Net geen twee jaar na het indrukwekkende eerste deel van het tweeluik brengt The Ocean Phanerozoic II: Mesozoic | Cenozoic. De tussenliggende periode is ietwat langer dan de band voor ogen stond, maar in de tijdschalen waarin The Ocean-bandleider Robin Staps denkt stelt twee jaar natuurlijk helemaal niets voor. Phanerozoic, in goed Nederlands ook wel: Fanerozoïcum, is namelijk het geologische tijdperk waarin wij leven, een zogenaamd eon dat maar liefst 541 miljoen jaar geleden begon. Op Phanerozoic I: Palaeozoic nam The Ocean pakweg de eerste helft van deze periode onderhanden. Het eindigde in een bloedstollend mooi Permian: The Great Dying waarin zanger Loïc wanhopig in de microfoon huilde over het menselijk (uit)sterven.
Op Phanerozoic II: Mesozoic | Cenozoic gaat de band thematisch op dezelfde voet verder. Geologische perioden worden aangegrepen om een (of het) menselijk verhaal te brengen, ook als de mens in het betreffende tijdperk nog in geen velden of wegen te bekennen was. Dit tweede deel beslaat de tijdsperioden Mesozoïcum en Cenozoïcum. De laatste is de tijd waarin we leven, terwijl de eerste eindigt met een catastrofale gebeurtenis: het uitsterven van het merendeel van het leven op aarde, waaronder de dinosaurussen.
Die tot de verbeelding sprekende historische gebeurtenis, paradoxaal genoeg essentieel voor het ontstaan van nieuw leven, ligt aan de basis van Jurrassic | Cretaceous. Het album (b)lijkt rondom deze song van dertien minuten te draaien. Nooit te beroerd om actuele onderwerpen aan de kaak te stellen klinkt het: ‘We are just like reptiles, giant rulers of the world. Within the blink of an eye wiped of the face of the earth’. Of een band met een bereik als dat van The Ocean een verschil kan maken in het klimaatdebat valt natuurlijk zeer te bezien. Maar dat de heren hun diepste gevoelens laten spreken, draagt alleszins bij aan de urgentie van het album. Muzikaal begint de song afwijkend met, na een paar heftige gitaaraanslagen, stickpercussie en toetsen die als hoorns klinken. De zanglijn van Rossetti bouwt dramatisch op als in het eerder genoemde hoogtepunt van het eerste deel, waarbij de emotie die hij in zijn stem legt het nummer lange tijd draagt. Een minuut of vier onderweg volgt er een verrassing, want nergens heeft The Ocean meer geklonken als Tool dan in het gitaarthema aldaar, waarin we toch wat van het minimalisme van Adam Jones denken te herkennen. In de meer elektronisch klinkende middenpassage doet Jonas Renske (Katatonia) zijn glansrol van Devonian Nascent van het vorige album nog eens meer dan dunnetjes over. Zowel dreigend als berustend, zoals vooral hij dat kan, bezingt hij de ondergang van de wereld, waarna Loïc weer overneemt: ‘We are just like reptiles, giant rulers of the world. Within the blink of an eye wiped of the face of the earth’. Effectbejag zeg je? Misschien, maar bij mij staan de haren net als bij Permian: The Great Dying twee jaar geleden weer recht overeind. The Ocean slaagt er alweer in een soort alom aanwezig oergevoel aan te spreken. Bijna dertien minuten zijn voorbij gevlogen als het “Jones-thema” weer langs komt en de band nog een keer aanzet voor een verwoestend slot waarin de gitaar wonderlijk melodieus blijft klinken.
Je zou er bijna door vergeten dat Phanerozoic II: Mesozoic | Cenozoic – ook volgens Staps zelf – een veel progressiever werk is geworden dan de voorganger. Opener Triassic vangt aan met de lege stilte die we ook kennen van Precambrian. Met twee, drie aanslagen van bas en gitaar weekt The Ocean je los uit de tegenwoordige tijd. Een fraaie baslijn neemt over om een fijnmazig maar pakkend spel aan te gaan met de drums. Afstandelijk en emotieloos klinkt de stem van Loïc wanneer hij verhaalt ‘And yes, you feel so disconnected‘. Nog geen tweeënhalve minuut in de plaat is duidelijk dat op vele niveaus is nagedacht over het te brengen geheel. De uitbarstingen die volgen zijn heftig maar gecontroleerd net als de mooi vloeiende, bijna oosters klinkende gitaarlead over een druk ritme. Drummer Paul Seidel legt voortdurend andere accenten zonder de aandacht af te leiden van het hoofdwerk en voorziet de muziek zo van nog maar eens een extra laag. Het is dan ook niet meer dan terecht dat percussie het nummer tot een einde mag brengen. Triassic is een vroeg hoogtepunt op het album
Waar je na twee zulke rijke songs aan het begin van een plaat misschien wat ruimte verwacht om op adem te komen, komt die pas twee nummers verderop in de vorm van Oligocene. Oligo betekent weinig en dat horen we terug in deze ‘yogametal-song’ met weids uitwaaierende gitaarlijnen, elektronische geluiden (als van een onderzeeër) en prachtig gelegde accenten van Seidel. Nee, na het dubbele openingssalvo kiest The Ocean ervoor precies de andere kant op te gaan. Met name door de berenbrul (van Tomas Liljedahl van Breach, als we ons niet vergissen) is Paleocene de meest boze track van het album. Het tempo ligt hier hoger en de nadruk ligt op slopen, totdat een bijna jazzy intermezzo het golvende gevoel van The Ocean terugbrengt. Grotere uitersten dan hier ga je niet vinden op de plaat. Het intermezzo zorgt er wel voor dat wanneer Liljedahl zijn schreeuw weer inzet deze door de herhaling een stuk gemakkelijker te verteren is. Heftig, maar vooralsnog niet de beste track van de plaat.
Miocene | Pliocene is een mooi spel van licht en donker en stapt parmantig voort met rustig aangeslagen lang aangehouden gitaartonen en electronische semi-beats, waarover de zang wordt uitgeschreeuwd. Wanneer de gitaren en drums aanzetten wordt de gedubbelde stem van Rossetti juist clean met dragende melodieën over lang uitwaaiende Pink Floyd-gitaren. Pleistocene is weer een heel sterke track. Ingeleid met een alarm (bent u er gelijk weer even bij) dat overgaat in het ritme van de song horen we vooral een nummer in de lijn van eerder werk. De zang is melodieus en dreigend en het door gitaar en toetsen gespeelde thema pakkend. Stapje voor stapje (‘no pun intended’) neemt de intensiteit tot Staps en de zijnen volledig los gaan in heuse black metal. Dat blijkt, ook voor The Ocean, het genre om alle woede en haat die je in je hebt over de wereld uit te strooien, zelfs als die woede voortkomt uit de staat van de wereld.
Met Phanerozoic II: Mesozoic | Cenozoic sluit The Ocean zijn reis door de eonen af. Aangekomen in de tegenwoordige tijd is het album in meer dan één zin het einde van een tijdperk. En dan kan het maar beter goed zijn toch? Gelukkig is de plaat een van de hoogtepunten in de, zo langzamerhand behoorlijk uitgebreide, discografie van de band. Muziek en concept zijn intelligent, maar gevoelig en avontuurlijk, maar zeker niet ondoorgrondelijk. Op deze wijze komt de (grotere) fanbasis van bands als Tool en Deftones langzamerhand binnen bereik. Het zou een verdiende beloning zijn voor een band die zoveel in zijn muziek stopt. Enige kanttekening die gemaakt zou kunnen worden is dat de sterkste songs vooral aan het begin van het album lijken te staan. Muggenziften natuurlijk. We zijn vooral benieuwd welke paden The Ocean nu weer zal inslaan. Wat dat betreft is er voorzichtig goed nieuws, want Staps benadrukt dat het einde van de eonen noch de problemen rondom COVID-19 het einde van de band zullen brengen.
Score:
90/100
Label:
Metal Blade Records, 2020
Tracklisting:
- Triassic
- Jurassic | Cretaceous
- Paleocene
- Eocene
- Oligocene
- Miocene | Pliocene
- Pleistocene
- Holocene
Line-up:
- Robin Staps – Gitaar
- Paul Seidel – Drums
- Peter Voigtmann – Keyboards
- Mattias Hägerstrand – Basgitaar
- David Ramis Ahfeldt – Gitaar
- Loïc Rossetti – Vocalen
Links: