In 2019 bracht Wheel hun debuutalbum Moving Backwards uit, waarmee de band goede kritieken in diverse media oogstte. Aan Zware Metalen ging het debuut echter nog geruisloos voorbij. Met de uitstekende opvolger Resident Human geeft de band alle reden om dit recht te zetten. MrJingles schreef een gloedvolle review over het nieuwe album en Marco slingerde zijn laptop aan voor een Skype-gesprek met voorman James Lascelles.
Kun je, voor de lezers die nog niet bekend zijn met Wheel, kort de geschiedenis van de band uit de doeken doen?
Ikzelf kom uit het noordoosten van Londen, waar ik tijdens mijn studie als drummer in een jazz/folkband en een professionele coverband speelde. Daarnaast speelde ik in een akoestisch duo, een progband in de stijl van Wheel en trad ik als zanger/gitarist veel op als soloartiest om mijn rekeningen te kunnen betalen. Aan het einde van mijn studie was ik echter zo goed als blut waarna ik op het punt stond om weer bij mijn familie in te trekken en na te denken over een carrière zonder muziek.
Rond die tijd won iemand waarmee ik veel had opgetreden in Finland de Idols-competitie (Koop Arponen, red.) en vroeg mij om een optreden met hem te doen. Dat werden een paar optredens, een week vol optreden en vervolgens een maand. Zo’n beetje al mijn verdiensten gingen op aan vluchten tussen Londen en Helsinki. Rond die tijd liep de huur van mijn appartement in Londen af en na mijn tiende vlucht besloot ik dat ik mijn kans moest wagen om in Finland als muzikant mijn brood te gaan verdienen. Ik was gedesillusioneerd over mijn kansen om met progressieve rock geld te verdienen en bedacht dat dit het compromis zou moeten zijn (James speelde vier jaar met Koop Arponen en Dane Stefaniuk in de folkband Flute Of Shame (Soundcloud).
Uiteindelijk merkte ik dat ik steeds ongelukkiger werd door het spelen van folkmuziek in deze stijl en besloot met de band te stoppen. Tijdens het laatste optreden met Flute Of Shame voor het Finse tv-programma Tartu Mikkiin (vrij vertaald: Pak de Microfoon, red.) leerde ik gitarist Saku Mattila kennen, die in de studioband aldaar speelde. Na de show dronken we een paar biertjes en kwamen we erachter beiden liefhebber van progressieve rock en metal te zijn. Ik liet heb wat oude demo’s horen uit de tijd dat ik nog in Londen woonde en al snel besloten we een band samen te stellen, waarmee we onze eerste EP The Path opnamen. De rest is geschiedenis.
Jullie debuutalbum werd goed ontvangen door de media en jullie waren in begin 2020 bezig met een headline-tour door Europa toen in maart de pandemie zand in de machine strooide. Hoe hebben jullie je sindsdien als band bezig gehouden?
We waren inderdaad lekker bezig toen de pandemie begon. In 2018 hadden we maar tien optredens, in 2019 al meer dan honderd. Dat onze tour in 2020 voortijdig beëindigd moest worden heeft er zeker voor gezorgd dat onze ambities vertraging hebben opgelopen. Touren is voor ons de beste manier om bekender te worden en nieuwe fans te bereiken.
Is de gedwongen pauze dan ook de reden dat jullie al relatief snel met een nieuw album zijn gekomen?
Nee, we hadden al plannen om dit jaar een nieuw album uit te brengen. In de periode van november 2019 tot februari 2020, voordat onze headline tour zou beginnen, heb ik het merendeel van het album geschreven. Na de tour zouden we dan vier weken hebben om het album op te nemen voordat we als support van Swallow The Sun door Noord-Amerika zouden touren. Toen die tour niet door bleek te gaan als gevolg van problemen met reisvisa besloten we de studio om te boeken om meer tijd te nemen. Daar kwam vervolgens COVID-19 overheen, waardoor we opeens nog veel meer tijd hadden om de nummers te verfijnen en arrangementen om te gooien. Maar de grootste winst zit vooral in de teksten.
Toen we de muziek voor de nieuwe plaat hadden opgenomen viel ik in een zwart gat. Opeens waren er geen deadlines meer, konden niet touren en de releasedatum voor het nieuwe album was vooruitgeschoven. Ik was compleet uitgeblust, sliep veertien uur per dag en voelde me erg slecht. In die periode begon ik te lezen in de Hyperion Canto’s van Dan Simmons en ik realiseerde me hoe de thema’s in dat boek aansloten bij hoe ik me op dat moment voelde. Enkele van die thema’s vind je nu terug op ons nieuwe album.
Als ik het nieuwe album vergelijk met jullie debuut klinken jullie op het nieuwe album meer coherent en hoor ik veel meer dynamiek.
Zeker! Toen we ons debuut opnamen hadden we hooguit vijftien shows gespeeld samen. We hadden verder vooral samengespeeld in de oefenruimte en in de studio en dat is toch heel anders. Toen we ons debuut opnamen gingen we voor een strak en clean geluid waarin geen ruimte was voor foutjes en kleine bijgeluiden. Dat paste wat ons betreft ook erg bij de nummers van Moving Backwards. Inmiddels hebben we veel meer optredens achter de rug en zochten we naar een dynamisch albumgeluid dat recht doet aan hoe we als band op het podium klinken. Daarom hebben we dit keer ook niet voor alle nummers een clicktrack gebruikt om de nummers wat vloeiender te laten klinken door het tempo te bepalen door de interactie van de bandleden onderling. Dat werkt overigens niet voor alle nummers. Voor Movement gebruiken we juist wel een clicktrack omdat het een snel en gecompliceerd nummer is.
Hyperion is het beste voorbeeld van een nummer dat tot leven kwam doordat we de clicktrack uitzetten. Aanvankelijk was ik na de opname van dat nummer bang dat het niets zou worden, maar toen ik het afgemixte nummer hoorde was ik erg blij met het resultaat. We zijn zo gewend dat we alles wat we opnemen achteraf in tempo en toonhoogte kunnen corrigeren dat we een vorm van perfectie nastreven waar alle menselijkheid uitgehaald is. En de thema’s van dit album hebben juist alles te maken met menselijkheid en je kwetsbaar durven opstellen. Dat wilden we graag laten reflecteren in onze muziek.
Je noemt met Hyperion mijn favoriete track van dit album. Ondanks dat dit nummer ruim twaalf minuten duurt weten jullie de aandacht van luisteraar continu vast te houden door kleine veranderingen in de muzikale thema’s.
De grootste uitdaging bij dit nummer, maar ook bij de andere twee langere nummers, was om teksten te schrijven die qua thema ook groots genoeg waren om te passen bij de nummers. Het nummer Hyperion draait om het accepteren van je sterfelijkheid en bewust zijn van het feit dat iedereen die je in je leven tegenkomt eenzelfde reis aflegt in zijn leven. Je wordt alleen geboren en je gaat alleen dood. Je kan je hele leven heel druk zijn met erfenis die je aan de wereld nalaat, maar uiteindelijk worden de meeste mensen toch weer vergeten als ze er niet meer zijn. Die acceptatie werkt troostend. In plaats van het rigide gevoel van het moeten voldoen aan verwachtingen van jezelf en anderen, kun je jezelf toestaan om fouten te maken. Immers, op een dag maakt het allemaal niet meer uit en raak je in de vergetelheid. Voor mijzelf werkt die gedachte erg bevrijdend.
Toch kan ik me voorstellen dat jij je als muzikant en tekstschrijver niet helemaal vrij voelt. Je vond het erg belangrijk om de tekst van Movement, die geschreven is naar aanleiding van de moord op George Floyd, in een aparte video nader uit te leggen. Was je bang om verkeerd begrepen te worden?
Ik was zeker bang voor de reacties toen we dat nummer als single uitbrachten. Ik vind het best wel beangstigend om een uitgesproken mening te hebben over een gebeurtenis waarover de hele wereld boos is. Toch wil ik die angst van me af zetten en mijn mening hierover geven.
Is progmetal dan een goed podium voor zo’n onderwerp?
Nee, helemaal niet. Als het me alleen om de boodschap ging dan zou ik beter een blog kunnen schrijven en video’s kunnen maken zoals die waarin ik de tekst van dit nummer uitleg. Maar in een tijd waarin we zo’n enorme kloof in onze samenleving zien en we worden onderverdeeld in grote groepen voor- en tegenstanders, die op geen enkele manier representatief zijn voor de complexe manier waarop we als individuen in elkaar zitten, dan voel ik wel de rol om daar kritiek op te leveren. De moord van George Floyd bracht wereldwijd een enorme opstand teweeg, en het is natuurlijk makkelijk en logisch om die daad te veroordelen. Ik ken niemand die zal zeggen dat de moord op een ongewapende man, die geen bedreiging vormt, op het midden van de dag door vier agenten, prima is. Maar de reactie die het opleverde gaf zo’n afleiding van de eigenlijke gebeurtenis en de vraag hoe we als gemeenschap verantwoordelijkheid kunnen nemen om dit soort gebeurtenissen stoppen. In die gemeenschap speel ik maar een kleine rol, maar ik geloof dat ik me moet gedragen naar de verandering die ik graag zou zien.
Links: