Een poosje geleden maakte ik kennis met het tweede album van het Nederlandse Funus. Met Mono wist bezieler Ruben Vermeulen een totaal ander album neer te zetten in vergelijking met voorganger Adrift Alone. Zware Metalen zocht contact met de multi-instrumentalist om eens na te gaan hoe deze stijlbreuk tot stand kwam en om nader kennis te maken.
Goedendag Ruben, op de eerste plaats van harte proficiat met het uitstekende nieuwe album Mono. Kan je iets vertellen aan onze lezers over het ontstaan van Funus?
Hallo Joost, hartelijk bedankt voor je woorden. Dat vind ik een groot compliment. In 2006 was ik veel zelfstandig bezig met het maken van testopnames met elektrische gitaar, keyboard en drumcomputer. Omdat ik vond dat dit potentie had voor verdere ontwikkeling, ben ik hiermee doorgegaan en is in hetzelfde jaar Funus opgericht: een muziekproject in de stijl van black metal, voornamelijk geïnspireerd door Darkthrone, Burzum en Manes.
Kan je de keuze voor de bandnaam Funus verklaren? Heeft deze betrekking op het overlijden of begrafenisrituelen zoals we dat vanuit de Latijnse taal kennen?
De muziek van Funus was destijds erg donker en zag ik zelf als zogenaamde “grafmuziek”. De betekenis ervan vond ik daarom goed passen bij het muziekproject, dus in die zin had het in ieder geval betrekking op het beschouwen van de dood. Daarnaast vond – en vind – ik Latijn een elegante, mooie taal.
Is Funus je eerste muzikale entiteit? Graag een korte introductie, wie is de man achter Funus en wat doe je zowel in het dagelijks leven?
De persoon achter Funus is Ruben: een 36-jarige, vooral rustige man, met een grote passie voor sfeervolle, vaak donkere en diepgaande muziek. Het omzetten van complexe gevoelens en gedachtegangen in muziekstukken is wat ik graag doe. In het dagelijks leven werk ik als persoonlijk begeleider voor mensen met een afstand tot de maatschappij. Ik ben groot dierenliefhebber, filmliefhebber en echtgenoot.
Mijn eerste band, ten tijde van 2004, was Deathrage, dat later Monism werd: een death/thrashband waarin ik gitaar speelde. Dat was een echte bandformatie, waarin het creatieve proces functioneerde door middel van groepsdynamiek. Dit zag ik dan ook als een entiteit als groep. Maar voor Funus heb ik altijd al zelfstandig alle muziek geschreven, dus ik associeer Funus daarom wel als inderdaad mijn eerste en ook echt geheel eigen muzikale entiteit.
Mono laat zich beluisteren als een conceptalbum, klopt dat? En zou je iets meer kunnen vertellen over dit conceptuele gegeven?
Leuk om te vernemen dat je deze indruk hebt van het album, want hoewel dit in de promotie niet (duidelijk) is benoemd, klopt dat inderdaad wel. Het concept op dit album is introspectie, een begrip wat je kunt interpreteren als een vorm van jezelf onder ogen zien, in tegenstelling tot het kijken naar je omgeving. Dit intrigeert mij, omdat ik graag bij mijzelf te rade ga welke rol ik heb bij het ervaren van het leven en welke betekenis daar aan geef, in plaats van om daarbij de focus op de omgeving te leggen. Daarnaast vind ik het fijn om dit te doen, omdat ik denk dat men in de breedste zin van het woord meer kan verklaren vanuit zichzelf, dan vanuit een ander.
Hoe ga je precies te werk tijdens het schrijfproces?
Het begint altijd met een melodie en/of een muziekstuk dat ik spontaan in mijn hoofd heb gekregen. Ik probeer daar dan zo snel mogelijk mee naar de gitaar te gaan, het betreffende stuk “uit mijn hoofd” te spelen en dit vervolgens vast te leggen met een opnameapparaat. Vanuit dit stuk bedenk ik meerdere losse stukken op de gitaar, die ik daarna samenvoeg tot een geheel. Met dit conceptnummer ga ik bezig met lagen toevoegen (zang, tweede gitaar, bas, drums, synths) en aanpassingen in de songstructuur, wanneer ik denk dat dat nodig is. Deze lagen heb ik deels in mijn hoofd zitten en deels ontstaan deze spontaan tijdens het proberen. Je kunt dit proces zien als een beeldhouwwerk dat steeds meer vorm krijgt. Zo ga ik door totdat ik denk dat het nummer klaar is. Dit proces vind ik leuk, maar tegelijkertijd erg lastig, omdat ik graag wil voldoen aan een zo groot mogelijke mate van originaliteit en kwaliteit, terwijl ik probeer de sound die ik voor ogen heb te behouden én te verbeteren ten opzichte van vorig werk.
Wat ik geleerd heb door de tijd heen, is dat het erg belangrijk voor mij is om het werk regelmatig even te laten voor wat het is, zodat ik ruimte voor een beter vervolg van het proces kan maken. Als ik dat niet zou doen, zou ik vastlopen. En erg gefrustreerd raken, haha.
Dit proces doe ik voor een reeks nummers, die ik uiteindelijk wil uitbrengen als een release in de vorm van een EP, album of iets anders. Deze reeks probeer ik altijd tot een divers geheel te maken met een zo groot mogelijke samenhang in de sound, omdat ik vind dat deze reeks van nummers als één mooi geheel gezien mogen worden. Zo streef ik ernaar dat je als luisteraar het gevoel hebt om “die ene fijne plaat” op te zetten zonder dat je nummers ervan wil skippen. Ik probeer daarom ook bijvoorbeeld zaken als intro’s, outro’s en intermezzo’s functioneel en met doordachtheid te creëren, in plaats van om deze zonder samenhang met de rest van de muziek in te voegen. Ik zou als luisteraar anders zelf helaas afhaken en dat wil ik voorkomen. Na dit proces ga ik naar mijn thuisstudio en begin ik met het definitief opnemen van de testopnames.
Een mooi voorbeeld is de vorig jaar uitgebrachte single Would You: dit is een mijns inziens redelijke testopname van het uiteindelijke origineel, dat je als tweede track op album Mono kunt beluisteren.
In mijn beleving zijn de nummers Soul Faced en On Unknown Wings nèt even iets anders van muzikale kleur dan de rest van het album. Kun je je daarin vinden, en zo ja, welk verhaal komt uit deze nummers naar voren?
Daar ben ik het zeker mee eens. Wat beide nummers anders maakt ten opzichte van de rest, is dat ze qua stijl wat harder zijn dan het grootste deel van het album.
Inhoudelijk gaat Soul Faced over de kijk op de intensiteit van hebzucht en egocentrisme die ik vaak in mensen zie (over)heersen. Ik ben van mening dat een houding als deze door de omgeving vaak als respectloos wordt ervaren, wat op lange termijn kan leiden tot ongenoegen over je eigen functioneren. Wat je terugkrijgt van je omgeving, is namelijk altijd een reflectie van jouw eigen uitstraling. Alleen wanneer dit punt bereikt is, kan je pas inzien dat je jezelf als het ware bent voorbij gegaan in het kunnen krijgen van respect. Je komt daarmee wederom uit bij het principe van introspectie: als je jezelf wil respecteren, moet je jezelf de spiegel voor kunnen houden en inzien wat en waarom je wil veranderen. Dan lukt dit ook wel. Mits je dit dan ook echt wil, natuurlijk, want niet iedereen wil en/of kan zichzelf verder ontwikkelen.
On Unknown Wings gaat over het feit dat het soms moeilijk kan zijn om je innerlijke kracht te vinden, je daaraan vast te houden en ervan gebruik te maken. Dit slaat terug op je zelfwaarde. Op die momenten kan je dan aan jezelf gaan twijfelen, waardoor je je afvraagt of je jezelf wel goed genoeg vindt. On Unknown Wings is vanuit de tweede persoon geschreven, waardoor je jezelf als het ware buiten jezelf plaatst en je deze twijfels aan jezelf voorlegt. Vooral de tekst aan het begin en aan het eind van het nummer is hier een goed voorbeeld van: “Hey friend, can you help me in these times”.
Buiten het feit om dat Mono een totaal ander album is ten aanzien van zijn voorganger, zijn er ook overeenkomsten?
Ik denk dat een overeenkomst is dat de muziek nog steeds uitgestrekt, dromerig en melancholisch klinkt. Ik merk dat de combinatie van deze concepten eigenlijk als rode lijn door de muziek loopt sinds het bestaan van Funus. Ik zie dit als krachtige identiteit en ik probeer dit per release dan ook steeds meer bij te schaven tot een eigen sound.
Een andere overeenkomst van beide albums is denk ik dat hier en daar in sommige stukken op Mono nog steeds blackmetal-georiënteerde gitaarstukken hoorbaar zijn. Net zoals op Adrift Alone zijn deze namelijk schel, donker en in het algemeen ruiger, ten opzichte van andere stukken.
Welke invloeden hebben jou geïnspireerd om tot Mono te komen? Ik vraag dit ook omdat de voorganger Adrift Alone een plaat is die black metal laat horen. In dat opzicht is dit nogal een behoorlijke stijlbreuk.
Voor Mono ben ik voornamelijk geïnspireerd door shoegazebands uit de jaren ’90. Ik ben sinds een jaar of 10 gevoelsmatig bijzonder veel aansluiting gaan vinden met de sound en vooral sfeer van deze stijl. Dat is door de tijd heen een grote inspiratie voor mij geworden.
De reden dat ik tegenwoordig ‘slechts’ nog elementen van black metal gebruik, is enerzijds dat dit een natuurlijke stijlontwikkeling is geweest. Anderzijds vind ik het een uitdagende kunst om muziek toegankelijker, rijker te maken dan expliciet één stijl, zodat mogelijk een grotere luisterdoelgroep te bereiken is. Ik neem de reactie van luisteraars dan ook serieus en die neem ik altijd mee naar nieuw werk.
In mijn recensie verwijs ik naar de indrukwekkende samenzang met gastvocaliste Sabina Knol tijdens de nummers Gloom and Dusk en Embracings Relived. Hoe is deze samenwerking tot stand gekomen?
Sabina heb ik een keer ontmoet toen ze een optreden gaf met zang en akoestische gitaar. Zowel haar mooie stem als haar muziekstijl spraken mij direct aan. Toen ik het album schreef, kreeg ik spontaan het idee om haar te benaderen met de vraag of ze wilde bijdragen aan de muziek, wat ze gelukkig graag wilde doen. Tijdens het schrijfproces heeft zij mij tevens goed aan weten te vullen met haar eigen ideeën, waar ik zelf nooit op zou zijn gekomen. Dus naast haar mooie stem, heeft ze ook echt goed kunnen helpen de nummers vorm te geven.
Embracings Relived doet mij heel erg denken aan muziek uit de jaren ’70, begin jaren ’80, maar dan vooral sfeertechnisch. Heb je je eigen laten inspireren door bands uit deze periode?
Leuk om dit te vernemen, want dat klopt inderdaad. Ik heb altijd al veel warme gevoelens gehad voor muziek uit die tijd. Bij Embracings Relived overheerst vooral de akoestische gitaar. Daarnaast heb ik een elektrische gitaar gebruikt, die er later in het nummer bij in komt vallen. Voor deze techniek van akoestisch tokkelen samen laten vallen met een (clean) elektrische gitaar, heb ik mij schaamteloos laten inspireren door Stairway to Heaven van Led Zeppelin: puur omdat ik vanaf het eerste moment al stil werd van de prachtige sound daarvan!
Ik heb mij eerlijk gezegd verder niet ergens bewust door laten inspireren voor Embracings Relived. Naast de genoemde basis op gitaar, is de rest eigenlijk vanzelf gekomen door te proberen wat erbij past en wat ik mooi vind.
Mogen we live optredens van Funus verwachten?
Wanneer ik een aanbod zou krijgen zal ik dit altijd overwegen. Echter heb ik ervaren dat een live-band organiseren een ingewikkeld werk is, vooral qua uitvoering, tijd en motivatie. Indien een live-optreden zou plaats vinden, zou dit daarom waarschijnlijk eerder zijn in de vorm van een akoestisch concert, omdat de muziek dat gemakkelijker toe zou laten.
Welke bands luister jij zelf het liefst?
Op dit moment: Starflyer 59, King Buffalo, Earthless, Type o Negative, Motorpsycho, Gravenhurst, Enslaved en Timecop1983.
Mono is een bijzonder troostend werk als je het mij vraagt. Zo hint ik in mijn recensie om deze muziek op te zetten als het je als mens tegenzit. Gebruik jij zelf muziek om emoties te kanaliseren? En doe je dat dan ook door zelf te spelen of vooral te luisteren?
Ik vind het erg mooi om dit te vernemen, omdat dit dan ook een beetje de bedoeling is geweest van het album. Persoonlijk heb ik door het leven heen meerdere verlieservaringen gehad en ik heb voor lange tijd een slecht zelfbeeld gehad. Dit heeft voor lastige gevoelens, gedachten en situaties gezorgd, waarover ik vaak niet wist hoe ik daarmee moest omgaan. Door herhaaldelijk zulke ervaringen te hebben doorstaan, ben ik er gaandeweg achter gekomen dat je te allen tijde – in welke situatie dan ook – op niemand minder dan jezelf moet kunnen bouwen. En om daartoe in staat te zijn, is het noodzakelijk dat je jezelf onder ogen kan zien. Mono vond ik gevoelsmatig een symbolische naam voor dit concept.
Wat mogen we van Funus nog in de toekomst verwachten? Komen er nog meer uitgaves en heb je al enig idee of dat dit meer post-rock/shoegaze gaat zijn of toch een terugkeer richting black metal/doom?
De stijl die van de volgende release te verwachten is, zal waarschijnlijk dezelfde als die van Mono zijn, maar dan met meer harde stukken, een betere productie, afwisselendere composities en daarmee hopelijk interessanter qua luisterbeleving. Black metal blijft een stevige basis voor mij, dus dit zal ongetwijfeld als inspiratie weer te horen zijn.
Ik ben inmiddels begonnen aan het schrijven van een volgende release. Dit wordt waarschijnlijk een EP als tussentijds werk voor een derde album. Ik hoop dat ik daarvoor bij een label terecht kan, die mijn muziek zou willen uitgeven. Zonder label is het namelijk best ingewikkeld om je muziek op te laten vallen, heb ik ervaren.
Wil je nog iets kwijt aan onze lezers?
Een belangrijke boodschap die ik graag wil meegeven – geïnspireerd door een citaat van Quorthon van Bathory – is: wees altijd zowel je eigen grootste fan als je eigen grootste criticus. Geloof altijd in jezelf.
Daarnaast wil ik Mike de Coene van Hard Life Promotion bedanken. Hij heeft mij namelijk ontzettend goed geholpen met de promotiecampagne voor Mono. Elke artiest die zijn eigen muziek op de kaart wil zetten, zou ik Mike van harte willen aanbevelen.
Veel dank voor het interview!
Links: