Psygnosis – Mercury

Psygnosis is een Franse, atmosferische extreme metal band, gestart door Rémi Vanhove. In 2009 bracht hij zijn instrumentale solo-EP Phrases uit, waarna hij zich omringde met een drietal andere muzikanten om zo een band te vormen. Een zanger maakte vanaf toen deel uit van de bezetting en het viertal uit Mâcon bracht enkele albums uit (onder andere Anti-Sublime uit 2012 en Human Be[ing] uit 2014). Na de release van laatstgenoemd album, verliet vocalist Yohan Oscar de band en ging het roer drastisch om bij Psygnosis; het was voor de band gedaan met de vocalen. De tot dan toe als sessiemuzikant beschouwde cellist Raphaël Verguin sloot zich aan en Psygnosis richtte zich voortaan volledig op instrumentale muziek. Het leverde in 2017 het fraaie Neptune op …

… waarna het vervolgens lang stil bleef. Het rommelde nog wel wat in de bezetting, maar vanaf het moment dat gitarist Elise Masliah en drummer Thomas Crémier zich in 2018 aansloten, kwam er een stabiele formatie tot stand. Muzikaal leidde het niet tot nieuwe muziek. De compilaties Lost and Forsaken vol. 2 – Neptune Leftovers & Aliens On Fury Road OST (2018) en Lost and Forsaken vol. 3 – Archives and Alternatives (2019) – overgebleven tracks vanuit de periodes van opname van eerdere albums – werden nog wel in digitale vorm op de mensheid losgelaten, maar daar bleef het dan ook wel bij.

Des te verrassender was het nieuws van begin maart 2023 dat Psygnosis bij Season of Mist getekend had. “After many years invested in the creation of our next album, we are very happy to announce the collaboration with the awesome label Season of Mist for its release! We experience this as a beautiful recognition of the energy and passion that we invest every day in this musical project that is Psygnosis. Thanks to them for their trust and enthusiasm.”

Nadat het vorige album vernoemd werd naar het uiterste einde qua planeten van ons zonnestelsel, dwaalt het viertal op het nieuwe album af naar het hemellichaam dat het dichtste bij de zon staat: Mercury. Het universum is sowieso een inspiratiebron voor Psygnosis, wat duidelijk mag worden uit titels als Öpik-Oort (Oortwolk, een immense wolk van ijzige kleine lichamen waarvan wordt aangenomen dat ze rond de zon draaien, vernoemd naar de Nederlandse astronoom Jan Oort), Caloris Basin (een krater op Mercurius, met een doorsnee van 1.500 km) en Uranometria (een in 1603 door de Duitse astronoom Johannes Bayer gemaakte atlas van de sterrenhemel). Omdat ik zelf echter graag met mijn voeten op de aarde blijf en me ook niet kan en wil inbeelden hoe je je – al sterrenstof happend en kometenstorm ontwijkend? – voelt tijdens een ruimtewandeling, vind je het vast niet erg als ik mijn omschrijving bij ons planeetje houd?

Het nieuwe album Mercury staat vol met breedvoerige, gedetailleerde, progressieve death metal, waarin het heerlijk verdwalen is. De vijf nummers beslaan in totaal 56 minuten: Caloris Basin is met zijn speelduur van bijna negen minuten de kortste en slotakkoord Uranometria is de langste, met een speeltijd van iets meer dan een kwartier. Het gevaar bij dit soort omvangrijke, uitgesponnen composities is dat het niet altijd meevalt om de luisteraar de volledige lengte te boeien. De band probeert je te vangen door enorm veel te variëren in de dynamiek: op het ene moment wordt de muziek fragiel en delicaat weergegeven, dan weer wordt het dik en zwaar aangezet. De cello komt soms heel subtiel voorbij en zet daarmee een weelderige, atmosferische sfeer neer, op andere momenten krijgt hij alle ruimte en weet hij, in combinatie met de nodige blastbeats, een scherpe intensiteit op te roepen.

Nummers als Öpik-Oort en Eclipse voelen als op een vroege zondagmorgen struinen door de duinen: de zon komt voorzichtig tevoorschijn aan de horizon, de eerste zonnestralen komen aarzelend door, de wind waait in je gezicht, je voelt en ruikt de zilte lucht van de zee en banjert heuvel op en af, terwijl je gedachten en emoties je allerlei kanten mee opnemen. Na afloop van je ontspannende en tot rust manende tocht drink je een hete espresso of een warme chocomel (met slagroom? Is het nog te vroeg voor een scheutje rum?) in een strandtent. Hoe gelukzalig wil je het hebben?

Halverwege het album is er in Sunshine ruimte voor het kwetsbare, broze, gevoelige en dromerige. Het kent slechts een korte tussenpose waarin de intensiteit de kop steekt. Caloris Basin kent een opbouw die juist contra is: het wordt gedragen door beukende riffs, een heerlijke jammerende cello en intense blastbeats en kent twee korte fragmenten van fragiliteit. Slotnummer Uranometria is een prachtig, uitgesponnen schets van wat Psygnosis allemaal te bieden heeft: kracht en bewogenheid, die buitengewoon weelderig worden ingekleurd. Helemaal instrumentaal is het album overigens niet; op twee momenten (aan het einde van Eclipse en in het begin van Uranometria) krijgen we een kort stukje gesproken tekst, dat net even voor een fijne onderbreking en wat extra spanning zorgt.

Een volledig instrumentaal album zo intrigerend, avontuurlijk en weelderig in weten te kleuren is weinige bands gegeven. Op Mercury weet Psygnosis dit een aangrijpende manier voor elkaar te krijgen. Of om het maar in de thuistaal van de band te houden: très beau!

Score:

82/100

Label:

Season of Mist, 2023

Tracklisting:

  1. Öpik-Oort
  2. Eclipse
  3. Sunshine
  4. Caloris Basin
  5. Uranometria

Line-up:

  • Thomas Cremier – drums
  • Elise Masliah – gitaar
  • Rémi Vanhove – gitaar
  • Rafael Verguin – cello

Links: