in totaal ruim 36 minuten brute death gecombineerd met wat goregrind en andere obsceniteiten. Ollie Jones (Extreme Noise Terror, Desecration) en zijn kompanen, weten de boel vandaag voor het eerst echt op te schudden. Martyrdom, Vampire of Düsseldorf, Raped by Ebola: de nummers klinken allemaal even lomp en voor het podium vliegen de bossen haar in het rond. Sodomized Cadaver doet het goed bij het Stonehenge-publiek, niet in de laatste plaats door de eigenaardige humor van de frontman en raast de twintig minuten met gemak vol. Het betreft hun eerste optreden in Nederland, aan de toeschouwers te zien mogen ze vaker acte de présence geven. (BS)
Sodomized Cadaver
Namens België was Saille er met kwalitatief hoogstaande black metal. Nederland heeft Yaotzin gestuurd om de zielige christenen die net buiten het terrein met koffie zieltjes proberen te redden nog even dwars te zitten. En dit mag dan zowaar langer duren, want Yaotzin is de eerste band die er vijf minuten bij krijgt. Dat hebben we dus vast zitten. Zanger Theo van der Plas is klein van stuk, komt nauwelijks van zijn plek en gaat schuil achter een microfoonstandaard vol occulte symbolen, maar zijn grunt gaat door merg en been. Vanuit zijn diepste binnen spuwt hij de zwartgallige teksten naar buiten, af en toe zijn ogen wegdraaiend alsof een kwade geest bezit van ‘m heeft genomen. Een heerlijke band om de middag mee te beginnen. (G)
En ineens is daar, vroeger dan het tijdschema aangeeft, Skinned. In het programmaboekje lezen we: ‘Today, Skinned will smash Stonehenge to pieces!’ En dat blijkt een accurate beschrijving. De Amerikanen gooien alle registers open en brengen een extreem lekker en zwaar deathmetalgeluid voort dat het festivalterrein – en waarschijnlijk ook de omgeving ver daarbuiten – omhult met duisternis. Op gitarist Travis Weickum na, bestaat Skinned grotendeels uit vers bloed, maar de leden zijn zo te horen prima op elkaar ingespeeld. Frontman John Meyer (Nexhymn) ontbreekt vandaag zelfs, maar de overige bandleden komen er goed uit, ook qua vocalen, in nummers als We Are the End en Recies Feces. Mooi, net wat anders extreem geluid met een aangename, afwisselende groove. (BS)
Bij Cliteater gaat het vandaag voor het eerst los voor het podium. Niet zo gek ook, want deze fijne goregrindband is weliswaar bruut, maar heeft ook een lekkere groove in de muziek. Zo een waarmee je erg je best moet doen om stil te blijven staan. Dan maar bewegen. De set van vandaag wordt door zanger Joost Silvrants opgedragen aan Patrick Mameli en diens Pestilence, die een paar dagen eerder een Amerikaanse tour door de neus geoord zag worden door het haatblog MetalSucks. Of: ‘vieze, popiejopie internethomo’s,’ zoals Silvrants ze noemt. En weer verder beuken.
‘Het podium is vrij’, nodigt Silvrants de toeschouwers uit, maar die laten zich niet verleiden tot een tripje over de barrière en blijven netjes op hun plek. Dat geeft ook niet, voor het podium is er al genoeg gekkigheid en erop heeft het vlijmscherp spelende Cliteater genoeg aan zichzelf. Waar Theo van der Plas van Yaotzin eerder zo stil stond, is Silvrants één brok energie en stuitert hij alle kanten op, ten en met naar boven aan toe. Hij dolt met het publiek, groet bekenden en zweept iedereen tussen de nummers door op. Oh, én hij zorgt met zijn band voor lekkere uitvoeringen van Camel Fuckers, Glory Hole (opgedragen aan alle aanwezige dames) en de S.O.D.-cover Eat Clit or Die als fijn slotakkoord. Cliteater: die fijne oom die overal een fijn metalfeestje weet te bouwen. (G)
Pestlegion
Er staat weer een blackmetalband klaar op het inmiddels zonovergoten terrein van Stonehenge: Pestlegion. Met hun corpsepaint, daadkrachtige houding en boze blikken, maakt het Duitse viertal een indringende indruk, die even later niet zozeer in de muziek naar voren zal komen. Frontman B. von Doom start het optreden met de mededeling ‘let the sodomy begin’ en vervolgens brandt de band los. De heren doen vanaf de eerste noten erg hun best, maar misschien wringt daar ook gelijk de schoen: ze doen iets té veel hun best een blackmetalband te zijn. Daarnaast mist een stukje eigenheid. Pestlegion concentreert zich deze set voornamelijk op het vorig jaar verschenen Dominus Profundum en speelt onder andere The Witchhammer. Prima optreden voor tussendoor, maar het grijpt je niet naar de strot. Leuk detail is dat B. von Doom verrassend goed Nederlands blijkt te spreken en dit ook veelvuldig doet richting publiek. (BS)
Pestlegion
Zangeres Sandra Misanthrope van Martyrium heeft een prachtig Venetiaans masker in haar koffer gestopt toen ze het vliegtuig vanaf Malta naar Nederland pakte en komt er samen met een fraaie jurk het podium mee opschrijden. Na het eerste nummer gaat het ding af en zien we welke prettige verschijning er schuil ging achter het masker en zoveel indruk maakt met haar krijsgrunt. Van een flink potje headbangen over is mevrouw Misanthrope overigens ook niet vies en dat geldt tevens voor haar bandleden. De melodieuze zwartgeblakerde death komt lekker over, zonder dat er nou direct een blijvende indruk wordt achtergelaten. Een leuk bandje, dat Martyrium, dat wel. Maar zo zijn er meer.
Het Amerikaanse Skeletonwitch lijkt onderweg naar Steenwijk een willekeurige dertiger van straat te hebben geplukt en ‘m een microfoon in handen te hebben gegeven. Zo eenvoudig ziet Adam Clemans eruit in z’n vieze skinny jeans, shirt met gaten en ouwe leren jas. Rare toevoeging: Michael Jackson-achtige handschoentjes. Buiten deze overbodige beschrijving van uiterlijk vertoon gaat het echter om de muziek en dat is dik in orde. Grunten is wat deze man kan, getuige hoe lekker hij I Am Death (Hell Has Arrived) van de vorige plaat Serpents Unleashed afwerkt. Skeletonwitch zorgt een half uur lang voor een portie fijne Amerikaanse deathmetal zoals alleen Yanks dat kunnen maken.
Op het ‘veld’ is het opgehouden met zachtjes regenen en krijgen we een flinke stortbui te verweken maar dankzij Fen of Shadows vechten we ons daar dapper doorheen. En ach, dat het werk van deze mannen allemaal wat op elkaar lijkt, nemen we voor lief. Gewoon even een half uurtje de nekspieren trainen in de warme regen, wat wil een mens nog meer?
Rectal Smegma
Er is wat gerommel in het speelschema maar er zijn maar weinig mensen die zich daar zorgen om maken. En dus zien we nu een goed geproportioneerde en gebruinde zanger in een felgroene bermuda het podium opkomen. Het is Yannic, zanger van death/goregrindband Rectal Smegma, dat als sinds 2004 plaatjes op de arme mensheid uitpoept met daarop nummers als 2 Girls 2 Cupcake, Captain Kut en Kruisvocht in Spijkerbroek. Onderbroekenlol zegt u? Jazeker, maar dan wel in de zesde versnelling en met heel veel venijn. Rectal Smegma staat voor een nietsontziende bak herrie die geen seconde stil valt, behalve als er na anderhalve minuut weer een nummer is afgelopen. ‘Don’t dance to it, you’ll break your fucking neck,’ zou ome Lemmy ervan zeggen. (G)
Rectal Smegma
Het Zweedse Mordbrand kun je wel om een boodschap sturen. Twee leden vinden hun wortels in God Macabre (dat voor 1991 opereerde onder de naam Macabre End) en die we kennen als één van de eerste deathmetalbands uit Zweden. Ouwe rotten in het vak dus, deze brandstichters. En dat hoor je, ook in het nieuwe materiaal klinkt die typisch Zweedse sound. Per Boder heeft een rauwe, tikje hese stem en het is verder voor het publiek rustig meedeinen in de zinderende warmte op de logge dan weer eens groovende klanken van een nummer als Delivering the Gods. Een heel fijn optreden waar het publiek zich zo te zien prima mee vermaakt. (BS)
Mordbrand
Man Must Die. Of: altijd fijn om een bandnaam tegen te komen die niets aan de verbeelding overlaat. Met de nodige vertraging zijn de mannen dan eindelijk op een podium te bewonderen. Blijkbaar heeft dat de Schotten boos gemaakt, want ze gaan werkelijk furieus van start. Alsof een reus zijn vuist binnen laat vallen op het festivalterrein. De speeltijd voor de aanwezige bands is inmiddels opgerekt naar een half uur, maar Man Must Die probeert daar nog tien minuten extra in te proppen. Wát een passie en agressie in Antisocial Network, heerlijk. Kill It, Skin It, Wear It is een laatste mokerslag waarbij Stonehange total loss wordt achtergelaten.
Avulsed
Firespawn
Na een noodzakelijke break waardoor Avulsed en Firespawn zich zonder de aandacht van het schrijvende deel van Zware Metalen heenworstelen, zijn we natuurlijk op tijd terug om Thanatos te zien herrijzen uit de Netherworlds. Er staat veel Nederlandse death/thrash op het programma vandaag, maar er kan er maar één de eerste zijn. En dat was deze band, met bouwjaar 1984. Dat is te zien, want de ervaring spat ervan af vanaf de eerste tonen van Global Purification van het gelijknamige laatste album. ‘Jullie staan erbij alsof het hoogtepunt nog moet komen, maar dit is het dan,’ zegt bandleider Stephan Gebédi op zijn droge Rotterdamse toon voordat de band Dawn of the Dead inzet.
Zo droog als Gebédi achter de microfoon is, zo droog, hard en goed speelt zijn band. Thanatos past geen overbodige poespas toe: het is rammen totdat je erbij neervalt. Feeding the War Machine opent de pit, Destruction Chaos Creation wordt zó zwaar uitgevoerd dat het even lijkt alsof de klinkers uit het Stationsplein worden gespeeld. Het is in ieder geval spitsuur voor de crowdsurfers . En kijk eens aan: opeens is daar Martin van Drunen op het podium! En samen met Gebédi, die direct afstand doet van de microfoon, en gitarist Paul Baayens, hebben we dan opeens drie originele leden van het ter ziele gegane Hail of Bullets staan! Met militaire precisie krijgen we Ordered Eastward voorgeschoteld.
Na deze verrassing komen er nog twee oudjes uit het rijke Thanatos-verleden langs: And Jesus Wept en War van de debuutplaat, welke zo hard aankomt als een kogel recht tussen de ogen. Wat een heerlijke, zwaar ondergewaardeerde band is dit toch. En wat zou het toch fijn zijn om hier wat vaker van te horen. (G)
Dan is het tijd voor het uit Amerika afkomstige Gruesome. En de frontman maakt het eerst maar weer eens duidelijk: Gruesome is een tributeband – geen coverband -, waarbij de nalatenschap van Death ter inspiratie dient. De kunst van het nieuwe werk staat op zichzelf, in zoverre dat Gruesome er wel naar streeft in geluid zo dicht mogelijk bij hun grote voorbeeld te geraken. Zo ook bij het maken van nieuwste en tweede album Twisted Prayers, dat is geënt op Spiritual Healing uit 1990. Dit gezegd hebbende spelen de Amerikanen vol begeestering onder andere de eerste track van het album Inhumane. Maar ook A Waste of Life en Legal Legacy worden overtuigend het strijdtoneel opgeslingerd. Het publiek headbangt gretig mee en laat zijn instemming blijken. Matt Harvey concludeert wanneer het optreden richting het einde loopt tevreden: ‘old school death metal is alive here today’. En zo is dat. (BS)
D.R.I. Of: Dirty Rotten Imbeciles. Of: geen plaat meer gemaakt sinds 1995, buiten een EP twee jaar geleden. Iedereen weet dus wat er komen gaat: stokoude crossover thrash, met de nodige punk en hardcore-invloeden. En dat kan best wel eventjes lekker zijn tussen als dat death-geweld. Violent Pacification, ooit nog eens door Slayer gecoverd, komt langs. En Against Me, van dat laatste wapenfeitje dus. En ik zal wel tegen een aantal schenen schoppen – want veel mannen kregen bij het aanschouwen van deze band een natte vlek in de buurt van de plek waar zich hun persoonlijke joystick bevindt – maar ik vind het allemaal nogal tegenvallen. Plichtmatig. Achterhaald. Dan nog maar even de benen strekken voor al het moois dat nog gaat komen.
De mannen van Grave zien we nogal eens opduiken de laatste jaren. Of het er nu om gaat een festival op het laatste moment uit de brand te helpen (op Gefle Metal Fest in 2017, na afzegging van Sodom), op Netherlands Deathfest, of gewoon binnen hun eigen tourschema. Vandaag strijken de sympathieke Zweden neer in Steenwijk. En met Grave weet je: hier kan weinig aan fout gaan met de gas-op-de-plank-en-gáán-mentaliteit. In rap tempo speelt de band zijn nummers, zonder tussendoor ruimte te nemen voor al te overbodig commentaar. Flink wat ‘oud’ werk komt er vanavond voorbij, met Day of Mourning van album Into the Grave en ook Sexual Mutilation van de gelijknamige tweede demo. Al met al rammen de heren er gewoon weer een fijn en hoogwaardig potje death doorheen. (BS)
‘Hallo, wij zijn Asphyx, wij komen uit Nederland en we spelen death metal,’ begint zanger Martin van Drunen droog het optreden van zijn machtige deathmetalband. Asphyx moet het met een wat minder geluid doen dan de bands hiervoor, maar dat mag de pret niet drukken. Zeker niet als er een mogelijkheid is Van Drunen’s zieke strot te mogen aanhoren. Al staat de man op een vuurtoren tegen de wind in een boodschappenlijstje op te dreunen, dan nog is het interessant. Een nummer als Deathhammer horen door een Asphyx op volle sterkte, moet meer genot geven dan welke drug dan ook. En anders zijn er nog wel de oudjes zoals The Rack en Last One on Earth. De pit kolkt, het is eenrichtingsverkeer richting het podium en de slordigheidjes die hier en daar in de set van Asphyx sluipen, storen niemand. Het is vijftig minuten feest.
‘Zo, en nu zuipen,’ zegt Van Drunen als de laatste tonen van Asphyx wegsterven. Mooi niet, want vijftig meter verderop start Patrick Mameli te trappelen om zijn Pestilence te laten beginnen. Helaas zit een verrassingsoptreden van oud-zanger Van Drunen (ik denk toch dat heel wat mensen hun linker balzak af willen geven om die man nog eens de nummers van het legendarische Consuming Impulse te horen brullen) er niet in, maar Mameli heeft andere zorgen: de geannuleerde concerten in de Verenigde Staten dankzij de fijne mensen van MetalSucks. De zanger/gitarist kijkt pissig en is pissig. De vriendelijkheid die hij eerder dit jaar in Haarlem had, is verdwenen.
Gelukkig is muziek juist in slechte tijden een goede uitlaatklep en dus laat Mameli zijn koploze gitaar ronken en spuwt hij de band- en genreklassiekers in de microfoon: Subordinate to the Domination, Dehydrated, Chronic Infection… Twisted Truth klonk nog nooit zo gemeend als nu en u hoeft de lagere school niet te hebben afgerond om te weten waar dit nummer dat oorspronkelijk gericht is aan gelovigen, Mameli nu aan doet denken.
Pestilence speelt zoals zoveel bands vandaag: strak en fanatiek. Hier staat een getergde man de frustraties van zich af te spelen. Prophetic Revelations bijvoorbeeld, is zo intens dat er hier en daar spontaan wat lichamen uit elkaar lijken te spatten. Afsluiter Out of the Body staat aanvankelijk niet helemaal lekker in de mix, maar ook dat komt goed. Zoals heel Pestilence goed was vanavond. (G)
Een show van Carnifex: daar word je even weer bij de les getrokken, zeg. Zelfs degenen die al wat wankel op de benen staan onder invloed van alcohol en iets te overdadige zonkracht eerder op de dag, moeten hier toch warm voor lopen. Met een gruwelijk mooi intro, waaraan je geen enkele andere associatie kunt koppelen dan de gedachte dat binnen afzienbare tijd de hel zal losbarsten, doet de band zijn intrede. Wat volgt is een dijk van een show, superstrak gespeelde deathcore met laaggestemde riffs en breakdowns en een ijzersterke presentatie van de bandleden.
Het nummer Black Candles Burning wordt opgedragen aan hun broeders van Suffocation. Een show zonder poespas, de kracht van de muziek spreekt voor zich. Suffocation kan zich geen betere opwarmer wensen, maar het begint wel duidelijk te worden dat voor een deel van het publiek andere zaken hun tol beginnen te eisen. En dat is wel wat jammer voor de Amerikanen. De band besluit de set met Lie to my Face van debuutalbum Dead in My Arms. Voor uw verslaggeefster van dienst is Carnifex onmiskenbaar één van de hoogtepunten van Stonehenge 2018.
Aan Suffocation vanavond de eer om de rol van hekkensluiter te vervullen. Het is nog goed druk op het festivalterrein. Wat een contrast met Stonehenge 2017, toen Carcass het met een luttele hoeveelheid overblijvers moest doen in de stromende regen (wat dan overigens wel weer heel gebroederlijk werkte voor de sfeer). Suffocation heeft er zin in vanavond, de reactie van het publiek is misschien opnieuw wat lauw te noemen. Zanger Ricky Myers maakt er verder niet heel veel woorden aan vuil maar wil halverwege de set toch weten ‘Are you fucking awake?’ Als de respons tegenvalt, roept ie ‘That’s weak!’ Are you awake?’
Aan Suffucation ligt het vanavond in elk geval geenszins, de band speelt zijn technische death metal strak en volgens het boekje. Wat wil een mens nog meer op een zwoele zomeravond in juli? Funeral Inception, Clarity Through Deprivation, Effigy of the Forgotten… zowel ouder als nieuw materiaal komt voorbij en daarmee is er een fijne afwisseling. Net als Carnifex laat ook Suffocation een zeer goede indruk achter en daarmee is Stonehenge 2018 verworden tot een uitermate geslaagde editie. Op naar de jubileumeditie van dit fijne festival volgend jaar!
Foto’s:
Christel Janssen Photography (Christel Janssen Photography)
Datum en locatie:
29 juli 2018, Steenwijk
Link: