3xperimental is het conceptuele soloproject van Jean-Baptiste Vincent, een Franse muzikale duizendpoot die zich heeft gevestigd in één van de meest creatief stimulerende steden van Europa: Berlijn. Het is hier dat hij zijn eigenzinnige cocktail van atmosferische black metal, elektronica en symfonische orkestratie componeert en inspeelt. Eigenzinnig is het alleszins, want 3xperimental kleurt niet tussen de lijntjes. Het symfonische aspect is hier namelijk het meest prominente en de blackmetalcomponent komt maar met vlagen aan de oppervlakte.
Om eerlijk te zijn: ik was niet erg onder de indruk van het debuutalbum Virtual World uit 2019, wegens te eentonig en omwille van een fundamenteel gebrek aan tempo en samenhang. Dat was wel even anders bij Symphony of Elements, dat in 2020 uitkwam: een groots opgezette synthfonie in zeven bedrijven. Symphony of Elements klonk in mijn oren als een eruptie van creativiteit, een “touch of genius” waarin Jean-Baptiste Vincent al zijn artistieke ideeën kwijtkon. Het experimentele en avontuurlijke van deze band lag hier vooral in de complexe structuur van de nummers, die op het eerste gehoor bestaan uit een aaneenschakeling van losse ideeën en fragmentarisch, modulair lijken opgebouwd te zijn. Geen eenvoudige of herkenbare opbouw hier dus, maar een wispelturig geheel van dromerige, atmosferische momenten (met, naast de synths, ook een hoofdrol voor de piano) en harde, snelle en meer gitaarvirtuoze stukken. Die onvoorspelbaarheid vond ik één van de belangrijkste pluspunten van het album, maar ik had desalniettemin behoorlijk wat luistersessies nodig om het genie van Symphony of Elements in zijn geheel te doorgronden. Dat album rijpt echter als een goede wijn: het wordt met elke beluistering een stukje beter.
Ik vond Symphony of Elements zelfs dusdanig interessant dat ik heel nieuwsgierig was naar zijn opvolger. Van een derde album verwacht je namelijk een stap vooruit: een volgende fase in de ontwikkeling van Vincents muzikale droomwereld. Welke nieuwigheden zou hij deze keer in zijn muziek verwerken? Of zou hij voortbouwen op de fundering die met Symphony of Elements toch wel gelegd was? De man werkte voor de vorige twee albums telkens vanuit een duidelijk gedefinieerd concept en dat is nu niet anders. Virtual World vertelde over de toekomst, de digitale wereld en escapisme, Symphony of Elements beschreef de vier elementen. De titel van het nieuwe album geeft uiteraard al weg wat het centrale thema deze keer is. Cosmic Tales is dus een ontdekkingsreis doorheen de kosmos, een Space Odyssey op muziek gezet. Er zit echter ook een verhaal achter: het album vertelt over de zoektocht van een verdoemde soort naar een nieuwe thuis, aangewakkerd door een mysterieus signaal uit de ruimte. Een epos tussen hoop en vrees.
Het signaal waarvan sprake wordt al in het eerste nummer (The Signal) aangebracht. Ik had een soort leidmotief verwacht, een herkenbare melodie die doorheen het album zou terugkomen, maar daar is geen sprake van. The Signal is een aarzelende keyboard/synthinteractie die de luisteraar nog geen richting geeft omtrent het verdere verloop van de muziek in de volgende veertig minuten. Geen al te overtuigende start dus en in eerste instantie lijkt ook Transmission wat weifelend te starten. De melodieuze gitaarleads nemen het nummer wel onmiddellijk op sleeptouw, maar het is in het begin toch even zoeken naar een vloeiende samenhang. De hese grauw staat wat te stil in de mix en slaagt er daarom ook niet direct in om overtuiging toe te voegen aan het geheel. De drums klinken daarnaast heel erg klinisch, waardoor eigenlijk alle ogen en oren op de gitaren gericht blijven. Het wordt plots dan toch interessant rond 1:50, wanneer de basgitaar een traag robotisch staccato laat horen dat gaandeweg het tweede deel van het nummer rond zich laat evolueren. In het derde en laatste deel probeert de heer Vincent wat agressie toe te voegen, maar dat lukt maar gedeeltelijk. Daarvoor is de muziek hier wat te gereserveerd, te clean.
Zoals ik in mijn inleiding al eens aanhaalde, moet je 3xperimental vooral zien als een uitlaatklep van iemand die overloopt van de creatieve ideeën. Onder welk genre ik dit album nu zou moeten catalogeren, wordt me naarmate ik dieper in het album doordring echter steeds onduidelijker. Het lijkt nog het meest raakpunten te vertonen met industrial black en death metal, al lijken sommige beats en synthcapriolen eerder buiten het metaluniversum thuis te horen.
Jean-Baptiste Vincent blijft wel trouw aan het stijlplan dat hij voor zijn 3xperimental heeft uitgetekend, want ook op Cosmic Tales zijn de meeste nummers fragmentarisch/modulair opgebouwd: een aaneenschakeling van schijnbaar onafhankelijke ideeën. Maar nét door de vele stijl-, tempo- en ritmewissels word je als luisteraar regelmatig verrast of overdonderd. Er is natuurlijk ook een behoorlijke keerzijde aan de medaille: de nummers verliezen zo wel veel van hun identiteit en al dat geschakel haalt uiteraard ook het tempo eruit. Jammer genoeg moet ik halverwege het album al concluderen dat ik heel wat van de aparte elementen interessant vind, maar dat de individuele nummers verzinken in anonimiteit. Zo kan ik, met uitzondering van Onward, lange tijd maar moeilijk een nummer vinden dat er wat bovenuit steekt of waar iets zinnigs over te vertellen valt. Ja, het drumwerk zorgt regelmatig voor opwinding en wanneer de zware roffels losbarsten, vaak in combinatie met contrasterend synthwerk, voel je de adrenaline elke keer weer stromen. Maar al te vaak worden deze momenten te snel afgekapt met solo piano, weinigzeggende strijkers of te traag opgebouwde gitaarleads. Daarnaast bevat de muziek gewoon te veel richtingloze, weinigzeggende stukken.
Na net iets teveel anonieme tracks is er dan toch gelukkig weer een nummer dat een aparte vermelding verdient, namelijk Generation Ship, dat veel meer ballen aan zijn lijf heeft dan de meeste andere tracks op dit album. Het sluit ook wat nauwer aan bij symfonische black metal en industrial metal in het algemeen. Hier voel ik plots wel die duisternis die de andere nummers ontberen, terwijl de electrobeats het geheel alleen maar opwindender maken. De verschillende componenten van dit nummer vloeien ook organischer in elkaar over en passen beter samen, waardoor voor één keer de combinatie van de delen het nummer beter maakt. Al eindigt het dan misschien wat zweverig, dit nummer is zeker één van de hoogtepunten op Cosmic Tales.
We Are Alone is een cool-down momentje, gebaseerd op keyboardfundamenten en electrobeats. Een onopvallende afsluiter van een album dat vooral te weinig identiteit bracht. Cosmic Tales bracht ons opnieuw heel wat creatieve bevliegingen, maar jammer genoeg te weinig beklijvende nummers. Stilistisch is er weinig evolutie in vergelijking met Symphony of Elements, technisch is er weinig op aan te merken (al zou een iets warmer geluid wel aangenamer zijn), maar in de opbouw van de songs worden mijn inziens niet altijd de meest voor de hand liggende keuzes gemaakt. Dit maakt het beluisteren van Cosmic Tales een stuk lastiger. Gelukkig bevat het album ook enkele nummers die de hoop op beterschap voor album vier levend houden…
Score:
71/100
Label:
Eigen Beheer, 2023
Tracklisting:
- The Signal
- Transmission
- Onward
- Dreams
- Cosmic Tales
- Dark Forest
- Generation Ship
- Extinction
- We Are Alone
Line-up:
- Jean-Baptiste Vincent – Alles
Links: