De vijftigduizend bezoekers die het optreden van Rammstein op vrijdag 4 augustus in het Koning Boudewijnstadion van Brussel aanschouwden, verlieten de concertlocatie exact even (on)bevlekt als ze aangekomen waren. Omdat het echter cool en trending is om mensen te beschuldigen van van alles en nog wat, stelden wij een nieuwe lijst met verdachtmakingen vast tegen de Duitse Neue Deutsche Härte–grootmacht. Enige verschil: die van ons bevatten betrouwbaar beeldbewijs en ooggetuigenis van het Stekense duo Kitty en Kris.
Natuurlijk kunnen wij niet om de aantijgingen aan het adres van zanger Till Lindemann heen. Maar laten we beginnen met iets dat in andere media en bij een bassist van een bepaalde band minder naar voren komt: het juridische team van Rammstein liet de getuigenissen zélf nauwkeurig onderzoeken en zowel uit deze verklaring van 20 juli als deze van 25 juli komt naar voren dat ze stuk voor stuk bij de haren getrokken zijn. Daaruit zou kunnen volgen dat de dames zich aan een uitnodiging voor de juridische afterparty mogen verwachten. Zo, dat gezegd zijnde, leggen wij het zestal na het zien van het uitverkochte optreden van 4 augustus in het Koning Boudewijnstadion van Brussel wel enkele andere feiten ten laste.
Ongelukkige setliststrategie
In vergelijking met zijn toer van vorig jaar vervangt de legende enkele songs. Die wissels hadden meerwaarden kunnen zijn, ware het niet dat er telkens een sublieme song sneuvelde. Waarom zo halsstarrig vasthouden aan dat afschuwelijke Ausländer, de ridicule Richard-remix en het saaie Sonne? In plaats daarvan moet de prachtige opener met verlengde intro die Armee Der Tristen is eruit voor Rammlied, de setopener van 2009. Met dat monotone gitaarpatroon, gloeiende retrosynth en militante vocalen een aardige vintage Rammstein-song en het nieuwe showelement (zie verder) is origineel bedacht. Alleen playbackt Till net als destijds de intro als een popster.
Nog op de schop gaat het geniale Zick Zack voor de veerkrachtige slagangel en indringende refrein van Giftig. Het goddelijke kippenvelrefrein en de spijkerharde riffhammer van Zeig Dich verdwijnt voor de comeback van de molenwiekende zweepslag Bestrafe Mich, waar Till voor het eerst zijn machtige bariton openzet en het dit keer toetsenist Flake is die hem komt geselen.
Toen bekend geraakte dat Angst erbij zou komen, jubelde de harde kern. De Viking Clap, die de ritmische basis vormt, verloopt dan ook imposant. Kippenvel, al is dat op een Rammstein-optreden eerder regel dan uitzondering. Het is alleen jammer dat het Heirate Mich slachtoffert. Tot slot –hoewel dit een echt kutnummer (pun intended) is, is dit triest – heeft de band (omwille van de publieke opinie) Pussy van de set gehaald. Zonder vervanger.
Pompeuze perfectie
Voorgaande tenlastelegging countert de Neue Deutsche Härte-fabriek met hun handels- en kwaliteitsmerk: de industriële ritmepomp met swingende grooveriffs. De verpulverend in het gelid geriffte marskadans van Links 2,3,4 , Sehnsucht met de beste riff uit de geschiedenis van de mensheid, de rigoureuze tegenritmiek van Angst en net als vorig jaar een opmerkelijk brachialer Du Hast. Er moet daar onlangs toch wat extra roestvrij staal in de gitaarsound gesmeden zijn. De zwengelende elektromechanica en klassieke orkestraties bazuinen over Brussel. De perfecte tredmolen, die maakt dat de zesledige machine er muzikaal altijd staat.
(Noodgedwongen?) wispelturigheid
Zo betrouwbaar als de muzikanten voor de dag komen, zo wispelturig toont Till zich vandaag. Vergis je niet: wanneer hij de muziek moet dragen, doet hij dat. Tranen rollen over de wangen bij het aangrijpende en meeslepende Zeit. Wanneer iemand met zo’n machtig timbre en parmantige charisma zulke ballades zingt, voel je elk woord. Alleen kiest hij z’n momenten en lijkt hij ofwel doelbewust ofwel uit vermoeidheid van een loodzware tour te doseren. Er gaat minder intonatie vanuit en het is meer spreken of knorren dan zingen. Niks daarvan als hij niet zingt. Dan flirt, lebbert, danst of zit de zestiger zijn stagehand achterna als een jong veulen.
Zo krijgt de stagehand in kwestie een kapotte micro naar het hoofd geslingerd nadat die het laten afweten had tijdens Bestrafe Mich. Waar anderen zouden doen alsof er niks gebeurd is, improviseert Till meteen een aangepaste lyric: ‘Der Herr Gott nimmt, der Herr Gott gibt mir ein Neuen Mikrofooohooon.’ Net als vorig jaar laat ook Flake een steekje vallen. Letterlijk op de allerlaatste toets van de piano-outro van Deutschland tikt hij een verkeerde noot aan. Aan de showelementen lijkt er zover wij kunnen zien weinig te schorten. Eén keer zien we Paul vergeefs op zijn vuurpomp van de vuurspuwende gitaar stampen om een ballon te raken.
Reproductie
In beide betekenissen van het woord. Het overgrote deel, nog meer dan vorig jaar, van de showproductie is vrijwel identiek. De schuim- en papierspuitende penis is geknipt, waardoor de band met een groot overschot aan snippers lijken te zitten. De zwarte komen tijdens Puppe ook uit het podium (vroeger alleen de kinderwagen) en tijdens Adieu is het minutenlang onmogelijk het pyro- en lichttechnische huzarenstuk dat het podium is te zien door het dichte witte gordijn van confetti.
Reproductie betekent ook opnieuw gebruiken. Het mondlicht van Till is terug. Na de klassieke muziek verschijnt het schijnsel digitaal op het scherm, dat uitzoomt totdat je de digitale versie van Till in beeld ziet. Ongeveer waar ook het levende exemplaar zich op dat moment bevindt, want die komt langzaam naar beneden gezakt via de lift, terwijl hij de intro van Rammlied playbackt. De rest van de band schiet uit het podium.
Meteen zien we de nieuwe kostuums: volledig zwartgeverfde bassist Oliver draagt een soort zwarte bodywarmer en een astronautenhelm en later ook een laserbril. Gitarist Paul heeft eveneens een potsierlijke bril gekregen. Achter het drumstel zit Christophe een stuk losser in een katoenen versie van het nauw aansluitende harnas dat hij eerder had. De overige drie zien er vestimentair grosso modo hetzelfde uit dan voorheen.
Verkrachting van Engel
Als er dan toch iets aangerand is, dan wel hun eigen klassieker Engel. Alsof het nog niet erg genoeg is dat die Franse piano-elfjes nu al voor de derde toer op rij het oeuvre naar de botten tokkelen vóór de show, doen ze dat al evenveel jaar nog een keer tijdens. Terwijl ze het nummer perfect op de B-bühne op volle sterkte kunnen brengen, zoals dat verder in het verleden gebeurde. We hebben het hier over een metalband, toch? Met metalfans. Zitten die te wachten op een pianobarversie? Laat staan een voorprogramma vol?
Theatrale hilariteit
Wetend hoe zwaar de heisa weegt/woog op de zes joligaards, vreesden we dat de frivole gekscheerderij uit zou blijven. Niks is minder waar. Till trekt Paul bij zijn oor uit de coulissen omdat hij hem ziet ‘gluren’ toen hij opkwam tijdens Mein Teil. Vervolgens vatten de twee een hilarische rondedans om de eigen as aan. Alles beschrijven wat de vier niet betrokken leden uithalen tijdens het roostertheater van dat nummer is onbegonnen werk. Paul staat op een gegeven moment op het keyboard te tokkelen terwijl de andere drie mee op de loopband staan te dansen. Om nog te zwijgen van de denigrerende expressies en provocatieve handgebaren van roosteraar en geroosterde op de voorgrond.
Net voor de bisnummers zet Christophe één voet op het plexiglazen platform waar alleen Till op mag steunen. Secondenlang moet ‘ie het horen. Zelfs wanneer de drummer de gemaakte afdruk spontaan wegwrijft, blijft de zanger wijzen en ‘verwijten’. Diezelfde drummer tuimelt tijdens de bootoversteek niet één maar twee keer ei zo na uit de boot. Eén keer sleurt hij zijn passagier Paul bijna mee. “Gaat mij niet overkomen”, dacht Richard, maar het publiek schudt hem er samen met zijn gesigneerde foto’s bijna uit. Bij aankomst ninjastert hij één foto richting Till omdat die spottend z’n nagels staat te lakken en te vijlen (Richard draagt nagellak).
Nu we de kans hebben in te pikken op de actualiteit: klopt het dat diezelfde Richard in zijn Instagram-post gealludeerd heeft op het einde van Rammstein? Onze interpretatie na het zien van dit optreden en met de kennis die wij hebben: hoegenaamd niet. De curve stijgt nog steeds. Dat de volgende toer er na drie jaar grotendeels hetzelfde eens “anders zal uitzien in de toekomst”, mogen we maar hopen. Want eerlijk gezegd: hoe weergaloos het ook was, voorspelbaar was het evenzeer.
Datum en locatie
4 augustus 2023, Koning Boudewijnstadion, Brussel
Links: