Als je het mij vraagt, kwam de beste EP die uitgebracht werd in 2021 van de hand van het Britse Sea Mosquito. Dit kleinood, dat bestond uit één imposant nummer met een speelduur van een kleine 23 minuten, was een indrukwekkende tour de force van een band die tot dan toe nog helemaal onbekend was. Althans voor mezelf en voor Zware Metalen. Fire, Magic & Venom was voor ons een eerste kennismaking met een band die zich liet kenmerken door een uniek, modern en zeer krachtig geluid, gepaard met een overtuiging en maturiteit die opmerkelijk is voor een relatief jonge band (de eerste release dateert namelijk pas van 2018).
De stijl van Sea Mosquito is te beschrijven als atmosferische black metal (dit is echter geenszins een technische benadering, verwacht dus geen continu melodisch tremolo in de alombekende Mgła-stijl), met progressieve post-rock en industrial black elementen. Fire, Magic & Venom was de muzische vertolking van een angstaanjagende koortsdroom, een nachtmerrie die zich openbaarde met scherpe dissonanten, maar ook aan de hand van etherische/hypnotische soundscapes. Angst, duisternis en waanzin waren hier de leidmotieven, waardoor zowel stilistisch als thematisch connecties konden gemaakt worden met Blut Aus Nord en Akhlys.
De twee heren van Sea Mosquito zijn meesters in het vertellen van een verhaal met behulp van muziek, waarbij ze er op geniale wijze in slagen om verschillende emoties bij de luisteraar op te roepen. Fire, Magic & Venom was dan ook meer dan zomaar een EP. Het was een totaalconcept dat uitblonk in zijn harmonieuze veelzijdigheid en scherpe contrasten. Loodzwaar, maar tegelijkertijd heel fris en progressief. Chaotisch, maar tegelijkertijd zeer transparant en soepel opgebouwd. Bruut, maar tegelijkertijd complex en diepzinnig.
Waar Fire, Magic & Venom bestond uit één zeer lang nummer, draaien Fas en Nuun, het duo achter Sea Mosquito, op Igitur de rollen helemaal om. Het volledige album duurt precies 45 minuten, en die zijn verdeeld over maar liefst elf nummers.
De schoonheidsprijs heeft Sea Mosquito met zijn Igitur alvast gewonnen. De cover art is kleurrijk, quasi-symmetrisch en duidelijk geïnspireerd op Hindoeïstische kunst. Ik zie er een soort monsterlijke, kosmische versie van de godin Kali in. Hoewel het iets karikaturaals heeft, straalt het toch vooral kracht en mysterie uit. Zeer geslaagd!
Fas en Nuun werken graag conceptueel en om een totaalconcept te verkrijgen gaan ze ook graag een stapje verder dan verwacht. Voor Fire, Magic & Venom werden bijvoorbeeld bijpassende schilderijen vervaardigd om elk element van de albumtitel te illustreren. Daarnaast hadden ze voor deze EP een volledig uitgewerkt verhaal verzonnen rond het centrale thema ervan. Voor Igitur gaan ze zelfs nog een stapje verder: het album komt namelijk met een eigen kortverhaal, geïnspireerd op het werk van H.P. Lovecraft. Dit achtergrondverhaal, voorgesteld als een geheim overheidsdocument, gaat over een fictieve lockdown van Londen en een invasie van buitenaardse wezens, die het einde van de wereld inluidt. Het verhaal is geschreven als een scifi thriller met mystieke en buitenaardse elementen. Liefhebbers van H.P. Lovecraft gaan hier sowieso van smullen, want het is bijzonder goed geschreven én het vertoont heel wat parallellen met die typische stijl van de meester van het kosmische horrorverhaal, al zit het dan in een moderner jasje. De hoofdstukken van het verhaal komen overeen met de tracks van het album en geven zo duiding bij elke compositie, maar er is meer. Verhaal en album lopen namelijk volledig parallel, waardoor de wisselwerking in beide richtingen loopt. Zo kan je de muziek zien als de soundtrack van het filmisch geschreven verhaal, of net omgekeerd. Elk nummer is een hoofdstuk en vice versa. Dit alleen al is gewoonweg geniaal en maakt dit album uniek. Beide delen van Igitur zijn ook gelijkwaardig, in die zin dat de kwaliteit van de muziek en het proza van eenzelfde hoog niveau is. Indrukwekkend!
Dat Igitur start met zijn einde is daarom plots niet meer zo bizar. End is het verhaal van een wedergeboorte: de mens muteert in iets grootser. Je hoort een monoloog en onduidelijk geschreeuw achter een muur van ruis.
Those Vanished Things luidt vervolgens de échte start van het album in, hoewel het gesproken woord wel voor een connectie met de proloog zorgt. Dit tweede nummer is in feite één van de langere op dit album, terwijl het slechts vijf minuten duurt. Dit is ook de effectieve start van het mysterieuze verhaal: de protagonist ontwaakt in een verlaten ziekenhuis… Muzikaal leert deze track ons dat Sea Mosquito niets heeft veranderd aan zijn kenmerkende, duister-chaotisch-experimentele stijl. Een aantal elementen, dat hier voor het eerst wordt gepresenteerd, zal doorheen het volledige album nog vaak terugkomen: de mate van distortie en “ruis” op het gitaargeluid, de korte, progressief klinkende riffs, het diep, bezwerend gesproken woord (Byron Roberts is mogelijks een inspiratiebron hier), een vuige, gemene, kelige schreeuw, maar vooral een kolossaal, vol geluid, dat met name terug te vinden is bij het drumwerk, dat computergestuurd en, als waren het de eighties, bijzonder groovy klinkt. Alles loopt wel heel mooi door elkaar: drums, gitaren en stem lijken hun eigen pad te bewandelen, maar vermengen toch mooi samen. Those Vanished Things is een amalgaam van verschillende stijlen, van verschillende sferen en van verschillende emoties.
Wat direct opvalt is dat de nummers naadloos in elkaar overlopen, zoals de pagina’s van een boek dat ook doen. Het idee van een totaalconcept wordt hierdoor alleen nog maar versterkt. Net als Fire, Magic & Venom moet Igitur duidelijk als één samenhangend geheel beluisterd worden. De indeling in aparte tracks, met aparte titels, is echter niet geheel arbitrair: het volgt namelijk de indeling in hoofdstukken van het verhaal.
Waar Those Vanished Things nog kon bekoren met zijn bevreemdende eighties-esthetiek, kiest Sea Mosquito op The Dagger of Abraham resoluut voor chaos. Die uit zich vooral in de afwezigheid van structuur en samenhang. Hierdoor ontstaat bij de luisteraar een zeker unheimisch gevoel. Desondanks hoor je hier ook opnieuw proggy ritmes en melodische riffs voorbijkomen. Er is een korte eruptie van agressie, woede en razernij, begeleid door vuig uitgebraakte vocalen, waarbij verschillende hardvochtige stemtimbres elkaars furie aanvullen. Die dialoog/wisselwerking tussen stemmen komt daarna nogmaals terug. Eén van de stemmen is grotesk en nevelig, als een vleesgeworden Azathoth. Het verhaal achter The Dagger of Abraham leest als een trip met bizarre fysieke en mentale gewaarwordingen, een droom over een mystieke, gruwelijke, buitenaardse wereld. Lovecraft ten voeten uit…
Ondertussen is Londen uitgestorven en quasi uitgemoord. Op Iron Destined for Rust wordt beschreven hoe het hoofdrolpersonage uit het verhaal de mensheid de rug toekeert. Muzikaal horen we hier typische geschifte Blut Aus Nord-achtige chaos, compleet krankzinnig in zijn dissonanten, zijn onontrafelbare structuur, zijn extreme, schreeuwerige vocalen. Het tweede deel van het nummer is transparanter, met een mooie extra, dromerige laag van de leadgitaar.
Igitur (wat overigens letterlijk “Daarom” betekent) is zeker geen aaneenschakeling van catchy refreintjes of melodische riffs. Het zit veel complexer in elkaar. Het album is dusdanig veelomvattend dat het een half mirakel is dat het niet als een kaartenhuisje ineenzakt. Het is werkelijk een huzarenstukje om al die tegenstrijdige emoties en atmosferen tot een geheel te smeden dat chaotisch is maar toch zijn coherentie enigszins weet te behouden. En dat dan ook nog eens naadloos aansluit bij het bijpassende verhaal. Omdat deze plaat zo onlosmakelijk met het verhaal verbonden is, moeten er wel concessies gemaakt worden, waardoor enige herhaling onvermijdelijk is. Laat dat misschien het enige kritiekpuntje zijn voor een album dat toch overdondert door zoveel finesses en stilistische cohesie. Elk nummer heeft ook wel telkens iets unieks te bieden. Op Clothed with the Sun valt vooral de “hamerslag”-achtige, computergestuurde percussie op, maar ook de Thorns-achtige riffs in het tweede deel, en het meer melodische tremolowerk dat daarop volgt zijn het vermelden waard. Dat je babygeween hoort op het einde is te begrijpen, want onze protagonist heeft in het verhaal net een kersverse moeder en haar kind vermoord. Heavy stuff.
Tijd voor nog eens een rustpuntje. Na het minimalistische gitaarwerk van To Dream of Heaven krijgen we echter ook nog eens de twee langste nummers van deze plaat voor de kiezen. Deze dienen als een soort synthese, want je hoort hier heel wat zaken uit vorige nummers terugkeren: de tribale fluitgeluiden van Filth.Disorder.Iniquity, de akoestische gitaar van To Dream of Heaven, de diepe “hamerslagen” van Clothed with the Sun… Son of Man is een moment van reflectie en van herrijzen, zowel inhoudelijk als muzikaal. Mid-tempo, mysterieus gitaarwerk dat doet denken aan Schammasch, Blut Aus Nord, Bölzer en zelfs Seth wordt gevolgd door verrukkelijk melodisch tremolo, waar Mgła jaloers op zou zijn. Ik heb het gevoel dat het hele album heeft toegewerkt naar deze apotheose, terwijl die vooral grandioos is in de majestueus uitgewerkte melodieën en het monumentale geluid, dan dat er echt gepoogd wordt om iets spectaculairs op te zetten. Je voelt hier een frisse, dynamische energie die op andere nummers van dit album soms wat ontbrak.
Vexilla Regis, dat zijn de Normen van de Koning. Want ja, eindelijk muteert onze protagonist tot de Koning van de vreemde buitenaardse wezens en is de mensheid gedoemd. Geen happy end dus, maar wel een sterk einde van het album. Niet dat er nog veel nieuwigheden te horen zijn, maar de combinatie van jazz-infused black metal met een ultra-zware drum- en bassound is toch wel uniek te noemen.
Sea Mosquito maakt weer indruk. Of moet ik zeggen: “maakt indrukken”. Veel indrukken ineens, en dat is als recensent moeilijk onder woorden te brengen. Ik had de keuze om iets algemeens te gaan schrijven, of me toch te gaan verdiepen in de individuele nummers. Uit respect voor deze band en het geleverde werk ben ik er maar helemaal voor gegaan. Het zijn de meest gecompliceerde 45 minuten (maal twintig of zo) uit mijn carrière bij Zware Metalen geworden en het heeft me ook heel veel tijd gekost om te doorgronden, als ik het zelfs al helemaal doorgrond heb…
Wie houdt van een immersieve, wat verontrustende luisterervaring in een Akhlys-meets-Blut Aus Nord-aanpak, moet Igitur zeker overwegen. Door de complexiteit en het experimentele karakter van zijn muziek heeft Sea Mosquito zich wel in een bepaalde niche gemanoeuvreerd, maar binnen die niche blinkt de band echt wel uit. Iets voor de meerwaardezoeker dus. En voor de jaarlijst, uiteraard.
Score:
91/100
Label:
Onism Productions , 2023
Tracklisting:
- End (Prologue)
- Those Vanished Things
- The Dagger of Abraham
- Swallowed by the Night
- Filth.Disorder.Iniquity.
- Iron Destined for Rust
- Embryon
- Clothed with the Sun
- To Dream of Heaven
- Son of Man
- Vexilla Regis
Line-up:
- Nuun – Stem
- Fas – Instrumenten
Links: