Sabaton verovert de Ziggo Dome in Amsterdam

Op 3 mei 2023 stond Sabaton in de Ziggo Dome in Amsterdam. Voordat de haters nu gaan juichen: de tour mag dan The Tour To End All Tours heten, maar dat is alleen maar een knipoog naar The War To End All Wars, en eerder een manier om te zeggen: deze tour is zo lekker dat alle andere tours erbij in het niet vallen. Dit was een meer ingewikkelde intro dan de muziek van Sabaton. Naast Sabaton staan vanavond Babymetal en Lordi op het podium. Ik heb enkel Sabaton wel eens live aan het werk gezien. Lordi ken ik van hun hitjes. Het werk van Babymetal ken ik zijdelings, met als hoogtepunt de review van mijn oud-collega Michel die het optreden in Tilburg beoordeelde met de woorden ‘volledig inwisselbaar’, ‘ebola’ en ‘een Japanse geldmachine met de originaliteit van een defecte mangastrip’. Ik ben benieuwd!

Lordi (60/100)

Voordat het zover is, begint Lordi de feestelijkheden. De band staat bekend om de uitgebreide kostuums die Mr Lordi hemzelve in elkaar breit. De muziek? Hardrock met een ABBA-sausje. De band trapt af met Blood Red Sandman. Althans, voor mij, want ik kom iets na de start binnen. Wat mij betreft een van de betere tracks van de band, die nog enigszins zijn best heeft gedaan om wat van de podiumopbouw te maken. In grote letters staat er ‘Lordi‘ op het podium. Voor het geval we het even vergeten. De band vervolgt met Lucyfer Primevil wat ook een hitje mag heten, net als het opvolgende Devil Is A Loser. Tijdens dit nummer verschijnen de vlindervleugels. Tussendoor maakt Mr Lordi duidelijk dat zijn band hier enkel staat om de boel een beetje op te warmen. Met enige zelfspot en passief agressieve sneren geeft hij aan dat niemand hier natuurlijk voor zijn band is gekomen, maar dat we best de handjes in de lucht mogen doen. Het publiek warmt op met Who’s Your Daddy. Hierop volgt een intermezzo van de keyboards waarbij er geklapt mag worden. Het daaropvolgende leuke lichtspel is de overgang naar de afsluiter van het optreden, natuurlijk Hard Rock Hallelujah. Mr Lordi loopt met een bijl over het podium terwijl hij als een frisse oude diesel zijn teksten oprochelt.

Ik kan me na dit optreden niet van de indruk ontdoen dat de band zijn beste tijd heeft gehad. Stichtend lid Amen is sinds 2022 vertrokken; misschien is hierdoor de koek een beetje op. De toevoeging van de kostuums en accessoires worden niet toe- of uitgelicht. De liedjes worden voorgedragen, maar van een show is niet echt sprake. Misschien is er bewust voor gekozen om op deze manier te spelen omdat men als voorprogramma dient. Van mij had Lordi veel meer de show mogen stelen. De veelal simpele tracks lenen zich ervoor, de muzikanten hebben voldoende in hun mars, de kostuums zijn uitbundig, de geluidskwaliteit in de Ziggo Dome is top, maar naar mijn gevoel raffelt de band het allemaal wat af. Er wordt zelden een punt gemaakt. Als uitzondering geldt het rookkanon dat op suggestieve wijze wordt ingezet op Who’s Your Daddy, maar zelfs daar lijkt de band maar weinig plezier in te hebben. Een deel van het publiek leek tevreden met de geleverde prestatie. Het was een onderhoudend optreden, maar ik ben absoluut niet van mijn sokken geblazen. Hier is iets nodig om de vlam voor uitdoven te behoeden.

Babymetal (80/100)

Waar Lordi bezig was met Abba-liedjes te coveren met scheurende gitaren is Babymetal een stuk technischer en sneller qua aanpak. Het muzikale palet is zo divers als de neten. Van heftige palm mutes naar scanderende kinderstemmetjes, en door naar snelle blastbeats en dubbele bassdrums. Het is geen geheim dat sommige lieden hier vanavond speciaal voor deze band gekomen zijn. De band opent met BABYMETAL DEATH waarbij het nog even afstemmen is. De choreografietjes en de melodieuze aspecten van Megitsune komen al een stuk beter over. Vanaf PA PA YA!!, wat ook een sterk nummer is, komt de band pas echt in vorm. Dit is een geoliede machine. Is het dansbaar? Schijnbaar wel. De zang van Su-metal lijkt van ondergeschikt belang en klinkt mij wat geforceerd en opgefokt in de oren in vergelijking met het studiowerk (luid en soms tegen het valse aan). Of dat geheel aan haar te wijten is, betwijfel ik, want de afstelling van de microfoon lijkt niet helemaal jofel.

Metalizm met zijn frygische toonladder (dat is die toonladder waardoor muziek ‘Arabisch’ klinkt) vind ik er live erg sterk uitkomen. Zo middenin de setlists ineens een hele andere insteek geeft een frisse wind. De dancebeat eronder zorgt ervoor dat er gedanst kan worden. De choreografie tijdens deze track vind ik erg sterk, geïnspireerd op (Midden-)Oosterse dans. Wat mij betreft het meest gedenkwaardige nummer dat de band vanavond brengt. Ook de zang springt er ditmaal uit. Monochrome is de irritante ballad die ik zwaaiend met mijn telefoonzaklamp maar lijdzaam onderga. Gimme Chocolate!! voert het tempo wat op zodat het publiek niet inkakt en traditionele afsluiter Road of Resistance wordt voortvarend afgerond. Bedankt en tot ziens. De band beperkt zich tot de minimaal nodige beleefdheden en snelt het podium af na een bedankrondje.

Babymetal pakte het professioneel aan. De band heeft alle tracks en bijbehorende dansjes uitvoerig ingestudeerd. De tracks zijn mengelmoezen van stijlen en dat maakt dat het live een soort bukkake (is ook Japans toch?) is. Van alle kanten krijg je wat binnen, hard, half hard en zacht. De zang vond ik er niet altijd even sterk uitkomen, ook door de effecten op de vocalen die wat geforceerd aandeden. Soms leken uithalen gewoon vals. Het is natuurlijk zo commercieel als de neten, maar zowel het gitaarwerk als het drumwerk lieten niets te wensen over. De innovatieve en progressieve/technische muziek werd gespeeld door een bevlogen backing band met op de voorgrond drie grietjes die leuke choreografie doen. Je zou denken dat het niks kan worden maar de gestroomlijnde uitvoering en indrukwekkende muzikale strapatsen maakten het een interessante gewaarwording. Voeg daar een mooie lichtshow en glinsterende gouden pakjes aan toe en je hebt een prima optreden te pakken.

Sabaton 85/100

Na een korte stop mag de band waar we met zijn allen op hebben gewacht het podium betreden. Het podium is uitstekend uitgedost met een grote boog met daarop de tournaam: The Tour To End All Tours. De band zet zijn optreden kracht bij met een keiharde explosie tijdens de openingsscene. Mijn vriendin heeft shell shock opgelopen, maar ik vond het wel lachen. Wat een vette show maakt Sabaton ervan! Vuurwerk, acteurs, alles wordt uit de kast getrokken om het optreden aan te kleden.

Ghost Division is de opener waar je niet omheen kan. Raakt Chris Rörland nou gelijk al zijn plectrum kwijt of leek dat enkel zo? Wat er ook van zij, Joakim Brodén wordt al snel volgeplakt met een voorraadje plectrums. We beginnen dus met slapstick en dat is vragen om problemen in Amsterdam. Wat volgt is Bismarck waarbij de acteurs duchtig het publiek en podium verkennen. Wat zal de volgende salvo zijn waarmee Sabaton gericht zijn publiek aan flarden knalt? Vol enthousiasme vertelt zanger Joakim Brodén dat de show vanavond wordt opgenomen. Het publiek lijkt echter al heel wat borrels op te hebben en is door de plectrumgrap op weg geholpen. Veel meer dan ‘broek uit op je hoofd’ scanderen zit er vandaag dus niet in. Een paar jaar geleden liep de heer Brodén ook al met een broek op zijn hoofd rond. Is het echt nodig dat dit vandaag weer gebeurt? De band beantwoordt de hype door een paar nummers achter elkaar te spelen, waaronder Carolus Rex. Het is vandaag de Zweedse versie, die een sterkere timing heeft qua vocalen dan de Engelse versie. De lichtshow gaat in de Zweedse tweekleur verder en Sabaton laat horen dat dit nummer nog altijd een van de hoogtepunten uit het repertoire is.

Qua geluid is er vandaag weinig te zeiken. Een klein puntje zijn de gitaren die soms iets teveel opgaan in het omgevingsgeluid, maar het is metal hé mensen. Dat hoeft niet perfect te zijn, het mag best natuurlijk klinken. De band knalt er nog wat hitjes door, om vervolgens bij de Motörhead-cover uit te komen. 1916 is vandaag een van de hoogtepunten. De lichtshow en de vallende sneeuw zijn gave effecten die bij deze uitvoering horen als een kers op de taart. Joakims stem klinkt in dit nummer ingetogen en bijna emotioneel, wat echt een mooie combinatie is in deze track. De lichtjes in het publiek maken het af. Het is kitscherig als het schilderij van de zigeuner met de traan, maar Sabaton kan dit.

Soldier Of Heaven is de logische opvolger, waarbij de sfeer langzaam weer wordt teruggebracht naar de hardere kant. Ook Dreadnought helpt bij het opbouwen. De laatste zin van het refrein heeft extra dramatiek en live blijven de woorden net zo hard hangen. Tot mijn persoonlijke vreugde vliegt The Red Baron nog voorbij waarbij het vliegtuig hoogstpersoonlijk wordt aangezwengeld. Ook hier weer die sterke combinatie van het concept met pyrotechniek en licht, waardoor Sabaton het concert naar een hoger niveau tilt. Het spelplezier en het charisma van gitarist Tommy Johansson gaan daarbij niet ongemerkt voorbij. Hij ziet eruit als 25, is 35, en lijkt de ervaring van een 45-jarige te hebben. Hij bewijst vandaag weer dat hij hier op de goede plek zit. Afsluiter Christmas Truce laat de sneeuw vallen en doet een beroep op de telefoonlampjes en de wiegvaardigheden van het publiek. Natuurlijk voelen we deze prachtige kerstsfeer met het hele publiek mee, ook al is Kerstfeest het kuttigste feest dat ooit is uitgevonden. Terwijl het publiek nog nawiegt, wordt Sabaton opnieuw het podium opgeroepen. Voor mij zat de encore er niet meer in, maar ik heb begrepen dat Primo Victoria, Swedish Pagans en natuurlijk To Hell And Back nog in het vat zaten. Met in elk geval twee van je beste tracks in de finale kan je daar bijna niet mis mee gaan.

Sabaton was vandaag niet bezig met een concert te geven, maar gaf een show. Een show die slim is uitgekiend. Een show waarbij overdreven mag worden. Het past bij Sabaton, een band die niet vies is van over-the-top gaan. Qua vlammen, sneeuw en geknal deed de band niet onder voor die ene Duitse band die ook altijd zulke wilde shows geeft. Sabaton kijkt er met een schuin oog naar, flirt ermee, en Carolus zag dat het goed was. Het plaatje klopt van voor tot achter. Qua geluid had ik het in de zaal prima naar mijn zin. Zoals gezegd verzoop er wel eens een stukje gitaar, maar nergens werd het storend wat mij betreft.

Misschien ben ik een saaie lul (retorische vraag, en ik weet het antwoord al), maar dat ‘broek uit op je hoofd’ is niet mijn humor. Ik vond het ook jammer dat het publiek vandaag wat melig was waardoor het leek alsof Sabaton minder contactmomenten inbouwde. Qua tracks werd er compact gespeeld, to-the-point, maar er waren ook verrassingen. Wat te denken van Into The Fire bijvoorbeeld? Sabaton is vandaag lief voor oude en nieuwe liefhebbers van heel divers pluimage. Oud, jong, metal, niet-metal: Sabaton is er voor iedereen.