Op meditatiereis door de poort naar eeuwige veiligheid
Je klinkt vermoeid.
Vind je?
Ja, maar laten we maar meteen over jouw tweede folkalbum Evocation II beginnen. De logische vraag: waarom doe je ons metalheads dit aan?
Waarom niet? Zo verrassend is dat toch niet, aangezien in de titel van de vorige Evocation duidelijk stond dat dat deel één was. Het was altijd de bedoeling daar een tweedelig concept van te maken. Eigenlijk kan je je eerder afvragen: waarom nu? We wilden ons niet haasten en hebben gewoon gewacht op een moment dat ons er naartoe zou leiden.
Vind je het als metalband geen risico om zoiets te doen?
Waarschijnlijk is dat zo, maar daar denken wij niet echt over na. Zoals altijd doen wij datgene wat in ons opkomt…
(onderbrekend) Ja, maar Chrigel, ik moet jou toch niet vertellen dat er nu eenmaal een zakelijk kant bij het muzikantenbestaan hoort? Een folkalbum verkopen aan metalfans, dat is genoeg om een marketingdienst een paniekaanval te bezorgen. Wat vonden ze bij Nuclear Blast van jullie idee?
Deel één dateert al van voor onze deal bij Nuclear Blast en zij wisten dat we op een gegeven moment een tweede deel gingen schrijven. Aangezien ze ons desondanks wilden tekenen, hebben ze dat zichzelf aangedaan (lacht). Nee, ze vonden het helemaal prima. Het zijn vriendelijke gasten, ook op persoonlijk vlak kunnen we het uitstekend met elkaar vinden. Ze vertrouwen ons voor de volle honderd procent en dat gaat zodanig ver dat ze ons zeggen dat ze het album niet hoeven te horen vooraleer zij het gaan uitbrengen. Mocht dat anders geweest zijn, hadden we waarschijnlijk niet bij hun getekend. Ik zei het al: dit is ónze muziek en andere opinies interesseren mij eerlijk gezegd geen zier. I just don’t care. Je hebt zeker gelijk dat er een zakelijke kant is, maar de basis voor die zakelijk kant moet zijn dat we allemaal beseffen dat muziek kunst is en dat die kunst moet gemaakt worden zoals de kunstenaar het wil. Persoonlijk vind ik dat hedendaagse kunstenaars zich te zeer laten beïnvloeden door kritiek, door meningen, waardoor de eigenheid uit hun werk verdwijnt.
Hebben jullie opnieuw eeuwenoude melodieën in de muziek verwerkt?
Dat is voor ons heel belangrijk. We willen zowel zelf ons eigen muzikale folk-ei leggen, maar tegelijk moet het wel honderd procent traditionele Keltische folkmuziek blijven. De traditionele deuntjes zijn de kern van alle Keltische folkmuziek en dus zijn ze ook de kern van wat Eluveitie is.
Kan je zulke traditionele muziek eigenlijk zelf componeren? Is het dan nog traditionele muziek?
Al onze albums bewijzen toch dat dat kan? We schrijven eigen muziek in de geest van de bewaard gebleven partituren uit de oudheid. Dat vind ik net het leukste om te componeren. Het stelt je in staat de ziel van die stammen te verkennen en zelf als het ware mee te spelen met de Gallische muzikanten. Ik snap je vraag wel, hoor, mijn deuntjes zijn niet eeuwenoud en daardoor niet traditioneel als dusdanig, maar het feit dat je niet merkt welke tunes oud en welke nieuw zijn is wel een teken dat het ons lukt om ons in te leven in de muzikale gedachtegang van toen.
Kris, dat weten we niet (lacht). Dat heb ik je in een vorig interview eens uitgelegd, dat wij de geschiedenis over die tijd alleen maar kunnen interpreteren op basis van de geschriften die bewaard zijn gebleven. Zoals je weet werken we daar heel nauwkeurig voor samen met universiteiten en geschiedkundigen, ik ga je dat hele gedoe niet opnieuw vertellen, dat heb ik de voorbije dagen al te vaak moeten uitleggen (lacht). Gebaseerd op wat we wetenschappelijk weten, is het wel zeer waarschijnlijk dat ze rituelen hadden, waarbij religieuze liederen hoorden. Maar om je vraag te beantwoorden: daar zijn geen concrete muziekstukken van bewaard gebleven. We hebben het vereren van de goden enerzijds benaderd als een soort opgewekte viering en bij anderen dan weer als een spirituele introspectie.
Neem ons dan eens mee in die interpretatie. Hoe ga je te werk? Wat wist je en hoe bracht jou dat tot de interpretatie die je aan de godenliederen gegeven hebt?
Hoewel dit album over de Keltische mythologie gaat, hebben we ons gebaseerd op de Griekse en de Romeinse mythologie. Daarover is veel bekend, over de Keltische een pak minder. Al wat we hadden waren namen van goden en de krachten die de Keltische stammen hen toedichtten. Omdat we zo goed weten hoe hun tijdsgenoten van de Grieken en Romeinen over hun goden verhaalden, pasten we die manier van storytelling zelf toe op de Keltische mythologie. Een concreet voorbeeld: op veel archeologische vondsten staan tekeningen, die we met onze verbeelding aan de Keltische goden linken. Want van Griekse en Romeinse urnes weten we dat de tekeningen die daarop stonden, ook gelinkt waren aan hun mythes. Een god betekende niet voor elke Kelt hetzelfde. Iedereen aanbad destijds zijn of haar geprefereerde god en omschreef die god op zijn of haar manier. Het is effectief zo dat we twee geschriften met referentie naar eenzelfde god terugvonden, die elk een totaal ander beeld schepten. Dat bleek uiteindelijk door een nuance in de Oud-Keltische taal te komen. Het is een taal waarin veel woorden een heel andere betekenis krijgen al naargelang de context waarin ze staan.
Dat nu ook weer niet, maar het is makkelijker dan het lijkt. Het heeft veel gemeen met Latijn, maar dan met een isshh en sshggh-klank, die je heel hard terug hoort als we zingen. Songteksten in eender welke taal moet je memoriseren en eenmaal de klanken erin zitten is het eigenlijk best een aangename taal om uit te spreken.
Kan je mij nu eens vertellen wat er precies gebeurd is met Anna, Ivo en Merlin?
Eerlijk gezegd hing dat al enige tijd in de lucht. Elke band komt op een gegeven moment op het punt waarop de verschillende muzikanten een andere kant op willen. Dat moet kunnen, vind ik. Over de jaren heen lieten Anna, Ivo en Merlin al meermaals blijken dat ze zich niet meer helemaal konden verzoenen met Eluveitie. Geen muzikale verschillen, meer een ander zicht op wat de band geworden was. Een verschil in ambitie. Daardoor waren er als het ware twee kampen ontstaan binnen dezelfde band en je kan wel proberen om overeen te komen, dat hebben we ook nog best lang goed gedaan, maar de kloof bleef maar groeien. Uiteindelijk voelden we vorig jaar aan van: oké, nu moeten we er iets aan doen of het gaat escaleren. Dat heeft tot de afscheuring van Anna, Ivo en Merlin geleid, het drong zich op, maar door op tijd te beslissen zien we elkaar nog graag.
Dat betekende wel dat jullie op zoek moesten naar een nieuwe gitarist, drummer en draailierspeler. Die eerste twee lijken me relatief makkelijk te vinden, maar hoe begin je te zoeken naar iemand die draailier kan spelen?
(Dit was echt een extreem onsamenhangend antwoord, ik heb er het beste van moeten maken, nvdr.) Wij zijn tamelijk kieskeurig als het op muzikanten aankomt. Toen we besloten dat we uit elkaar gingen, namen we ons voor om heel grondig te zoeken naar vervanging. Euhm… (denkt tientallen seconden na) ik merk het gewoonlijk snel of iemand is wat we zoeken, dus we wilden zoveel mogelijk verschillende mensen zien. (Weerom een heel lange pauze) We begonnen eerst onze kennissenkring af te gaan, muzikanten waar we nog mee in de klas zaten, muziekscholen enzovoorts. Daaruit kwam heel snel een heel kluitje kandidaten voort, waarmee we dan enkele nummers doorspeelden. Jonas, Alain en Michalina zaten in dat kluitje, door puur toeval eigenlijk. Nog toevalliger was dat we hen alle drie op hetzelfde moment op auditie hadden. Er ontstond onmiddellijk een soort muzikale interactie. Aan de manier waarop Jonas de akkoorden pakte, Alain daarop in drumde en het gevoel dat Michalina in de draailierklanken kon steken, merkten we dat het paste. We vonden het bijna beangstigend door wat een stom toeval we op nog geen kwartier tijd onze drie vervangers gevonden hadden (lacht).
Hoe meer zielen hoe meer vreugd, toch (lacht)? Nee, we hadden de weggevallen instrumenten dan wel opgevangen, maar met Anna was ook onze zangeres vertrokken. Jonas, Alain en Michalina hebben niet voldoende vocaal talent, dus moesten we daar ook nog achteraan. Die zoektocht verliep veel moeizamer. We hoorden best veel mensen die zuiver konden zingen, maar niemand kon ons echt inpakken. Dus belde ik opnieuw naar een muziekleerkracht en zei hem: “zeg, jij werkt aan de beste academie van het land, jij moet toch een zangeres met talent kennen.” Hij kende inderdaad iemand met een geweldige stem, maar weinig ervaring. Dat bleek Fabienne te zijn. Tijdens onze eerste ontmoeting was ze één van de meest down-to-earth personen die ik ooit heb gezien. Ze was doodnormaal, ik zou nooit verwachten dat zij me zou kunnen omverblazen, want de meeste topzangeressen zijn een vijs kwijt. Toen ze begon te zingen… ik geloofde niet wat ik hoorde. “Zie je het zitten”, zei ik. “Bwaja”, antwoordde ze, zo koel is ze dus (lacht).
Wat betekenen die Oud-Keltische woorden op de cover?
Die woorden kan je eigenlijk niet vertalen. Het is zoals ik daarnet zei: in het Oud-Keltisch verschilt de betekenis van een woord naargelang de context waarin het gebruikt wordt. Hier staan ze in de spirituele context. Het eerste deel betekent iets als ‘ga mee door de poort’. Het tweede zou ik vertalen als ‘meditatie’ en ‘spirituele reis’… Ik zeg het, de precieze betekenissen van Oud-Keltische woorden zijn nauwelijks uit te leggen. Het derde deel …pfff… ‘eeuwige veiligheid’ of zoiets.
Ga mee op spirituele reis, meditatie opent de poort naar eeuwige veiligheid… wat vind je?
Hmm, niet slecht! Ik begrijp dat je die woorden wil vertalen, maar zo werkt Oud-Keltisch niet. De woorden zijn meer betekenissen.
Ik ga ze toch gebruiken als titel. En volgende keer terug een metalalbum hé!
(Lacht) Doe dat, dan zorg ik dat dat laatste in orde komt. Groeten aan al onze Nederlandse en Belgische fans!
Links: