Zeal & Ardor – GREIF

Laten we starten om een (mogelijke) vergissing direct uit de weg te helpen. Het album behoort niet uitgesproken te worden als het Engels woord voor rouw, maar is vernoemd naar de historische figuur Vogel Gryff uit de thuisstad Bazel van mastermind Manuel Gagneux. Tijdens een jaarlijkse optocht keert de vogel zijn rug symbolisch naar de oude stad van Bazel, waar vroeger de welbedeelde bevolking woonde. Met dit album GREIF (dat volledig in kapitalen geschreven dient te worden, vergezeld door de afwijkende schrijfwijze van de titels van de nummers) keert Zeal & Ardor ook symbolisch zijn rug naar de heersende orde. In dit geval niet om zich op enige wijze politiek of maatschappelijk af te zetten, maar om te vechten tegen hokjesdenken en creatieve beperkingen. Leest u hier ook gerust wat Manuel Gagneux daar nog meer over te zeggen heeft (en ook over het in beschonken toestand bezoeken van een pretpark). Dat vechten vindt overigens zeer vredelievend plaats en leidt er hoofdzakelijk toe dat er meer muzikale invloeden in de composities te vinden zijn. Waar de Zwitsers-Amerikaanse formatie ooit startte als een mengelmoes van black metal en soulmuziek, waren op het vorige zelfgetitelde album al diverse invloeden te horen. Met een flink stevig geluid lag de focus hierbij zeker op het zwaar metalen element. Op dit nieuwe album vinden we juist meer invloeden terug in de stijl van Queens of the Stone Age en Muse, maar ook vergelijkingen met De Staat kunnen hierin gevonden worden. Ook de extreme metal wordt overigens niet vergeten, maar treedt simpelweg minder op de voorgrond.

Achter alles wat Zeal & Ardor doet, zit een gedachte. Van de afwijkende spelwijzen van de titels, tot de muzikale invulling. Alles wordt minutieus geregisseerd door controlfreak Gagneux. Zo zit er ook een gedachte achter de wijze waarop de eerste vier singles zijn uitgebracht. to my ilk is zonder twijfel het meest intieme nummer dat Zeal & Ardor heeft uitgebracht. Liefelijke melodieën en zanglijnen laten de meest kwetsbare kant van de band horen. Een gedurfde keuze voor een band, die toch ook zeker bekend staat om zijn krachtige uitspattingen. Als tweede nummer werd voor de balans Clawing out op de wereld losgelaten. Dat kan dan weer tot meest duistere nummer bestempeld worden in de muzikale catalogus van Zeal & Ardor. Onheilspellende vocalen en vervreemdende geluiden nemen in intensiteit toe om tot een brute uitbarsting te komen, ondersteund door elektronische beats. Gagneux geeft met deze eerste twee nummers het signaal af dat het muzikale speelveld zich tussen deze uitersten zal bevinden en in feite dus alle opties nog open staan. Met de derde eenling Fend You Off bevinden we ons in bekendere wateren. De introductie met het klokkenspel doet direct denken aan het oudere werk van de band (Sacrilegium 2), maar ook de soepele verweving van de blackened elementen voelt vertrouwd aan. Dat vertrouwde gevoel wordt verder gevoed door het vierde en laatste vooruitgeschoven voorproefje Hide in Shade. Dit nummer is de ultieme blauwdruk van het typische Zeal & Ardor-geluid. De dansbare soulelementen worden op zeer smakelijke wijze gecombineerd met heerlijke tremolo’s en raspende screams. Zondermeer een hoogtepunt op het album.

Zoals eerder gezegd krijgt het album in totaliteit een sterk rockachtig karakter, waarbij de zwaarte wat minder prominent aanwezig is. Na de eerste vier uitgebrachte nummers zou je nochtans de verwachting kunnen hebben dat het precies andersom is. GREIF bevat echter nog tien andere nummers, die de muzikale wereld van Zeal & Ardor verder inkleuren. Zo krijgen we funky melodielijnen te horen op Kilonova met (naar eigen zeggen) wat Tool-achtige gitaarloopjes. Ook Disease heeft een zekere dansbaarheid, die doet denken aan de landgenoten van De Staat. De echte rockkrakers vinden we echter in de tweede helft van het album. Hier stelen Thrill met zijn lekkere gitaarloopjes, maar toch zeker het basgedreven Sugarcoat de show. Hier laat Gagneux duidelijk horen van alle markten thuis te zijn. De afwezigheid van muzikale zwaarte wordt echt gecompenseerd door emotionele diepgang, die we op meer plekken op het album terug kunnen horen. Zo heeft are you the only one now? naast een aanstekelijke melodie, ook een zekere droevige onderlaag die je meesleurt en weet te vervoeren. De rustige en verhalende opbouw bloeit langzaam open, waarna de tremolo’s het melancholische effect weten te versterken. Een erg sterk nummer.

Eén van de verrassingen is te vinden in Solace. Zachte pianotonen en de breekbare stem van Gagneux zetten direct de neerslachtige toon. Het nummer blijft betrekkelijk rustig, maar de broeiende intensiteit komt kortstondig tot eruptie in een naar black metal neigende passage. Hier had een extra anderhalve minuut niet misstaan. Verder geeft het album nog diverse schatten om te ontdekken (hoorde ik iemand 8-bit gameboy geluiden zeggen?), waardoor een enkele luisterbeurt zeker niet genoeg zal zijn. Wel voldoende om de catchy passages en dito melodieën, die ruimschoots worden uitgedeeld, met open armen te verwelkomen.

GREIF is een album geworden dat zich niet conformeert aan welke verwachting dan ook. Manuel Gagneux heeft een album gemaakt dat hij graag wil maken en wil overbrengen op de wereld. Hiermee wordt de creatieve ruimte verschaft om met Zeal & Ardor verschillende paden te bewandelen en niet in een specifieke hoek gedrukt te worden. Dit levert een bijzonder rijk muzikaal pallet op, waarbij deze in diversiteit verder gaat dan op eerder werk. Het geluid van Zeal & Ardor is er altijd al één van uitersten geweest, waarbij deze wist te polariseren. Dat zal met dit GREIF niet anders zijn. Dit album is echter wel een verdere stap naar volwassenheid, waarbij de band overtuigender klinkt dan ooit.

Score:

84/100

Label:

Redacted, 2024

Tracklisting:

  1. the Bird, the Lion and the Wildkin
  2. Fend You Off
  3. Kilonova
  4. are you the only one now?
  5. Go home my friend
  6. Clawing out
  7. Disease
  8. 369
  9. Thrill
  10. une ville vide
  11. Sugarcoat
  12. Solace
  13. Hide in Shade
  14. to my ilk

Line-up:

  • Manuel Gagneux – Zang, gitaar
  • Denis Wagner – Zang
  • Marc Obrist – Zang
  • Tiziano Volante – Gitaar
  • Mia Rafaela Dieu – Basgitaar
  • Marco von Allmen – Drums

Links: