Op 4 maart 2022 komt het tiende studioalbum uit van de Zweedse band Sabaton getiteld The War To End All Wars. Het is de opvolger van The Great War, dat uitkwam in juli 2019. Speciaal voor deze gelegenheid organiseert de band een exclusieve luistersessie voor journalisten van over de hele wereld in Het Legermuseum in Brussel. Geheel in logboekstijl doet Zware Metalen verslag.
09:42 uur | De trein vanuit Breda richting Brussel is vertrokken. Er staat me een mooie dag voor de boeg. Als de trein langzaam op gang komt doe ik mijn oortjes in met een Sabaton playlist om alvast in de stemming te komen. Snel pak ik mijn aantekeningenboekje erbij om nog wat interviewvragen op te schrijven die me te binnen schieten. Als ik op mijn telefoon kijk zie ik dat ik een mail heb ontvangen van de organisatie. In die mail staat dat ik vandaag mijn interview heb met Tommy Johansson, de gitarist van de band.
12:56 uur | Na wat vertraging is Brussel eindelijk in zicht. Als ik de stad binnen kom gereden zie ik links van mij het Atomium liggen. De trein vermindert vaart en komt tot stilstand. Met een goed tempo storm ik de trappen van het station op. Op zoek naar een taxi.
13:16 uur | Ik arriveer bij het museum. Na het tonen van mijn QR-code wordt mijn naam afgevinkt op de gastenlijst. Voordat ik verder mag moet ik eerst nog een zelftest doen. Ondanks dat ik gisteren nog negatief ben getest blijft het toch even spannend. Stel je voor dat je helemaal naar Brussel bent gekomen voor dit prachtige evenement en dat je dan alsnog niet naar binnen mag omdat je positief blijkt te zijn. Na enkele minuten wordt de uitslag duidelijk: één streepje bij de C en geen bij de T. De uitslag is negatief. Ik laat de testuitslag zien aan de organisatie en loop door richting de kluisjes om mijn tas op te bergen. Rond half twee loop ik de eerste ruimte van het museum zelf in. De Historische Zaal. Omgeven door Belgische vlaggen en grote schilderijen staan alle journalisten te wachten tot het programma gaat beginnen.
13:52 uur | De dag gaat beginnen. We worden opgehaald door een van de promotors van Nuclear Blast. Als we door de wandelgangen van het museum lopen wordt er door de journalisten vol lof gesproken over de uitgekozen locatie. Na een korte wandeling arriveren we in de 1914 – 1918 Zaal waar een klein podium staat opgesteld. De organisatie verwelkomt alle journalisten en nodigt de band uit erbij te komen. Achter in de zaal slaat een deur open. Daar zijn de mannen van Sabaton. Onder luid applaus manoeuvreren ze zich tussen de tanks door richting het podium. Met het vliegtuig van The Red Baron op de achtergrond bedankt zanger en frontman Joakim Brodén ons voor onze aanwezigheid en begeleid ons vervolgens naar de ruimte van de luistersessie.
14:05 uur | Aangekomen bij de luistersessie zien we een groot scherm waarop de albumcover van het opkomende album The War To End All Wars geprojecteerd wordt. Er staat een mooie geluidsinstallatie en boven in de ruimte hangen twee grote vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog. Het is al snel duidelijk: een betere setting voor het ervaren van een nieuw Sabaton album is er niet. Na een kort woordje door Joakim en bassist Pär Sundström over de totstandkoming van dit nieuwe album wordt The War To End All Wars ingestart.
Zodra het eerste nummer Sarajevo door de luidsprekers klinkt, slaan alle journalisten hun notitieblok open en beginnen te schrijven. De band kijkt gespannen naar de eerste reacties van de mensen in de zaal. Vandaag is dan ook de eerste keer dat ze hun werk laten horen aan mensen die niet direct betrokken waren bij het maken van het album.
The War To End All Wars is net zoals zijn voorganger The Great War een conceptalbum rondom het thema de Eerste Wereldoorlog. Het eerste nummer Sarajevo gaat over de moord op Frans Ferdinand van Oostenrijk. Het schot dat onder andere de aanleiding was voor de Eerste Wereldoorlog. Een vrouw bekend van de History Edition van het vorige album The Great War, keert tijdens het nummer herhaaldelijk terug om te vertellen over de gebeurtenis. Het nummer wordt afgesloten met de tekst: “War begins…”. Het tweede nummer Stormtroopers houdt het tempo hoog. Geen tijd voor rust. Dreadnought gaat over (wie had dat verwacht) het slagschip Dreadnought. Als het nummer wat mysterieus begint, hoor je in de verte de golven van de zee. Deze derde track is wat rustiger dan Sarajevo en Stormtroopers. Je merkt dat Sabaton hier wat heeft geëxperimenteerd met een andere stijl. Het nummer is dan ook niet direct te vergelijken met enig andere Sabaton-song. The Unkillable Soldier staat in het thema van Adrian Carton de Wiart. Hij overleefde een vliegtuigcrash, verloor een arm maar werd in zijn gezicht geschoten waardoor hij een oog miste. Ziedaar de titel. Het refrein valt vooral op door een hoog meezinggehalte.
Met het opnieuw rustigere Soldier of Heaven krijgen we even de tijd om op adem te komen. Direct hierna volgt Hellfighters dat er meteen goed op klapt. Door de chaos in de muziek heb je het gevoel dat je je midden op een slagveld begeeft. Het laag ingezongen refrein met de tekst “Hellfighters earning their name” zit dagen na de luistersessie nog steeds in mijn hoofd. The Race To The Sea volgt en verhaalt over een strijd die in 1914 plaats vond in België en Noord-Frankrijk. Met Lady Of The Dark bewijst de band dat de Sabaton-formule nog steeds goed werkt. Het nummer bevat een typische Sabaton-solo en een meer dan catchy refrein. Om de song goed af te sluiten wordt het refrein nog een keer ingezet, maar deze keer een octaaf hoger, wat zorgt voor een episch effect. Het intro van The Valley Of Dead doet meteen denken aan White Death van het album Coat Of Arms (2010). Het is het eerste nummer van de band over Bulgarije.
Inmiddels gaan we langzaam richting het einde van het album. Christmas Truce brengt ons helemaal in kerstsferen. De band heeft dit nummer onlangs al uitgebracht als eerste single van het album, samen met een videoclip en een lyric video. Met het geluid van kerstklokken op de achtergrond zingt Joakim achter zijn piano over het leven in de loopgraven. Met de tekst “We are all friends” wordt het refrein ingezet. Pakkend wordt er gezongen over hoe de verschillende fronten verbroederen. Net zoals bij het openingsnummer is op het slotnummer Versailles de vrouw van de History Edition te horen. Er klinkt een viool samen met een marcherende drum om het einde van de oorlog aan te kondigen: “The War To End All Wars ended”. Na een rustige solo eindigt het album met een fade-out.
Met The War To End All Wars heeft Sabaton een goede opvolger van The Great War. Toen ik hoorde dat de plaat net zoals zijn voorganger over de Eerste Wereldoorlog zou gaan was ik bang dat het kopieer- en plakwerk zou worden met toevoeging van andere teksten en verhalen. Dat blijkt dus erg mee te vallen. De band heeft vastgehouden aan de kenmerkende Sabaton-stijl van de vorige albums, maar weet ook te experimenteren met nieuwe stijlen zoals we die horen op nummers als Dreadnought en Soldier of Heaven.
14:54 uur | Na het uitfaden van het slotnummer Versailles volgt een groot applaus. Iedereen is duidelijk onder de indruk van het nieuwe werk van de band. Nuclear Blast nodigt ons uit het museum zelf te bezoeken. Verschillende gidsen staan ons op te wachten om een mooie rondleiding te geven langs de diverse tentoonstellingen. Terwijl ik wat rondkijk en wat berichtjes op mijn telefoon beantwoord komt drummer Hannes Van Dahl op mij afgelopen en geeft mij een boks. “Wat vond je van het nieuwe album?” vraagt hij. Vol enthousiasme vertel ik dat ik het echt heel goed vond. Terwijl Hannes naar zijn eerste interview van de dag loopt, breng ik een bezoek aan de Aviation Hall. Een enorme zaal van 170 meter lang en veertig meter hoog, vol vliegtuigen en helikopters.
16:30 uur | Een nieuwe tour over de Eerste Wereldoorlog begint. Met een vijftal andere journalisten volg ik de rondleiding door de tentoonstelling. Met de tracklist van The War To End All Wars bij de hand, vertelt de gids alles over de verhalen die aanbod komen op de plaat. Zo komen we meer te weten over het begin van de oorlog in Sarajevo en wordt ons verteld dat het bij The Race To The Sea helemaal niet ging om wie het eerste de zee bereikte. Terwijl we langs alle opstellingen lopen zien we overal bandleden zitten voor interviews. De leden van Sabaton hebben zich verspreid door het hele museum om alle vragen van de pers te beantwoorden.
17:45 uur | Na afloop van de rondleiding is het bijna tijd voor mijn interview. Snel loop ik door naar het Sky Café in de Aviation Hall om mij te melden. Een paar minuten van tevoren word ik opgehaald door een van de managers van de band die mij meeneemt naar de 1914 – 1918 Zaal. Omringd door kanonnen staan daar twee stoeltjes. Nadat gitarist Tommy Johansson het interview met de vorige journalist heeft afgerond, komt hij op mij afgelopen en schudt hij mij de hand. Ik bedank hem dat hij even de tijd wil nemen om wat vragen te beantwoorden.
Tijdens het interview hebben we het uiteraard over het nieuwe album. Belangrijke vraag daarbij is waarom er weer gekozen is voor een conceptalbum over de Eerste Wereldoorlog. Ook hebben we het uiteraard gehad over de tour die op de planning staat voor volgend jaar en wat we daar van mogen verwachten. Het volledige interview met Johansson kun je binnenkort lezen op Zware Metalen.
Na het interview komt een van de managers mij weer ophalen en staat de volgende journalist klaar voor een interview. Ik stop mijn geluidsrecorder en zie een opnametijd van ruim 28 minuten staan. Voor het interview stond officieel maar twintig minuten gepland. Ik bedank Tommy voor het interview en maak nog snel een foto die ik bij het interview kan plaatsen.
19:50 uur | Iets later dan gepland wordt het buffet geopend. Er vormt zich meteen een lange rij voor de tafels met het eten. Een paar plaatsen achter mij staat gitarist Tommy, die net klaar is met een nieuw interview. Wat mij vandaag vooral opvalt is hoe ‘down-to-earth’ deze mannen zijn. Niets voorkruipen of als eerste in de rij gaan staan voor eten, maar gewoon netjes in de rij wachten op de beurt. Nadat ik mijn maaltijd compleet heb, loop ik het Sky Café binnen. Aangeschoven aan een tafel praat ik wat na over de interviews met andere aanwezigen. Tijdens het eten vertelt de organisatie dat er om 21:00 nog een verrassing is. In het café wordt direct volop gespeculeerd over wat die verrassing kan zijn. Gaan ze optreden? We zullen het geduldig moeten afwachten. Wanneer ik naar de bar loop om wat drinken te halen raak ik aan de praat met Chris Rörland, de gitarist van de band. We hebben het over het museum en over de rondleiding door de tentoonstelling over de Eerste Wereldoorlog. Tijdens het gesprek komt zanger Joakim Brodén het gesprek binnen gelopen. Schijnbaar stond hij op een afstandje al mee te luisteren.
20:58 uur | Wanneer iedereen klaar is met eten vraagt de organisatie om mee te lopen. Het is tijd voor de verrassing. Aangekomen bij de ruimte van de luistersessie worden we verzocht plaats te nemen op een van de opgestelde stoelen. Als iedereen een plaats heeft gevonden begint Pär Sundström, naast bassist ook manager van Sabaton, te vertellen over een bijzonder project waar hij aan gewerkt heeft: een bijna zeventig minuten durende film van het nieuwe album gemaakt door Yarnhub: het bedrijf dat onlangs ook de geanimeerde videoclips voor Night Witches en No Bullets Fly maakte. Wat zijn precieze plannen zijn met deze film weet hij zelf ook nog niet, maar vanavond krijgen wij een exclusieve voorvertoning van dit project. Dat er nog niet veel mensen zijn die dit gezien hebben blijkt wanneer er vertelt wordt dat er zelfs bandleden zijn die het nog niet in zijn geheel bekeken hebben.
21:10 uur | De film start. Het logo van The War To End All Wars verschijnt op het scherm. Meteen zien we de herkenbare animatiestijl van Yarnhub tevoorschijn komen. De film neemt ons mee in de verhalen van de Eerste Wereldoorlog. Met de nummers van The War To End All Wars op de achtergrond zien we het album tot leven komen. Hoewel de animaties in het begin wat onwennig aanvoelen, pakt het snel. Of dit de beste manier is om voor de eerste keer een album te ervaren weet ik niet. Ondanks dat je zo beter het verhaal achter de nummers mee krijgt ben je niet met je volledige aandacht puur bij de muziek. Ik ben dan ook blij dat we eerder vandaag bij de luistersessie het album al een keer hebben mogen horen. Als je geïnteresseerd bent in de geschiedenis achter het album raad ik je echter zeker aan deze film een keer te bekijken. Maar luister eerst een keer naar het album van begin tot eind om de muziek zelf ook een goede kans te geven. Ook al omdat niet alle nummers (Sarajevo en Versailles) in de film verwerkt zijn.
22:17 uur | Terwijl de aftiteling onder luid applaus over het scherm rolt, komt de band naar voren gelopen. Ze nodigen ons uit om wat mee te komen drinken in het Sky Café aan de andere kant van het museum. Om het museum te bedanken voor deze mooie dag had de band nog een klein cadeautje voor hen. Een grote banner met de albumcover van het nieuwe album, met daarop de tekst ”Thanks to the Royal Museum of the Armed Forces and Military History’‘. Als de eerste gasten richting de bar lopen wordt er nog wat nagepraat over de film en deze bijzondere dag. Zo hoor ik van Joakim dat hij het project van Pär vorige week pas voor het eerst gezien heeft en dat hij maar twee uur de tijd kreeg om aanpassingen door te geven voor een film van bijna zeventig minuten.
Het was overigens best nog wel even spannend of deze dag überhaupt door mocht gaan, aangezien een paar dagen van tevoren in België nieuwe maatregelingen aangekondigd werden. Maar dat de band er zin in had was wel duidelijk. “Unless it’s illegal, it happens!” zei Joakim.
22:54 uur | Ik raak aan de praat met Chris Rörland. We hebben het over het museum en hoe mooi deze plek is voor een dag als vandaag. Ondanks dat de band gisteren een rondleiding heeft gehad door het museum vindt hij het jammer dat hij vandaag geen tijd heeft gehad om er doorheen te lopen. De bandleden hadden de hele dag interviews. Hij wil nog een keer naar de tentoonstelling over de Eerste Wereldoorlog. Als we die kant oplopen komen we langs een grote trap. Chris vraagt waar die trap naar toe leidt. “Een tentoonstelling over de Tweede Wereldoorlog”, reageer ik. Die had hij nog niet eerder gezien. Als we de trap op lopen om de tentoonstelling te bekijken komt Joakim achter ons doorgelopen en vraagt waar wij naar toe gaan. Nadat Chris heeft verteld dat we nog een kijkje nemen bij de tentoonstelling zegt Joakim dat we de kerstsectie niet mogen missen. Als we verder naar boven lopen komt Joakim snel achter ons aangerend om te laten zien wat hij bedoelde.
Terwijl de rest van de delegatie zit te drinken in het café loop ik verder met Chris door de tentoonstelling. Joakim zijn we ondertussen alweer uit het oog verloren. We komen langs een groot brokstuk afgelopen. “Wat is dit?” vraagt Chris. Ik vertaal de bordjes die bij het brokstuk staan en vertel dat het een stuk is van een vliegtuig dat tijdens de Tweede Wereldoorlog is neergestort in Brussel. Als we verder lopen door de tentoonstelling kunnen we het ons moeilijk voorstellen dat het allemaal echt is. Dit is niet iets uit films, dit is daadwerkelijk gebeurd.
23:27 uur | Samen met Chris loop ik langzaam richting het Sky Café voor de afterparty. Om daar te komen moeten we eerst nog door de 1914 – 1918 Zaal. Als een echte gids leidt Chris mij langs de verschillende opstellingen. Hij laat me een pak zien dat soldaten droegen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Dit pak bestaat grotendeels uit asbest. Mensen waren destijds nog niet op de hoogte van het gevaar van dit materiaal. Om dit toch tentoon te kunnen stellen staat deze nu luchtdicht afgesloten achter glas. Stel dit glas zou breken, dan zou meteen het hele museum ontruimt moeten worden. Achter in de zaal staat een tank met een gewicht van ruim 28 ton. De Mark IV Lodestar III om precies te zijn. Deze zou je kunnen kennen van de filmserie Indiana Jones. Van dit model bestaan er nog maar zeven, en die in dit museum is de enige met zijn originele verflaag. Het is dat het museum zo veel voorwerpen heeft om tentoon te stellen dat de tank wat verstopt staat. Als deze tank in Engeland staan zou deze zijn eigen zaal krijgen.
23:35 uur | Terwijl de afterparty al even bezig is kom ik iets over half twaalf aan bij het Sky Café. Buiten bij de ingang raak ik aan de praat met wat andere Nederlandse en Belgische journalisten. Als we wat na staan te praten over de dag komt gitarist Tommy het gesprek binnen gelopen samen met de gids die vanmiddag de rondleiding door het museum gaf. We hebben het over Majestica, éénvan de andere bands waar Tommy in speelt. Iets voor twaalf geeft de gids aan dat hij nu echt naar huis moet zodat hij zijn laatste trein nog kan halen. Hij bedankt snel alle aanwezigen en haast zich richting het station. Wanneer we naar binnen lopen om wat te drinken te halen, is een deel van de gasten al vertrokken. Ik bestel een cola en proost samen met Chris en iemand anders op een geslaagde dag. Ineens staat de gids weer naast ons. Schijnbaar had hij zijn trein toch niet kunnen halen. In het schema dat we vooraf ontvingen stond dat het feestje tot 01:00 zou duren, maar iedereen vindt het veel te gezellig om naar bed te gaan. Als het later en later wordt worden de nodige selfies gemaakt en worden er handtekeningen uitgedeeld.
02:19 uur | Iets na twee uur ‘s nachts krijgt de organisatie te horen dat de receptiemedewerkers van het hotel waar we vanavond slapen naar bed willen en dat als je nog niet ingecheckt had, je nu naar het hotel moet gaan. Snel bedank ik alle bandleden voor deze mooie dag en na mijn meest ongemakkelijke handdruk ooit bij Joakim, loop ik snel naar de kluisjes om mijn spullen te pakken. Samen met een deel anderen loop ik met een goed tempo door naar het hotel.
02:40 uur | Zodra ik op mijn hotelkamer ben kijk uit het raam en zie ik de grote Aviation Hall van het museum liggen. Ik overweeg het om nog een keer terug te lopen naar het museum. Het zal me toch niet gebeuren dat ik morgenvroeg tijdens het ontbijt te horen krijg dat ze nog tot 04:00 ’s nachts door zijn gegaan. Snel keer ik terug richting het museum. Aangekomen bij de ingang zie ik wat mensen naar buiten komen die mij vertellen dat het feestje binnen toch écht afgelopen is. Samen lopen we rustig terug richting het hotel. Weer terug op mijn hotelkamer stap ik niet moe maar wel zéér voldaan in bed.
Foto’s:
Niek van de Vondervoort
Datum en locatie:
22 november 2021, Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis, Brussel
Links: