De Brabo-punks van Pressure Pact als gids door de Neder-Belgische underground punkscene

Met een diepe zucht pakt Niek zijn gitaar op. “Normaal eigenlijk nooit.” zegt hij, “maar deze keer ben ik toch wel zenuwachtig. Dit wordt de eerste keer dat ik ga zingen.” Niek is gitarist van de Tilburgse punkband Pressure Pact. Dit weekend viert de band de release van zijn nieuwe album Scared Off The Streets met een extra lange show in hun thuisstad. Morgen staat Amsterdam op de planning, overmorgen Antwerpen. Zware Metalen werd verwelkomd in de auto, die dit weekend dienst doet als tourbus.

Pressure Pact is een punkband zoals zovelen in Nederland. Onbekend bij het grote publiek, maar geliefd binnen de eigen scene. Deze scene begeeft zich ver weg van steriele nieuwbouw, tourbussen, grote producties, miljoenenplatendeals, managers en fanclubs. Een wereld zonder Mojo, LiveNation en Ticketswap. In plaats daarvan reken je op de avond zelf aan de deur af. De band geeft praktisch elke week wel een optreden ergens in Nederland of België.


De bandleden van Pressure Pact (L-R):

Rens (25): drums. Maakt high-speedvideos van onder andere autocrashes die worden gebruikt in veiligheidstesten. Speelt ook gitaar in Azijnpisser

Joep (28): basgitaar. Studeert filosofie en werkt in een bibliotheek.

Niek (26): gitaar. Werkt bij een bedrijf dat lasrookafzuiging verkoopt. De enige in de band die een 9-5 kantoorbaan heeft.

Lennard (26): zang. Wordt binnenkort tattoo-apprentice, maar is voorlopig verkoper bij een slijterij.

 

Vrijdag: Hall of Fame skatecafé, Tilburg
Origineel bouwjaar:
1868 – Hall of Fame sinds eind 2009
Capaciteit: 250 personen
Andere bands: Azijnpisser, Hard Shoulder, Raw Peace

Joep en Lennard in de moshpit

De eerste avond van het releaseweekend. Alles was zorgvuldig gepland, maar door een kapotte machine bij de platenpers is de nieuwe LP tóch niet op tijd binnen. “Het is kut dat de plaat er niet is,” zegt Joep. “We hadden er zeker al een hoop kunnen verkopen, vooral vandaag. Maar het is niet alsof het weekend nu mislukt is ofzo. Iedereen die er één wil, koopt ‘m wel bij een latere show, of desnoods via Bandcamp.”

Het is een probleem waar underground-acts al jaren last van hebben: De vraag naar vinyl is groter dan de fabrieken aankunnen omdat lucratieve bestellingen van grote muziekmaatschappijen voorrang krijgen op indie-labels die veel kleinere bestellingen plaatsen. Indie-releases, zoals die van Pressure Pact, worden daardoor vertraagd. “Bij mijn oude bands gebeurde dit ook altijd,” zegt Joep. “Volgens mij heb ik nog maar één releaseshow gespeeld waar de release ook echt te koop was. Het kwam heel even ter sprake om de shows af te zeggen, maar onze gezamenlijke conclusie was: fuck off. Deze shows zijn té vet om te cancelen. In dat opzicht maakt ’t niet uit dat we de platen nog niet binnen hebben, het wordt gewoon een gaaf weekend.” Het publiek lijkt het weinig te deren dat Scared Off The Streets niet verkrijgbaar is. Zelden was het zo druk in het skatecafé van cultuurfabriek Hall Of Fame.

Humanimaal-organisator Daan (met vuist in de lucht) en Lennard

Joep organiseert hier elk kwartaal met zijn beste vriend Daan punkoptredens Humanimaal, een samenvoeging van human-animal. Ondanks dat Hall Of Fame ook een concertzaal heeft, vinden alle Humanimaal-optredens plaats in het café van het skatepark. “Die concertzaal is te groot en sfeerloos voor punkshows. In het skatecafé lijkt het ook lekker druk als er maar vijfentwintig man binnen staat. Daardoor is het hier altijd gezellig.”

Speciaal voor het releaseweekend speelt Pressure Pact een langere set dan normaal: Scared Off The Streets wordt integraal gespeeld, met nog wat oudere nummers en twee covers. Bij voorprogramma’s Raw Peace en Hard Shoulder werd al gemosht, maar zodra de eerste noten van Waste Of Boredom worden gespeeld gaat het écht los. Lennard moet tussen het zingen door regelmatig vallende moshers incasseren en deelt zelf ook de nodige duwen uit om overeind te blijven.

Als afsluiter staat D.Y.S.-cover Wolfpack op de setlist. Joep neemt plaats achter het drumstel, Lennard pakt Nieks gitaar over, Rens schuift door naar de basgitaar en Niek mag zijn zangdebuut maken: “March the streets, 30 or 40 strong!” Onuitgenodigd probeert zeker zeven man mee te zingen in de microfoon. Niek wordt door hen omhelst en één persoon springt zelfs over zijn schouders om bij de microfoon te komen. Maar Niek geeft zijn microfoon niet af en blijft stug doorbrullen: “United against a world that’s wrong!” Eén minuut en 50 seconden later zit de eerste Pressure Pact-releaseshow erop. Doordrenkt van het zweet krijgt Joep een kus van zijn vriendin, Rens krijgt bier aangerijkt van zijn Azijnpisser-bandmaten en Niek legt uitgeput en schorgeschreeuwd de microfoon neer.

Joep met zijn ouders en vriendin Eva, vlak na het optreden in Hall of Fame

 

Zaterdag: OCCII (Onafhankelijk Cultureel Centrum In It), Amsterdam
Origineel bouwjaar: 1884 – gekraakt in 1984, gelegaliseerd in 1989, concertzaal OCCII sinds 1992
Capaciteit: 250 personen
Andere bands: Azijnpisser, Dead Stoolpigeon

Noem een legendarische punkband en ze hebben in OCCII gespeeld: Infest en Despise You waren er niet zo lang geleden en zelfs Sonic Youth-gitarist Thurston Moore speelde in juni nog twee dagen achter elkaar in het Amsterdamse krakersmonument. Maar de zaal voelt zich geen moment te goed om kleine, nieuwe bands een kans te geven. Pressure Pact is inmiddels een graag geziene gast. Afgelopen zomer waren de Tilburgers nog voorprogramma van het Canadese S.H.I.T.. Tijdens het uitladen komt een jongen met kale kop en bomberjack aangelopen: Moritz, goede vriend en invalbassist, is speciaal uit Eindhoven gekomen om ook bij deze show te zijn, ook al was hij gisteren bij de show in Tilburg. “Als ik vervoer kon regelen, was ik er morgen ook bijgeweest.” Zonder aarzelen, en zonder dat het hem gevraagd wordt, helpt hij met spullen sjouwen. Na nog geen twee meter te hebben gelopen stopt een rode Fiat Punto voor onze neus; de rest van Azijnpisser is gearriveerd. Met een blik bier in de hand stapt zangeres Lieke uit en begroet iedereen met een knuffel, ook al heeft iedereen elkaar nog geen 24 uur geleden gezien en gesproken.

Niek en Rens backstage in OCCII

Nadat alle spullen en apparatuur zijn gedropt in de backstage, is het wachten op de geluidsman zodat de bands kunnen soundchecken. Ondertussen vertelt Rens wat hij zo fijn vindt aan de punkscene in Nederland: “Of ik nu naar Eindhoven ga of Tilburg of Rotterdam, ik zie steeds dezelfde mensen. Het is eigenlijk gewoon één grote vriendengroep; iedereen komt naar elkaars shows toe. Gisteren waren er zelfs gasten uit Leeuwarden en Zeeland. De muziek komt eerst, maar je raakt langzaam met zowat alle aanwezigen bevriend. Omdat de shows altijd in kleine zalen zijn, raak je snel met mensen aan de praat. Het is best zeldzaam om mensen tegen te komen die naar dezelfde bands luisteren, dus wanneer je die mensen tegenkomt heb je eigenlijk al meteen een persoonlijke klik.” Lennard vult aan: “Dat is het gaafste aan punk. Je leert nieuwe mensen kennen bij een show. Er ontstaan vriendschappen en daardoor nieuwe bands. Vervolgens worden die bands zó cool, dat ik ze elk weekend wel zou willen zien.” Maar is er dan ook iets niet gaaf aan de punkscene? “Ja,” roept Lennard meteen. “Dat ik die bands niet elk weekend kán zien.”

Niek en Rens in OCCII

Eén van die ontstane vriendschappen is met Georgios. “We kwamen toevallig met hem in contact omdat we iemand zochten om onze eerste EP op te nemen. Hij vond onze muziek gaaf, en wij waren zo blij met zijn skills in de studio dat we Scared Off The Streets ook bij hem hebben opgenomen. En zowel de EP als de plaat zijn uitgebracht op zijn eigen platenlabel Wolves Of Hades.”

Je zou hem de platenbaas kunnen noemen, maar Georgios voldoet op geen enkele manier aan het stereotype muzieksnob. Hij heeft lang haar, een flinke baard en draagt een oud leren jack met patches van Wolfbrigade. Tijdens het optreden blijkt Georgios een echte gangmaker. Met vuist in de lucht en één voet op het podium staat hij vooraan alle liedjes mee te zingen. Hij heeft immers al maanden de tijd gehad om alles uit zijn hoofd te leren.

Georgios (rechtsonder): platenbaas en gangmaker

Georgios is niet de enige enthousiasteling in het publiek vanavond: er wordt weer fanatiek gemosht en de ene stagediver na de andere springt van het podium af. En dat enthousiasme slaat over op Lennard, die in een pure adrenaline rush tot bloedens toe de microfoon tegen zijn voorhoofd slaat. De enige kleine domper is dat Niek nog steeds schor is van zijn schreeuwpartij van gisteren. Om toch de instrumentwissel door te laten gaan pakt Joep de microfoon voor Wolfpack.

Omdat iedereen vanavond wel zin heeft in een biertje en een afterparty, overnacht de band in Amsterdam. Vanuit OCCII is er om de hoek van de zaal een slaapplek geregeld. Het heeft iets weg van een Airbnb: er staan zeven bedden en er ligt voor iedereen een handdoek klaar om te douchen. Niek rijdt morgen terug en sommeert de rest van de groep om stipt negen uur klaar te staan – “anders rij ik zonder je.” Om tijd te besparen gaat Rens nu alvast douchen, de rest gaat slapen.

De slaapplaats naast OCCII

OCCII, gezien vanaf het podium

 

Zondag: truckstop Haarrijn
Origineel bouwjaar: 2001
Capaciteit: onbekend, er is geen vergunning voor concerten aangevraagd
Andere bands: geen bands geboekt, mogelijk wel aanwezig

Nadat iedereen heeft gedoucht, rijdt de band zoals gepland om 9:00 stipt weg uit Amsterdam, op weg naar Onder Stroom in Antwerpen. Onderweg zijn er een aantal stops. De eerste: truckstop Haarrijn, om te ontbijten bij – volgens Rens – de beste snackmuur van Nederland. “Hier hebben ze altijd vers spul. We stoppen hier altijd als we er langskomen. En we zijn niet de enigen die hier graag eten: we zijn hier al Theo Maassen en Hans Kraay jr. tegengekomen.”

De beste snackmuur van Nederland

De volgende stop is in Tilburg, er moet namelijk wat materiaal bij Niek thuis worden opgehaald: meestal is er wel een backline (drumstel plus gitaar- en basgitaarcabinetten) aanwezig in een zaal. Maar vandaag moet Nieks gitaarcabinet mee. Het gigantische apparaat plus twee versterkers, twee gitaren en een restant merchandise. In een personenauto. Past dit? Wel als je de gitaren en een versterker op schoot neemt. Hier klaagt niemand over, het lijkt voor de Pressure Pact-mannen net zo’n vanzelfsprekendheid als schoenen dragen.

De jongens hebben er zin in. “België is áltijd fucking gaaf, zegt Lennard. Joep legt uit: “Het is daar zo gaaf omdat het vaak wat vies is, in alle opzichten. We hebben een keer op een illegaal feest gespeeld waar we van tevoren geen adres kregen. Pas onderweg daar naartoe werden we opgebeld en kregen we de route. Het bleek in een oud schoolgebouw. De ‘backstage’ was een klaslokaal waar de deur werd afgesloten met een spijkerpistool. Als je dan iets nodig had, of een andere band moest hun spullen daar neerleggen, werd de deur steeds opnieuw ingetrapt en weer vastgezet. Zoiets maak je in Nederland echt niet mee. Dan staan we ineens op Pitfest, met een kleedkamer praktisch naast die van Discharge. “Yo jongens hier is de drank- en hapjestafel. Veel plezier, eet smakelijk!” Die afwisseling maakt elke show weer bijzonder.”

De uitpuilende kofferbak, inclusief gitaarcabinet

Met zijn handen op Nieks versterker vertelt Joep verder over de charme van punkshows in België: “Kort nadat we onze demo uitbrachten werden we door organisator Joris benaderd voor een show met The Flex in Music City, Antwerpen. We kenden hem nog helemaal niet, maar inmiddels is hij ook echt een vriend geworden. We noemen hem ons suikeroompje, omdat hij altijd ontzettend vette shows voor ons regelt, Zonder hem hadden we echt niet zo veel in België kunnen spelen. En hij fixt ook altijd een nette gage. Niet dat geld voor ons een drijfveer is, maar het is wel fijn als we quitte kunnen spelen met de reiskosten. Al het extra geld gaat direct in de bandpot, wat we vervolgens gebruiken om nieuwe muziek op te nemen en uit te brengen. Zo houden we de band in stand. “De punkscene heeft zichzelf een beetje genaaid door altijd goedkoop te doen,” vindt Niek. “Sommige organisatoren leggen graag een smak geld neer om een grote band te boeken, maar dan willen ze een lokale support nog geen vijfitg euro benzinegeld geven, omdat het een eer moet zijn dat je voor Madball mag openen. Het is wel een blijk van waardering als de organisatie ervoor zorgt dat kleine bands zoals wij uit de kosten komen.

 

Zondag: Onder Stroom, Antwerpen
Origineel bouwjaar:
1895 – Onder Stroom sinds maart 2019
Capaciteit: 150 personen
Andere bands: Diss Guy, Parasite, Raw Peace

Joep en Rens voor Onder Stroom

Om de – nog niet gearriveerde – release te vieren, laten alle bandleden een tattoo zetten, ontworpen door Lennard. Terwijl iedereen lag te slapen heeft hij afgelopen nacht nog de designs afgemaakt. Onder het genot van Entombed, The Hellacopters en Bathory prikt de Antwerpse tatoeëerder Arno van Putte vier verschillende schedels op de lichamen van de Pressure Pact-mannen. Ondertussen is Joris ook gearriveerd die voorstelt om als avondeten een traditioneel Vlaams gerecht te eten: frietjes. Het is de eerste keer dat een punkshow wordt georganiseerd in Onder Stroom. Gelegen vlakbij het beroemde Museum Aan de Stroom is de oude boeienloods sinds maart 2019 een vrijplaats voor creatieve geesten: er zijn ateliers, kantoorruimtes en er worden feesten en nu dus ook concerten georganiseerd.

De verse tatoeages

De barman van Onder Stroom zet alvast de merchandisetafel klaar

Ondanks dat het zondag is loopt ook de Onder Stroom goed vol, mogelijk ook vanwege de nieuwe band Parasite, bestaande uit meerdere leden van Belgische punkhelden Dead Stop. Het is de derde show op een rij en dat is te merken; Pressure Pact is in hun element. Tijdens de opbouw voor de show loopt Lennard goedlachs rond. Als Rens net voor het begin van de set nog even zijn drumstel wil goedzetten, wordt hij onmiddellijk in de zeik genomen: “Wacht effe, die kickdrum staat zijwaarts.” “Niet zo janken, Rens,” antwoordt Joep. “Ga dan zelf ook zijwaarts zitten en speel gewoon, godverdomme.”

Voor voorlopig de laatste keer vlamt de band integraal door hun nieuwe plaat heen, en de Antwerpse punks vlammen op hun beurt door de Onder Stroom. Het valt op dat de gemiddelde leeftijd hier een stuk hoger ligt dan in Nederland. De moshpit is ook niet zo actief als bij voorgaande shows, maar zodra de covers voorbij komen worden de Antwerpenaren wakker. Tijdens SSD-nummer Who’s To Judge wordt zelfs een kamerplant gegooid, die ter nauwernood wordt ontweken door de andere kant van de zaal.

Rens in Onder Stroom

Het releaseweekend is voorbij, maar de stemming zit er nog steeds goed in. Vol energie stappen de mannen de auto in, terug naar Tilburg. Iedereen moet morgen gewoon weer werken, dus vanavond helaas geen afterparty. De waardering voor mensen als Joris en Georgios is groot bij de band. “Iedereen kan wel in een band zitten, maar als niemand zin heeft om die bands te boeken, kunnen we alsnog nergens spelen“, zegt Joep. Maar ook de bezoekers die bij elke show weer komen opdagen zijn voor hem net zo belangrijk. “Die hele community-sfeer, daar word ik allemaal zo ontzettend enthousiast van. Een weekend als dit is het allergaafste ever. Zo veel vrienden, mensen die coole bands hebben, mensen die zines maken, mensen die ons willen boeken… Ik denk niet dat ik nog veel enthousiaster kán worden over de Neder-Belgische punkscene, want dan ontplof ik.”

 

Foto’s:

Koen de Gussem

Datums en locaties:

6 december 2019, Hall of Fame, Tilburg,
7 december 2019, OCCII, Amsterdam
8 december 2019, Onder Stroom, Antwerpen

Links: