Canadese grootmeester Devin Townsend lijkt wel over een soort van hyperfocus te beschikken. Hoe anders is het te verklaren dat je bij eerste beluistering van een nieuwe plaat vaak direct hoort welke doelen hij zich dit keer heeft gesteld. Dat was bijvoorbeeld het geval op de eerste vier platen uit de Devin Townsend Project-serie (het drukkende en ijzersterke Ki, het commerciëlere Addicted, het gestoorde Deconstruction en het kabbelende Ghost). We hoorden het evenzeer op het geniale Empath uit 2019. Voor die plaat had de Canadese grootmeester zich voorgenomen om – bevrijd van het juk van een vaste band – eens “all out” te gaan en nu eindelijk de plaat te maken die hij altijd in zich had. Het resultaat van deze onderneming was groots, divers en kortweg verbluffend. Ook nu horen we meteen waar de (veel-)notige professor naar toe wil. Lightwork klinkt lichter en wat minder gecompliceerd en bedoelt hoop te brengen in toch wel barre tijden.
Wanneer we het promovel erop naslaan, lezen we dat we er niet ver naast zitten. We citeren:
‘The name ‘Lightwork’ represents the music, as well as the act of creating music, as a kind of ‘light in the dark’ while trying to navigate the seemingly endless challenges that life can often present. When things seem like there’s no way out’ or that a situation becomes seemingly insurmountable, the connection to music, family, and creativity became a light in the dark that ended up in a wonderful little album.’
In de kern toont Devin Townsend zich op de nieuwe vooral als singer-songwriter, maar wel op zijn volledig eigen wijze. Want die stevige muur van geluid, die zijn werk zo kenmerkt, is ook op Lightwork volop aanwezig. Daar heeft de keuze van Townsend om voor de verandering eens met een producer – zijn goede vriend GGGarth Richardson (onder andere Rage Against The Machine) – te werken niets aan veranderd. Het is dan ook moeilijk vast te stellen in hoeverre de naam met de drie hoofdletters GGG zich daadwerkelijk tegen het totaalgeluid heeft aan bemoeid. Heel misschien dat hij verantwoordelijk is voor de mooie plek die de in aanleg vreemde elementen in de mix hebben gekregen. Daarvan horen we er naarmate het album vordert overigens steeds meer. Het geeft de indruk dat de licht neurotische Townsend naar het einde van de plaat toe toch steeds meer van zijn gekke energie moest toelaten in de in aanleg vrij rechtlijnige songs.
Opener Moonpeople – een ijzersterke track – begint funky. De drijvende basgitaar en het zware geluid dragen een hint van Ki met zich en dat is fijn. Een laagje daarachter klinken complex drumwerk en fraaie toetsen. De heerlijk warme melodie is om heerlijk in weg te zakken. “Just breathe now” klinkt het geruststellend. Wanneer de heer Townsend daarna zijn stembanden even aanzet, verandert het nummer van kleur en lijkt het eerder een aanklacht met een strekking als die van People Who Eat Darkness van Steven Wilson. Toch blijft de muziek ook dan in de kern rust uitstralen. Nog een van die doelen die DT zich had gesteld (en dus kan afvinken). De lekker klassiek stampende Lucky Animals-riff in de climax verandert daar niets aan.
Lightworker is in aanleg dan weer een luchtig walsje dat kirrend van plezier haar rondje draait tot het zwaar aangezette refrein waarin een zwaar aangezet refrein waarin Anneke van Giersbergen succesvol laat horen ook weer van de partij te zijn. De sciencefictiontoetsen die Equinox beginnen duwen het geheel stevig de duistere uithoeken van het universum in. De fraaie gitaarmelodie die volgt en de hoeveelheid lucht die Townsend langs zijn stembanden blaast versterken dat idee nog. Des te opvallender is de wending naar introspectie naar het refrein toe. Mooi, maar niet zo mooi als Call Of The Void dat ook in deze dagen van warmterecords moeiteloos de armharen recht overeind zet. “Why don’t you freak out” wordt gebracht in een zanglijn die zich moeiteloos in het collectieve geheugen (nu vooruit, dat van de Devin Townsend-fans dan) zal huisvesten en met een intensiteit die stil maakt.
In Heartbreaker vinden we dan die eerder aangekondigde vreemde effecten en piepjes op de achtergrond. Onder een lekker zware staccato riff overigens. Ook los daarvan is dit een van de meer “freaky” songs met een wat bijzonder verhaal en Ché Aimee Dorval die Townsend dreigend (?) toezingt “Please know your loss is noted”. En zo valt er toch veel te ontdekken op een plaat die zo op het eerste gehoor zo direct lijkt. Dimensions begint dan juist weer redelijk recht voor zijn raap, waarna de meester eens baldadig wat geluidsknoppen de verkeerde kant opdraait om toe te werken naar een dreunende track met elektro-invloeden en een robotstem die een en ander wat richting Gary Numan duwen. Over een stampende ‘four to the flour’ wordt een gestoorde solo neergelegd waarvan we niet geheel uitsluiten dat die uit het hoofd en de handen van Steve Vai komt. Komt de gekte van Empath toch nog voorzichtig om de hoek kijken.
Bovendien is het even rustig ademhalen voor de inspanning die volgt: de tien minuten durende afsluiter Children Of God waarin alle middelen nog eens worden ingezet. Samples, gitaren zwanger van delay, grootse koren, laag op laag in dat volle geluid. Hier lijkt ook de boodschap dan toch wat donkerder (“It’s killing me slowly”). Mogelijk dat deze verlicht wordt door de mededeling dat we allemaal kinderen voor God zijn, maar Townsend staat nu niet echt bekend als erg religieus. Dan houden we ons maar vast aan “Free Your Mind, please be kind, love”. Geluiden van de branding en zeevogels nemen langzaam over en een indringende misthoorn laat een schip op zoek naar richting horen. De richting die Townsend met dit album wilde geven of is hij toch weer zelf de zoekende?
Lightwork is (weer) een sterk album waarop het genie van Townsend zich wat inhoudt ten gunste van het grotere plaatje. Nu kennen we wat mensen die onze (vrij onbegrensde) euforie over Empath niet delen en de Canadese progprofessor vooral genietbaar vinden als hij zich toelegt op liedjes zonder al te veel bokkesprongen. Voor hen is er maar een devies: luisteren! Voor anderen zal Lightwork misschien iets langer nodig hebben. Voor hen is er ook een devies: vaak luisteren! Met een goede koptelefoon, voor optimaal effect.
Score:
87/100
Label:
InsideOut Records, 2022
Tracklisting:
- Moonpeople
- Lightworker
- Equinox
- Call Of The Void
- Heartbreaker
- Dimensions
- Celestial Signals
- Heavy Burden
- Vacation
- Children Of God
Line-up:
- Devin Townsend – Vocalen, gitaar, basgitaar, synthesizer, programmering, orkestraties
- Anneke van Giersbergen – Vocalen
- Ché Aimee Dorval – Vocalen
- Morgan Angren – Vocalen, drums, percussie
- Mike Keneally – Gitaar
- Steve Vai – Gitaar
- Darby Todd – Drums
- Frederico Paulovich – Drums
- Diego Tejeida – Keyboards
- Nathan Navarro – Basgitaar
- Jonas Hellborg – Basgitaar
- Elektra Women’s Choir – Koorzang
Links: