Interview Apocalyptica
Op een doordeweekse dinsdag toog ik samen met collega Justin naar Amsterdam. Na wat parkeerproblemen en het bijna over de busbaan heen rijden in plaats van de autoweg, zitten we tegenover Eicca en Mikka van Apocalyptica. De heren hebben onlangs weer een nieuw album
Worlds Collide
uitgebracht. Het vorige album kreeg maar mondejsmaat promotie en zodoende gaan hun monden nu wagenwijd open en praten ze onder andere over stoelen, ions, de cello en het effect van een effect.
Had je ooit verwacht dat de band zo groot zou worden, als dat deze inmiddels is?
Eicca: Nee, in het geheel niet. We hadden helemaal niet verwacht dat we succes zouden hebben. We hadden nooit verwacht dat we een album op mochten nemen. Toen we werden gevraagd om een album te maken, dachten we dat die persoon gek was om ons dat te laten doen. We konden ons niet voorstellen dat iemand naar zo’n album wilde luisteren. We deden het voor de lol en tijdens wat feestjes speelden we wat songs en de mensen vonden het gaaf maar we dachten dat het daar wel bij zou blijven.
Hebben jullie al veel gemerkt van het feit dat andere mensen jullie weer coveren?
Mikko: Ken je die Engelse band The Beatles? Die hebben wat dingetjes van ons gestolen.
Eicca: Overal waar we spelen, ontmoeten we mensen die hun eigen cello bands hebben.
Mikko: Op youtube kun je heel wat van dit soort bands bekijken. Het is erg leuk om te zien en een grote eer voor de jongens natuurlijk dat ze zo’n invloed hebben op andere cellisten.
Eicca: We zijn inderdaad heel erg trots op het feit dat we mensen beïnvloeden en aanmoedigen om samen lol te maken met een instrument als de cello en de muziek waar ze van houden. Dat wil niet zeggen dat ze niet van klassieke muziek kunnen houden. Het instrument hoeft natuurlijk niet alleen maar voor het spelen van klassieke muziek gebruikt te worden. Indien je de regeltjes los kan laten, kan dat weer heel veel winst voor jezelf opleveren wanneer je het hebt over het beheersen van bepaalde vaardigheden. Je speelt samen voor de lol en je speelt dan muziek, die vanuit jezelf komt in plaats van dat je alleen maar nootjes van blad afspeelt en dat geeft je een bepaalde vrijheid.
Mikko, hoe ben jij bij de band terecht gekomen?
Mikko: Het Reflections album was het eerste album waarop ze met drummers werkten. Dave Lombardo drumde een stuk of vijf songs in en een Finse drummer deed de rest. Toen kwamen ze op het punt dat ze zouden gaan touren en dat ze een drummer mee wilden hebben. De beide drummers die op het album speelden, waren niet beschikbaar.
Eicca: We kenden wel wat drummers maar we wilden geen standaard metal drummer hebben. Een paar mensen die we goed kenden, bevolen Mikko aan.
En helaas: ze hadden het mis, hahaha.
Mikko: Ik werd in januari gebeld en zou al in februari mee op tour gaan. Ik moest snel een grote beslissing nemen die veel kon inhouden voor mij. Ik had twee weken om de songs te leren en dan moest er gerepeteerd worden.
Dus er was weinig tijd om je goed voor te bereiden. Is dat de reden waarom je achter zo’n aparte drumkit zit?
Mikko: Ja, er was geen tijd om alles goed op te stellen dus ik had alles gewoon op de grond neer gezet. Nee, de echte reden is dat ik geen double bass gebruik. Daar ze wel enige songs opgenomen hadden waarin met double bass werd gewerkt, moest ik iets verzinnen. Ik kwam dus op deze opstelling waarbij alleen maar gebruik maak van de grote floor toms. Kleine floor toms gebruik ik niet. Met die grote floor toms probeer ik dan een zelfde donder te produceren als die je normaal verkrijgt wanneer je met een double bass pedaal speelt.
Eicca: Deze niet-metal set-up draagt overigens ook bij aan onze sound. Daar we ook geen gewone metalband zijn.
Hoe verdelen jullie de verschillende partijen binnen de groep?
Eicca: Vroeger verdeelden we de boel zodat we allemaal even veel te doen hadden op de verschillende gebieden: solo, bas en ritme. Tegenwoordig houden we ons meer bezig met dat we de song zo goed mogelijk willen laten klinken. Wie welk onderdeel het beste beheerst in die song, neemt dat onderdeel voor zijn rekening.
Mikko: De set-up van de cello’s verschillen nu ook meer van elkaar. Eicca heeft een sound die het beste past bij het spelen van riffs in combinatie met distortions en zijn microfoon setting. Perttu speelt de meeste lead partijen. Zijn sound is daar het beste voor geschikt.
Eicca: Paavo heeft nu wat nieuwe bass sounds gecreëerd dus is daar weer de geschiktste kandidaat voor. Natuurlijk proberen we wel wat rollen af te wisselen. Niet dat hij van het begin tot het einde de baspartij moet spelen bijvoorbeeld. Dat zou wel een beetje saai zijn voor hem. We hebben alleen wel meer structuur aangebracht tussen de verschillende onderdelen. Ik zal het grootste gedeelte van de riffs voor mijn rekening nemen want ik houd ervan om riffs te spelen. Mikko en ik zijn op dit moment een goed team. We vullen elkaar goed aan. De laatste tour hebben we echt veel kunnen genieten van het spel van elkaar en daardoor zijn we meer naar elkaar toegegroeid. Hierdoor vormen we een goede basis waaraan de rest hun ding toevoegt. Dus om nog even terug te komen op je vraag: Iedereen heeft zijn sterke- en zwakke kanten en we benutten nu van elkaar de sterke kanten in plaats van dat we wat aanrommelen.
Heeft cello spelen ook voordelen ten opzichte van het bespelen van de elektrische gitaar?
Eicca: Om te beginnen gebruik je natuurlijk een strijkstok om de cello te bespelen en dat is zo anders als een plectrum gebruiken. Het voordeel hiervan is dat je lange akkoorden zo lang kan laten klinken als je zelf wilt. Natuurlijk kun je door het strijken ook heel veel dynamische verschillen aanbrengen. Een nadeel is dan weer dat het moeilijker is om strak te spelen. Je aanstrijkpunt is onduidelijker dan wanneer je met een plectrum aanslaat. Met een plectrum heb je een directe attack en die heb je niet met een strijkstok. Gitaar kent minder variaties wanneer ik kijk naar manieren waarop je haar bespeelt in vergelijking met de cello. Dat is dan ook gelijk het grootste probleem van de cello want doordat je op vele manieren de cello kan bespelen, heb je soms te veel manieren tot je beschikking.
Mikko, is het voor jou dan niet lastig om de boel strak te houden?
Mikko: Van tijd tot tijd was dat wel het geval. Tijdens de laatste tour vonden we min of meer uit wat wel werkt en wat niet. We oefenen sowieso heel veel en we proberen om elkaar zo goed mogelijk aan te voelen.
Op het nieuwe album hoor ik ook een aantal gitaareffecten zoals een wah-wah en dergelijke.
Eicca: Ja dat klopt. We hebben wat meer met distortion- en delaypedalen gewerkt. Op dit album gebruiken we ook meer speelmanieren dan voorheen het geval was, waaronder ook veel pizzicato dingen. De distortion klinkt heftiger dan hoe die hiervoor klonk. Dat heeft te maken met het feit dat we dit keer de effecten niet later toevoegden aan de mix maar ze direct gebruikten tijdens het spelen en zo opnamen. Doordat je die effecten al gebruikt tijdens het spelen, heeft dat een groot effect op de manier waarop je speelt en hoe je iets speelt. De riff, de basisdrum partij en de melodie waren er dan al wel maar we gingen er helemaal in op en voegden er dingen aan toe die we er nooit aan hadden toegevoegd als we hadden opgenomen op de oude manier. Het opnameproces was veel inventiever dan voorheen het geval was.
Het schrijven van nummers is dus veranderd. Zijn jullie ook anders gaan schrijven omdat jullie nu een drummer in de band hebben zitten?
Eicca: Hiervoor waren de songs al klaar en Mikko speelde gewoon wat hij eronder wilde drummen. En wij speelden wij ons ding ook gewoon zoals we dat al deden. Nu heeft iets wat Mikka drumt veel consequenties voor hetgeen dat wij gaan spelen. Soms gaat het van:’Mikka speelt hier behoorlijk veel, laten wij maar wat inbinden’. Of je vereenvoudigt de riff of Mikko moet gedempt worden.
Op dit album staan meer vocale songs dan op de vorige albums. Gaan jullie die nummers ook live spelen met zang erbij of vertalen jullie de zanglijnen naar de cello zoals jullie dat eerder ook deden?
Eicca: We zullen de nummers gewoon instrumentaal spelen. Ik kan geen zanger bedenken die zowel Cristina Scabbia als Till Lindemann kan zingen. Indien we met één zanger zouden werken, zouden we te horen krijgen dat die of die toch minder goed zingt dan degene die op het album de song heeft ingezongen. Mensen gaan dan vergelijken. We hebben in het verleden al laten horen dat we de songs prima instrumentaal kunnen brengen dus dat houden we gewoon zo.
Mikko: Op dit album staan elf songs waarvan er vier met zang zijn en zeven zonder. We hebben inmiddels al aardig wat albums opgenomen en hebben een ruime keuze aan songs die we live kunnen gaan spelen. Het is geen enkel probleem om ervoor te zorgen dat het publiek genoeg actie te zien en te horen krijgt terwijl er op het podium geen zanger staat.
Eicca: Voor het album is het echter leuk om ook vocale songs op te nemen. Iedere stem is anders en zo krijgt iedere song een andere kleur. Het houdt het fris en geeft het album meer karakter en is daardoor interessanter van begin tot eind. Ik zeg niet dat een volledig instrumentaal album saai is maar dit is opwindender. Indien de songs die we later gaan schrijven meer in de lijn liggen van de songs die op dit album zijn terecht gekomen, zullen er nog meer vocale tracks op komende albums komen te staan. Ik zeg niet dat we nooit meer een volledig instrumentaal album zullen maken. Stel dat we kleine vijftien minuten durende symfonieën opnemen, kan dat wel het geval zijn natuurlijk. Ik denk alleen dat we die richting voorlopig niet in zullen slaan. We hopen dat dit album weer nieuwe deuren voor ons zal openen waardoor we weer nieuwe samenwerkingen aan kunnen gaan en nog dieper in de wereld kunnen duiken die we met dit album hebben betreden.
Met wie zouden jullie dan nog meer willen samen werken?
Eicca: Dat zijn er heel erg veel. Zowel mensen in de metalhoek als daarbuiten. In de metalhoek hebben voor dit album vantevoren contact gehad met Jonathan Davis, Serj Tankian en Marilyn Manson. Helaas was de timing niet goed. Serj Tankian was bezig met zijn solo album en kon geen tijd vrij maken. Marilyn Manson had net besloten om zich helemaal terug te trekken uit de muziekbusiness en zich te richten op de filmindustrie. Met hem hebben we al zo’n drie à vier jaar contact over een mogelijke samenwerking. Jonathan Davis had ook interesse maar Korn besloot die MTV-unplugged tour te doen dus die kon ook niet meedoen. Om mensen op je album te krijgen is een aardige puzzel. Je hebt met zoveel factoren te maken waardoor iets toch niet door kan gaan. Soms hebben ze al toegezegd maar dan vindt de manager het geen goed idee. Alle maatschappijen tekenen hun artiesten en proberen die te beschermen. Sommige zijn bang dat bepaalde acties van hun artiesten, schade kunnen berokkenen aan hun artiest. Of ze zijn net bezig met een eigen album en dan zou een samenwerking de aandacht van het album van de betreffende artiest af kunnen leiden. De platenbusiness is een aardige politieke business qua strategieën en dergelijke.
Bemoeit jullie nieuwe maatschappij zich er ook nog mee?
Eicca: Zij controleren vooral het artistieke- en het opnameproces. Ze geven tips en dragen zorg voor bepaalde dingen. In het verleden maakten we gewoon een album en dat was het. Ze brachten het album uit maar deden verder heel weinig. Dit keer zijn we getekend door een A&R label waarvan de eigenaar één van de meest legendarische A&R personen is. Hij zorgde ervoor dat we met Max Martin konden werken bijvoorbeeld. Verder heeft hij ervoor gezorgd dat de onderhandelingen zo goed mogelijk voor ons uitpakten. Ook kregen we feedback van hem op sommige songs en zei hij dingen als: ‘Die song kun je het beste daar en daar laten masteren’. We hebben dus ook in verschillende studio’s gemastered, die vallen onder de topstudio’s. Hij zorgde ervoor dat we een goede prijs kregen. Het belangrijkste is geweest dat we vanaf het moment dat we gingen onderhandelen, het gevoel hadden dat we een prioriteit voor het label zouden zijn. Dat zij graag willen dat we ons best mogelijke album maken en dat ze houden van onze muziek.
Ze doen alles om het album te ondersteunen. Engeland is nu voor het eerst enthousiast, net als Frankrijk. In Duitsland loopt het al lekker en dat gaat gewoon zo door. Daar deed ons vorige label goed werk, maar ze beperkten zich behoorlijk tot de Duitse markt. Buiten Duitsland hadden ze minder connecties voor ons en gaf Engeland geen ene fuck om ons. Ook in Japan en Amerika begint het nu echt een beetje te lopen. Er wordt nu wel gekeken naar het feit dat we in een land 2000 kaarten verkopen en dat daar dus ook promotie voor gedaan mag worden in plaats van ons te laten weten dat we 2000 kaarten hebben verkocht maar verder vooral onze mond moeten houden.
Zijn er nog grote klassieke componisten die je bij het componeren beïnvloeden?
Eicca: Ik luister de afgelopen jaren eigenlijk bijna geen klassieke muziek. Alleen zo nu en dan Shostakovich maar mijn muzikale invloeden liggen veel meer in de rock- en pop hoek. De klassieke achtergrond is altijd wel aanwezig maar meer in het bespelen van het instrument. Ik ben vaak niet bezig met het schrijven voor het instrument maar met proberen een goede song te schrijven en daarna ga ik pas kijken of dat gaat werken voor de cello. De tweede song op het album is een song van Mikko. De demo, die hij hiervan opnam, had een soort van trancebeat en wat gitaarsoundjes. We hebben dat idee gewoon gekopieerd naar de cello toe en dat werkte in dit geval. Als je een goede song hebt, kunnen we daar prima iets mee doen voor Apocalyptica. Sommige songs worden uitgewerkt via de cello en andere songs worden uitgewerkt via de gitaar. Ook hang ik de cello nogal eens om als een elektrische gitaar en pak een plektrum om de juiste vibe te krijgen in plaats van dat ik de cello met een strijkstok bespeel. Op die manier komt de energie echt uit me vloeien.
Laten jullie de zanger of zangeres vrij bij het schrijven van een tekst?
Eicca: Het hangt ervan af. Meestal schrijft de zanger een tekst. In dit geval schreef David Bowie een tekst. De tekst van I’m Not Jesus is van Johnny Andrews. Een klein gedeelte van de tekst van I Don’t Care heb ik geschreven. Het grootste gedeelte komt van Max Martin af. Deze tekst is gewoon een verzinsel en gaat niet over iemand in het bijzonder maar ik had het idee dat iedereen zich hier wel in kan vinden. Volgens mij geldt dat voor al onze teksten.
Mensen kunnen er iets in vinden zonder dat alles helemaal voorgekauwd wordt. Het gaat vooral om het vertalen van een emotie. Indien we zelf goede teksten hebben voor een song, gebruiken we die. Meestal geven we aan welke kant we op willen qua tekst. We geven diegene wat zinnen die volgens ons goed weergeven waar de song over zou moeten gaan en vervolgens krijgen ze de vrije hand om er iets moois van te maken. We zijn niet zo goed in het schrijven van teksten verder.
Met betrekking tot de instrumentale songs: komt de titel eerst of de muziek? Een song als Farewell op het vorige album klinkt in mijn oren echt als de soundtrack die hoort bij een afscheidslied van deze wereld.
Mikko: Die song is afkomstig van Perttu. Hij had van tevoren al een duidelijk beeld van de muziek en de titel. Ik kan ook niet uitleggen wat het met die song is maar dat gevoel ken ik. De muziek en de titel horen echt bij elkaar.
Eicca: Over het algemeen beginnen we met de muziek. Soms gaan we over de nummers praten en vertellen elkaar wat de song oproept. Ik ben hier het slechtste in. Ik heb geen flauw idee of een song iets vertelt of niet. Tijdens gesprekken praten we erover en proberen op woorden te komen die de gevoelens weergeven waar we mee aan komen zetten. Er staat op dit album een song getiteld Ion. Dat is gewoon een song. Het gebeurt gewoon. Je schrijft de muziek en klaar. We hadden het op een gegeven moment erover dat we veel songs hadden die op ‘ion’ eindigden: Destruction, Reflection, Resurrection enzovoorts. Toen hebben we tegen elkaar gezegd dat er op dit album geen enkele song zou komen die zou eindigen op ‘ion’. Toen ik klaar was met deze song, had ik als songtitel Ion in mijn hoofd. De rest reageerde zo van:”Nee, nee, nee. Geen ‘ion’, dat kan echt niet.’ Hahaha. Soms zegt de song verder niets maar gaat er gewoon een bepaalde energie van de song uit.
Jullie spelen deze tour drie keer in Nederland. Hier doen jullie het dus ook aardig goed?
Mikko: Ja, we hebben een behoorlijke fanschare in Nederland. We speelden al in 013 in Tilburg. Dat is echt een fijne zaal. Laatste keer speelden we ook in Paradiso en daarvoor nog in Melkweg en daar komen we nu dus ook weer terug. De zaal is vernieuwd en zeker geschikt voor ons om te spelen. En we spelen in Gr.. chr.. Groningen.
Eicca: Voor ons eerste album werd veel promotie gedaan door het label waar we toen bij zaten en zij deden ook veel promotie in Nederland voor ons. In die tijd is een gedeelte van onze fanschare ontstaan waarvan er nog steeds veel bij onze concerten komen. Ondanks dat ons laatste album minder verkocht, verkochten we nog steeds veel concertkaarten. We hebben dus ook geen enkele reden om jullie over te slaan. Denemarken en Noorwegen slaan we wel over tijdens deze tour want onze productie is nu gericht op de grotere zalen met een capaciteit om en nabij de 2000 mensen. Hierdoor kunnen we niet naar een land toe waar we 500 kaarten verkopen. Het kost namelijk ook heel veel geld om deze shows te doen. We doen voor de tour een show in Engeland voor een select gezelschap. Deze show is voor een lichttentoonstelling. Een maatschappij heeft een nieuw soort van lichtgebeuren ontworpen en we zijn de eerste Europese band, die dat licht mag gebruiken voor hun show.
Is Antero er ook weer bij deze tour?
Eicca: Ja, hij heeft twee jaar vrij kunnen krijgen van zijn orkest om met ons op pad te zijn.
Mikko: Hij speelt in het Finse Lahti Symphonic orchestra. Dat is een orkest met een grote status.
Houdt hij wel van touren en dergelijke want alle keren dat ik hem heb gezien, beweegt hij amper. Eén keer ging hij staan en ik was echt geschokt.
Mikko: Hahaha, ja dat moet dan tijdens het hoogtepunt van de tour geweest zijn want hij doet dat altijd maar één keer per tour. Hij is een extreem goede muzikant en heeft een enorme dosis humor. Zijn podiumpresentatie is apart. Indien hij maar zijn pink oplicht, dan zie je dat gelijk.
Eicca: Hij houdt van de muziek. Zijn kijk op muziek is er één die een gepassioneerd musicus ten alle tijden heeft. Hij probeert de best mogelijke sound te creëren en altijd op de top van zijn kunnen te spelen. We willen liever geen enkele show spelen zonder hem. Hopelijk hebben we na twee jaar genoeg verdiend dat we hem uit zijn orkest kunnen uitkopen. Het orkest heeft hem gezegd dat hij na twee jaar niet meer zo lang weg kan gaan.
Zouden jullie hem weer graag terug in de band willen hebben?
Mikko: Hij zou dat zelf niet willen. Hij is niet zo gek op alle andere dingen die erbij komen kijken. Tijdens een opnameproces zal hij waarschijnlijk iedereen vermoorden. Nou ja, eerst zichzelf en dan komt hij terug om de rest af te maken.
Eicca: Hij houdt van een goede organisatie waarin alles duidelijk is. De songs moeten heel goed gerepeteerd worden. Hij wil niet in enige vorm van chaos terecht komen. Een situatie waarin niet iedereen duidelijk weet wat hij gaat spelen, kan hij niet goed tegen. Het schrijfproces is erg frustrerend voor hem. We zijn een maand geleden begonnen met het repeteren voor de tour en dat werkt op deze manier het beste voor hem: het binnen stappen en gelijk beginnen met spelen en weten wat waar hoort. We repeteren behoorlijk veel: zo’n acht uur per dag. We hebben een tijdje niet getourd en nu we weer op pad gaan, willen we het gelijk goed aanpakken.
Mikko: Normaal gesproken zitten we er pas echt in bij show twintig en we willen nu dat show één het niveau heeft van een twintigste show. Daarvoor oefenen we een week voor de tour met alles erop en eraan: de te gebruiken p.a. en het licht. Vroeger deden we zo’n rehearsel maar één dag voor de tour en dan op pad. Nu besteden we daar dus een week aan waardoor we al het licht en dergelijke ook goed af kunnen stemmen op de show. We willen namelijk door naar het volgende niveau.
Brengen jullie ook die gave stoelen weer mee?
Eicca: We zijn bezig met nieuwe stoelen te laten ontwerpen. Deze worden gedeeltelijk vervaardigd uit de oude stoelen. Tijdens het touren proberen we zoveel mogelijk te lopen want van het op die stoelen zitten krijg je een houten reet!
Links: