Daar sta je dan als eenvoudige stukjesschrijver, voor de schier onmogelijke taak om het nieuwe album van de licht geniale Devin Townsend te bespreken. En dan niet een gewoon Devin Townsend-album. Dat zou al moeilijk genoeg zijn. Nee, het is een album waarop onze favoriete Canadees zich niet meer wilde laten beperken door zijn eigen angsten en andere zaken en alles uit de kast trekt om nu eindelijk eens die plaat te maken die hij altijd in zich had. Waar de laatste albums van Devin Townsend Project goed, maar soms wat formulematig leken, wilde hij nu juist zien wat er zou gebeuren als hij alle stijlen waar hij op dit moment in geïnteresseerd is op één album zou samenbrengen. Het antwoord op die vraag is Empath. Ga er maar aan staan!
Gelet op de doelen die Mr. Townsend zich voor de plaat heeft gesteld zal het niet verbazen dat Empath een zeer afwisselend en dynamisch album is geworden waarop heel diverse genres samenkomen. En dat vaak in één nummer. Zo komen we in de eerste twee nummers alleen al rustige ‘environmental music’, kerstige koorzang, elektronica, zuivere zang, Strapping Young Lad-drums en een grunt tegen. Als je dergelijke extremen samenvoegt, loop je natuurlijk het risico dat je aan alle kanten wat publiek van je vervreemdt. Voor één keer heeft HevyDevy zich daarvan – mede op advies van mede-Canadees Chad Kroeger van Nickelback(!) – niets aangetrokken.
Dat besluit genomen hebbende nam hij zich voor om er gelijk maar helemaal voor te gaan en, zoals hij zelf zegt, “everything and the kitchen sink” in dit album te steken. Kosten noch moeite zijn gespaard om het album precies zo te krijgen als Devin wilde. Waar je koren hoort, zijn ook daadwerkelijk koren aan het werk geweest en de alom aanwezige orkestraties zijn ingespeeld door klassieke muzikanten van vlees en bloed. Meest typerend is misschien nog wel de inzet van drie verschillende drummers om de verschillende stijlen steeds optimaal naar voren te brengen. Morgan Ågren (o.a. Frank Zappa) speelt de rustige jazzy passages, Anup Sastry (Monuments, Periphery) drumt de progmetalstukken en Samus Paulicelli (Decripit Birth, Abigail Williams) timmert zeer overtuigend de harde metalstukken aan elkaar. Empath is dan ook behoorlijk dichtbij geheel compromisloos. En dat betaalt zich uit, want het resultaat is wat de Engelsen zouden noemen “absolutely mind-boggling”.
Met de natuurgeluiden van Castaway die ook verderop op het album diverse malen terugkeren worden we nog rustig het album binnengeloodst. Maar met het opvolgende en vrij briljante Genesis wordt duidelijk dat bovenstaande woorden en intenties niet loos zijn. Beginnend met sfeervolle koorzang over industrialgeluiden neemt Townsend al snel over met zijn krachtige zang. Deze lijkt met de jaren alleen maar sterker te worden, maar misschien dat de pauze van het toeren hem ook goed heeft gedaan. De brug naar het refrein wordt vervolgens aangejaagd door een krachtig gegrunte “go” van Elliot Desagnes (Beneath The Massacre) die ook verderop op de plaat de deathgrunts voor zijn rekening neemt. Want als je drie drummers inschakelt om alles precies goed te krijgen doe je natuurlijk niet zelf de grunts! De “go” is de opmaat voor een passage met stevige blastbeats die er geen twijfel over laten bestaan dat hier een specialist aan het werk is. De keuze voor drie drummers blijkt dan ook verre van een gimmick. Dan direct door naar het pompende geluid dat we kennen van Juular, dat op zijn beurt dan weer overgaat naar zwaar beukende metal met Gojira-piepjes. Na zo’n afstraffing moeten we natuurlijk even getroost worden met een zalvende stem en… Horen we daar zelfs een funky Prince-gitaartje? Dat moet natuurlijk wel een onsamenhangende boel worden, zult u denken. Maar alleen als u Devin Towsend nog niet kent. Het geheel wordt namelijk wonderlijk bij elkaar gehouden door ijzersterke melodieën in brug en refrein, welke zich moeiteloos in je hoofd nestelen.
Evermore brengt ons na een rustig intro met akoestische gitaren de bekende Devin Townsend-stomp en snellere passages met veel klassieke accenten. Met opnieuw een grootse melodie wordt duidelijk dat Mr. Townsend wat dat betreft weer op het niveau acteert dat hij (bijvoorbeeld) ten tijde van Ocean Machine had. Naar het einde toe komt er een versnelling met deathmetalachtige tempi en grunts. Sprite begint als een kinderverhaaltje en blijft met kalme gitaar- en toetsenloopjes aan de rustige kant. Misschien om de opmaat te zijn voor de volgende track?
Want Hear Me is na Genesis het volgende orgelpunt op het album. Reden om er toch weer even langer bij stil te staan (sorry!). Het begin van de track klinkt alsof Townsend dacht: als Shining (No) geen The Madness And The Damage Done-achtige muziek meer wil schrijven, dan doe ik het wel even. En met gemak! Wat een fijne blackjazzchaos. Maar natuurlijk is dat na achttien seconden alweer klaar, want we moeten door… Met Anneke van Giersbergen die ons meedeelt dat de hele wereld bloedt. Genoeg reden voor Townsend om eens flink te schreeuwen. Hier vinden we ook de gastzanger die in de berichtgeving vooraf de meeste stof heeft doen opwaaien: eerder genoemde Chad Kroeger. En dat juist in een nummer met een overschot aan woeste metalpassages, waarbij vooral het zeer knappe drumwerk van Samus Paulicelli de show steelt. De stem van de zanger van het veelal gehate Nickelback zelf is vooral ondersteunend aan die van Townsend. Of zou hij ook de grunts voor zijn rekening hebben genomen?
Goed, door met de verkorte bespreking van de andere nummers. Why? is een bijna Disney-achtig rustpunt met operette kenmerken, dat te zoetsappig zou zijn als de melodie niet weer zo sterk was en Elliot Desagnes de betovering niet even bruut aan gort kwam grunten. De uithaal aan het eind van de track is ronduit indrukwekkend. Borderlands duurt maar liefst elf minuten lang en begint bijna als een kinderliedje. Het ‘good, good life’ thema doet zelfs aan de musical Annie denken (laat Ziltoid het maar niet horen!). Het andere thema is met zijn stevig doorstampende riff echter weer typisch Devin Townsend. Maar er is ook een lange kabbelende passage, een kaart die ook Requiem trekt. Als ik het al in mijn hoofd zou durven halen om een kritiekpuntje neer te leggen, is het dat op dit deel van de plaat een en ander wel wat lang uitwaaiert in soundscapes. Maar hé, geen compromissen hè!
Slottrack Singularity duurt bijna vierentwintig minuten lang en is opgedeeld in zes titels. De eerste keren dat je het album beluistert is het – ook al omdat je al zoveel voor je kiezen hebt gehad – nog een hele klus om je hoofd erom heen te krijgen. Maar doorzetten loont de moeite, want het is een mooie, zorgvuldig opgebouwde, grootse, soms uiterst experimentele track waarin onze Devin nog eenmaal zijn ziel en zaligheid blootlegt en onder meer het ‘Shine on’ thema van Borderlands nog eens langskomt. O ja, ontdekker Steve Vai komt hier ook nog even langs.
Als gezegd: het is bijna onmogelijk om in woorden (laat staan in een cijfer) recht te doen aan de krachttoer die Empath is. Misschien: een groots en eerlijk album waarop de maker zich minder verschuilt achter gimmicks of techniek dan voorheen? Een album dat je van de ene verbazing in de andere doet vallen? Of een beter gelukte Deconstruction? Nee, dat is het ook niet. Vooruit, nog een laatste poging dan: plaat van het jaar?
Tip: vergeet vooral niet het album eens met een goede koptelefoon te beluisteren!
Score:
93/100
Label:
Inside Out Music, 2019
Tracklist:
- Castaway
- Genesis
- Spirits Will Collide
- Evermore
- Sprite
- Hear Me
- Why?
- Borderlands
- Requiem
- Singularity (Adrift, I Am I, There Be Monsters, Curious Gods, Silicon Scientists, Here Comes The Sun!)
Line-up:
- Devin Townsend – Vocalen, gitaar, basgitaar
Links: