Roadburn 2025: troostende tranentrekkers en slopende sludge (vrijdag)

Weer breekt er een nieuw hoofdstuk aan in de levensloop van Roadburn. Het festival, dat het credo “redefining heaviness” draagt, is natuurlijk al jaren een evenement dat zichzelf een cultstatus mag toeëigenen. Het festival staat sinds jaar en dag garant voor een bijzonder interessante programmering, waarbij de grenzen van de underground muziek worden opgezocht. Roadburn is natuurlijk al lang geen metalfestival pur sang meer: folk, electro en singer/songwriters hebben zich stevig genesteld in de line-up. Zo ook dit jaar. De tentakels zijn opnieuw diep in de underground uitgeworpen en dat resulteert ook dit jaar in een bijzonder fraaie line-up, gespreid over vier dagen. Dit jaar valt Roadburn samen met Pasen en dus gingen Friso, Robert (allebei tekst) en Ruth (foto’s) op zoek naar easter eggs.

Bij het samenstellen van de line-up probeert Roadburn vast te houden aan hun credo “Redefining Heaviness“. In de praktijk betekent dat vooral dat er grenzen worden opgezocht binnen het alternatieve muzieklandschap. Roadburn is ooit begonnen als stoner/metalfestival, maar is dat natuurlijk al lang niet meer. In de loop van de jaren zijn de tentakels uitgeworpen in de folk, elektro en singer-songwritergenres. Vorig jaar werd er ook lichtelijk geëxperimenteerd met hip hop, maar daar is dit jaar niet veel van terug te vinden. De bands zijn dit jaar weliswaar vrij heavy, maar er staan ook veel artiesten op het programma die solo-werk brengen, soms begeleid met een enkel instrument. Het levert dit jaar een bijzonder gevarieerde line-up op, die uitermate geslaagd genoemd kan worden. En dat is ook wel het mooie aan Roadburn: alles wordt door het publiek geabsorbeerd, de kunst van de artiest staat centraal en krijgt het respect dat het verdient. Of het nu black metal of experimentele noise is; alles wordt geconcentreerd gadegeslagen door het publiek.

Vandaag wordt er afgetrapt met een collaboratie tussen de Utrechtse bands Ontaard en Throwing Bricks. Er staan bijkans meer Utrechters op het podium dan tijdens de huldiging van de bekerfinale in 2006. Met zijn tienen zijn ze, inclusief een strijker. En laat die vandaag nu enorm veel toevoegen aan het massieve geluid dat deze bands weten te produceren. Want hoewel de nadruk op post-black metal ligt, wordt er door de strijker ook een fikse dosis melancholie toegevoegd, iets wat je eerder verwacht bij bands als Celestial Season of My Dying Bride.

De samenwerking tussen deze twee bands levert precies op wat je verwacht: een combinatie van black metal, screamo en post-metal, die met een enorm enthousiasme en gretigheid ten tonele gebracht wordt. Throwing Bricks-zanger Niels lijkt af en toe wel bezig aan een fitnessoefening, waarbij polyritmische sprongen centraal staan. Maar ook zangeres Shira trekt de aandacht naar zich toe met een gesproken woord-achtig stuk. Het oogt allemaal bijzonder vet en we kunnen hier gerust het predikaat geslaagde samensmelting op plakken. (FV)

Terwijl de meeste bezoekers zich naar de mainstage begeven om Messa te gaan zien, zoek ik een plekje in de Engine Room, alwaar het Amerikaanse Stress Positions zijn opwachting maakt. Dit is namelijk één van de bands die ik, voordat ze door Roadburn werden aangekondigd, nog niet kende, maar die een enorme indruk op me maakten toen ik er een voorbereidende luisterbeurt aan waagde. Stress Positions staat voor furieuze hardcore-punk met uitspattingen richting grindcore en met zangeres Stephanie Brooks die haar anti-kolonialistische, anti-kapitalistische teksten krijsend de wereld in slingert. Ook live heeft de band uit Chicago veel impact, want zoals een goede punk/hardcore show betaamt, zit de vaart er goed in en doen ze nagenoeg niet aan pauzes tussen de nummers door. Gewoon een half uur volledig uit je plaat gaan en daarna kapot maar voldaan afdruipen, zoals het hoort bij een punkshow.

Brooks staat met haar boze screams een beetje hard in de mix, maar heeft een lekkere actieve schijt-aan-alles-attitude en al hurkend, buigend en knielend werkt ze zich door de show heen. En de activistische pro-Palestina, anti-wapenhandel-statements tussendoor richting de situatie in het Midden-Oosten vallen ook prima bij het aanwezige publiek. Verder is de sound heerlijk, waarbij vooral de lekker ronkende bas een lust voor het oor is. Wie nog niet wakker was, is dat nu in ieder geval wel. (RL)

Het Italiaanse Messa heeft een week voor Roadburn een nieuwe plaat uitgebracht: The Spin. Op dat album is duidelijk te horen dat de band zijn geluid wat heeft aangepast: van langzame doom verschuift de stijl meer naar donkere gothic rock. Deze plaat staat centraal op het optreden van vandaag. Het merendeel van het publiek lijkt de plaat al gehoord te hebben, getuige de enthousiaste reacties en tekenen van herkenning.

Het gitaargeluid van de Italianen is vanavond erg mooi, maar nóg mooier is de zang van zangeres Sara. Dat wordt meteen duidelijk tijdens opener Void Meridian. Het nummer lijkt bijna geschreven te zijn om haar kwaliteiten te etaleren. En dat lukt haar met verve. De zang is glashelder, zelfs tijdens de uithalen bij Fire Under The Roof of tijdens het alleen door piano begeleide Immolation. Het levert een verstild moment op in de overvolle 013. Wat een stem!

De band speelt vrij strak en wat vooral opvalt is hoe goed dit album is samengesteld. Dit kan op plaat weliswaar goed werken, maar live is een ander verhaal (dit zullen we helaas een dag later bij Cave In terugzien). The Spin leent zich echter uitstekend om integraal gespeeld te worden. De plaat voelt als een golf, ook op het podium: de verstilde momenten zijn perfect afgewisseld met de rockende en meer heavy stukken en wat zijstapjes, zoals geklier op een trompet of een klassieke gitaarsolo. Die laatste fungeert in The Dress wel als brug, waarna het nummer openbreekt. Gitarist Marco krijgt hierbij ook even de spotlights op zich gericht.

Sara vertelt meerdere malen hoe blij ze is om hier te mogen spelen. Het moet ook als een warm bad voelen voor de Italianen, die een publiek krijgen dat ze verdienen: geduldig en luisterend en tussen de nummers door een enorme waardering voor de muziek etaleren. Het publiek krijgt ook wat het verdient: een fenomenaal uitgevoerd eindstuk van Thicker Blood. Goede show! (FV)

Voor mij is het even tijd voor iets anders dan zwaar gedreun, loodzware akkoorden en gebrul. Buffalo Nichols brengt in blues gedrenkte Americana, soms akoestisch, soms elektrisch gespeeld. Alleen op het podium met een gitaar en een zonnebril is het bovendien heel eerlijk wat Buffalo laat horen. Zijn laatste plaat, The Fatalist, is een fijne plaat die hier regelmatig rondjes heeft gedraaid en vandaag zijn een flink aantal nummers afkomstig van die plaat. Zo horen we een mix van opgewekte en melancholische momenten. Zijn stemgeluid is rustgevend met een rauw randje en past wel bij de moerassige sound die hij weet te produceren, al dan niet met behulp van een enorm pedalboard. Ook is er nog ruimte voor wat humor. Buffalo vertelt dat hij niets bij zich heeft: geen shirts en platen, want die verpesten toch alleen maar het milieu. Maar als je hem wil supporten kun je beter het nummer van je therapeut geven. Dat lijkt me niet gelijk noodzakelijk, al levert Buffalo wel wat ruimte voor een positief, lichter geluid dan bij andere acts vandaag. (FV)

Nadat de heren van Envy gisteren de integrale show van A Dead Sinking Story al aan het Roadburn publiek voorschotelden, is het nu tijd voor een ‘modern era’ set met de nadruk op de nieuwe plaat Eunoia. En hier keek ik van tevoren eigenlijk ook wel het meeste naar uit. Waar Envy ooit begon als (post)hardcoreband is het inmiddels uitgegroeid tot een entiteit die een breed pallet aan stijlen weet te vermengen tot een unieke, herkenbare sound. De wijdse postrockarrangementen doen dan wel deels denken aan hun landgenoten Mono, alleen de manier waarop de Japanners dit afwisselen met hun dwarse post-hardcore, screamo, shoegaze, maar ook filmische muziek, maakt ze exceptioneel in hun soort. En als je dit live dan ook nog eens waanzinnig weet over te brengen, dan durf ik wel te stellen dat we hier met één van de beste bands van dit festival te maken hebben.

Overtuigend, strak, energiek en zanger Tesuya Fukagawa, die weer als een dirigent over het podium zwiert, schreeuwt, zingt en spreekt het publiek toe alsof hij dagelijks voor drieduizend man staat. De opbouw naar de climax zit elke keer weer vol spanning en als alles er dan uit knalt springt het kippenvel me op de armen. Hoogtepunten zijn het catchy, soms bijna klassiek bombastisch aandoende Beyond the Raindrops (zet hier aub een orkest bij!), het lekker stuwende Dawn and Gaze en het knallende Footsteps in the Distance. De show van gisteren was mooi, maar Envy laat zien en horen dat de band de nodige meters heeft gemaakt in de laatste twintig jaar en een veel volwassenere indruk maakt anno 2025. Wat mij betreft was dit één van de beste shows van deze editie van Roadburn. (RL)

Dan een secret show die ik totaal niet aan zag komen: Officer Jones And His Patrol Car Problems. De band is sinds kort weer bij elkaar en de leden vonden dus tijd om tijdens Roadburn weer eens acte de présence te geven op het podium waar de band vermoedelijk het beste tot zijn recht komt: de skate hall. Officer Jones And His Patrol Car Problems, met daarin leden van onder andere Wiegedood, We’rewolves en Your Highness, bracht in 2005 zijn enige wapenfeit uit: Memorial. Een vrij toffe plaat waarin mathrock en post-hardcore samengesmolten worden tot een uniek geluid. In die periode zag ik de band regelmatig live, met als hoogtepunt het optreden op Ieperfest. Inmiddels zijn we twintig jaar verder en dat zie je aan mij, maar ook aan de bandleden. De tand des tijds is niet zo genadig. Maar sommige dingen veranderen niet: zoals het opkomen in politie-uniformen en de openingssample waarin een politierapport wordt voorgelezen.

Als dat fragment is afgelopen gaat de band los. En wat óók niet veranderd is: de enorme energie die dit vijftal uitstraalt en de herrie die Officer produceert. Het is chaotisch, het is hard, het is bij vlagen sfeervol, maar bovenal is het ontzettend vet. Deze stijl is wel een beetje een tijdsmoment, maar anno 2025 is dit heel welkom om weer eens te horen. En ondanks de wat onlogische structuren houdt de band de boel nog altijd goed bij elkaar door af en toe uit te pakken met flink groovende passages. Nummers als Gunrunner en Palafox gaan er weer in als zoete koek en worden door zanger Kris bovendien begeleid door enkele fraaie moves, zoals de iconische grijp- en trekbewegingen. Ook de toetsenist laat in al zijn enthousiasme zijn spierballen vaak zien. Het oogt allemaal bijzonder gretig en energiek en het verdient een pluim dat de band na al die jaren de songs zo strak speelt. Het optreden boeit dan ook van begin tot de fucking vette climax van Cacausian Female Delinquent. Eén van de hoogtepunten van vandaag! (FV)

Tijd voor een uitstapje. Op tien minuten lopen van de 013 bevindt zich jazz café Paradox en ik begeef me mooi op tijd in de rij voordat de deuren zich openen. Niemand minder dan Patrick Walker van 40 Watt Sun geeft hier namelijk een akoestische soloshow en die mag ik eigenlijk niet laten schieten. Onder het genot van een speciaalbiertje weet ik een mooie plek te bemachtigen en laat ik me onderdompelen in de weemoedige, melancholische nummers, ondersteund door de prachtige warme stem van Walker. Dit is muziek die je moet voelen, moet beleven. De Brit weet duisternis en licht in persoonlijke, introspectieve verhalen op een magnifieke manier over te brengen op het publiek. Nieuwe nummers als Poor Your Love en Astoria, maar ook The Spaces in Between en het  schitterende ‘oudje’ Carry Me Home van de debuutplaat komen akoestisch uitstekend tot hun recht. Er staan mensen om mij heen zichtbaar geraakt en met tranen in de ogen te genieten. En als het laatste akkoord van een nummer wegdrijft brengt de uiterst sympathieke zanger een stukje luchtigheid met een grapje of een anekdote. Hij roept ook iedereen op om na de show al zijn merch te kopen, om niet al die zooi mee naar de volgende bestemming in Zwitserland mee te hoeven zeulen. Het is hem gegund. Hoewel ik soms wel even verlangde naar de versterkte 40 Watt Sun heb ik enorm genoten en toen ik weer naar buiten liep had ik echt het gevoel iets bijzonders meegemaakt te hebben. (RL)

Jupiter was in 2000 mijn kennismaking met Cave In. Het is een plaat die ik een warm hart toedraag. Ik was dan ook verheugd dat de band op deze editie van Roadburn de plaat integraal zou spelen. Hoewel de muziek afwijkt van andere releases va de band (al doet bijna elke Cave In plaat), wordt Jupiter wel beschouwd als één van de hoogtepunten in de discografie van deze mannen. Het helpt in dat opzicht dat de eerste nummers gelijk krakers zijn: Jupiter, In The Stream of Commerce en Big Riff hebben allemaal fantastische hooks en sterk zangwerk, dat live vandaag overtuigend gebracht wordt door Stephen Brodsky. Zijn hoge noten zijn zuiver en indrukwekkend. Het is dan ook geen straf bij dit concert te zijn. Maar dan gebeurt het. Het geheel zakt in… Mensen verliezen hun interesse. Komt het door de te lange intermezzo’s tussen de nummers of door de live vertolkingen? Moeilijk te zeggen, maar wat wel duidelijk is: een zekere lethargie maakt zich meester van het publiek. Jupiter kent veel sfeervolle momenten, maar het werkt vandaag niet. De nummers zijn op plaat ijzersterk, maar als geheel werkt deze plaat niet, niet op dit moment, niet bij dit publiek. Het concert heeft iets weg van een glijdende schaal: steeds meer mensen verlaten de zaal en de band kan dat tij niet meer keren. Daarin zit ook het manco van platen live integraal brengen: je kan niet meer improviseren, de nummers staan al vast, het publiek en de band weten wat er gaat komen. En als de aandacht halverwege wegvalt, is dat nauwelijks te herstellen, hoe goed de nummers ook zijn.

Bassist Nate lijkt ook wel een beetje de personificatie hiervan te zijn. Waar hij vol energie begon, zie je aan hem ook dat het allemaal wat wegheeft van een circusbeer die nog een keer zijn trucje opvoert. Als de band met New Moon afsluit is de zaal vrijwel compleet leeg. Enkele mensen (waaronder ikzelf) zitten nog op de trappen. Maar ik vermoed dat dat meer is om de benen rust te geven dan om de set uit te zitten. (FV)

Dan hebben we nog de huisband van Roadburn: Thou. Deze band heeft doorgaans weinig aanleiding nodig om op dit festival te spelen, maar dit jaar hebben ze wel een goede reden: de integrale vertolking van Umbilical, de plaat die vorig jaar verscheen en echt een ijzersterk mokerstuk is geworden. Een plaat waarop Thou naast hun vertrouwde, stompende sludge ook meer herkenbaarheid aan nummers gaf. Ze eindigde niet voor niets in menig jaarlijstje.

Vandaag speelt Thou dit album dus in zijn geheel, waarbij de nummers overtuigend en met een muur van geweld worden gebracht. Dat is niets nieuws of verrassends. Dat zijn de gastbijdragen wel, die de set extra kleur geven. Zo doet Michael Berdan (Uniform) mee op House of Ideas en levert Emily McWilliams (Silver Godling) een opgefokte bijdrage bij Narcissist’s Prayer.

Ook de visuals zijn fraai, de filmpjes worden gebruikt als pauzes tussen de nummers, en regelmatig worden de teksten ook getoond. Handig: kan het publiek proberen mee te blèren met Brian. Daarover gesproken: Die gast weegt net zoveel als een bassnaar maar wat een geluid weet hij uit zijn keel te krijgen en wat blijft dat naar en boos klinken. Wat valt er verder nog te zeggen? Niet veel. Het is weer een uitstekende sloopshow van een band die al jaren een vaste waarde is op dit festival. (FV)

Datum en locatie

18 april 2025, 013, Tilburg

Foto's:

Ruth Mampuys (Ruth-Less Photography website en Facebook)

Links: