Een redelijk betekenisloze woensdagavond brengt een hoop enthousiaste metalheads naar de Amsterdamse Melkweg, alwaar de twee zeer uiteenliggende bands Meshuggah en High On Fire hun kunstjes komen vertonen. Ondanks de ietwat hoge entreeprijs (25 euro, plus 3.40 euro aan servicekosten, plus 4.00 euro voor een ‘lidmaatschap’) is deze avond ver van tevoren ram uitverkocht. Duidelijk is dat Meshuggah met het nieuwe The Violent Sleep Of Reason wederom ontzettend heeft weten te imponeren. Eens zien hoe dat schijfje in het echt klinkt!
Helaas loop ik ietwat verlaat de zaal in vanwege het selectieve beveiligingsbeleid van de Melkweg. Kennelijk zijn twee whiteboard markers, netjes opgeborgen in de rugzak die meteen in de garderobe geplaatst zal worden, een grote dreiging voor het voortbestaan van het Amsterdamse poppodium. Dat diezelfde stiftjes twee dagen eerder bij een optreden van Danny Brown in dezelfde zaal totaal geen probleem waren, imponeert de aanwezige beveiliging niet. Bij beleefd tegenstribbelen wordt meteen gedreigd me de deur te wijzen. Stay classy, Melkweg!
Bij binnenkomst in ‘The Max’ blijkt dat ik niet de enige ben die wat later aanwezig is. Veel maakt dit echter niet uit, aangezien High On Fire zich niet meteen van haar beste kant laat zien. Het geluid staat namelijk vrij slecht afgesteld, waardoor de vlotte openers The Black Plot en Carcosa van het recente Luminiferous totaal niet uit de verf komen. Het hoge tempo van de riffage en de denderende dubbele drumbassen zorgen ervoor dat het totaalgeluid verblubbert in het sludgende moeras dat de band brengt. Het Amerikaanse drietal heeft hier gelukkig geen boodschap aan en speelt gedreven verder. Wanneer het geluid later in de set evenwichtiger wordt, bloeit de stonerdoom tot leven. Zanger en gitarist Matt Pike kanaliseert zowel fysiek als muzikaal Lemmy Kilmister en zodoende zijn vergelijkingen met een zwaardere, opgevoerde Motörhead snel gemaakt. De gespeelde nummers verzorgen een bloemlezing van het uitgesponnen en gevarieerde oeuvre van de groep, met ruimte voor de loodzware grooves in Blood From Zion van debuutplaat The Art Of Self Defense, het technischere gitaarspel in Fertile Green en Slave The Hive van recentere platen, en de aanstekelijke afsluiter Snakes for the Divine. Tussen de nummers door geeft de frontman aan niet te weten waarom High On Fire mee mocht doen aan deze toer, maar wanneer Meshuggah je uitnodigt, ben je uiteraard verplicht dat aanbod te accepteren.
Setlist High On Fire:
- The Black Plot
- Carcosa
- Rumors of War
- Serums of Liao
- Slave the Hive
- The Falconist
- Turk
- Fertile Green
- Blood from Zion
- Snakes for the Divine
Openen met Clockworks, het kon haast niet anders. De loodzware introductie van The Violent Sleep Of Reason legt haarfijn uit waar Meshuggah anno 2016 voor staat: genadeloos beukende metaalmuziek, uitgevoerd met ongeëvenaarde precisie en complexiteit. Dat het concert er in één keer volledig op klapt, is te danken aan het feit dat het geluid meteen perfect afgesteld staat. Voor het podium opent dan ook een flinke pit die het hele concert zal blijven voortbestaan. Op de planken blijft het echter rustig. Ondanks de indrukwekkende lichtshow worden de bandleden op geen enkel moment verlicht. Als vijf onbeweeglijke, duistere schimmen delen de Zweden op mythische wijze hun muzikale vernuft. Geen interactie met het publiek, dat zou karakterbreuk zijn.
Buiten de lichtshow om is de podiumpresentatie in essentie dus zeer anoniem, maar de fenomenale muziek draagt het volledige optreden. Meshuggah heeft geen gimmicks nodig, en het vertrouwt live volledig op zijn eigen muziek. Af en toe schijnen stroboscopische lichten fel de zaal in, alsof bij we bij een technoset aanwezig zijn, maar op andere momenten wordt het grote artwork van The Violent Sleep Of Reason achter het podium fraai belicht. Na het spelen van het eveneens geniale Born In Dissonance wordt even teruggegrepen naar ouder werk in de vorm van Sane, Perpetual Black Second en Stengah. Zonder commentaar vloeit het ene nummer door in het andere. Ondanks het feit dat de publieksreactie niet afneemt, slaat de vlam echt in de pan wanneer The Hurt That Finds You First en later Do Not Look Down van het recente Koloss ingezet worden. Dat de band met de twee recentste platen de lat steeds hoger heeft gelegd, wordt duidelijk wanneer het publiek bij elke tussenvallende stilte trouw ‘Me-shu-ggah’ scandeert.
Dan breekt een fase aan waarin Meshuggah haar hypnotiserende kant laat zien, zoals met de polyritmische drums (met jazzy onderslag) van Nostrum. Aan de ene kant houden de aritmische snaaraanslagen continu de aandacht vast, maar aan de andere kant werkt de stormvloed aan vuistaanslagen als een warm bad waarin je langzaam in slaap valt, zeker wanneer de geluidsmix de melodische gitaarlijnen op de achtergrond accentueert. Wakker schieten we echter weer wanneer het dak er vanaf geblazen wordt met Bleed, dat in mijn optiek als het epitoom van ‘de idee’ Meshuggah geldt. Ook komt tijdens de bridge van dit nummer nogmaals naar voren hoe verbluffend gebalanceerd het geluid afgesteld staat.
Daarna kan een toegift natuurlijk niet uitblijven, en wat voor één! Met Demiurge wordt nogmaals bewezen dat dit vijftal heer en meester is over haar eigen genre, en dat je geen overdadige bas nodig hebt om bruut over te komen. Met het meedogenloos harde geluid en drums zo precies dat ze getriggerd klinken, wordt de klassieker Future Breed Machine als afsluiter gebracht. De pit gaat nog één keer flink los tijdens de epische breakdown en zet zelfs op natuurlijke wijze een wall of death op. Daarna is de koek op, maar wat heeft het gesmaakt. Meshuggah bewijst vanavond de strakste metalband van het moment te zijn, zowel op plaat als op de planken.
Setlist Meshuggah:
- Clockworks
- Born in Dissonance
- Sane
- Perpetual Black Second
- Stengah
- The Hurt that Finds You First
- Lethargica
- Do Not Look Down
- Nostrum
- Violent Sleep of Reason
- Dancers to a Discordant System
- Bleed
- Demiurge (encore)
- Future Breed Machine (encore)
Links: