Cradle of Filth – Existence is Futile

Dat klotecorona zorgde ervoor dat er maar liefst vier jaar tussen de albumreleases van Cradle of Filth zaten: ongekend voor de immer platen uitbrengende formatie rondom de kleine brulboei Dani Filth. Tussen Cryptoriana – The Seductiveness of Decay en de nieuwe zat enkel een live release van het legendarische Dynamo Open Air uit 1997. Maar alles is vergeven en vergeten met album nummer dertien: Existence is Futile. Het bestaan is zinloos. Dat wisten we al.

Kon de band bij de release van het vorige werk nog een feestje vieren omdat het voor het eerst in de geschiedenis was gelukt nogmaals een album met dezelfde line-up op te nemen, voor Existence is Futile is er toch weer een wijziging doorgevoerd. Lindsay Schoolcraft is vervangen. Zij stond te boek als keyboardspeler en zangeres, maar het was een publiek geheim dat op de albums drummer Martin ‘Marthus’ Skaroupka aan de toetsen zat en Schoolcraft het instrument alleen live bespeelde. Verder vervulde ze de binnen Cradle of Filth belangrijke functie van achtergrondzangers. Schoolcraft kon de druk van functioneren binnen een redelijk prominente band niet meer aan en dat is pech voor haar, maar goed voor de luisteraar. De nog jonge Anabelle werd binnengehaald, zoals bandleider Dani Filth haar eerder ook al strikte voor zijn andere liefde: Devilment. De toetsenpartijen van de nieuweling liggen – uiteraard – in het verlengde van het werk van Marthus (die zelf ook nog bijdrages op het keyboard leverde), maar haar stem is een verbetering en doet bij vlagen denken aan de ultieme Cradle of Filth-vocaliste, Sarah Jezebel Deva.

Muzikaal ligt Existence is Futile in het verlengde van de vorige twee albums van de band en dat is niet zo gek gezien de bezetting. In de praktijk betekent dat sinds Hammer of the Witches uit 2015 een smaakvolle verzameling van thrash, gothic en melodieuze blackmetal die samen wordt gevoegd tot extreme gothic metal. Voor deze plaat mag daar ook nog wel meer traditionele heavy metal worden bijgevoegd en in het geval van Cradle of Filth is dat dan voornamelijk door Iron Maiden geïnspireerd. Zoals in Existential Terror (na intro The Fate of the World on Our Shoulders het eerste echte nummer), dat wat melodielijn en gitaarwerk best had gepast op de jaren ’80-albums van die legendarische band.

Necromantic Fantasies start als een typisch Cradle of Filth-nummer: bombastisch gitaar- en toetsenwerk, daarna de vocalen van de zangeres van dienst, waarna Dani Filth al grommend en krijsend invalt. Het concept blijft zó lekker. Het hele nummer lang. Dit gaat absoluut terugkomen als de band hopelijk snel de Europese podia weer gaat opzoeken. Lekker gitaarwerk ook.

Crawling King Chaos is een nummer dat niet alleen lekker bekt, maar ook als een sloophamer tekeer gaat. Het doet qua opbouw (snel beginnen, rustmomentje, weer keihard terugslaan, volop achtergrondzang ter ondersteuning aan de hoofdvocalen) denken aan de betere Cradle of Filth-nummers uit het verleden dus het is geen seconde origineel maar wel typisch Cradle of Filth. Oh, en de Predator-achtige wijze waarop Filth de titel van het nummer deelt, schiet direct onder de huid.

Na een rustpauze met het instrumentaaltje Here Comes a Candle… (Infernal Lullaby), deelt Black Smoke Curling from the Lips of War rake klappen uit. Anabelle zorgt voor de serene achtergrondzang zodat haar zanger als een mitrailleur zijn donkere ode over ‘the Great Harlot Babylon’ eruit kan spugen.

Het is niet zo moeilijk te voorspellen hoe een Cradle of Filth-album is opgebouwd. Er is altijd een gelijkmatige verdeling tussen instrumentale intermezzo’s, snelle nummers met een krijsende Dani Filth en wat langzamere, meer dragende nummers waarin de zanger zijn donkere grunt naar voren haalt om meer in verhaalvorm te zingen. In die zin is Discourse Between a Man and His Soul dus niet verrassend. Ook niet verrassend: de achtergrondzangeres van dienst die altijd wel een nummer inluidt. Dit album heet het nummer The Dying of the Embers en mocht u inmiddels de indruk krijgen dat voorspelbaarheid gelijkstaat aan middelmatigheid: dat is geenszins het geval. Sterker: dit nummer is 6:08 minuten glorieusheid. Dat is geen bestaand woord, maar wel een juiste omschrijving voor een band die hier alles uit de kast haalt.

Ashen Mortality is het derde en laatste instrumentale nummer, How Many Tears to Nurture a Rose? drijft vervolgens vooral op heerlijk gitaarspel. Wel enigszins verstopt uiteraard, want Cradle of Filth is geen gitaarband, maar er lopen niet voor niets twee snarenplukkers rond. Suffer our Dominion wordt geopend door oude bandbekende Doug Bradley (voor eeuwig de sadistische Pinhead uit de Hellraiser-filmserie) en nu wordt er wel alle ruimte gegeven aan het gitaarduo Rich Shaw/Ashok. Het levert een nieuw hoogtepunt aan extreme en tegelijk melodieuze donkere metal op. Us, Dark, Invincible is een machtige afsluiter: bij vlagen razendsnel, dan weer gas terugnemend, voortstuwend en weer loeihard met Annabelle die een belangrijke muzikale en vocale glansrol levert, zeker om deze plaat uiteindelijk langzaam te laten wegsterven. Liefhebbers halen overigens de lp of een speciale editie van de cd, want daar staan twee bonusnummers op, waarvan op de eerste ook Doug Bradley weer te horen is.

Grote vraag is nu waar dit album een plekje krijgt in de Cradle of Filth-discografie. Wel, de albums uit de jaren ’90 en vroege jaren ’00 (met name het kwartet Dusk and Her Embrace (Litanies of Damnation, Death and the Darkly Erotic) uit 1996, Cruelty and the Beast uit 1998, Midian uit 2000 en Damnation and a Day (From Genesis to Nemesis) uit 2003) blijven een categorie apart. Zo vanaf de tweede helft van de jaren ’00, juist toen de band zich op het commerciële hoogtepunt bevond, begon het schip water te maken en dat leverde enkele mindere album op (met name Thornography uit 2006, en The Manticore and Other Horrors uit 2012). De weg omhoog werd weer gevonden met het tijdperk dat vanaf Hammer of the Witches (2015) aanbrak en inmiddels met twee vervolgalbums aanhoudt. Dit Existence is Futile is de beste uit dit tijdperk en misschien wel de beste plaat van Cradle of Filth vanaf 2003.

Na dertig jaar Cradle of Filth, trakteert Dani Filth en zijn uitzendbureau aan muzikanten de wereld op een voortreffelijk klinkend album dat hevig doet verlangen naar meer. Voor de mensen die deze band langzamerhand uit het oog zijn verloren: als je één ‘nieuw’ album van de band nog eens een kans wil geven: neem dan Existence is Futile. Want het leven mag dan wel zinloos zijn, dit album is dat zeker niet.

Score:

95/100

Label:

Nuclear Blast, 2021

Tracklisting:

  1. The Fate of the World on Our Shoulders
  2. Existential Terror
  3. Necromantic Fantasies
  4. Crawling King Chaos
  5. Here Comes a Candle… (Infernal Lullaby)
  6. Black Smoke Curling from the Lips of War
  7. Discourse Between a Man and His Soul
  8. The Dying of the Embers
  9. Ashen Mortality
  10. How Many Tears to Nurture a Rose?
  11. Suffer Our Dominion
  12. Us, Dark, Invincible

Line-up:

  • Dani Filth – Vocalen
  • Richard Shaw – Gitaar
  • Marek ‘Ashok’ Smerda – Gitaar
  • Daniel Firth – Bas
  • Anabelle – Vocalen, keyboard, lier, orkestratie
  • Martin ‘Marthus’ Skaroupka – Drums, keyboard, orkestratie

Links: