En daar is hij dan eindelijk! Album nummer vijf van de Noorse blackmetalveteranen van Troll. Dertien jaar na Neo-Satanic Supremacy laten Nagash en de zijnen eindelijk nog eens een volledig album op de wereld los. In mijn recensie van de EP Tilbake til Trollberg uit 2020 noemde ik die release, die slechts één nieuw nummer bevatte (The Beast), een zoethoudertje voor de fans, in afwachting van dat nieuwe album. En nu is het er, via het Noorse Polypus Records. Eindelijk.
Voor mij persoonlijk zal Troll altijd geassocieerd blijven met het debuut Drep De Kristne, dat één van mijn favoriete blackmetalalbums aller tijden blijft. Het is de combinatie van die heerlijk ouderwetse (dungeon) synths en die betoverende, absurd catchy keyboards (neem er gerust Trollberg nog eens bij), die samen met het ongecompliceerde, midtempo riffwerk tot een fascinerend en perfect in het gehoor liggend album leiden. En dan die bijtende, gorgelende stem van Nagash daarbovenop (kan je nog meer als een trol klinken dan dit? Ik dacht het niet!): simpelweg geniaal.
Na Drep De Kristne volgde een hiaat van vier jaar, waarna The Last Predators en Universal werden uitgebracht. Twee albums in een andere stijl dan het debuut: Troll in een nieuw, moderner, vurig, gespierder jasje zeg maar. Invloeden van Nagash zijn andere band, het meer industrialgetinte The Kovenant, sijpelden hier ook duidelijk binnen.
In 2010, negen jaar na Universal, presenteerde Troll ons Neo-Satanic Supremacy, wat een terugkeer naar de meer traditionele, synth-gestuurde black metal van Drep De Kristne inluidde, maar dan met een iets meer symfonische inslag. Vier albums, uitgebracht in drie fases, met twee behoorlijk lange vacua daartussen: dat is het nogal grillige pad dat Troll doorheen zijn loopbaan bewandelde. Met de komst van Trolldom, een album over hekserij, magie en eeuwenoude folklore (maar ook het einde van alles), krijgen we eindelijk nummer vijf te horen, na een derde hiaat van dus maar liefst dertien jaar! Ik moet u uiteraard niet vertellen dat de verwachtingen hooggespannen waren.
Dat ik Trolldom mag recenseren, heb ik volledig te danken aan collega Joost, die me attent maakte op de promo die door Polypus Records naar Zware Metalen was gestuurd. Eeuwige dank natuurlijk, want naar dit album had ik al eventjes uitgekeken. Met name sinds de release van Tilbake til Trollberg, want die EP bevatte al een eerste nummer van het op stapel staande album: The Beast. En dat beloofde alvast heel wat goeds. The Beast, dat uiteindelijk het voorlaatste nummer van het album is geworden, vermengt de lichte, melodische synths van Drep De Kristne met de felheid en dynamiek van Neo-Satanic Supremacy. Hieruit ontpopt zich een enorm catchy en mee”zing”baar nummer, dat thrashy uit de hoek durft komen maar evengoed ziedende black metal voortbrengt in de stijl van de hoogdagen van Emperor. Ja, ik herhaal hier even wat ik al in 2020 schreef over dit nummer, maar toch blijken beide versies niet gelijk te zijn! De fluitachtige keyboards die het centrale thema aanbrengen op de Tilbake til Trollberg-versie, zijn op Trolldom vervangen door een Hammond-orgel. Het geluid op de nieuwe versie is daarnaast veel voller en dieper (en dus vooral minder vlak), wat dit nieuwe The Beast een moderner tintje geeft. Het nummer is ook opnieuw ingezongen, waarbij Nagash zijn hese gorgelstem heeft vervangen door het wat geforceerde, hoge stemgeluid van zijn The Kovenant-alter ego Lex Icon (met inderdaad ook af en toe dat typische, gemene kopstemmetje). De synths/keyboards zijn op de nieuwe versie ook prominenter aanwezig. Op drumtechnisch vlak (Nagash heeft voor dit album trouwens weer op het drumkrukje plaatsgenomen) zijn de verschillen dan weer wat subtieler. Samengevat: op Trolldom klinkt The Beast minder rauw, maar is het gepolijst en werd er extra diepgang aan toegevoegd.
De heropname van The Beast is mijns inziens sowieso een goede zaak geweest, al was ik in feite bij het origineel al verkocht. Dus ja, op basis van dit ene nummer was ik al helemaal enthousiast over het nieuwe album. En toen de single To the Shadows, het openingsnummer van Trolldom trouwens, in november uitkwam, was ik nog zekerder van mijn stuk: Troll vliegt dit jaar regelrecht de jaarlijst in!
Het recept dat Troll hier volgt is geniaal in zijn eenvoud: je bouwt een nummer op rond een beperkt aantal keyboardthema’s, liefst zo catchy mogelijk en met een gemene twist. Je laat vervolgens de gitaren de melodie ofwel volgen, ofwel aanvullen. Ergens halverwege wissel je even van melodie (en die breng je preferentieel aan met de keyboards), waarna je beide thema’s ofwel laat samenkomen, ofwel verder aanvult met nóg meer originele ideeën die uit je elektronische piano opwellen. In elk nummer toon je zoveel mogelijk de overvloed aan creatieve hersenspinsels die je in dertien jaar hebt verzameld. Ondanks al die toetstechnische finesses steek je regelmatig eens de lont aan het vuur, waardoor er een evenwicht ontstaat tussen subtiliteit, relatieve rust, grootsheid en razernij. Zo wordt elk nummer verfrissend én vurig tegelijk. Deze furie komt voornamelijk uit het drumstel, dat onvermoeibaar doorroffelt en door middel van de cymbalen af en toe wat nervositeit in het nummer integreert, alsook uit de vocalen, die schreeuwend de teksten uitspuwen. Maar ook de gitaren krijgen regelmatig de kans om zich te tonen, middels een korte solo of een goedgemikte riff. Dit vat bijvoorbeeld het nummer Dominus Infernus mooi samen.
Angrboða was volgens de Noorse mythologie een vrouwelijke vorstreus, de moeder van Fenrir, Jörmungandr en Hel. Zo titanisch als haar gestalte en haar haat jegens de goden was, zo kolossaal en robuust klinkt ook het nummer Angerboda. Nochtans start het met vibrerende, spacy synths. Het zijn met name de drums die hier het tempo opvoeren, terwijl de keyboards hier eerder kiezen voor etherische speelsheid en de gitaren voor melodische welluidendheid. Nagash klinkt op dit nummer ook opvallend rauw en boosaardig bezeten. Ook nu weer wordt er halfweg een tweede thema toegevoegd, waarna de gitaren plots veel scherper en scheurend uit de hoek komen. De combinatie van speelse synths en huppelend drumwerk geeft Angerboda naar mijn gevoel zelfs een zekere Finntroll-vibe mee.
The Soil Runs Red past mooi binnen het plaatje dat ik hierboven al heb geschetst, maar valt dan toch weer op door zijn krachtige sound, het gevolg van pompende basdrums (meer op de voorgrond hier in vergelijking met andere tracks) en snijdende synthpanorama’s met een monumentaal symfonische inslag. Het valt me ook op dat de gitaren op deze track minder duidelijk hoorbaar zijn dan de brommende basgitaar, die hier dan ook zijn bijdrage aan het massieve geluid levert. De duidelijk verstaanbare vocalen zorgen er trouwens voor dat de luisteraar hier dieper in het nummer getrokken wordt.
Trolldom is minder verpletterend monumentaal dan Neo-Satanic Supremacy, heeft minder ballen aan zijn lijf dan The Last Predators en Universal en bezit ook niet de mysterieuze sprookjessfeer van Drep de Kristne, maar het heeft dan weer wél zijn eigen troeven: niet al te gecompliceerde maar catchy nummers met een dikke knipoog naar het verleden, heerlijke keyboarddeuntjes die lang blijven hangen, een glasheldere productie die alle elementen goed tot hun recht laat komen en een mooi evenwicht tussen subtiele finesse en vurige furie.
Met veel bravoure en overtuiging gaat He Who Dwells, de afsluiter van Trolldom, van start. De combinatie van synths, keyboards, drums en gitaren klinkt op dit nummer extra fris, ongekunsteld en lichtjes spacy. Het hoogtepunt ligt echter bij het naar de normen van dit album lang uitgesponnen keyboardthema dat zich net voor halfweg manifesteert, enkel ondersteund door drums. Het heeft een onmiskenbaar heroïsch karakter, waardoor het niet zou misstaan op bijvoorbeeld een oud Thyrfing-album. Wanneer het na zijn eerste presentatie in de andere instrumenten tuimelt, klinkt er opnieuw wat oude Dimmu Borgir doorheen. Let vervolgens even op de basgitaar, die groovy en bijna jazzy uit de hoek komt. Hoewel Troll telkens boos en gemeen probeert te klinken, kunnen Nagash en de zijnen niet wegsteken dat ze ook gewoon volop genieten van het speels experimenteren met elektronica. Een heerlijke afsluiter.
Genieten, dat doet ook de luisteraar die zich aan Trolldom waagt. Verwacht geen complexe songstructuren, geen groots opgezet spektakel, geen brute razernij, maar degelijke black metal, verrijkt met overheerlijke elektronica, in een meer dan geslaagde mix van vintage Troll-melodieën, geestdriftige dynamieken en een helder, modern geluid. Trolldom is echter in geen geval banaal: daarvoor hebben Nagash, Tlaloc en Sturt te veel fijnzinnigheden en subtiele details in hun werk aangebracht. Black metal hoeft niet altijd moeilijk te zijn: Trolldom is simpelweg 37 minuten genieten. Veel plezier ermee!
P.S. Albumcover van het jaar als je het mij vraagt: gewoon verbluffend mooi!
Score:
89/100
Label:
Polypus Records, 2023
Tracklisting:
- To the Shadows
- Dominus Infernus
- Angerboda
- Ancient Fire
- The Soil Runs Red
- The Beast
- He Who Dwells
Line-up:
- Nagash – Stem, drums, gitaar, keyboards
- Tlaloc – Gitaar, stem
- Sturt – Basgitaar, stem
Links: