Wat een nieuw album niet kan doen voor een band. Laat staan een fenomenaal werkstuk als The Last Will and Testament, waarop Åkerfeldt en co ook nog eens teruggrijpen naar de vertrouwde grunts en stevige metalriffs waar ze ooit groot mee zijn geworden. Nou, vertrouwd, je moet al minimaal een dertiger zijn wil je de herinnering überhaupt hebben. Want ja, zo antiek is Watershed inmiddels al, de plaat waarop de laatste grunts nog te horen waren. Er zijn dus heel veel nieuwe fans, maar deze ‘comeback’-plaat betekent wel dat zich een enorme groep oude fans weer kunnen identificeren met hun vroegere helden. En dat je dus als Opeth zijnde niet meer in een Tivoli of 013 staat, maar in het twee keer zo grote AFAS Live. Zware Metalen was erbij. Robert de Leeuw draagt voor, Arjen den Dekker stond in de fotopit.
Een gemêleerd publiek dus vandaag. Velen zijn gekomen om de band na jaren weer eens live te zien, maar ik merk op dat er ook wel wat mensen zijn die de Zweden voor het allereerst gaan meemaken en die misschien nog nooit van Blackwater Park of Morningrise hebben gehoord. Ikzelf heb ze in 2019 nog op Into the Grave mogen aanschouwen in Leeuwarden, maar een zaalshow is toch ook wel minimaal tien jaar geleden. Een optreden om je al weken van tevoren op te verheugen dus, en ik kan alvast zeggen dat de torenhoge verwachtingen dubbel en dwars ingelost worden.
Maar eerst het voorprogramma. Opeth’s stadsgenoten van Grand Magus zijn inmiddels aan hun set begonnen wanneer ik de zaal in loop. De doomy heavy metal van de heren is muzikaal gezien nou niet bepaald een hele passende keuze als support, maar gezien de band al wat jaren meegaat in de Stockholmse metalscene heeft de gunfactor vast een rol gespeeld. De drie heren zijn in ieder geval erg onder de indruk van de zaal en de opkomst en zijn ook zichtbaar enorm dankbaar en trots dat ze hier mogen staan. Mooi om te zien hoe frontman JB Christoffersson dit ook de hele show uitstraalt en verkondigt, maar veel mensen in het publiek blijken geen idee te hebben wat ze met die heavymetalriffs aan moeten. Behalve de groep headbangende fans vooraan uiteraard.
Aan de nummers ligt het zeker niet want nieuwe tracks als Skybound en Sunraven kennen een heerlijke drive en de band beheerst duidelijk nog steeds de kunst om refreinen te schrijven die in je hoofd blijven plakken. Scandinavische heldhaftigheid en spierballenepiek verpakt in zware oldschoolriffs, pakkende melodieën en masculiene zangpartijen. Ik kan er wel van genieten. Hoogtepunten voor mij zijn toch wel het slepende Ravens Guide Our Way en vaste afsluiter Hammer of the North, waarbij Christoffersson het publiek zelfs zo ver krijgt om mee te zingen tijdens het opbouwende tussenstuk. Krijg dat maar eens voor elkaar bij een voor zich uit starend publiek, dat vooral staat te wachten op het hoofdmaal. Respect! Jammer dat het geluid wat punch mist en dat het soms wat de voorspelbare kant opslaat, maar ik heb toch genoten van deze opwarmer.
Goed, even een kwartier in de rij voor een halve liter bier voor acht euro, want ja, we zijn immers in de AFAS en we kunnen ons gaan opmaken voor de band waar nagenoeg zesduizend man naar Amsterdam zijn gekomen: Opeth. Tijdens het Seven Bowls-intro van Aphrodite’s Child komt de band onder luid gejuich het podium op, schuiven de gordijnen opzij zodat de prachtige digitale backdrop tevoorschijn komt en wordt het onheilspellende intro van §1 ingezet. Wat meteen opvalt is het uitstekende geluid waarbij alle instrumenten vrijwel meteen goed in balans staan. Enig smetje is wat mij betreft wel de ietwat vlakke, matte snaresound, waardoor Waltteri Väyrynen’s (overigens ijzersterke) drumwerk wat minder impact heeft dan het eigenlijk zou moeten hebben. Maar dat zijn details, want écht storend wordt dat nergens. Wanneer Mikael Åkerfeldt zijn grunt inzet schiet het kippenvel me meteen op de armen. Draped. In Death. The Howls. Of Lore. Het is weer alsof hij in zijn microfoon fluistert, zo gemakkelijk gaat het hem af, het blijft wonderbaarlijk om te zien. Net als de heerlijk strakke, creatieve basloopjes van Martin Mendez trouwens, dat blijft toch ook een fenomeen. Vervolgens duiken we het verleden in met de regelrechte knallers Master’s Apprentices en The Leper Affinity. Dat deze nummers al richting de vijfentwintig jaar oud kruipen is echt niet voor te stellen. Dat heb je dus met dit soort tijdloze muziek.
Altijd leuk en lekker ongemakkelijk, bandleden die jarig zijn. Toetsenist Joakim ‘Juka’ Svalberg moet er dit keer aan geloven en uiteraard weet Mikael daar wel raad mee en schalt het Happy Birthday al snel door de zaal. Sowieso is de frontman weer enorm op dreef vandaag en krijgt eigenlijk de hele show lang de lachers op zijn hand, zoals ook bij ondergetekende. Vooral ook omdat hij zichzelf daarbij niet al te serieus neemt. Hij benoemt het gemiddeld erg hoge IQ van het publiek door Opeth’s muziek ‘thinking man’s metal’ te noemen en benadrukt dat zij zelf, als bandleden, het gemiddelde fiks omlaag brengen. Zelfspot ten top, maar vooral de gortdroge manier waarop hij het brengt blijft toch een genot. Daarnaast benoemt hij nog even dat de band nog nooit voor zoveel publiek in een zaal heeft gestaan en dat maakt ze zichtbaar trots en écht een beetje klein. De anekdote dat hij ooit Thijs van Leer van de Nederlandse band Focus een hand wilde schudden (jazeker, meneer is fan) maar geen blik waardig kreeg voegde nóg meer toe aan de heerlijk ontspannen en laconieke sfeer.
Vervolgens gaat het heel even mis. Mikael kondigt §4 aan, maar in plaats van het ritmische intro van dat nummer wordt het donkere, dreigende, sfeervolle §7 gespeeld. Wel mooi om te zien dat veel mensen om me heen dit meteen lijkt op te vallen. Toch een teken dat The Last Will and Testament al goed in de hoofden zit bij de aanwezige fans. ‘I have trouble keeping track of those fucking paragraphs myself, don’t I’, luidt het knipogend zelfkritisch wanneer de laatste tonen van het nummer wegvloeien. Ook Heritage wordt niet vergeten met het soms gevoelige Häxprocess en de weinige mensen in het publiek die hardop durven te praten tijdens de stille stukken worden meteen door omstanders tot stilte gemaand. De “Dutch disease” blijft toch een ding. Daarna blijven de distortionpedalen nog even langer onaangeroerd, want het is tijd voor het prachtige In My Time of Need van Damnation. Summer is miles and miles away… blijft toch wel een van de mooiste bridges naar een refrein ooit. Ik val letterlijk van de lach in een traan hier, wat een meesters. En meteen weer terug naar de lach, want Mikael komt na dit nummer met een hele uitwijding over muziek uit de jaren negentig, van 2 Unlimited tot Entombed en Asphyx en geneest zijn rugpijn ter plekke met de twee seconden durende cover You Suffer van Napalm Death. Wat een heerlijke rollercoaster van emoties.
Nou moet je als recensent natuurlijk ook kritische punten naar voor brengen, maar soms heb je van die shows waarbij je eigenlijk weinig kunt opnoemen, behalve dus het eerder genoemde vlakke snaregeluid. Verder mis ik natuurlijk nummers in de setlist, vooral het compleet negeren van Still Life doet wel een beetje pijn. Maar met een discografie als Opeth inmiddels heeft, dan moet je keuzes maken en al helemaal als je ook het nieuwe album de aandacht wil geven. Na een oudje in de vorm van The Night and the Silent Water wordt het proggy §3 gespeeld, ook weer met veel overtuiging, ondanks de behoorlijke moeilijkheidsgraad. Daarna gaat het helemaal los met de fantastische uitvoering van Ghost of Perdition, een nummer dat ze eigenlijk altijd spelen, maar toch weer gewoon een hoogtepunt. Als je na zo’n nummer hard gaat roepen om The Drapery Falls dan weet je wat je kunt verwachten. Mikael zet slapjes het cleane intro van dit nummer in, stopt plotseling en zegt tegen de betreffende toeschouwer ‘Do we look like a band taking requests?’ Nee, het is weer tijd voor het nieuwe album, waarvan het prachtige slotakkoord A Story Never Told met verve wordt vertolkt en waarbij gitarist Fredrik Åkesson het podium pakt met de majestueuze solo aan het einde. Opnieuw meters kippenvel.
De band verlaat vervolgens kort het podium om daarna terug te komen met nog twee tracks: Sorceress en de (terecht) verplichte klassieker Deliverance. Opeth is nogmaals nederig en dankbaar voor alle mensen die vanavond aanwezig waren en verlaat na een diepe buiging het podium. Zelfs de normaal nogal kille AFAS voelde vanavond even als een grote woonkamer. Geniale show van een band die weer springlevend is en opnieuw volledig omarmd wordt door het metalpubliek.
Setlist:
- Seven Bowls (intro)
- §1
- Master’s Apprentices
- The Leper Affinity
- §7
- Häxprocess
- In My Time of Need
- You Suffer
- The Night and the Silent Water
- §3
- Ghost of Perdition
- A Story Never Told
- Sorceress
- Deliverance
Datum en locatie
22 februari 2025, AFAS Live, Amsterdam
Foto's:
Arjen den Dekker
Link: