Het is eindelijk zover: de langverwachte terugkeer van …And Oceans, de Finse experimentele blackmetalformatie met die ongewone naam. Ik schrijf experimenteel, want eigenlijk weet ik nog steeds niet goed hoe ik deze band het best kan omschrijven. …And Oceans werd opgericht in 1995, het jaar dat Dissection Storm of the Light’s Bane uitbracht, Ulvers geweldige debuut Bergtatt het levenslicht zag en ook Dimmu Borgir debuteerde met naar mijn zin het nog wat aarzelende For All Tid. Het is met de muziek van deze laatste band dat de eerste twee albums van …And Oceans het best te vergelijken zijn. …And Oceans’ eersteling, The Dynamic Gallery of Thoughts, werd uitgebracht in 1998, één jaar na Dimmu Borgirs Enthrone Darkness Triumphant, en beide albums liggen wat in dezelfde lijn: symfonische, melodische black metal met heel veel sfeer en overvloedig synthwerk. Toch merk je dan al bij …And Oceans dat dit geen band is die binnen de lijntjes wil blijven kleuren: songtitels in vier verschillende talen, opvallend veel afwisseling in tempo (mét blastbeats, jawel), af en toe een spacy synthmomentje en regelmatig een rustig piano-intermezzo.
Op opvolger The Symmetry of I, the Circle of O voelde je …And Oceans al enigszins afwijken van het platgetreden pad. Vooral de vocalen op bizarre nummers als Baby Blue Doll en Äcid Seks And Marble Teeth klonken ineens veel hoger, schriller en extremer. De grote verrassing kwam echter in 2001 wanneer …And Oceans de boeg omgooide door op A.M.G.O.D. post-moderne black metal geïnfuseerd met elektronica te serveren. Een muziekstijl die in niets nog te vergelijken was met The Dynamic Gallery of Thoughts. De band ging een jaar later nog een stapje verder met het elektronisch/industrial blackmetalalbum Cypher, dat je het best kan omschrijven als een bijzonder catchy fusie tussen Animatronic van The Kovenant en Eternal van Samael.
…And Oceans slaagde er dus in om binnen vier jaar tijd compleet van stijl te veranderen. De twee symfonische blackmetalwerken werden uitgebracht bij Season of Mist, waarna de band overstapte naar Century Media Records voor twee niet-alledaagse werkstukken vol elektronica en bizarre twists. Na Cypher leek de metamorfose echter compleet en dus besloot de band ermee op te houden.
Maar het zwarte bloed kruipt waar het niet gaan kan en dus reformeerde …And Oceans in 2019. Er werd een korte EP uitgebracht (…And Oceans) met twee nummers van het debuutalbum, en dit jaar ligt er dus al een heus nieuw studioalbum klaar: Cosmic World Mother. Dat de heren van …And Oceans er geen gras laten over groeien hadden ze natuurlijk in het verleden al bewezen. Mathias Lillmåns (o.a. Finntroll) werd binnengehaald om de vocalen voor zijn rekening te nemen (tja, als het eerste nummer op je debuutalbum Trollfan heet, dan is dit niet zo onlogisch waarschijnlijk…) en ook op drums en keyboards werd versterking binnengehaald, maar het creatieve hart van de band (Teemu Saari, Timo Kontio en Petri Seikkula) bleef onveranderd. Blijft de prangende vraag: welke versie van …And Oceans is nu eigenlijk herrezen?
Laat ik u maar al onmiddellijk uit uw onzekerheid verlossen: Cosmic World Mother is de glorieuze terugkeer van het oude, symfonische …And Oceans dat we kennen van de eerste twee platen. Het was ergens ook wel te verwachten, want met dit album keert de band terug bij eerste liefde Season of Mist en dit is de stijl die ze altijd met dit label lijken te verbinden. Geen elektro-experimenten meer, maar heerlijke epische black metal in al zijn facetten. En dat laatste mag je echt wel letterlijk nemen, want de elf nummers van Cosmic World Mother lijken wel al het goede van drie decennia black metal samen te bundelen in één zeer krachtig geheel.
Cosmic World Mother gaat in essentie over de eerste wet van de thermodynamica, waarin de aarde, die leven geeft en leven neemt, centraal staat in dit relaas over energiestromen, lichaam en ziel. Vooraleer ik de nummers kort aan u voorstel, wil ik toch even zeer duidelijk zijn: als je ook maar in de minste mate iets met black metal hebt, dan is dit simpelweg een verplichte aanschaf. Houd je van rauwe, snelle, gemene black metal, stijl Watain? Aanschaffen die handel! Houd je van atmosferische black metal, stijl Mgła? Bestel maar al! Houd je van symfonische black metal doorspekt met larger-than-life synths, stijl Dimmu Borgir? Verplichte aankoop! Houd je van symfonische black metal uit de oude doos, stijl Emperor? Essentiële aanvulling van je collectie! Houd je van lekker pikzwarte black metal recht uit de hel, stijl Gorgoroth? Niet twijfelen! Ja, beste mensen: al deze stijlen vind je dus terug op Cosmic World Mother en de nummers zijn elk op hun eigen manier pareltjes: heerlijk om naar te luisteren en stuk voor stuk relevante aanvullingen op het oeuvre. Dit betekent uiteraard ook dat er bijzonder veel afwisseling te vinden is op dit album, waardoor je eigenlijk bij elk nummer verrast wordt. Zie het als elf Matroesjkapopjes die je één voor één mag ontdekken, waarbij vooral opvalt dat de kleinere popjes absoluut niet in schoonheid moeten onderdoen voor hun grotere versies. Met ander woorden: deze plaat blijft boeiend tot het einde.
Dat …And Oceans geen achttien jaar heeft gewacht om dan met wat slap spul voor de dag te komen, willen ze vooral vanaf de eerste seconde duidelijk maken. The Dissolution of Mind and Matter knalt vol overgave de ether in als een sonische schokgolf vol onstuimige energie. Alsof …And Oceans de frustratie van al die werkloze jaren in één opwelling van zich af wil werpen. Eigenlijk start Cosmic World Mother muziektechnisch vrij eenvoudig met een aantal goedgekozen riffs die zich continu herhalen, en veel gejaagd tumult dat een sfeer van continue onrust opwekt. Het nummer wordt pas écht interessant naar het einde toe, wanneer de orkaan even gaat liggen en plaats maakt voor een trage, zware en lekker duistere passage met monumentale synths en vocalen recht uit het graf. De grootsheid die de band hier etaleert zal je doorheen het album nog vaak horen terugkomen.
Zoals gezegd: veel afwisseling. Vigilance and Atrophy kan je het best categoriseren onder de noemer “atmosferische black metal” in de stijl van Mgła en Drudkh, met heel veel punch, emotie en prachtige melodieën. Het is wel duidelijk dat welke stijl …And Oceans ook hanteert op dit album: ze leggen de lat telkens hoog. Elk nummer is relevant en heeft een meerwaarde. Op Cosmic World Mother is er echt geen plaats voor opvullertjes.
Energiebommetje Five of Swords brengt ons terug naar de sfeer van Emperors Anthems to the Welkin at Dusk, al hoor ik hier ook elementen van Gorgoroth en een aantal meer melodische blackmetalbands. Ook wordt er binnen dit nummer naar hartenlust afgewisseld in sfeer en tempo, wat het bijzonder behapbaar maakt.
Na Five of Swords is het dan tijd voor drie hoogtepunten na elkaar. Eerst is er het stoere en opzwepende As the After Becomes the Before, dat je hartslag opnieuw de hoogte in jaagt. Daarna krijgen we het titelnummer Cosmic World Mother dat de emotierijke, atmosferische black van Vigilance and Atrophy combineert met de melodiciteit van Five of Swords. Oké, hier word ik als blackmetalfan dus echt oprecht gelukkig van! Wat een song! En warempel: even wordt er geknipoogd naar Cypher door de melodie te ondersteunen met spacy, clavecimbelachtige toetsen in hoog ritme. Waar Helminthiasis (“wormeninfectie”) nog start als een soort herneming van The Dissolution of Mind and Matter komen halfweg die heerlijke synths terug in een uitbarsting van ongeziene majestueuze grandeur. Als een Dimmu Borgir op speed die plots zijn boosaardigheid van weleer heeft teruggevonden. Zalig!
Na het muzikale kat-en-muisspelletje van Oscillator Epitaph (what’s in a name?), waarop blastbeatpassages worden afgewisseld met prachtige emotionele melodieën die je in hogere sferen brengen, krijgen we met In Abhorrence Upon Meadows een heel sfeervol Fear and Wonder (Dimmu Borgir)-achtig piano-intermezzo. En net zoals aan het begin van Puritanical Euphoric Misanthropia is dit de aanloop naar een lekker gemene snelheidsduivel. De Blessings Upon the Throne of Tyranny van dienst heet hier Apokatastasis en zou echt niet misstaan hebben op een Dimmu Borgir-album als Enthrone Darkness Triumphant, Spiritual Black Dimensions of het hiervoor genoemde Puritanical Euphoric Misanthropia.
En zo kan je dus echt wel heel vaak bepaalde heel herkenbare invloeden benoemen. One of Light, One of Soil had bijvoorbeeld dan weer perfect gepast op Ad Majorem Sathanas Gloriam (Gorgoroth), maar met een nog iets meer symfonische inslag en af en toe een merkwaardige spacy synthinfusie. Afsluiter The Flickering Lights brengt ons voor een allerlaatste keer terug naar de hoogdagen van de tweede golf. het is een melodisch mid-temponummer dat ergens wel weer bij Anthems to the Welkin at Dusk lijkt aan te leunen.
De invalshoek die …And Oceans hier op Cosmic World Mother hanteert om de eerste wet van de thermodynamica in hun muziek te belichamen verschilt toch enigszins van wat die andere symfonische grootheid Dark Fortress enkele weken geleden met hetzelfde thema heeft aangevangen. Minder progressief en vernieuwend, dat is zeker, maar als je zo’n heerlijke nummers schrijft, is een uitstapje terug in de tijd meer dan welkom. Wat ik vooral geweldig vind aan dit album is dat de symfonische grandeur en prachtige melodieën me volledig weten in te palmen en mee te slepen. Het is lang geleden dat een album dat met mij heeft gedaan. Dit is een album waar ik nog vaak zal van genieten, dat weet ik nu al zeker! Dark Fortress kreeg van mij een heel hoge score, en gezien de verhoudingen kan ik daar voor …And Oceans echt niet onder gaan. En weet je wat? Omdat het me zo heeft weten raken krijgt het gewoon nog een puntje extra van mij.
Jaarlijstmateriaal, hoor ik u vragen? Het zal wel zijn!
Score:
92/100
Label:
Season of Mist, 2020
Tracklisting:
- The Dissolution Of Mind And Matter
- Vigilance And Atrophy
- Five Of Swords
- As The After Becomes The Before
- Cosmic World Mother
- Helminthiasis
- Oscillator Epitaph
- In Abhorrence Upon Meadows
- Apokatastasis
- One Of Light, One Of Soil
- The Flickering Lights
Line-up:
- Mathias Lillmåns – Stem
- Timo Kontio – Gitaar
- Teemu Saari – Gitaar
- Petri Seikkula – Basgitaar
- Antti Simonen – Keyboards
- Kauko Kuusisalo – Drums
Links: