In de onheilspellende kerkers van de NDSM Werf aan het IJ in Amsterdam vond op 1 maart 2025 het eerste Nederlandse Echoes from the Dungeon Fest plaats. Dit is een festival waarvan dungeon synth het centrale thema is. Dungeon synth ontstond begin jaren ’90 in de koude blackmetalhoek, waar muzikanten van escapisme een vak maakten. Het genre bestaat bij de gratie van midi-keyboards met repeterende, vibrerende tonen en vage soundscapes met hier en daar een vlaag percussie. Iggy Paul is vandaag de gastheer van het dungeonsynthfestival en hij heeft artiesten uit alle uithoeken van de wereld gestrikt. Zij mogen vandaag hun eigenzinnige klanken aan een publiek voorstellen, iets wat eigenlijk vrij uniek is. Bij dungeon synth denk je vooral aan licht schizoïde figuren die het liefst in de afwezigheid van enig menselijk contact zichzelf amuseren met repetitieve tonen. Voor allen die erbij waren en willen nagenieten, of zij die benieuwd zijn hoe het was om erbij te zijn vertelt Dypfrys je alles over de acts en legt gastfotograaf Moritz Lengauer alles op beeld vast voor het nageslacht.
Voor Fragmented Memories is het vandaag een thuiswedstrijd, aangezien dit duo uit Amsterdam komt. Een duo inderdaad, want naast Roodkapje op de toetsen en melodica is er een meneer met een glittermasker op de elektronische trommels aanwezig. Ze starten met Into the Tombs of Mystery, dat zich inderdaad rond een vrij mysterieuze melodie ontwikkelt. Het is een repetitieve track, maar wel enigszins gehaast gespeeld. De muzikanten deinen mee op de muziek alsof ze op een schip zitten. Daarnaast springt de percussionist op en neer alsof hij een haas is. De nummers klokken af rond de drie minuten, waarbij herhaling de sleutel vormt. Het applaus na elke track is goed bedoeld, maar het doet pijn aan de flow. Smoke into Smoke, van het recent uitgebrachte The Dark Side of Lightness, wordt vooral geleid door de grondtonen en het metalen geluidseffect. De track voelt wat unheimisch aan, alsof er een soort spanning op zit. Fragmented Memories nestelt zich in de nachtmerries en spokende gedachten en deze track verwoordt dat perfect. Tijdens het laatste nummer Collecting Memories for the Future wordt nog een kleine scene uitgevoerd met een lichtgevende bal. Het publiek wordt hierbij betrokken en er wordt duchtig meegespeeld met dit toneelstuk.
De sterke kanten van Fragmented Memories zijn de gevarieerde songs. Het gaat van klassieke dungeon synth tot bijna IJslands aandoende soundscapes. De muziek heeft vaak een zenuwachtige lading, met nachtmerries en dergelijke als onderwerp. Ik zou het aanraden aan mensen die van wat meer naargeestige soundscapes houden. La grande finale met de lichtgevende bal kwam voor mijn gevoel wat uit de lucht vallen. Het was wel interessant geweest als we als publiek ook aan het begin van het optreden alvast werden meegenomen in het verhaal.
Als tweede track voert Svampprinsen Underjordiskt Kungarike op, wat je met zijn mysterieuze melodie gelijk meevoert door mossige bossen. De track werkt met een orgelpunt dat houvast geeft. De bovenmelodie krijgt de ruimte om geheel haar eigen gang te gaan: een verslavende track! De overgang tussen de sferen is wat mij betreft wel wat abrupt: op En Dröm, en Illusion verlaten we het bos voor een wel heel erg kosmische vibe. Ik had zelf liever wat minder ADHD gezien in de opbouw en wat meer consistentie en logische overgangen tussen de tracks. Want qua tracks is het geweldig hoe Svampprinsen de luisteraar meeneemt in zijn eigen fantasiewereld. Vaak zijn de melodieën van dit heerschap namelijk tegenconventioneel. Hierdoor komt de muziek excentriek en eigenzinnig over. Het is precies wat dungeon synth zo interessant maakt: de DIY-dynamiek, waarbij de artiest je kan meenemen in zijn fantasie.
De excentrieke verzameling tracks vond ik wat minder logisch in de setlist staan. De flow stokte wat en de ontlading van de elkaar opvolgende tracks bleef uit. Ik ben vooral onder de indruk van de vaardigheid van Svampprinsen om de luisteraar mee te nemen. Svampprinsen speelt tracks van rond de vijf minuten, die je meenemen in een wereld die heel introspectief klinkt. Het mooiste vond ik Underjordiskt Kungarike, door zijn mysterieuze maar grootse karakter. Sterk waren ook de ondersteunende sfeerbeelden van bossen en uitgestrekte landschappen en moerassen. Een optreden dat mij positief heeft verrast.
De heren van Pauldron hadden wat mij betreft wel wat meer mogen oefenen op hun live-presentatie. Zo hadden ze ook kunnen voorkomen dat opener The Swampland Paths enigszins in de soep loopt. Gedurende het optreden komen ze er wat beter in en de grillige melodieën komen soms zelfs tot wat meer epische ontknopingen. De muziek zelf is buitengewoon excentriek en soms zijn het bijna onsamenhangende muzikale patronen die door elkaar heen geweven worden. Het zorgt voor een bevreemdende sfeer. Die bevreemdende sfeer is ook gelijk de kracht van Pauldron, zoals bijvoorbeeld tijdens Glowing Eyes Watch Every Move. Het is onnavolgbaar wat Pauldron hier doet qua tonen en structuur, maar juist daardoor zeer intrigerend. Van pure ambient naar snelle percussie en door elkaar heen lopende melodieën komt er toch een soort eenheid uit.
Desondanks blijft het gevoel hangen dat hier meer in zat. Door de combinatie van de wat kale podiumpresentatie en het slordige spel mikt de band hem niet vol in de bulls-eye. Elke keer het keyboard aanslaan voor je een track inzet komt de flow van je optreden ook niet ten goede. Aan de andere kant is er ook iets charmants aan drie gamers die klaarblijkelijk zonder al te veel podiumervaring op hun eigen manier liedjes komen voordragen. Ook dat is iets wat typisch past in het straatje van de excentrieke kunstvorm die dungeon synth heet.
Wat een plezier brengt Flickers from the Fen met dit optreden! De energieke show heeft een uniek karakter. Qua muziek is het ook een wat vreemde eend in de bijt, met zijn vrolijke deuntjes en de nadruk op walsjes en dansen. Het optreden is interactief en de mannen zijn duidelijk ervaren en op elkaar ingespeeld. Qua dynamiek overheerst live de drum soms wat, waardoor de focus een beetje verstoord wordt. Ik vond het desondanks een leuk optreden, waarbij entertainment en feest de boventoon voeren. Een leuk project, dit Flickers from the Fen!
De artiest zelf is uitgerust als tovenaar, inclusief toverstaf en ratel. Hij bevestigt zijn status als na een korte intro Birth of the Toad King start, wat hij aankondigt als “some mature wizard stuff”. Temidden van vrolijk paddengekwaak ontvouwt zich een steeds verder ontwikkelende swing. Bij Secret of the Mushroom Wizard staan we gedwee mee te klappen op de maat. Het is een publieksinteractie uit de categorie ‘dingen die je niet verwacht te doen op een dungeonsynthconcert’. Met een funky melodie als begin en eindpunt heeft de track een zweverig middenstuk. De dalende tonen werken als een mantra en geven een hypnotiserend effect. De staf wordt gebruikt als sambabal/maraca. De tracks zijn verhalend en meditatief. De tovermuts gaat even af om af te koelen, maar het spel gaat onverminderd voort. Het is pas bij High Wold dat het verhaal een soort pauzemoment krijgt. Het is een langzame ambient track met een contemplatieve melodie. De vogeltjes fluiten en de wind waait door de bomen; het is alsof de lente doorbreekt. De muts gaat vervolgens weer op en het verhaal zet zich voort. Uiteindelijk wordt afgesloten met een korte verhalende track waarvan ik de naam schuldig moet blijven. Voor hen die geïnteresseerd zijn: Tales Under the Oak heeft ook een tweetal volledige luisterboeken uitgebracht over zijn fantasiewereld.
Het licht is inmiddels uitgegaan en de avond zet in. Het perfecte moment voor Wydraddear om het podium te betreden. Deze duchtige Fransman heeft met tracks als Let the Blades Ring en The Confrontation duistere en ritualistische dungeon synth in petto. Van de fantasiegedreven paddenkoninkrijken zijn we afgedaald in diepe kerkers waar zware vibrerende tonen en verre drums stellend het ritme bepalen. Wydraddear zit geconcentreerd in de materie en is volledig in zijn element op het podium. Hij trekt door zijn geconcentreerde en inlevende performance het publiek mee de duisternis van de vallende avond in. Schijnbaar speelt hij vandaag zijn in 2024 uitgebrachte album Turned to Ice. Deze integrale speelbeurt komt de structuur van het optreden ten goede. De muziek komt veelal van de tape, maar dat maakt de sfeer er niet minder om. De dungeon synth van Wydraddear is mystiek en duister, met een sterke martiale ondertoon. De beukende percussie ondersteunt de akkoordgedreven toetsen met veel ontknopingen en epiek. Met Hoarfrost brengt Wydraddear opvallende dynamiekverschillen. Het zorgt voor een ritualistische en meeslepende sfeer. Van meer kalme sfeerbeelden tot epische ritmes met grootse machtige tonen weet dit te boeien.
De sterke punten van dit optreden zijn zeker de veelzijdige flow, het epische karakter van de akkkoordgedreven tracks en het vermogen om de het publiek mee te slepen. Het is een serieuze noot die op een intrigerende manier zijn eigen duistere verhaal vertelt. De muziek spreekt door haar eenvoud. Ik wilde nog minder sterke punten opnoemen, maar ik kwam pas uit de trance nadat het optreden was afgelopen. Het was voor mij één van de hoogtepunten van de dag!
Ik snap wel dat het heerschap zelf een helm heeft opgezet, want om iets machtigs als The Ecstasy of Iron te kunnen weerstaan is een goede helm geen overbodige luxe. Deze track is wederom episch en groots door het gebruik van koorzang en kopergeschal in de keyboards. The Mountain of Crom biedt een wat kale aankleding en door de harptonen klinkt het gelijke en stuk middeleeuwser. De donkere grondtonen schieten vervolgens deze melodie te hulp. Tijdens Bladesong kijk ik rond om de publieksreactie te peilen. Ik hoor alleen één of ander figuur schreeuwen dat ‘extreem links ook zo is’. Waarom je hardop een of andere politieke discussie gaat voeren met je maatjes tijdens een concert is mij een raadsel. Atlantean Sword laat zich niet uit zijn concentratie halen door het geroezemoes op de achtergrond. Bladesong ontpopt zich vervolgens wederom tot grote epische hoogten. De track zorgt voor ontknopingen die pas laat worden ingelost. Voeg een snuf cymbalen en koperblazers toe en je hebt de grootse klanken zoals we inmiddels bijna gewend zijn geworden. Ook de plotselinge veranderingen helpen bij de dramatiek.
Het cymbaal klingelt tijdens The Armour of Solacesteel wat al te enthousiast, maar schudt het publiek ook wakker. De beste man heeft verder een beperkte interactie met het publiek; hij laat de muziek spreken. Visueel is er weinig toegevoegd, behalve een blijvende geprojecteerde afbeelding van het zwaard dat de naamgever van de band is. Het optreden eindigt met de vondst van het zwaard dat vrolijk door de lucht heen wordt gezwaaid. Daarna krijg ik niet helemaal goed mee wat er gebeurt, maar het lijkt erop dat hij op zijn knietjes gaat zitten en zich achter zijn keyboard verstopt. Een wat bevreemdend einde van deze show.
Sterke punten van dit optreden van Atlantean Sword zijn de epiek in de songwriting en de consistentie van de tracks. Het was een consistente performance waarbij de tracks goed uit de verf kwamen. Qua show had er nog wat meer ingezeten dan een helm en een zwaard, bijvoorbeeld achtergrondvisuals die het verhaal ondersteunen. Anders dan dat een geslaagd optreden van deze éénmansfractie.
Tijdens Aurores dans le Ciel verschijnt een prachtige afbeelding van het noorderlicht op de achtergrond. Het artwork van Weress, gemaakt door Joan Llopis Doménec, sluit naadloos aan bij de muziek. De zwart-witbeelden evolueren rond het thema de ruimte en kastelen. De combinatie van koude klanken en majestueuze melodieën wordt krachtig samengevat in de diashow. De track zelf geeft een combinatie van scherpe strijkers die steeds aanzwellen en een soort chime pad als achtergrond. Het is een prachtige creatieve muzikale interpretatie van het noorderlicht. De dynamiek schuift heen en weer van het ontstaan tot het volle hoogtepunt, om daarna weer langzaam te verdwijnen. De licht dramatische modulatie geeft een verrassend en groots effect. Bij het stille Dans La Lune verdwijnt de percussie van het podium. Het is een klassieke nocturne met een mysterieuze keyboard die rust geeft in het optreden. De baspartij probeert constant de melodie te stelen. De melodiepartij blijft stellig zijn noten en versieringen neerdrukken. Deze wisselwerking zorgt voor een betoverend geheel. Op de achtergrond hangt nog een glinsterende ambientdeken. Weress sluit af met Les Échos du Donjon. Het is een nieuwe track waarbij de percussie van een bandje komt. Wederom een filmische track met een wat dominante en stellende melodie, waardoor we weer terugkomen op aarde.
Weress gaat heel conceptueel te werk. Het prachtige zwart-wit artwork, de presentatie, de muziek en de gekozen instrumentatie sluiten goed op elkaar aan. Hoewel de zwaardzwaaierij misschien wat al te enthousiast is weet Weress je op te zuigen in deze kosmische fantasiewereld die alleen hier bestaat. Voor mensen die van enige kosmische dramatiek houden is dit een pareltje. Als ze nog eens in de buurt zijn ga ik zeker nog eens kijken. Met een woord: betoverend!
Wie ook een prijs heeft gewonnen is Paths of the Eternal. Sorry, dat is niet waar, maar verzin maar eens elke keer een bruggetje van het ene onderwerp naar het andere… Wat Paths of Eternal vandaag neerzet is overigens wel prijzenswaardig. Het is een project dat een zeer breed pallet aan tracks heeft. Qua visuele aankleding heeft Paths of Eternal het meeste werk gedaan. Elke keer is het beeld een uitstekende ondersteuning van de muziek die wordt gespeeld. Het 7:45 minuten durende The Highest Chamber (i. Stairway Of True Ascendance ii. Dor Til Det Guddommelige) fungeert als opener. Het is een track met een geleidelijke opbouw die langzaam tot haar gezongen apotheose komt.
Gauntlets of Power zet gezien zijn titel in op een gevoel van macht door hoge, prikkende tonen. De repetitieve heldere melodie eronder heeft een flinke echo die het gevoel van trance versterkt. De beelden vliegen voorbij: roze en groene wouden. De percussie houdt de track op spanning en in beweging, maar maakt het ook wat gejaagd.
Met Roaming Presence verandert het beeld op de achtergrond naar elventempels uit de game Oblivion. Met een bijzonder catchy melodie wekt het een gevoel van ontdekking op. Het blijft bij een zoektocht, want herhaling is de lijn hier. Opvolger Esoteric Rites is trouw aan zijn titel en door de stellende percussie en onheilspellende tonen voel je je meegenomen in een duister ritueel. Het publiek wordt verzocht om nog iets dichterbij te komen, want Paths of the Eternal bijt niet. En terwijl het publiek dichter op de artiest kruipt krijgen we nog Traversing the Catacombs voorgeschoteld, met een zware dungeonsynthtoon.
De muzikale veelzijdigheid werkt verfrissend en blijft je tijdens het optreden verrassen. De diep mystieke dungeon synth, rituele tracks en ambientsfeerbeelden geven dit optreden een afwisselend karakter. De beelden wisselen de variërende muziek bijpassend af. Een minpunt vond ik dat de muziek wat erg luid stond, waardoor oordoppen geen overbodige luxe waren. Een ander nadeel is dat het door de afwisseling ook wat diffuus kan overkomen. Paths of the Eternal zet hier een uitstekend optreden neer waar duidelijk veel werk in zit.
Echoes from the Dungeon Fest is een kleinschalig festival waar unieke acts de ruimte krijgen. Het is een festival dat interessant is voor de liefhebbers van het genre, maar zeker ook voor iedereen die muzikaal verrast wil worden. De uniciteit van de acts die er vandaag stonden en de uiteenlopende muziek waarmee je wordt geconfronteerd is simpelweg inspirerend. Het was dan misschien de eerste Echoes from the Dungeon Fest in Nederland, maar ik hoop zeker niet de laatste!
Datum en locatie
1 maart 2025, NDSM Theater, Amsterdam
Foto's:
Gastfotograaf: Moritz Lengauer
Links: