Zeal & Ardor begon ooit als een uit de hand gelopen internetexperiment (leest u daar vooral zelf meer over), maar kan inmiddels rekenen op grote lof vanuit alle hoeken van de metalen wereld. De band weet op geheel eigenzinnige wijze de dansbare kwaliteit van soulmuziek te combineren met de extremiteit van black metal. Hierbij worden de grenzen van de muzikaliteit niet alleen opgezocht, maar ook ruimschoots overschreden. Eind augustus brengt de band rondom mastermind Manuel Gagneux het nieuwe album GREIF uit. Zware Metalen had de kans om hem het hemd van het lijf te vragen. Wat volgt is een uitermate gezellig gesprek, waarbij een half uurtje zondermeer veel, maar dan ook echt veel te kort blijkt te zijn.
Hallo, hallo. Hoe gaat het met je?
Goed, goed. Het is een erg warme en heerlijke dag hier in Zwitserland. Ik smelt, maar verder is alles goed.
Hoe warm is het dan vandaag?
31 graden.
Wauw, 31?
Ja, het is echt heet.
Over hete dingen gesproken. Het nieuwe album is af. En er lijkt nu een klein gat tussen de shows te zitten. Geniet je van wat vrije tijd of concentreer je je op andere dingen?
Je weet wel, werken aan nieuwe nummers en andere projecten. Maar ja, het is nog steeds zomer. Ik bedoel, het is moeilijk om nu kwaad te zijn. Alles is aangenaam. Behalve als je naar het nieuws kijkt. Maar toch.
Ja, je kunt depressief worden van het nieuws. Dus je bent nu in Bazel. Laten we beginnen met de minder belangrijke dingen in het leven. Over ongeveer drie weken ga ik met mijn familie naar Bazel toe. Dus ik wilde je vragen, omdat ik niemand anders uit Bazel ken, welke twee tips je me kan geven. Eén als muziekliefhebber en één puur als toerist.
Oh, echt? Als muziekliefhebber is er een plek die Hafen heet. En als je hier op een maandagavond bent, zijn er heel veel gratis concerten. Het is ook leuk als je hier met je gezin bent, want er is eten en drinken. Het is gewoon een leuke plek om te zijn. En natuurlijk zijn er de musea. Er zijn hier heel veel musea. Als je van kunst houdt, is er een groot oud kunstmuseum. Er is ook een speelgoedmuseum dat je kan bezoeken en een poppenmuseum en een cartoonmuseum. Die zijn echt cool voor kinderen, denk ik.
Oké, dank je wel! Maar ik vraag niet voor niets naar Bazel, want het nieuwe album kan natuurlijk ook aan de stad gelinkt worden. Kan je iets vertellen over de thematische link tussen het album en de Vogel Gryff?
Nou, elk jaar is er een gekostumeerd persoon die door de straten loopt. De stad is verdeeld in twee helften. De ene is historisch gezien de armere helft en de andere de rijkere. Dus in de arme helft… Nou ja, het is achthonderd jaar geleden. Zo was het vroeger.
Nu niet meer?
Nu niet meer. Het is Zwitserland. Iedereen is verrekte rijk, behalve ik. Dus in de arme helft keert deze gekostumeerde persoon als de Vogel Gryff zijn rug naar de rijke kant. En als kind op school ging je daar naar kijken. En ik vond dat best cool, omdat je dan als een klein kind van tien jaar op school zit, zo van, oh, kijk die klassenstrijd. En ik wilde dat met de wereld delen, omdat ik het verdomd cool vind. Het kostuum ziet er ook geweldig uit. Dus daarom probeerden we het voor onszelf te gebruiken.
Ja, ik kan me voorstellen dat dat een grote impact heeft op een klein kind. Het is een groot spektakel. En voor de zekerheid, als ik het zo bekijk, staat op de albumhoes het echte pak van de Vogel Gryff. Dus ik vroeg me af, is het een foto of heb je het echte pak gezien?
We belden ze om te zeggen: we zijn een domme metalband en we willen er een foto van hebben. En we verwachtten dat ze zouden zeggen, weet je wat, fuck jou. Maar ze waren er echt cool over. Dus ze haalden hem echt tevoorschijn. En we kregen ook de oude te zien, die super oud is. Daar horen ook vlaggen bij waarvan ze zeggen dat ze die niet mogen afrollen, omdat ze dan kapot gaan. Ze zijn achthonderd jaar oud. Dus op dat moment had ik zoiets van: verdomme, raak niets aan! Daar zijn we veel te stom voor. Dus ja, dat was een traktatie. Het is de echte.
Wauw, echt cool. Dan misschien de belangrijkste vraag: heb je hem ook gepast?
Nee, omdat ik te bang was. Het ding is iets van een dertig kilo zwaar. Het is helemaal van ijzer en zo. Ze doen ook een dansje waarbij ze een buiging maken, wat geweldig is voor je rug, neem ik aan. Het is maar één man en ik dacht dat het zo’n gespierde kerel zou zijn, maar het is gewoon zo’n dun persoon. Ik snap niet hoe hij zo sterk kan zijn.
Oké, misschien is het tijd om over te schakelen naar de belangrijkere dingen. Het is duidelijk dat Zeal & Ardor de afgelopen jaren veel internationale lof heeft geoogst. Hoe ga je om met de verwachtingen die de pers of fans of wie dan ook zouden kunnen hebben met betrekking tot het nieuwe album?
Ik bedoel, het gezondste is om er gewoon niet aan te denken, maar dat is onmogelijk. Dus tijdens het schrijfproces doe ik mijn best om het zo veel mogelijk te negeren en gewoon te doen wat ik leuk vind, want elke keer dat ik muziek maakte om aan de verwachtingen te voldoen, pakte het verschrikkelijk uit. Dus ik heb geleerd dat als ik muziek maak die ik zelf mooi vind, de kans het grootst is dat het goed wordt. Dus dat is hoe ik het doe.
Je had het net over het schrijfproces. Nu heb je voor het eerst de andere bandleden uitgenodigd in het opnameproces. Wat was voor jou de reden om dit om te gooien?
Ik ben nog steeds een control freak, maar voor mij is Zeal & Ardor op zijn best als we live spelen. En dat komt door de andere mensen die heel goed spelen. Dus is het voor mij een no-brainer om hen bij de opnames te betrekken. Zo kan ik ze nog meer benutten.
Zeal & Ardor gaat over het mixen van genres en vooral ook over het vervagen van grenzen. Het lijkt daarom alleen maar passend om ook de andere leden uit te nodigen en nieuwe invloeden in de muziek te laten komen. Gebeurde dat ook in de studio toen jullie aan het opnemen waren?
Absoluut. Er gebeurt gewoon iets als ik iets schrijf en iemand anders het speelt. Het wordt anders. En ik moet me erbij neerleggen dat ik geen briljante bassist ben. Dus als een echte bassist het doet, heb je zoiets van, oh, fuck, dat zou je ook kunnen doen. Ik was het vergeten. Ik wist het niet. Er staan duizenden van die kleine momenten op het album. Dus het was onder aan de streep, zou ik zeggen, een verdomde overwinning. Ik ben echt blij.
Ja, iemand kan het naar een hoger niveau tillen. Hoe kunnen we dat horen op het album?
Ik bedoel, er zijn heel veel momenten. Net als, denk ik, in termen van hoe dingen worden aangestipt of hoe dingen zijn, hoe noten worden gespeeld, het is moeilijk te beschrijven. Ik denk dat dat ook precies de reden is waarom het zoveel waard is, omdat ik het niet kan. Het zijn geen dingen die ik kan beschrijven, maar ik kan ze voelen.
Ja, het is een beetje zoals… Ik weet niet of dit de juiste vergelijking is of niet, maar als je de klassieke muziek van de oude meesters hebt, dan zijn er tegenwoordig zoveel interpretaties van de oorspronkelijke noten die zijn geschreven. Dat kan dan hetzelfde zijn voor metal muziek, denk ik.
Ik wilde mezelf precies vergelijken met een oude meester. Dat klopt. Precies wat ik wilde doen.
Dus we kunnen het interview nu beëindigen.
Perfect.
Grapje natuurlijk, we moeten het ook nog over de muziek hebben. Ik wil heel eerlijk tegen jullie zijn over mijn eerste ervaring. In het begin overviel de muziek me een beetje. Maar het dwong me echt om goed te luisteren en zette me aan het denken. En dat was een reis waar ik heel dankbaar voor ben. Is dat in de basis iets wat jullie ook willen bereiken met het nieuwe album?
We hebben geen controle over hoe mensen ermee omgaan. Dus ik bedoel, het feit dat je het een tweede kans hebt gegeven heeft waarschijnlijk ook met werk te maken, want misschien zou je er niet nog een keer naar geluisterd hebben. En ik denk dat ik me daar heel bewust van ben. Maar het ergste wat we hadden kunnen doen is nog een heavy album maken. En dan zijn we voor altijd die band. Dus in veel opzichten zijn we meer creatieve ruimte aan het creëren. En natuurlijk zal het niet ieders ding zijn. En daar ben ik me heel bewust van. Maar het gaat erom dat dit muziek is waar we van houden. En het zal raar zijn omdat we rare mensen zijn.
Maar begrijp me niet verkeerd, ik vind de nieuwe muziek echt heel tof. Dus het feit dat het me verrast heeft, is goed. Het heeft me echt anders laten denken. En dat is, denk ik, het tofste wat muziek kan doen.
Ziek. Dank je wel. Echt blij.
Je zei het zelf al, GREIF begeeft zich duidelijk in nieuwe wateren. Maar ik hoor ook invloeden uit het oude werk. Het eerste dat me te binnen schoot was de introductie met de klokkenspel op Fend You Off. Het doet me erg denken aan Sacrilegium II. Was dat een bewuste keuze?
Ik ben gewoon gek op klokkenspel. Als je naar mijn andere project luistert, hoor je het overal omdat de toon zo dicht bij een sinusgolf ligt. Het is het meest heldere geluid wat je hersenen kunnen waarnemen en het doorstaat elke mix. En er is ook de verbondenheid met de kindertijd, die je terugbrengt in een andere gedachtenruimte, waar ik echt van geniet.
Ik denk dat het een emotioneel geluid is, omdat het je inderdaad een beetje aan je kindertijd doet denken, maar het is ook iets dat je kernemotie kan aanspreken.
Dat is wat een klokkenspel ook kan doen. Dat was de hoop. Ja, dat is precies de bedoeling. Zo ziek. Blij dat het werkte.
Dan hebben we nog het geluid van de gitaren. Als je naar het titelloze album luistert, en dat bedoel ik niet slecht, is de productie daar over het algemeen wat strakker en minder ruw. Op GREIF klinken de gitaren juist wat rauwer en fuzzy. Kan je daar iets over vertellen?
Nou, het is over het algemeen, zou ik zeggen, een meer rockachtig geluid. En het heeft ook te maken met degene die het heeft gemixt, die briljant werk heeft gedaan met veel betere artiesten dan ik. Hij bracht het in deze rockachtige sfeer en ik ben echt blij dat hij dat heeft gedaan, want ja, het is met niets anders te vergelijken. En natuurlijk is het rauwer. Nu is het een beetje delicater, denk ik. Het klinkt eerlijker voor mij en daar hou ik echt van.
Je vermeldde eerder dat GREIF over het algemeen een vriendelijkere benadering heeft dan zijn voorganger. Sta je nu zelf wellicht ook gelukkiger in het leven?
Nou, ik denk dat de plaat in het algemeen minder beschuldigend is. Het gaat er niet over wat je wel of niet moet doen. Het is ook niet… Met vorige platen heb ik geprobeerd om nooit of in ieder geval zelden “ik” of “jij” te zeggen en was het altijd wij tegen zij. Met deze plaat is het persoonlijker. Dus ik denk dat het in dat opzicht vriendelijker is. En ik denk dat het daar vandaan komt. Ja, het zijn meer persoonlijke verhalen en het is geen soort van verklaring.
Maar in compleet contrast met dat vriendelijkere uitgangspunt staat het ultradonkere en zware nummer Clawing out. Ik denk dat er nog wel wat woede over was, of niet?
Er is altijd wat woede over. Het is er altijd. Geen probleem. Maak je daar geen zorgen over.
Kun je iets over dat nummer vertellen? Want ik denk dat dit waarschijnlijk het zwaarste nummer is dat je tot nu toe voor Zeal & Ardor hebt geschreven.
Ja. Het zit zo. Het eerste dat we uitbrachten was to my ilk, wat het zachtste nummer is dat we ooit hebben uitgebracht. En het was leuk om te zien hoe de mensen gingen: “Oh, wat een verraders. Dit wordt vreselijk.’’ De tweede (Clawing out) zou het zwaarste nummer worden dat we zouden uitbrengen. Voor ons was het, oké, tussen dit en dat, alles is mogelijk op deze plaat. En ik denk dat dat een goed statement is. We zullen zien hoe dat zich zal vertalen, maar ik ben echt heel benieuwd hoe het zal uitpakken.
Als ik Clawing out hoor, maar ook andere nummers, kan ik horen dat je screams en grunts echt verbeterd zijn. Is dit iets wat je veel moet onderhouden en oefenen?
Nee, maar het komt met de ervaring. Nu ik al acht jaar tegen mensen schreeuw, zou het lullig zijn als het niet beter werd. Dus ik ben blij dat het gelukt is.
Kon je toen altijd al schreeuwen of moest je het leren voor het Devil Is Fine album?
Ik heb het zeker moeten leren. Op Devil Is Fine kun je horen dat ik een raar fluister ding doe en er gewoon effecten op zet en dat is niet geweldig. Dus ik heb het zeker moeten leren en ik denk dat het nog steeds een proces is, maar wel een leuk proces.
Hoe werkte dat voor jou? Hoe heb je dat geleerd of hoe ben je blijven leren?
Nou, het was eigenlijk ook door op tournee te zijn. En met mijn eerste techniek kon ik niet meer dan acht shows achter elkaar spelen zonder mijn stem helemaal te verliezen. Dus het was eigenlijk gewoon ervaring opdoen en proberen mijn stem niet te erg te verpesten. En het lukte.
We hebben het er al een beetje over gehad, maar GREIF klinkt op het eerste gehoor iets minder stevig. Maar ik denk dat de emotionele diepgang dit met gemak goedmaakt. Nummers als are you the only one now en Solace bevatten diepe emoties. Zijn er ook persoonlijke gebeurtenissen in het album verwerkt?
Jazeker. Het is zo dat als ik nummers schrijf, ik me pas veel later realiseer waar ze over gaan. Het kost me twee jaar om te leren, dit is omdat dat en dat is gebeurd, dus ik weet zeker dat ik gewoon wat meer afstand moet nemen. En stel dat we ons volgende interview hebben voor het volgende album, zal ik zeggen: ja, het komt door dat en dat en dat. Maar op dit moment zit ik er teveel middenin om te beseffen waar het eigenlijk over gaat. En ik bedoel dit niet als een vals antwoord. Het is oprecht hoe het is.
Als ik het jou persoonlijk zou moeten vragen, wat is dan je favoriete nummer op het album?
Kilonova, denk ik, omdat het begon als een funknummer en dan met al die kleine ritmische elementen. En toen vervormde ik de gitaar en klonk het als Tool. Dat was niet met opzet. En ik denk dat het eigenlijk… een soort nummer is dat ik nog niet eerder heb gehoord. Daar word ik heel blij van. Ik weet niet of het de tand des tijds zal doorstaan, maar op dit moment heb ik er zoveel plezier in en ik geniet ervan om het te spelen en ernaar te luisteren.
Heb je een lievelingsgetal of geluksgetal?
Ja, zes.
Ik dacht dat het veertien is, omdat dit album en het vorige allebei veertien nummers hebben.
O, ja. Nou, het is gewoon omdat, weet je, ”iemand” geen lange nummers kan schrijven. Nee, ik denk gewoon dat ik niet vind dat een nummer langer moet duren dan nodig is. En ja, als een idee is overgebracht, zie ik geen reden om het te herhalen.
Dus je gaat geen opus van zes of zeven minuten schrijven?
Ik bedoel, misschien als ik het zo zie heeft het zin. Maar voor mij gaat het er meestal ook om of we alles al gezegd hebben wat we moeten zeggen. En op dat moment denk ik dat het al prima is.
Het nieuwe album is uitgebracht onder de naam van je eigen label Redacted. Wat zijn de plannen voor je eigen label?
We gaan een luchtvaartmaatschappij kopen. Lufthansa. Dan denk ik dat we een reeks pretparken gaan beginnen waar alleen volwassenen zijn toegestaan. Iedereen moet dronken zijn. Het is niet zo dat je dronken kunt worden. Nee, je moet dronken zijn als je aankomt. Je moet er dronken heen rijden en ja, bij de deur krijg je een mes en speelt gewoon Necrophagous over de speakers. En wat er gebeurt, gebeurt. Dat is de Redacted ervaring. Nee dat is onzinnig, ik denk dat het gewoon fijn is om alles onder controle te hebben. Dit klinkt als een fucking control freak. Wat ik ook wel een beetje ben. Maar de enige reden om tegenwoordig een label te hebben is dat ze de productie kunnen financieren. Weet je, of dat nu de opnames in de studio zijn of het persen van de LP’s en wat dan ook. Maar nu we het kapitaal hebben, hoeven we geen schuld meer te nemen bij een bank. Zo van: neem voor altijd twintig procent.
Na het festivalseizoen staat de volgende tournee met Heiling op het programma. Dat is iets heel anders dan toeren met Meshuggah of het komende Soulcrusher Festival waar jullie headliner zijn. Maar ik denk dat Zeal & Ardor heeft bewezen dat de metalwereld misschien meer openminded is dan je zou denken. Ben je het daar mee eens?
Ja. Metalheads zijn interessante freaks en wij zijn ook interessante freaks. Er is geen reden waarom het niet zou werken. We hebben al twee keer met Heilung gespeeld en we hebben allebei een soort raar ceremonieel gedoe. Het is nogal homogeen.
Oké, nu is het tijd voor de onzinnige vragen. Wat als je een chef-kok in een restaurant was? Wat voor onverwachte gerechten zou je met elkaar mixen?
Nou, mijn favoriete eten op dit moment in de zomer is watermeloen en feta salade. Het is zo lekker en verfrissend. Ik denk dat dat een goede opener zou zijn. Qua eten denk ik dat ik niet iemand ben die gesmolten kaas over een fucking hamburger zal doen alleen voor de Instagram clicks. Het zou gewoon lekker eten zijn. Misschien in een volgorde die je niet zou verwachten, maar het zou nog steeds eten zijn. Ik denk niet dat ik te fancy zou zijn.
Dan houden we het bij de muziek. De albumtitel is volledig in hoofdletters geschreven. Verder hebben de songtitels een gemengde spelling, sommige kleine letters, sommige al dan niet met hoofdletters. Is dit puur om schrijvers en recensenten te irriteren of zit er een gedachte achter?
Haha, nee voor mij zijn de hoofdletters de start van hoofdstukken. Dus het zijn net verschillende segmenten van het album. En het is ook voor mensen die veel te veel tijd willen besteden aan ontcijferen, haha.
En dan is er niets?
Nee, nee, er zit altijd iets achter. Ik hou gewoon van het idee dat als je een medium hebt en je kunt nog steeds graven en er is meer en meer. Dus ik hou van kleine verrassingen.
Je andere project heet Birdmask. Dit is ook een onzinnige vraag, maar ik zat te denken, is het ook gelinkt aan de Vogel Gryff? Vanwege de man met het masker van een vogel?
Nee, dat is eigenlijk volledig toevallig. Nu is de cirkel om de één of andere reden rond, wat ik geweldig vind.
Ja, ik denk dat dat mijn laatste vraag was. Ik zou er meer kunnen stellen, maar ik denk dat ik al veel gevraagd heb. Ik wil je echt bedanken voor een leuk interview.
Ja, jij ook bedankt voor je tijd.
Heb je nog wat laatste opmerkingen voor onze Nederlandse en Belgische lezers?
Ik ken alleen scheldwoorden in het Nederlands. Ik denk ook dat fritessaus overhyped is. Zo lekker is het niet. Het is zoete mayonaise en ik denk dat we dat gewoon kunnen toegeven. Hoe dan ook, bedankt. Ik moet helaas naar mijn volgende interview. Dit was erg aangenaam.
Ja, dank je. Helaas ook. Je moet me verlaten, maar veel succes met alle interviews.
Dank je! En misschien zie ik je over drie weken in Bazel.
Misschien loop je wel ergens rond als je geen concerten hebt.
Ik sta erom bekend rond te lopen. Heel erg bedankt. Tot ziens!
Links: