Complexity, de Nederlandse hoogmis voor bands en creatievelingen die buiten de lijntjes kleuren. Het is al mijn vijfde editie dit jaar (MichielJ aan het woord) en het is altijd zo een genot om er te zijn. De afgelopen jaren hebben we er zoveel gave bands kunnen zien en ontdekken – vaak nog voor ze helemaal doorbreken – waaronder Zeal and Ardour, Thank You Scientist, Tuskar, Otoboke Beaver, The Armed, Raketkanon, Klakmatrak, Birds In Row, And So I Watch You From Afar, Night Verses, Ni, Conjurer, Behringer Escape Plan, ZALM en nog veel meer. Niet enkel de gewaagde boekingen en de avontuurlijke sfeer van het publiek maken Complexity zo gaaf, maar ook het Patronaat zelf is een van de leukste zalen om als publiek in te mogen vertoeven. Door trappen en geheime gangen manoevreer je tussen de podia met het gevoel dat je een aantal verborgen pareltjes op het spoor bent. In elk hoekje valt er dan ook wat te ontdekken zoals een live podcast, kunsttenstoonstelling, chillruimte, merchstand of een eigen festivalbier. Kortom Complexity en Zware Metalen, dat gaat nu eenmaal samen! Jullie team bestaat vandaag uit de Complexity-veteraan Michiel Jorissen, groentje Lara van Sundert en kiekjesschieter Ruben Verheul.
Voor de 2024-editie was het toch een beetje schrikken. Deze keer wordt onze vaste winterprik uitgesteld naar de zomer waardoor Complexity nu ook gelijktijdig valt met die andere hoogmis voor interessante bands, Arctangent. Een aantal bands delen beide affiches zoals het te zotte Squid Pisser, Frail Body, Sigh, Night Verses en Plini. Maar Complexity levert ook een heleboel verrassende boekingen met Avalanche Kaito, NAH, Defacement en Machukha. Daarbuiten is er toch ook sprake van downscaling. Er is één podium – en dus ook een heleboel bands – minder dit jaar. Het is dan ook een wonder dat de programmatie even breed is als andere jaren. Complimenten aan de programmator hiervoor. Het is een huzarenstukje om zulke uiteenlopende genres, van heavy jazz tot black, math rock, post en avantgarde op één affiche te vertegenwoordigen. Zoek dan maar eens de gemene deler in je publiek. En toch slaagt Complexity daar net in door bands uit te kiezen die een kunstzinnige meerwaarde bieden. En dat zullen we vandaag zeker opmerken.
Defacement (Stage 2, 15:45 – 16:30)
Na binnenkomst maak ik me op voor het eerste optreden van de dag: Defacement. De blackened deathmetalband komt oorspronkelijk uit Libië maar is nu gevestigd in Utrecht. Met leden uit Italië, Libië, Nederland en Oekraïne brengt de band een unieke mix van ethereal cosmic death metal en dissonante klanken, met nummers vol persoonlijke verhalen en culturele invloeden.
De band stelt vandaag het derde album voor dat op onze zwaarste der sites bijzonder goed gesmaakt wordt. De band is technisch heel in orde en de leden staan studieus de instrumenten te bespelen. Daarbij missen we wel ietwat podiumprésence. De zanger/bassist geeft wel wat meer présence en zijn sfeervolle gruizelige vocalen vervagen op aangename wijze in de mix. In die mix mist er wel een heleboel definitie qua noten. De gitaristen mogen dan wel héél gave riffs hebben en de hals meermaals aan een verpletterende snelheid afglijden, maar als die vervagen in een soort waas, heeft dat alleen maar een visuele meerwaarde. In het slot van de set, met het dik kwartier durende Duality poneert de bas ineens beklijvende melodieën van onderin die de set in schoonheid afsluiten. Het talrijke al aanwezige publiek geniet duidelijk en wij ook. Positief verrast door deze heren.
Machukha (Stage 1, 16:30 – 17:15)
Machukha trotseert de stilte en duisternis die in zaal heerst. Iedereen zwijgt terwijl een geluifelde figuur op de zijkant van het podium plaatsneemt en die ook op de backdrop een ereplaats mag innemen. De band schippert tussen black en hardcore, maar vooral op de stukken waar er van die genres afgeweken wordt, schijnt de klasse van de muzikanten en vooral de fenomenale drummer door. De screams zijn monotoon en schril en emuleren een beetje het geluid van Lara die haar kleine teen breekt tegen de salontafel. Ik duw dat oordopje toch wat dieper.
Deze krachtige band mengt post black metal, dark hardcore en punk tot een onweerstaanbare sound. Hun naam, Oekraïens voor “stiefmoeder,” weerspiegelt hun focus op thema’s van weerstand en overleven in een gewelddadige wereld. Zangeres Natalya brengt de pijn en strijd van de mensheid met krachtige schreeuwen in haar moedertaal, wat de impact van hun muziek alleen maar vergroot. Met hun debuutalbum Мочарi (Mochari), uitgebracht door het Gentse label Consouling Sounds, verkennen ze onderwerpen als veerkracht en menselijkheid, ondersteund door intense gitaarmelodieën en onstuitbare ritmes. Hun zelf geproduceerde video’s, die samen een doorlopend verhaal vormen, maken de boodschap van Machukha bovendien alleen maar urgenter.
De ambient stukken tussen de nummers kloppen geweldig goed qua sfeer en verheffen het optreden tot kunst. Waar ik de band op plaat moeilijker kan smaken, draait dit live uit op een succes. De epiek, emotie en stevige black van het voorlaatste nummer raken me namelijk zo dat ik echt enthousiast ben over deze band. Die mening wordt ook gedeeld door de rest van de zaal en het blijft muisstil tussen de nummers in. Ik hoopte wel nog op een spannend besluit met de luifels, maar meer dan een podiumrekwisiet was de figuur in kwestie niet. Daarnaast zien we wel kracht, verzet, leed, emotie en vooral kunst.
Squid Pisser (Stage 2, 17:15 – 18:00)
De gemaskerde dingen van Squid Pisser hebben duidelijk als doel de kelder van het Patronaat bont en blauw te slaan. De eerste moshpits, gelanceerd door de zanger, houden niet meer af. De dissonantie, bizarheid en onnavolgbare riffs worden je om de oren gesmeten. Een kwart van de zaal staat met een immense grijns te kijken naar deze spasten, terwijl de rest groen lacht of soelaas zoekt in betere oorden. Deze experimentele noise-punkband heeft in de undergroundscene al flink van zich laten horen. Ze staan bekend om hun chaotische en intense muziek en hun optredens zijn dan ook een regelrechte aanval op de zintuigen. Het album Dreams of Puke spant echter de kroon en daar worden we vandaag royaal op getrakteerd met verschillende ejaculaten uit eigen bron.
Er worden noten gespeeld, maar die maken geen reet uit. Het is enkel chaos hier. Duizend bommen en granaten stevenen op je af terwijl vier gore gemaskerde figuren de draak steken met je integriteit. Zo hoort Complexity te zijn. Squid Pisser lijkt wel het summum van muzikale, ik bedoel, auditieve vrijheid. De band sluit de set plots en te vroeg af met een wall of noise voordat de zanger nog even tien keer ‘ejaculating into my asshole’ scandeert. Nu weet je ook hoe het voelde daar in die kelder. Nog even een doekje tegen het lekken en die trap weer op voor Frail Body.
Frail Body (Stage 1, 19:00 – 19:45)
Frail Body, uit Illinois, USA, staat voor losgeslagen emoties, dissonante gitaren en razendsnel drumwerk. Hun debuutalbum A Brief Memoriam uit 2019 is een aangrijpende ode aan de overleden moeder van zanger en gitarist Paul Schaffer. Na samen te touren met bands als Converge en KEN Mode, zijn ze dit jaar terug met hun tweede album Artificial Bouquet, dat elf intense nummers bevat, waarin ze voortborduren op hun kenmerkende mix van unhinged hardcore afgewisseld met wat zachtere, melancholische melodieën.
De band wordt door vertraging bij Sigh verplaatst naar het grote podium. Complexity kondigt aan vertrouwen te hebben dat de band dit wel aankan. Na omver geblazen te worden op de intieme show in Antwerpen een week voordien, en de klasse van de band en de nummers, was ik daar ook rotsvast van overtuigd. Toch verdrinkt de band op het grote podium. De bas staat zo luid dat die alles verzuipt in zijn wobbelige glorie. Een schouderophaal van de muzikant in kwestie en boze blikken van de bandgenoten veranderen er niks aan. Als je dan ook nog bijna een minuut moet stemmen tussen de nummers komt er ook nooit schot in de zaak en geef je een slordige indruk. Het wordt een wedstrijdje hordelopen hier waarbij je steeds tegen dezelfde barrière aanstoot.
Jammer, want de klasse van de nummers en de individuele muzikanten schijnt hier wel door. Het houdt het optreden overeind. De fenomenale plaat die Frail Body eerder dit jaar uitbracht wordt gevierd – en terecht. Vooral de iets rustigere passages en de virtuositeit van de muzikanten maken dit een ideale opwarmer voor Night Verses.
Sigh (Stage 2, 18:00 – 19:00)
Het is alweer 35 jaar geleden dat Sigh, een van de pioniers van de Japanse black metal, werd opgericht en sindsdien heeft die band een unieke plaats veroverd binnen het metalgenre. Wat begon met rauwe, lo-fi black metal, is uitgegroeid tot een eclectische mix van invloeden, van klassieke muziek en jazz tot Japanse folklore. De band, geleid door Mirai Kawashima, heeft een uniek geluid dat voortdurend evolueert. Hun nieuwste album, Shiki (2022), combineert bijvoorbeeld zware riffs met traditionele Japanse instrumenten en verkent thema’s rond de vier seizoenen en de vergankelijkheid van het leven.
Zucht. In de kelder van het Patronaat is geen halve vierkante meter vrije ruimte over met Sigh op het podium. Er wordt zelfs een jong meisje met een zwarte cape en hele stoere crocs het podium opgehaald om wat cool te staan wezen tussen de bandleden met corpsepaint. Af en toe, aangestuurd door de zangeres, mag ze wat danspasjes meedoen en zelf zanglijnen op zich nemen. Dit is een blackmetalshow toch? De saxofoon, dwarsfluit en het enorm blije gelaat van de muzikanten doet mij anders denken. Je ziet gewoon dat dit hele lieve mensjes zijn die vandaag geen kinderopvang konden vinden. Ik hoopte stiekem nog op een ritueel offer naar het einde, maar dat kwam niet. De crocs waren wel heel stoer hoor.
Night Verses (Stage 1, 19:45 – 20:45)
Na het indrukwekkende optreden in 2020 is Night Verses dit jaar terug op Complexity Fest en ze hebben nieuwe muziek meegebracht. Het instrumentale trio uit Californië, bestaande uit Aric Improta (drums), Nick DePirro (gitaar) en Reilly Herrera (bas), bracht vorig jaar het dubbelalbum Every Sound Has a Color in the Valley of Night uit, waarin ze opnieuw een spannende mix van invloeden uit kunstrock, post-metal, prog, trip hop en psychedelia weten te combineren. Hiermee hebben ze het begin dit jaar zelfs geschopt tot opener van Tool. Hoewel ze slechts met zijn drieën zijn, creëren ze een krachtig geluid door innovatieve technieken zoals effecten op akoestische drums en live looping toe te passen.
Tijdens de soundcheck wordt de band al zo enthousiast toegejuicht door het publiek, dat ze nog even moeten verduidelijken dat ze nog niet met het optreden begonnen zijn. Zodra de show dan eindelijk echt van start gaat, wordt er door de band meteen snoeihard ingezet, gevolgd door een kort moment van rust, om vervolgens definitief los te barsten. Voor de mensen die denken dat instrumentale metal niet heavy genoeg is, bewijst Night Verses zeker het tegendeel. De toon wordt direct gezet voor het tweede deel van de avond, met kleurrijke, abstracte visuals die het optreden verder vormgeven. Drummer Aric Impota steelt echter de show. Hij springt meermaals op zijn kruk om het publiek met zijn drumsticks op te zwepen, om daarna in één vloeiende beweging weer achter zijn drumstel te duiken en moeiteloos door te spelen. Hoewel het optreden later begint en eerder eindigt dan gepland, blijkt Night Verses toch wel het hoogtepunt van de avond.
Avalanche Kaito (Stage 2, 20:45 – 21:45)
Avalanche Kaito is hoogstwaarschijnlijk een van de meest bijzondere bands die op de affiche te vinden is. De frontman van de band is de Burkinese griot (een ander woord voor dichter in West-Afrika) Kaito Winse, een getalenteerde multi-instrumentalist die een breed scala aan instrumenten bespeelt, waaronder de kalebas, Fulanifluit en de kora. Samen met de Brusselse muzikanten Benjamin Chaval op drums en elektronica en Nico Gitto op gitaar bracht hij begin dit jaar album Talitakum uit.
Het optreden begint met een stukje muziek van twee muzikanten die samen een ritme proberen te vinden, maar het lijkt alsof ze elkaar nét niet helemaal kunnen bijbenen. Dan valt het ineens stil, en duikt Winse op midden in de zaal. Als een soort predikant begint hij in razendsnel tempo een stroom onverstaanbare woorden over ons uit te storten. Geen microfoon nodig; zijn stem is zo krachtig dat je zelfs in de allerlaatste rij elke ondoorgrondelijke kreet kunt horen. Tenacious D of marktkramer die per ongeluk de verkeerde deur had genomen en plots in het Patronaat terechtgekomen is?
Na een minuut of tien krijgen we eindelijk weer muziek, maar het blijft bij hetzelfde eindeloze deuntje dat zich steeds herhaalt, terwijl Winse, met een theatrale vingerwijzing naar het publiek, zijn tekst in de microfoon scandeert. Het publiek lijkt er niet echt warm of koud van te worden; enkelen roepen enthousiast mee als hij het hen vraagt, maar de meerderheid lijkt nog te overdonderd door de hele ervaring. We halen opgelucht adem als hij eindelijk zijn fluit tevoorschijn haalt en we even verlost zijn van het eindeloze gebabbel. Bij het derde nummer lijkt het dan eindelijk ergens op te lijken met wat meer zang en zwaardere muziek, maar helaas, na drie minuten begint de preek gewoon weer opnieuw. De band is wel helemaal in zijn element op het podium en de drie muzikanten genieten zichtbaar van de show. Want het moet gezegd, wat een podiumprésence heeft Winse. Het muzikale experiment hier was wel echt enkel voor de liefhebbers.
Plini (Stage 1, 21:45 – 23:00)
Eerder deze zomer op Midsummer Prog, maar nu ook op Complexity: Plini. In 2016 bracht hij debuutalbum Handmade Cities uit, dat vervolgens werd uitgeroepen tot het vijfde beste gitaaralbum van het decennium door Guitar World Magazine. Sindsdien is de populariteit van de Australiër met zijn unieke mix van progrock en metal flink toegenomen en wist hij zelfs de aandacht te trekken van gitaarlegende Steve Vai, die hem prees als de toekomst van de gitaarmuziek. Hij lijkt de rust zelve te zijn wanneer hij de meest complexe ritmes en melodieën tevoorschijn tovert; alsof hij gewoon zijn weekboodschappen doet.
Aan de vele Plini-shirtjes in de zaal, nog ruim voor het concert begonnen is, is het meteen duidelijk voor wie de meeste bezoekers naar het Patronaat zijn gekomen. De show start rustig en melodisch, met de drummer opvallend in het midden en een backdrop van verlichte sterren die de dromerige sfeer verder onderstreept. In de eerste helft mist de show echter de energie die je van een heavy festivalheadliner verwacht. Ze komen echt wat te traag op gang en de afwisseling tussen rustige en heftigere passages is niet altijd goed uitgebalanceerd.
Na ongeveer een derde van de set stijgt de energie echter flink; Plini en zijn bandleden brengen meer dynamiek in hun optreden, met indrukwekkender gitaarwerk en coole effecten. De heavy stukken nemen toe, en de bandleden krijgen allemaal hun moment in de schijnwerpers, van drumsolo tot bassolo. Ze hebben duidelijk veel plezier op het podium, en Plini merkt op dat hij af en toe de noten vergeet omdat hij zo staat te lachen. Hij benoemt dat het Patronaat zijn favoriete locatie ter wereld is om op te treden, en grapt dat hij gaat proberen beter op te letten en de lach-speelratio wat om te gooien. Ondanks een wat trage start, komt de show uiteindelijk goed op gang en eindigt Plini met de energie die we van een headliner verwachten.
NAH (Stage 2, 23:00 – 23:45)
We sluiten de avond af met een opvallende act: NAH, een producer, drummer en visueel artiest uit Philadelphia, die tegenwoordig in Brussel woont. Zijn muziek is moeilijk in een genre te vangen. De naam NAH staat dan ook symbool voor zijn weigering om zich te laten definiëren door genretitels. Sinds zijn debuut in 2011 heeft hij een unieke muzikale identiteit opgebouwd die textured noise en genre-overstijgende percussie samensmelt, met invloeden uit de rusteloze hiphop van de jaren ’90, DIY punk, noise en avant-jazz. Deze spannende mix van stijlen brengt hij op het podium tot leven met slechts een drumkit en een handvol samplers.
Weinig mensen vinden hun weg nog naar het NAH-programma. Onterecht, want deze solodrummer weet het hele podium mooi in te nemen, zonder kind zelfs. De crocs heb ik niet gezien. Niet enkel het drumspel is energetisch, opzwepend, maar ook de samples erbij maken er een dansbaar feestje van. Een geweldige zet van Complexity die meer publiek verdient!
Datum en locatie
17 augustus 2024, Patronaat, Haarlem
Foto's:
Ruben Verheul (wishful.doing)
Links: