In mei van dit jaar schreef ik een recensie over Solemn, het nieuwste album van de Noorse band In Vain. De toen voor mij nog relatief onbekende band wist te verrassen met een mix aan muziekstijlen die de grens opzoekt van de uithoeken van de extreme metal met de durf om ook niet-metalen elementen te integreren. Voor een interview zocht ik contact met gitarist en tevens songschrijver Johnar Håland. Het resultaat van onze uitwisseling kunt u in onderstaande verslaglegging lezen.
Goedendag, allereerst gefeliciteerd met het uitstekende nieuwe album Solemn. Kun je iets vertellen aan onze lezers over het ontstaan van In Vain?
Hoi en bedankt voor deze vriendelijke woorden! In Vain begon eigenlijk als een schoolopdracht in 2003, toen ik studeerde aan een muziekschool. We moesten een project doen in waarbij ieder van ons een track moest opnemen in de opnamestudio van de school. Al een tijdje overwoog ik het idee om een metalband te vormen met mijn vriend Andreas (Frigstad – hij was de hoofdzanger), die toen echt van de metalmuziek hield. Die
opdracht van de school hielp echt om ons idee om te zetten in iets wat uiteindelijk In Vain werd. Ik had nog niet eerder extreme metal muziek gespeeld, maar het lukte me om wat gitaarstukjes te verzinnen die uitmondden in het nummer As I Wither. Andreas schreef de teksten en zong. As I Wither was ons eerste nummer, van ons debuutalbum The Latter Rain, dat uitkwam in 2007. Sindsdien hebben we nog vier albums uitgebracht en ons laatste album, Solemn, kwam uit in april van dit jaar.
Geef eens een korte introductie, wie zijn de muzikanten achter In Vain en wat doen de bandleden in het dagelijks leven naast het maken van muziek?
We hebben Tobias Øymo Solbakk, een fulltime muzikant op drums. Hij speelt in een aantal bands, bijvoorbeeld als sessiedrummer voor Ihsahn. Alexander Bøe speelt bas. Hij speelt ook in Trollfest en is parttime metrobestuurder. Kjetil D. Pederson speelt gitaar en werkt als leraar. Sindre Nedland is een van onze zangers en hij werkt bij de televisie. Andreas Frigstad is de andere zanger en hij werkt in de olie-industrie. Tot slot Johnar, ikzelf, ik speel gitaar en werk al meer dan tien jaar als portfoliomanager in de financiële sector.
Kun je de keuze van de bandnaam uitleggen?
Oorspronkelijk wilden we een bandnaam van drie woorden: zoiets als “xx in Vain“. Maar we konden nooit bedenken wat er dan voor “in vain” moest. Dus noemden we onze band uiteindelijk gewoon In Vain. Niet echt een originele naam om eerlijk te zijn, maar dat was wat we konden bedenken in 2003.
Hoe zijn jullie precies begonnen met het schrijfproces van Solemn. Waren er verschillen met de vorige albums, of is het altijd eenzelfde aanpak?
Ik denk dat ik begon met het schrijven van muziek voor Solemn enige tijd na de release van Currents in 2018. De aanpak was dezelfde als op onze vorige albums. Ik componeer de nummers zelf en als ik componeer dan schrijf ik voor alle instrumenten, van drums tot strijkers, zang, enzovoort. Ik probeer te combineren wat ik beschouw als de sterke punten in de verschillende muziekgenres waar ik van houd: bijvoorbeeld gevoel uit de blues, ingewikkelde akkoorden uit jazz, groove uit rock, agressie uit death metal, enzovoort. Mijn visie is om al deze verschillende muzikale elementen te combineren, zonder dat de nummers chaotisch en onsamenhangend worden. We schrijven nooit samen muziek. Later maak ik pré-producties en stuur ik demoversies van de nummers naar de andere leden. Meestal is Sindre ook betrokken bij deze fase, omdat hij ook in Oslo woont. Als we de eigenlijke opname doen, zijn alle leden vrij om hun eigen draai te geven aan hun individuele instrumenten.
Wat zijn volgens jou de belangrijkste verschillen en overeenkomsten tussen Solemn en de vorige albums van de band?
Naar mijn mening vat Solemn de essentie van In Vain tot nu toe samen terwijl de plaat ook nieuwe componenten introduceert. De overeenkomsten zijn dat de muziek veel verschillende muziekstijlen en subgenres van metal in zich heeft. Er zit veel variatie en contrast in de muziek. We maken bijvoorbeeld gebruik van veel verschillende zangtechnieken. Dit is iets wat we al sinds dag één doen. Als het gaat om verschillen, hebben we elektronische segmenten, analoge synthesizers en een verscheidenheid aan unieke accenten opgenomen die het album onderscheiden van ons vorige werk. Daarnaast geloof ik dat dit album de beste productiekwaliteit heeft die we tot nu toe hebben bereikt.
Zoals ik ook beschrijf in mijn recensie van Solemn, valt vooral de hoge mate van diversiteit op. Is dit iets wat heel natuurlijk ontstaat of werken jullie collectief als band om de verschillende elementen in de nummers te verweven?
Ik heb altijd naar veel verschillende muzieksoorten geluisterd en toen we met In Vain begonnen, wilde ik mezelf nooit beperken tot één muziekgenre, simpelweg omdat ik dat als songschrijver saai vond. De keerzijde van het incorporeren van veel stijlen is natuurlijk dat je alles in balans moet brengen en ervoor moet zorgen dat het geen sonisch circus wordt. Dat is iets waar we ons vanaf het begin af aan op hebben gericht. Naar mijn gevoel ontstaat het heel natuurlijk en ik volg daarin meestal mijn onderbuikgevoel. Als ik niet het juiste buikgevoel heb, weet ik dat er iets aangepast moet worden in een nummer. Als ik naar de songs luister tijdens de pré-productie probeer ik een gevoel te krijgen of de nummers natuurlijk vloeien, ondanks de vele elementen. Veel heeft te maken met ervaring en ik denk dat het belangrijkste deel niet de riffs zelf zijn, maar de overgangen tussen de riffs, die soms heel kort kunnen zijn. Het is cruciaal om die goed te krijgen.
Om eerlijk te zijn, is dat niet echt iets nieuws. We hebben in het verleden op veel albums hoornsecties geïntegreerd. Ik heb altijd gevonden dat een blazerssectie een erg leuk contrast toevoegt, zonder helemaal Lord of the Rings te gaan met een volledig orkest. Dat vind ik een beetje te veel. Wat de saxofoon betreft, dat is ook iets wat we in het verleden op verschillende nummers hebben gedaan. We deden het voor het eerst op onze tweede EP uit 2005. Je kunt in het nummer In Remembrance, denk ik, een van de beste saxofoonstukken die we ooit hebben opgenomen vinden. Een saxofoonpartij op elk album is een soort een traditie voor ons geworden.
De track Beyond the Pale heeft een laatste fase waar de zang staccato over de instrumentatie wordt gelegd op een heel bijzondere manier. Ik vind de slotvocalen met echo bijzonder geslaagd en passend bij de sfeer. Kun je iets vertellen over de totstandkoming van dit nummer en het idee om het zo te laten eindigen?
De instrumentatie bestaat uit een riff die ik al jaren had liggen. Het is een hele toonladder die is doorgelust zodat de luisteraar het gevoel krijgt dat het nooit echt zijn basis vind om te landen. We vonden ook leuk hoe het een soort mystiek einde aan het nummer toevoegde. De vocale vertraging hielp daarbij. Ik denk dat mijn oorspronkelijke idee was om een meer bombastisch einde te hebben, maar toen vroeg ik me af: waarom doen we niet iets compleet onverwachts? Zo kwam dit einde tot stand.
Ik haal inspiratie uit alle soorten muziek. Dat gezegd hebbende, vond ik het in het verleden veel gemakkelijker om nieuwe inspiratie op te doen. Het is gewoon moeilijker voor mij om nieuwe bands te vinden waarvan ik denk dat ze iets fris en unieks hebben. Dat is natuurlijk ook een gevolg van het feit dat ik naar veel muziek door de jaren heen heb geluisterd. Daarnaast haal ik inspiratie uit de ‘ups en downs’ van het leven, reizen, films, de natuur en andere onderwerpen en gebeurtenissen die in mijn dagelijks leven voorkomen.
Naar welke bands luisteren de bandleden van In Vain persoonlijk het liefst?
Ik weet dat alle bandleden een zeer brede muzikale smaak hebben. Maar als het op specifieke bands aankomt, kan ik alleen voor mezelf spreken. Op metalgebied beschouw ik Opeth, Extol en Emperor tot de beste bands aller tijden. Ik ben ook een grote fan van de hardcoreband Shai Hulud, die volgens mij een geniale songwriter heeft. In the Woods uit mijn geboortestad was ook jarenlang een grote invloed, naast heavy bands als Isis. Maar ik luister ook veel naar post-black, hardcore, rap, klassieke muziek, pop, enzovoort. Eigenlijk alles.
Voor mij voelt het alsof het maximaal haalbare op het gebied van muzikaliteit is bereikt op Solemn. Zien jullie dat ook zo, of is er nog ruimte om verder te groeien muzikaal verder te groeien door genres en muziekstijlen te mixen?
Om eerlijk te zijn weet ik zelf niet waar we vanaf hier naartoe gaan en het kost ontzettend veel tijd en werk om albums te maken. Op dit moment weet ik niet eens zeker of we nog een album zullen maken. Het lijkt er ook op dat de verwachtingen van mensen worden verhoogd voor elke plaat, een “nadeel” van het uitbrengen van goede albums in het verleden. Op een gegeven moment worden de verwachtingen gewoon te hoog. We zullen ons altijd focussen op het schrijven van goede nummers, maar als je meer dan vijf uur aan muziek hebt uitgebracht, komt er een moment waarop je de luisteraars niet echt meer kunt verrassen omdat ze je te goed kennen. Natuurlijk is er de optie om een drastische stijlverandering door te voeren, maar dat is niet iets wat we hebben overwogen. Naar mijn mening is het meestal beter daarvoor compleet nieuwe muzikale projecten te starten. Maar er zijn bands die daar succes mee hebben gehad, Ulver is daar een goed voorbeeld van.
Wat kunnen we in de toekomst verwachten van In Vain? En gaan jullie ook actief toeren om Solemn te promoten?
We hebben een tour gepland in Noorwegen na de zomer. We zijn ook bezig met het organiseren van een Europese tour, maar het is een uitdaging omdat we geen fulltime band zijn. Met gezinnen en fulltime banen als onze verantwoordelijkheden is het moeilijk om aan een tournee van een maand te beginnen. We hebben verschillende aantrekkelijke voorstellen moeten afslaan omdat ze simpelweg voor te lange duur waren. We hebben wel goede hoop dat we iets haalbaars kunnen regelen!
Is er nog iets wat jullie willen zeggen tegen onze lezers en de fans van In Vain?
Bedankt voor de interesse in onze band en bedankt voor jullie tijd! Hopelijk kunnen we snel jullie stad bezoeken, een geweldige show spelen en nadien wat rondhangen!
Links: