Het coronavirus en de gevolgen voor muzikanten (deel 2, met Officium Triste, Dark Fortress, Wrang en meer)

COVID-19, beter bekend als het coronavirus, legt het openbare leven in Nederland en België nog zeker tot en met begin april lam. In beide landen werden poppodia en concertlocaties plotseling gedwongen de deuren te sluiten en zagen bands geplande optredens als sneeuw voor de zon verdwijnen. Zware Metalen stuurde een e-mail met een aantal vragen rond om te vragen wat het plotselinge annuleren van concerten voor gevolgen heeft voor muzikanten.

Pim Blankenstein (Officium Triste):

Wat was je eerste gedachte toen de gevolgen van de coronamaatregelen voor jouw muzikale activiteiten duidelijk werden?

Mijn eerste gedachte was: “Hoe lang gaat dit duren?” We hebben wat shows gepland staan en dan wil je graag weten hoe de vork in de steel zit. Zeker als je aan de andere kant van de oceaan moet zijn.

Wat heeft het coronavirus voor gevolgen voor je muzikale activiteiten?

Het enige concrete gevolg tot nu toe is dat onze oefenruimte dB’s in Utrecht tot 6 april gesloten is. Repeteren zit er dus niet in of we moeten uitwijken naar een oefenruimte waar we wel terecht kunnen. Op 10 april hebben we een show staan: Doom Over Arnhem in  Willemeen. Het is op dit moment nog niet bekend of dat doorgaat. Verder moeten we in juni in Mexico optreden. Ook daar is op dit moment nog niets over bekend.

Hoe was de reactie van fans op eventueel geannuleerde optredens?

Er is nog niks geannuleerd, dus zijn er ook geen reacties. Ik kan me voorstellen dat bij een eventuele annulering het gezond verstand de boventoon voert.

Wat denk je dat de gevolgen zijn voor de muziekwereld en dan in het bijzonder die van de rock en metal?

Deze crisis raakt de hele maatschappij en de hele wereld. En uiteindelijk is het allemaal vervelend, maar ik vermoed dat de muziekwereld dit wel overleeft. Er worden diverse shows, tours en festivals gecanceld en er wordt al druk gewerkt om dingen op andere data opnieuw in te plannen. Hier en daar zijn er financiële gevolgen, maar ik neem aan dat ook voor de cultuursector adequate oplossingen gevonden worden. Voor ons als band zijn er op dit moment geen gevolgen die wij direct in onze bandportemonnee voelen. Hoe dat voor andere bands zal zijn, vind ik moeilijk in te schatten. Voor broodmuzikanten (vaak ZZP’er (zelfstandigen zonder personeel -RF.) zullen er zoals ik al aangaf ongetwijfeld oplossingen zijn in financiële zin.

Hoe kijk je zelf als liefhebber tegen dit alles aan?

Het is niet anders. De situatie is nu eenmaal zo. Iedereen moet nu vooral met zijn gezonde verstand nadenken, al is dat voor veel mensen erg lastig. Verder gewoon zien hoe het zich allemaal ontwikkeld. Het is gewoon een bijzondere situatie en daar moeten we mee dealen. Er zijn nog steeds voldoende mogelijkheden om van vijftig jaar hardrock en heavy metal te genieten. Zet thuis een plaat op. Ga op zoek naar nieuwe muziek. Bekijk liveshows op YouTube. Kortom wees creatief. Die live shows komen wel weer.

Wil je nog iets kwijt?

Nou, een thema dat wij behandelen op ons laatste album, The Death Of Gaia, gaat juist over dit soort dingen. De natuur roert zich en dit is één van de gevolgen.

Morean (Dark Fortress, Alkaloid): 

Wat was je eerste gedachte toen de gevolgen van de coronamaatregelen voor jouw muziekale activiteiten duidelijk werden?

In de eerste plaats natuurlijk balen. Het duurde even voor we begrepen hoe ver de maatregelen zouden gaan, dus na een dag automatisch proberen om de geplande concerten toch nog te redden afgelopen week, werd het gauw duidelijk dat het compleet onzinnig is om daar nu verder mee te gaan. Concerten afzeggen is echt het allerlaatste wat je wilt doen als musicus. We hebben in het verleden ondanks allerlei hobbels toch altijd nog de planken beklommen, zij het dat iemand met koorts in de hotelkamer achterbleef, spullen er niet waren of het niet deden, of dat je pas tien minuten voor je optreden begint ergens aankomt. Maar dit is even veel groter dan alleen maar concerten die niet plaatsvinden, dus dat helpt om te beseffen dat je er even weinig aan kunt doen.

Wat heeft het coronavirus voor gevolgen voor je muzikale activiteiten?

Voor Dark Fortress betekent het dat een heel seizoen concerten, waaronder tours in de Verenigde Staten en Europa, en de zomerfestivals mogelijk niet doorgaan. We kwamen net terug van een tijdje weggeweest. Ons nieuwe album is echt net uit. Het heeft twee weken geleden zelfs nog de top 40 albumcharts gehaald in Duitsland, dat was ons eerder ook nog niet overkomen. Kortom, alle tekenen stonden op storm voor ons; nu alleen maar vraagtekens, net als voor de rest van de wereld. Maar de grotere gevolgen zijn voor onze activiteiten buiten de band; een paar van ons leven van optredens en als componist kun je nog wel componeren thuis, wat fijn is, maar is dus heel erg de vraag of en zo ja wanneer er weer concerten plaatsvinden. Dus ligt heel de muzieksector op zijn gat eigenlijk momenteel. Wederom, net als duizend andere segmenten van de maatschappij. Het helpt enigszins in deze situatie dat je weet dat het een groot deel van de bevolking treft en niet alleen maar ons.

Hoe was de reactie van fans op eventueel geannuleerde optredens?

Zeer begripvol en geduldig. Niemand die daar een probleem van maakte. Wel grote teleurstelling: sommige mensen kwamen speciaal van verre landen als Japan over om ons te zien. Maar onze teleurstelling is niet minder, we hebben enorm uitgekeken om te spelen.

Wat denk je dat de gevolgen zijn voor de muziekwereld en dan in het bijzonder die van de rock en metal?

Wat het artistieke deel betreft maak ik me totaal geen zorgen. Als metalheads luisteren we dagelijks al decennia naar de dystopische horrorscenario’s op een groot deel van de metalplaten die gemaakt worden en is het ineens alsof de realiteit deze fictie imiteert. Dat levert straks genoeg stof op om over te schrijven. Een ander positief effect van deze catastrofe zal denk ik ook zijn dat, omdat wij muzikanten gedwongen zijn om even thuis te blijven en ons gewoon werk niet eens mógen doen, wij de zeldzame gelegenheid krijgen om rustig aan eigen dingen te werken. Dat gebeurt anders altijd tussen het gewone werk, want daar krijg je zo’n beetje nul vergoeding voor in de realiteit. Dus verwacht ik een voelbare piek in inspiratie na deze crisis.

De economische gevolgen zullen echter zwaar zijn. Er was al bijna niks meer te halen qua inkomen in onze sector, ondanks alle aandacht en artistieke successen. We zijn het gewend om van bijna niks te leven als metalband. Maar als het andere inkomen, wat een bestaan als extreme band dezer dagen helaas pas mogelijk maakt, ook nog verdwijnt, moet je op gegeven moment kiezen of je met je band bezig bent of zorgt dat je je eten en huur kunt betalen. Dus de logistieke repercussies kunnen best nog eens rampzalig uitpakken uiteindelijk. Maar nogmaals, dit gebeurt straks met heel veel mensen in onze maatschappij. Dan ligt het idee voor de hand dat deze crisis een meer fundamentele evaluatie van ons systeem en hoe we met geld, werk en inkomen omgaan, mee zich zal brengen. We zullen zien. Maar wij zijn toch allemaal absolute diehards voor onze passie, dus stoppen zit er ook nu echt niet in! We gaan door tot we er dood bij neervallen.

Hoe kijk je zelf als liefhebber tegen dit alles aan?

De uitdaging ligt nu denk ik vooral in het tonen van solidariteit met je medemens en juist met degenen die nu echt ziek zijn of al die mensen die de basis van het overleven draaiende houden. Ons werk is normaal gesproken om onze eigen werelden te scheppen, al is het “alleen maar” door muziek. De meesten van ons willen de buitenwereld, afgezien van de eigen familie en vriendenkring, graag op een zo groot mogelijke afstand houden en er het liefst helemaal niks over horen. Wij zijn vooral met ons zelf bezig dus, dat vergt de aard van onze arbeid. Maar als we toch niet kunnen werken en er elders in de maatschappij groot gebrek aan hulp en daadkracht ontstaat, moeten ook wij straks denk ik afstand doen van onze eilandjes waarop we leven en ons beschikbaar stellen om aan te pakken waar het nodig is, al krijg je er geen erkenning voor. In die zin doet muziek er ook even niet toe; tegelijkertijd is de waarde van cultuur weer omhoog aan het schieten, want ons werk schept zin en inhoud en ook een gevoel van verbondenheid, ook op grote afstand, en zeker voor mensen die in de put zitten. Dat hebben we zelf ook altijd zo ervaren als makers én als consumenten van andermans kunst.

Wil je nog iets kwijt?

Deze ongekende situatie is denk ik een soort test voor de mensheid. Als we het voor elkaar krigen om hier constructief en rustig mee om te gaan, ontstaat er ook een kans om te bekijken hoe we als dominant ras met elkaar en met onze planeet omgaan. Dat de almachtige economie voor één keer even helemaal plat ligt globaal, is ook een perfecte aanleiding om buiten de gewone rat race van veel te druk zijn en nooit stil staan het fundament van wie we zijn en wie we eigenlijk zouden willen zijn, goed te bekijken. Er wordt gepraat over hoe alle mensen die nu totale inkomensuitval hebben te helpen en te compenseren, dat doet ook onze politici deugd, want dat was de afgelopen jaren beslist niet het geval. Dus even kijken hoeveel er daadwerkelijk van terecht komt straks. Maar ideeën zoals het onvoorwaardelijke basisinkomen komen in potentie ineens veel dichter bij. Zoiets kan nooit als de heersende klasse weigert om ook maar een tikkeltje aan de gewone manier van doen te veranderen. Dat kan nu dus wel. Laat de stem van fatsoen en echte waarde nu opstaan en de touwtjes in handen nemen; de graaiers, haters en cynische lopers over andermans lijken hebben even pauze. Wie had gedacht dat dit ooit zou kunnen gebeuren, op heel de planeet tegelijk en binnen een paar dagen. Ongelofelijk! Maar goed, misschien wordt het straks ook gewoon Mad Max als het toiletpapier op is. Maar dan zijn we als metalheads ook weer in ons element. Komt wel goed dus, linksom of rechtsom… Blijf sterk en gezond allemaal en help elkaar! Tot hopelijk gauw bij een infernalisch metalconcert!

Marco Westenbrink (Nembrionic):

Wat was je eerste gedachte toen de gevolgen van de coronamaatregelen voor jouw muziekale activiteiten duidelijk werden?

Voor mijzelf verandert er weinig, ik zit ‘s avonds altijd wat te schrijven en that’s it. Het is een mooie nieuwe bron van inspiratie.

Wat heeft het coronavirus voor gevolgen voor je muzikale activiteiten?

Omdat we met Nembrionic alleen speciale optredens doen en dus vooral bezig zijn met het schrijven van nummers, raakt het ons niet. Het enige plan dit jaar is om het album Tempter opnieuw uit te brengen en een EP op te nemen. Maar ik heb het te doen met al die bands die elke week oefenen, hard werken, kroegen en zalen bellen en vechten voor die vijfentwintig minuten op de planken. Dan is het zover en dan krijg je dit. Aan de andere kant, gemiddeld elke metalband heeft wel nummers over dit soort zaken dus nu maken we het ook een keer mee. Dus bands die vooral over zombies zingen: wees gewaarschuwd.

Hoe was de reactie van fans op eventueel geannuleerde optredens?

Dat geldt met name voor Dennis (Jak, gitarist -RF.) met Dauthuz die er last van heeft en Noel (Derek Rule van Eersel, drummer -RF.) met Lovell’s Blade, Jamil (Beroud, bassist -RF.) is helaas gestopt met A Million Strong dus die zag het kennelijk al aankomen. Ik hoop – als fan – met name dat de optredens van Consolation niet in het water vallen.

Wat denk je dat de gevolgen zijn voor de muziekwereld en dan in het bijzonder die van de rock en metal?

Geen op langere termijn. Ja, wellicht meer bandjes doordat mensen geïnspireerd raken om te gaan creëren in plaats van consumeren. Het legt pijnlijk bloot dat we met z’n allen alleen maar tijd aan het invullen zijn met vermaak. Zorg ervoor dat jij aan de andere kant staat als creërend artiest.

Hoe kijk je zelf als liefhebber tegen dit alles aan?

Ik vind het dus erg jammer voor de hardwerkende bandjes en de zaaltjes, met name de kleine want daar moeten we het toch van hebben. Gebruik het als inspiratie voor goed nieuw materiaal!

Wil je nog iets kwijt?

Houd je oren en ogen open en observeer, het gebeurt niet vaak dat het systeem een echte klap krijgt en dan is het interessant om te zien hoe een ieder de test doorstaat. En zet anders de eerste van Carnivore op.

J.B. (Lifelong):

Wat was je eerste gedachte toen de gevolgen van de coronamaatregelen voor jouw muziekale activiteiten duidelijk werden?

KUT KUT KUT! ONZE SHOW MET DOPELORD GAAT NIET DOOR! FUCK!

Wat heeft het coronavirus voor gevolgen voor je muzikale activiteiten?

We hadden net een mooie periode op komst. Er stonden gave shows gepland met Dopelord en Fleddy Melculy. Ook zouden we bij Brown Note Bookings in Nijmegen spelen. Het is nog niet allemaal officieel maar op dit moment ga ik er vanuit dat voorlopig helemaal niks doorgaat. Enorm balen, want na een vette releaseshow in januari waarvan de EP wat vertraging had, kwam er nu eindelijk een reeks mooie shows aan waar we mooi wat cd’tjes konden verkopen en onze muziek aan de man brengen.

Er zit ook een positieve kant aan: veel van ons zitten thuis en er komen al veel gave riffs en ideeën voorbij in onze groepsapp. Helaas kunnen we onze oefenruimte ook niet meer in, maar we zijn creatiever dan ooit en schrijven nu juist meer. Muziek maken ik de beste manier om verveling tegen te gaan. Wie weet komt er zelfs een Lifelong Lockdown EP, haha

Hoe was de reactie van fans op eventueel geannuleerde optredens?

Ik vind het moeilijk om bij ons als beginnende band al over fans te praten. We merken wel dat er een groeiende groep liefhebbers is die onze muziek kan waarderen en we hoopten die groei nog even flink te stimuleren met een paar coole shows als support act. Dat zal even moeten wachten. Wel denk ik dat iedereen die shows bezoekt, of je dat nou een liefhebber of fan noemt, begrip heeft voor deze maatregelen.

Wat denk je dat de gevolgen zijn voor de muziekwereld en dan in het bijzonder die van de rock en metal?

Ik hoop dat het meevalt. Het is lastig om in te schatten hoelang dit allemaal gaat duren en we kunnen de echte schade pas opmaken als de rookwolken zijn opgetrokken. Gelukkig hebben wij geen hele tour moeten cancellen en zijn we niet afhankelijk van de band. Maar ik ben bang dat het nog een flinke nasleep kan hebben en er bij veel andere bands hardere klappen gaan vallen.

Hoe kijk je zelf als liefhebber tegen dit alles aan?

Ik vind alles enorm kut en kan nu al niet meer wachten om biertjes te drinken op een show en weer vette bands te zien. Wel fascineert het me enorm om te zien hoe de maatschappij en de scene reageert nu we een stukje van onze eerste wereldluxe en vrijheden in moeten leveren. We zijn in Nederland enorm verwend qua shows en bands die hier komen en ik hoop dat we beseffen dat dat niet vanzelfsprekend is. Dus de volgende show verwacht ik jullie allemaal vanaf de openingsband in de pit!

Wil je nog iets kwijt?

Succes allemaal! En blijf uit mijn buurt.

Valr (Wrang, Weltschmerz, Wesenwille, Grafjammer, Glorior Belli (live, Verwoed (live)):

Wat was je eerste gedachte toen de gevolgen van de coronamaatregelen voor jouw
muziekale activiteiten duidelijk werden?

Nou, Galgenvot (zanger van Wrang -RF.) we dachten natuurlijk: kut! Het hing al wel beetje in de lucht maar toen het eenmaal echt zo was was dat wel balen natuurlijk. Wij werken beiden in de evenementen. Dus we kunnen niet alleen de band niet voortzetten, we kunnen ook niet werken.

Wat heeft het coronavirus voor gevolgen voor je muzikale activiteiten?

We kunnen momenteel niet oefenen want onze oefenruimte is dicht. We wilden later deze
maand aan de opnames beginnen voor een tweede plaat maar dat moet nu dus wachten.
Verder mogen we natuurlijk bidden tot de Gehoornde dat onze oefenruimte de omzetloze
maand(en) gaat overleven. Anders is de ramp niet te overzien voor Utrechtse bandjes.

Hoe was de reactie van fans op eventueel geannuleerde optredens?

Gelukkig hebben wij met Wrang geen optredens hoeven afzeggen. Omdat we dus zouden gaan opnemen staan onze volgende shows pas in het najaar. Dat is dus een geluk bij een ongeluk. Maar Galgenvot en ik runnen ook Domstad Producties. Daarmee hebben we een show staan op 25 april. Die staat natuurlijk op de tocht. Verder zou ik met Verwoed nog optreden in Duitsland afgelopen weekend, dat ging natuurlijk ook niet door. Het is allemaal erg jammer, maar wel logisch.

Wat denk je dat de gevolgen zijn voor de muziekwereld en dan in het bijzonder die van
de rock en metal?

Ik denk dat de gevolgen er vooral zijn voor de professionele partijen. Zij moeten er echt van leven. Voor ons is het jammer. Voor hen is het een ramp. Op de zaken vooruit lopend: ik denk dat we minder festivals gaan krijgen als dit te lang aanhoudt. De voorverkoop is belangrijk voor middelgrote evenementen en mensen kopen nu natuurlijk geen tickets. De professionele bands bestellen bijvoorbeeld vijfduizend tourshirts en als je tour dan afgezegd wordt, zit je met die dingen. Dat is wel 75.000 dollar aan omzet die je niet hebt. Dit overkwam bijvoorbeeld Mayhem. Die waren al in de Verenigde Staten en toen mochten ze terug. Wat hier op de lange termijn de effecten van zijn zal gaan blijken.

Hoe kijk je zelf als liefhebber tegen dit alles aan?

Het is natuurlijk beetje jammer dat juist nu je tijd hebt er geen shows zijn om naartoe te gaan, haha. Tegelijk leef ik wel erg mee met de eerder besproken gedupeerden. Verder gebruiken we de tijd nu vooral om veel te schrijven en thuis te oefenen. Sowieso doe ik dat momenteel liever dan kung-flu oplopen in een drukke zaal. Maar dit zal nog wel een lange tijd zo blijven, jammer maar helaas.

Wil je nog iets kwijt?

Mocht je je favoriete bands willen supporten: koop wat merch. Maar bovenal: support ook de infrastructuur eromheen. Je ticket niet terug vragen is al een goede zet. Daarmee support je niet de band (een veel voorkomend misverstand) maar het podium of de organisatie en dat is ook nodig. Want als straks alle podia failliet zijn als de bands weer mogen spelen is dat ook beetje sneu. En het zijn niet alleen de bands die niet kunnen spelen. De geluids- en lichtmannen zijn ook werkeloos. Uiteraard ga ik niet vertellen dat je iedereen een euro moet geven, maar ik wil wel aandacht geven aan die mensen.

Lees ook deel 1 van deze serie met Massacre, Doodwens, Benediction, Asphyx en God Dethroned.