God Is An Astronaut bracht onlangs haar achtste album uit en daar werd een Europese tour omheen ontworpen. Zodoende was TivoliVredenburg aan de beurt op de dinsdag van 15 mei. Sinds de dubbele bassen van het nummer Suicide By Star hoeft Zware Metalen niet meer te verklaren waarom de buitenaardse post-rock van dit Ierse drietal een plek verdient op onze website en dus trokken wij gewoon naar Utrecht voor een concertverslag. De support kwam van het mysterieuze Xenon Field en foto’s leenden we van Tim van Veen.
Wanneer ik gehuld in een t-shirt van Cocaine Piss naar de kassa van TivoliVredenburg loop, word ik aanvankelijk wat scheef aangekeken. Ja, ik kom echt voor het dromerige God Is An Astronaut en nee, daar verandert de nerveuze en spastische punkmuziek van Cocaine Piss niets aan. Voordat het zover is, betreedt Xenon Field het podium. Een mysterieuze band, want nergens lijkt opgenomen muziek van de hand van deze muzikanten beschikbaar te zijn. Toch is dit niet de eerste keer dat dit eveneens Ierse duo mag meedraaien met God Is An Astronaut en een korte zoektocht op het internet wijst uit dat bandhelft Robert Murphy momenteel als vierde bandlid meedraait met het hoofdprogramma. Bekend van deze twee heren is dat het elementen van post-rock en elektronica combineert. Denk aan Vessels bijvoorbeeld. Voor een strook aan wild vibrerende LED-lampjes worden warme en zwoele gitaartonen gebracht die contrasteren tegen de steriele aanslagen van een drumcomputer.
Duidelijk is dat elementen geleend worden van de zo dadelijk spelende band, zoals weelderige walvissenzang en dromerige synthtoetsen. Wanneer de mixpanelen geroerd worden, onderscheidt Xenon Field zich door met glitcherige ritmes te komen. Het duo wordt het beste van dichtbij bekeken zodat de verlichting de meeste sfeer opwekt, maar de toeschouwer moet dan wel een beetje moedwillig langs de industriële drums heen luisteren. Dat Xenon Field een breed palet aan invloeden herbergt, wordt duidelijk wanneer meer dansbare LCD Soundsystemritmes en zweverige The War On Drugs en WhoMadeWho gitaartuning moeiteloos overslaat in een hard pompende technobas. Het geheel werkt vanwege het persistent doorgevoerde dromerige gevoel, maar een tekort aan songwriting maakt het geluidsbeeld iets te idiosyncratisch. De afstandelijke ‘hoi, doei’-aankondigingen en de korte speelduur van twintig minuten dragen bij aan het mysterie. Aan het einde krijgt de verwarring van het publiek een antwoord: Xenon Field veldtest momenteel wat materiaal om het hopelijk na deze tour uit te kunnen brengen. Dan is een halfvolle Pandorazaal een zeer nette score.
Hoog weggestopt in de Pandorazaal, achter een onbeklimbare serie roltrappen en dicht bij de hemel en die rondzwevende astronaut, is de locatie zeker een opwaardering ten opzichte van De Helling waar God Is An Astronaut in 2016 nog optrad. Minutenlang voor aanvang van het optreden wordt podiumrook de zaal in gespoten om de gewaarwording van een vlucht door een wolkenhemel te verwezenlijken. Het onlangs bij Napalm Records uitgebrachte Epitaph viel bij mijn collega Yves in vruchtbare grond, die het album een terugkeer naar vanoudse vorm noemde. Zo ver durf ik zelf nog niet te gaan, want de vertroebelde productie gooit roet in mijn luisterplezier. Aanvankelijk kwam deze twist in klank op me over als een volgende kattensprong van een band die sinds die ene voltreffer All Is Violent, All Is Bright nooit meer écht op haar gemak klonk. Aanvankelijk lijkt dan ook lastig te zeggen hoeveel de meester van de soundbite post-rock van zijn eigen nieuwe materiaal houdt, omdat het bij optredens altijd dezelfde vier nummers van zijn klassieker brengt, ongeveer eenzelfde aantal nummers van de meest recente plaat en de tussengelegen albums vervolgens negeert.
Het Ierse drietal, bijgestaan dus door Robert Murphy van Xenon Field, bewijst echter meteen het tegendeel. De setlist van vanavond is samengesteld om te passen bij het concept van de nieuwe langspeler Epitaph. Dat is, het overlijden van het zevenjarige neefje van Torsten en Niels Kinsella. Deze loodzware gebeurtenis verklaart het benevelde geluid van het album en zal tevens het kernpunt van dit optreden zijn. Epitaph en Mortal Coil, de twee openers van vanavond, klinken in vergelijking met de studio-opnames luchtiger, helderder en ontdaan van de bewolkte productie. Zoals gewoonlijk is de visuele vormgeving het zesde instrument en de podiumopzet weerspiegelt de grenzeloze professionaliteit van deze band. De lange strepen licht schieten tot aan het plafond en de fonkelende sterrenhemel achter het podium houdt het oog gefixeerd. Met de onplaatsbare Sirenenzang via de verstoorde microfoon van hoofdgitarist Torsten Kinsella is de sfeerbouw compleet en wordt een volle Pandorazaal in vervoering gebracht.
Passend bij het geluid van het nieuwe Epitaph is dat de band teruggrijpt naar het oude The End Of The Beginning, dat minder gebruik lijkt te maken van twee gitaren en meer synthnuance incorporeert. Het is tastbaar hoe God Is An Astronaut hier het verdriet van zich af speelt. Alles voelt anders. Het is muisstil tijdens de timide opbouw van Frozen Twilight en er wordt ontzettend ingetogen gespeeld. De podiumpresentatie is statisch en de bekende nummers klinken anders. Zelfs de tussenpauzes worden getypeerd door een anticiperende stilte. Het kenmerkende wollige deken is onttrokken en het totaalgeluid voelt eerder als een vroege, frisse zomerwandeling door een weiland. Na All Is Violent, All Is Bright en Fragile volgen weer twee nummers van het nieuwe album. Gedurende Seance Room en Medea worden de bandleden van podiumlicht ontzien en een zware wolk van neerslachtigheid zweeft boven het podium. De voorheen vrolijk gekleurde lichtlijnen wanen zich nu zoekend door de zaal en de sterrenhemel achter het podium vervaagt. De zwaardere, haast sludgende riffs en laag van distortion geven een kijkje in de vertroebelde geest van de rouwende muzikanten. Het opvolgende Forever Lost en Suicide By Star, vergezeld met een baken van wit licht, klinken dan weer hoopvol en signaleren dat God Is An Astronaut ooit een einde zal zien in haar verwerkingsproces. De metalen riffs van Centralia en Helios | Erebus ronden vervolgens een verbluffend vlekkeloos optreden van negentig minuten af.
Foto’s:
Tim van Veen, TivoliVredenburg
Datum en locatie:
15 mei, TivoliVredenburg, Utrecht
Link: