Kaeck – Het Zwarte Dictaat

Geschreven door op 23-01-2022 om 20:36.

Toen collega Clemens in 2015 aan Jan Kruitwagen vroeg hoe de toekomst van Kaeck er precies uit moest zien, was de gitarist nog bijzonder optimistisch: “We zijn al bezig met nieuw materiaal. Het zal een 7” worden die we in de winter uit willen brengen. Er komt ook zeker een volgend album. Als alles net zo gaat als bij Stormkult zal het snel gaan.”

Niet dus. Die 7” is er nooit gekomen en ook op album nummer twee hebben we toch zes jaar mogen wachten. In 2015 verscheen namelijk Stormkult, het felgesmaakte debuut van de band rond snarenbeul Jan Kruitwagen (Sammath) en schreeuwbruut Oovenmeester (Noordelingen). De succesformule? Woeste chaos, gestoeld op stampende drums, brommerige bassen en eenvoudige, obscure riffs, in contrast gebracht met fijnzinnige, spokerige, old-school synths en dat alles overgoten met de krankzinnig gewelddadige stem van de Oovenmeester. In het Nederlands, jawel. Soms moet je niet moeilijk doen om het juiste evenwicht te vinden. Er is ook een naam voor (aldus Kaeck): “Dark war black metal”. Zoiets ja.

In zes jaar kan er wel eens wat veranderen. Bij Kaeck valt dat qua line-up alvast nog behoorlijk mee. De heer Kruitwagen nam de keyboards over van Swerc en slaagde er tevens in om zijn Sammath-collega Ruud Nillesen te laten overkomen om op het nieuwe album basgitaar én drums voor zijn rekening te nemen. Verder bleef alles bij het oude en om die continuïteit te bevestigen werd ook Het Zwarte Dictaat uitgebracht via Folter Records.

Het Zwarte Dictaat werd eind vorig jaar geschreven door Jan Kruitwagen, geïnspireerd op de donkerpoëtische teksten van Oovenmeester. Nu moet ik toegeven dat ik persoonlijk meestal snel afhaak bij Nederlandstalige lyrics. Het komt (geografisch en inhoudelijk) allemaal wat te dichtbij waarschijnlijk, waardoor het mijn zucht naar escapisme, die ik persoonlijk associeer met black metal, niet meer kan bevredigen. Het mist exotiek, maar het is ook moeilijker om ernstig te nemen (zing diezelfde teksten in het Noors en ik ben helemaal mee). Dat probleem had ik bijvoorbeeld bij het debuut van Doodswens. Je zou anderzijds misschien kunnen verwachten dat de eigen moedertaal iets vertrouwds, iets bekends, een behaaglijk gevoel van veiligheid zou oproepen. Als Belg is dit voor mij bij Kaeck echter niet het geval. En toch: Oovenmeester is misschien wel de eerste die mij met Nederlandstalige lyrics weet te overtuigen. Want dat is wat hij doet: overtuigen, met een krachtige geloofwaardigheid die je als luisteraar volledig meetrekt in het verhaal dat elk nummer eigenlijk is. De teksten zijn meer dan de moeite waard en lezen als zuivere poëzie. Ze zijn meer dan alleen maar een meerwaarde: de teksten zijn bij Kaeck de essentie, de ziel van de muziek. Daarrond hebben Kruitwagen en co dan een geluidsomhulsel geconstrueerd, en ook dat is van een degelijk niveau.

We zijn nog geen twee seconden ver wanneer we al kunnen concluderen dat die zes jaar de furie van Kaeck niet hebben kleingekregen. Meer nog, de gitaren zijn nog enkele frequenties de laagte ingegaan, waardoor ze beter aanleunen bij de krakende, grauwende schreeuwen van Oovenmeester. Als een gevolg hiervan klinkt Kaeck anno 2021 nóg donkerder en zwaarder. Het drumwerk lijkt nog steeds even meedogenloos (lees: afmattend) als in 2015, de bassen hebben een prominente rol in deze muziek en brommen alsof ze recht uit de onderwereld komen, en ook de riffs blinken niet ineens uit in vrolijkheid. De keyboards leggen een soort dun doodskleed over dit alles en net als op Stormkult is hun bijdrage essentieel om een totaalharmonie te bereiken.

Eén van de nummers die voor de releasedatum op het publiek zijn afgevuurd (bijna letterlijk), is De Kwekeling, een nummer over de studie in de Zwarte Kunsten. Het zijn de tragere en mid-tempo stukken die de meeste sfeer met zich meebrengen, vooral wanneer ze overgoten worden met loodzware nachtmerrie-synths. Tekststructureel zijn hier voldoende herhaalde stukken om mee te schreeuwen en Oovenmeester laat met mondjesmaat zijn hogere, krankzinnige schreeuw horen (die op Stormkult nog iets vaker gehanteerd werd).

Natuurlijk staat deze rauwe, no-nonsense stijl wel het inbouwen van creativiteit en afwisseling wat in de weg. Kaeck betaalt deze prijs met graagte en kiest er resoluut voor om uit te blinken in waar ze goed in zijn: dreigende muziek maken met infernale en occulte ondertonen. Titelnummer Het Zwarte Dictaat is een mooie blauwdruk van hun stijl. De start is voortvarend met veel nadruk op de zeer ritmische toms, Archgoat-stijl bassen en een stukje groepgesproken woord. Hierna gaat het tempo omlaag en ontwikkelt het nummer zich tot een broeierige, duistere vertelling in een vrij vaste cadans. Jammer genoeg duurt het nummer een paar minuten te lang, want na een minuut of drie, vier lijkt alles wel verteld.

Ook het volgende nummer is in hetzelfde bedje ziek. De Kabal kabbelt net iets te gestaag (eentonig) voort, wat vooral geaccentueerd wordt door het zeer repetitieve drumwerk. De voortdurende tremolo op de achtergrond zorgt er dan weer wel voor dat het nummer niet volledig wegzakt in het grijze moeras der vergetelheid, maar echt wild word ik er niet van. Het opzet van Kaeck is hier toch anders dan op Stormkult: waar het debuut vooral boog op knetterend harde razernij, levert Kaeck met het nieuwe album veeleer zwaarmoedige, broeierige beklemming. Gelukkig zorgt Sektarische Magie dan weer voor de broodnodige intensiteitsinjectie. Dit nogal zwaar op de maag liggende nummer heeft heel wat meer te bieden dan zijn voorgangers, van de verpletterende Archgoat-start tot het sfeervolle, repetitieve einde. Er zijn hier vooral voldoende tempo/ritmewissels, waardoor het ook voortdurend spannend blijft. Snelle rommelbeukpassages lopen over in tragere, dreigende, synthsfeervolle stukken, waarin we vooral naar het einde toe getrakteerd worden op de chaotische, gestoorde uitroepen van Oovenmeester. Kaeck zoals Kaeck moet klinken dus, maar toch anders dan op Stormkult.

Het is nu al duidelijk dat Het Zwarte Dictaat niet de kvlthit zal worden die Stormkult wel was. Het album klinkt veel minder fris en to-the-point, en sleept zich bij momenten voort in een atmosferische dodendans van uitzichtloze zwartgalligheid. Het feit dat Kaeck hier blijft vasthangen aan een onwrikbaar basispatroon lijkt stilaan een nadeel te worden.

Het tweede nummer dat de release van het album voorafging was Het Vurig Gemaal, dat vooral op tekstueel vlak uitblinkt. Een molen die zich voedt met zondig vlees en de ziel en botten verpulvert onder zijn zwar(t)e stenen: een heel geslaagde thematische insteek! Jammer genoeg wordt hier opnieuw teruggegrepen naar dezelfde elementen die we op de voorgaande nummers ondertussen al veelvuldig hebben gehoord. Laat ik echter niet te negatief zijn: Kaeck slaagt er op Het Zwarte Dictaat wonderwel in om de occulte diepten van de ziel in muziek te verpakken, met een evenwichtige mix van agressie, melancholie en spokende kerkhofsfeer. Dat de nadruk hier meer op de melancholie ligt en minder op de agressie, is een keuze die we als luisteraar moeten respecteren, maar persoonlijk valt het me wat tegen. Omdat ik blijf vergelijken met het debuut, uiteraard. Als je Het Zwarte Dictaat los gaat zien van Stormkult blijf je achter met een stevige pot rauwe, mistroostige, massieve black. Als een flesje gevuld met kwik: zwaar en giftig, maar met een zilveren randje. En dat randje komt van de perfect geplaatste synths, die de kommer en kwel wat draaglijker maken. En Oovenmeester? Ja, die blijft overtuigen.

Het Zwarte Dictaat is een loodzwaar album dat ideaal is voor liefhebbers van de rauwere, brutere strekking binnen de black metal. De intenties zijn prima en de stijl van Kaeck blijft herkenbaar, maar de shift naar meer zwaarmoedigheid is niet altijd even makkelijk te verteren. Verwacht gewoon geen tweede Stormkult en dan krijg je een meer dan degelijke release te horen.

Score:

72/100

Label:

Folter Records, 2021

Tracklisting:

  1. Tegen een Scharlaken Horizon
  2. De Kwekeling
  3. Het Zwarte Dictaat
  4. De Kabal
  5. Sektarische Magie
  6. Het Vurig Gemaal
  7. Over Zwarte Vlakten

Line-up:

  • Oovenmeester – Stem
  • Jan Kruitwagen – Gitaar, keyboards
  • Ruud Nillesen – Drums, basgitaar

Links: