Volledig uitverkocht… En dat terwijl de metal van het Nieuw-Zeelandse Ulcerate toch niet bekend staat als veruit het meest toegankelijk of makkelijk te behappen. Onorthodox, gelaagd en complex. Klaarblijkelijk spreekt dit meer dan genoeg mensen juist daarom aan. Op dertig mei streek het drietal neer in Doornroosje in Nijmegen en nam het in zijn kielzog het Tilburgse Autarkh mee. Fotograaf Victor Peters en redacteur Patrick togen naar de keizersstad om namens Zware Metalen verslag te doen.
De één zijn dood… “Met pijn in het hart delen we jullie mee dat Graveland Festival 2025 niet doorgaat. Met nog slechts tien weken te gaan, is het ons duidelijk geworden dat het festival financieel niet haalbaar is. Ondanks al onze inspanningen het festival breed onder de aandacht te brengen, is de kaartverkoop niet voldoende om de enorme kosten te dekken. We hebben tot het laatste moment gehoopt op een ommekeer, maar die kwam helaas niet.” Toen Graveland Festival in maart het uiterst pijnlijke nieuws moest delen dat de versie van 2025 niet door kon gaan, betekende dat ook dat diverse bands plots beschikbaar waren voor diverse podia. Incantation en Dead Congregation weken uit naar de 013, Cryptosis en Wormrot naar het Herrie Festival in Alkmaar, Heretoir naar Münster en vanuit Nijmegen volgde ook nieuws: “Net bevestigd: tijdens Soulcrusher 2024 liet Ulcerate iedereen verbluft achter. Met ongeëvenaarde precisie werd de zaal aan gruzelementen gespeeld met een wervelwind van snijdende riffs, complexe drumpartijen en diepe grunts. Op vrijdag 30 mei komt de band uit Nieuw-Zeeland weer naar Nijmegen, ditmaal als headliner!” …de ander zijn brood.
De avond in Doornroosje wordt geopend door het uit Tilburg afkomstige Autarkh. Het vijftal start zijn set met een bijtend, bij momenten uitermate loom, openingsnummer (waarvan de titel mij helaas onbekend is, sorry), dat ook qua lengte nog eens vrij langgerekt blijkt. Nou niet meteen een pakkende opening, waardoor je als toeschouwer gebiologeerd naar het podium wordt getrokken. Het maakt ook vrijwel meteen duidelijk dat een concert van Autarkh een flinke investering van je als toeschouwer vraagt. De experimentele metal kent de nodige vindingrijkheid, is met zijn lange, vooral instrumentale, passages behoorlijk grensverleggend en oogt daarmee vrij ondoorgrondelijk. Het maakt de nummers ook niet tot gemakkelijk luistervoer. Stuk voor stuk hebben ze een complexe, uitgebreide opbouw. Het zorgt ervoor – zeker als je nog niet bekend mocht zijn met het materiaal van de band – dat ze soms moeilijk te ontrafelen zijn en het daardoor niet even makkelijk is om je aandacht erbij te houden.
Het helpt daarbij zeker niet dat het geluid de band vanavond enorm in de weg lijkt te zitten. Direct vanaf het begin van de show blijken de vocalen voor een groot deel weg te vallen. Ze zijn in elk geval geen moment verstaanbaar. Zanger Michel Nienhuis staat zichtbaar met passie de teksten te vertolken maar wat er van te verstaan is, komt totaal niet overeen met de levendige gebaren en mimiek op het podium. En ook gitarist David Luiten ondervindt hetzelfde euvel. De band lijkt er last van te hebben en oogt zoekende. Alsof het in worsteling met zichzelf is; zoekende naar wat het had kunnen zijn, maar het er maar niet uitkomt zoals ze zouden willen. Het statische optreden van de bassist en het zo nu en dan met de rug naar het publiek staan van een volledig in een trance verzonken Luiten zorgen er ook niet voor dat er een connectie met de zaal ontstaat. Hoe hard Nienhuis ook zijn best doet. Het publiek slaat de band geduldig gaande, maar de vonk wil maar niet overslaan. En tot overmaat van ramp houdt het licht geheel tred met het geluid en de band: de stroboscooplampen denderen net zo onbestendig en wispelturig over het podium en flikkeren dat het een lieve lust is. Het maakt het kijken naar de band er niet aangenamer en makkelijker op. Dit is niet hoe ik mij Autarkh had voorgesteld…
Hoe anders komt het uit Auckland (Nieuw-Zeeland) afkomstige Ulcerate voor de dag. Na een korte lichtshow tijdens het intro en zonder ook maar een woord te wisselen, komt het drietal het podium op. Een smetteloze, strakke uitvoering van To Flow Through Ashen Hearts, het openingsnummer van het vorig jaar uitgekomen Cutting The Throat Of God, volgt. Direct vanaf de eerste noten trekt het trio een complexe muur van geluid op die, gedragen door een werkelijk naadloze mix, een enorme impact maakt. Het is je haast niet voor te stellen dat een band zijn onorthodoxe, complexe nummers live zo duizelingwekkend goed weet te reproduceren. De driekoppige band dompelt het publiek onder in een inventief, diepgeworteld amalgaam van beheerste chaos, duizelingwekkende experimenten, natuurlijke, vloeiende transities en verrassende patronen. De indringende, verpletterende dissonante riffs, de weelderig tierende, tumultueuze blastbeats en de rauwe, gutturale keelklanken worden ogenschijnlijk moeiteloos verweven tot een auditief en visueel spektakel. De gelaagdheid van nummers als bijvoorbeeld Dissolved Orders, Further Opening The Wounds en To See Death Just Once komt ook live ijzersterk voor de dag. Er is volop oog voor elke nuance, elk detail. Hier zijn ware meesters in hun vak aan het werk.
Prrrrrrrrrrrrt. Meest in het oog springend, al zit hij wat verscholen achter de lichten en is hij gestationeerd achter op het podium, is ongetwijfeld drummer Jamie Saint Merat. De consistentie, precisie en timing waarmee hij zijn blastbeats, fills en overgangen uit de drumkit tevoorschijn haalt, zijn van ongekend niveau. Zo makkelijk, eenvoudig ogend weet hij te versnellen of te vertragen. En moet het met de rechterhand vlijmscherp en razendsnel, terwijl de linkerhand vraagt om een wat ingetogener tempo om de melodie aan te geven, terwijl het dubbele baspedaal op volle toeren ratelt? Hij draait er zijn hand niet voor om. Vervolgens terugschakelen om even later weer meedogenloos te vlammen? Het gaat hem ogenschijnlijk met speels gemak af. Hectisch, maar met een emotionele diepte. Chaotisch, maar tegelijkertijd gestructureerd. Het is een genot om naar te luisteren en te kijken. Prrrrrrrrrrrrt.
Ik zou zanger en bassist Paul Kelland en gitarist Michael Hoggard echter veel en veel tekort doen door enkel en alleen Saint Merat eruit te lichten. Hier staan weliswaar drie individuen te spelen, maar de band staat als solide, compacte eenheid op het podium. Kelland verdiept met zijn dreunende keelklanken en zwaar aangezette, dikke bastonen het toch al verpletterende geluid van het drietal. En dan is er nog Hoggard, een ware artiest met het looppedaal, die op een simpelweg pakkende, verbluffende manier de kronkelige, ongetemde riffs, wervelende frasering en plotse wisselingen in tempo’s feilloos aan elkaar weet te rijgen. Drie meesterlijke muzikanten, één gelijkgestemde unit, die op een vrijdagavond een masterclass weggeven.
Ondanks dat het drietal de zaal vijfenzeventig minuten lang onthaalt op onconventionele, grootse nummers die stuk voor stuk rond de acht minuten duren, vermindert de aandacht in de zaal geen seconde. Er gebeurt te veel in de muziek en aan speeltechniek op het podium om ook maar eventjes te kunnen en te willen ontsnappen aan de intrigerende mix van emotie en onberispelijk donkerte. Waar het bij sommige bands nog wel eens storend kan zijn dat er geen woord met het publiek gewisseld wordt, is het in het geval van Ulcerate geen enkel probleem. Zelfs nummers worden niet met titels aangekondigd. Het is totaal niet bezwarend; het past perfect bij de sfeer van de avond. Het drietal gaat het podium op, laat de muziek voor zich spreken en knalt er tot slot hooguit een kort dankwoord uit. Dat is alles. En de zaal? Er valt geen stage diver, crowd surfer of moshpit te bespeuren. Je kunt op de vierde rij gewoon beschouwend genieten van de band en van alle glimlachen op de gezichten en knikkende hoofden om je heen.
Ulcerate live? Een ervaring als deze laat zich niet even snel en gemakkelijk in woorden vangen; je moet – eigenlijk zou dit met hoofdletters en een uitroepteken erachter geschreven moeten worden – het drietal live aan het werk zien, het ondergaan, erin ondergedompeld en vervolgens door overrompeld worden om het ook maar enigszins te kunnen bevatten.
Setlist:
Ulcerate:
- To Flow Through Ashen Hearts
- Drawn Into the Next Void
- Further Opening the Wounds
- The Dawn Is Hollow
- Dissolved Orders
- Cutting the Throat of God
- To See Death Just Once
- Stare Into Death and Be Still
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – - Dead Oceans
Datum en locatie
30 mei 2025, Doornroosje, Nijmegen
Foto's:
Victor Peters (website en Facebook)
Links: