Dødheimsgards 666 International was destijds een mijlpaal in de blackmetalgeschiedenis en een openbaring voor de blackmetalliefhebber. Avant-garde industrial black metal stond ineens op de kaart en het leverde een onnavolgbaar, complex album op dat zijn gelijke niet kent binnen het genre. Vol onverwachte wendingen en allerlei invloeden van buiten de metalwereld, maar ook met stevige uitbarstingen en lekkere headbangmomentjes. Sindsdien stond een live concert van DHG (Dødheimsgard) hoog op mijn bucket list. Maar DHG live zien in België, dat blijkt niet zo evident. Het enige Belgische concert dat ik na enig opzoekwerk terugvond dateert al van 2013. En dat heb ik toen blijkbaar gemist. Ik was dan ook behoorlijk verheugd toen ik dit jaar een aankondiging te zien kreeg voor de “Void Dancers MMXIX” tour, die ook zou neerstrijken in België. In zaal Kavka Zappa (Antwerpen) om precies te zijn. Nu had ik al eens een fel gesmaakt optreden meegemaakt in zaal Kavka Oudaan (Inferno-IXXI–The Stone) in de Antwerpse binnenstad, maar zaal Kavka Zappa op Het Kiel was nieuw voor mij. Uiteraard komt DHG vanavond niet alleen. Het machtige Bölzer, dat recent nog de zeer sterke (en stevige) EP Lese Majesty heeft uitgebracht, verzorgt het voorprogramma. Daar bovenop zijn ook het Poolse Blaze of Perdition en het mij onbekende Matterhorn uitgenodigd om het (dans?)feest compleet te maken.
Als om 18:45 uur de eerste band begint te spelen, sta ik moederziel alleen in de zaal. Wanneer Matterhorn het podium opkomt zijn we al (…) met vier, maar ik ben de enige die voor het podium staat. Nee, het is niet de eerste keer dat mij dit overkomt, maar het blijft toch altijd wat onwennig. Niet dat de drie heren van Matterhorn zich er iets van aan trekken, want met Violent Success gaan ze onmiddellijk voluit. Aangezien deze band nog maar één album heeft uitgebracht (Crass Cleansing uit 2018), worden ook enkel nummers van dit album gespeeld. Ik kende de band niet, maar na enkele tonen en de eerste vocale prestaties van zanger Morbid is het al overduidelijk waar de mosterd gehaald is. Wat zou je verwachten van een underground band uit Zwitserland? Celtic Frost uiteraard! Ik hoor vooral het vroege werk weerklinken in de stem (als je even niet kijkt is het alsof Thomas Fischer zelf voor je staat) en gitaar van de vingervlugge Morbid en in de verwrongen bas van Nekroking. Volgens The Metal Archives is dit een death/speedmetalband, maar daar hoor ik toch weinig van terug. Lekker logge trage passages worden afgewisseld met mid-tempo thrashy tussenstukken, met af en toe een versnelling. Morbid en Nekroking hebben er duidelijk zin in en amuseren zich op het podium, bijvoorbeeld door gezellig samen te staan headbangen terwijl ze spelen. De basgitaar/basgitarist speelt overigens een belangrijke rol in Matterhorn, wat vooral opvalt op zwaardere nummers als Clarity (veel distortion!) en afsluiter Bydying (beiden bonus tracks op hun enige album overigens). Op het einde van de set is de ondertussen goed gevulde zaal volledig opgewarmd dankzij het jeugdig enthousiasme van dit Zwitserse drietal. Een geslaagd optreden dus, met als enig puntje van kritiek dat ik de nogal chaotische instrumentale stukken een beetje langdradig en vermoeiend vind.
Iedereen is nog vrolijk gestemd na het optreden van Matterhorn, maar daar brengt het Poolse Blaze of Perdition (letterlijk: gloed van verderf) al snel verandering in met zijn occulte, tragisch-trieste black metal. Drummer DQ (ex-Arkona en ex-Popiół) heeft maar liefst drie gitaren en een basgitaar voor zich, en daarmee staat het podium dan ook volledig vol. Een indrukwekkende verschijning, vooral met de twee boos kijkende vocalisten Destroyer (ex-Hate) en Wyrd die met zwart omringde ogen hun gloed van verderf over het publiek uitstorten. Jammer genoeg wordt er vooral in het begin wat geworsteld met de klank, want beide zangers zijn op het eerste nummer Suffering Made Bliss (van het album The Harrowing of Hearts dat in 2020 zal worden uitgebracht) onhoorbaar. Ligt het nu aan de techniek of is het toch ergens de bedoeling, ik weet het niet, maar er ontstaat regelmatig een muur van geluid met enorm veel galm die soms wat vervelend is. Gelukkig wordt na verloop van tijd het evenwicht tussen stem en gitaren wat hersteld, waardoor de droefenis van de gitaarklanken en het rauwe stemgeluid van Destroyer beter tot hun recht komen. Het valt me op dat er enkel nummers van het laatste album en het opkomende album in deze set zitten. Met Ashes Remain (Conscious Darkness – een nummer van maar liefst vijftien minuten!) en Transmutation of Sins krijgt de set een fikse snelheidsinjectie en komen zowel band als publiek eindelijk volledig los. Emotionele passages worden afgewisseld met opstootjes van energie en de vocalen variëren van een rauwe grom over gesproken woord naar cleane vocalen, vaak als samenzang tussen Destroyer en Wyrd. Vooral Transmutation of Sins (alweer vanop The Harrowing of Hearts) toont Blaze of Perdition op zijn best: stevige, beukende ritmes en lekker gemene riffs in een sfeer van emotie en tragiek. Ook Moonchild (een Fields Of The Nephilim-cover die ook al op dat nieuwe album zal te horen zijn) beukt er lekker op los. Er wordt afgesloten met het heel krachtige en intense Detachment Brings Serenity (Conscious Darkness), waarop de rust wat weerkeert. Op dit laatste nummer komen beide vocalisten volledig gelijkwaardig aan bod en wagen ze zich zelfs aan een samenzang met volledig cleane stem. Destroyer heeft het moeilijk om toon te houden aangezien de gitaren nog altijd vrij luid staan, maar de twee mannen eindigen toch maar mooi hun set met een zuivere a capella. Kortom: een zeer sfeervol einde van een intense ervaring.
Van een vijftal naar een tweetal. Het podium lijkt plots wel heel erg leeg als Okoi Jones, Fabian Wyrsch en de laptop hun plaatsen innemen. Bölzer zorgt al onmiddellijk voor wat sfeer met behulp van kaarsjes en een beklemmend introstukje met klokken en veel distortion. En heel wat resonantie, want het podium davert letterlijk op zijn grondvesten. Jammer genoeg heeft Bölzer aan hetzelfde euvel te lijden als Blaze of Perdition daarvoor: Okoi Jones is tijdens openingsnummer Born Led God Death amper te horen. Enkel zijn hoge noten komen af en toe tussen al het instrumentaal geweld piepen. Gelukkig is het probleem ook nu weer relatief snel opgelost en kunnen we eindelijk genieten van de mooie diepe stem en het dierlijk gehuil van Jones en het strakke, snelle drumwerk van Wyrsch. In evenwicht. Uiteraard krijgen we de vier nummers van de laatste EP Lese Majesty te horen/te zien, in combinatie met twee nummers van hun enige full-length Hero en één nummer van de EP Aura: C.M.E. Geen Entranced by the Wolfshook (ook van Aura) dus, en dan ben ik persoonlijk toch altijd wat ontgoocheld. Neemt niet weg dat de indrukwekkende verschijning van Okoi Jones en de krachtige muziek van dit Zwitserse duo toch steeds voor een boeiende ervaring zorgt. De vocalist van Bölzer heeft er overigens duidelijk veel zin in en kan tussen de grimassen door een glimlach niet altijd bedwingen.
Het tempo ligt hoog en het niveau al evenzeer. Het publiek absorbeert duidelijk een deel van de energie die van het podium afstraalt en een volgelopen Kavka Zappa laat zich volledig gaan, onder andere op de uitbarstingen van A Shepherd in Wolven Skin. Bij het eerder intieme Æstivation valt nog het meest op hoe luid de drums staan en hoezeer de resonantie die uit dat laptopje komt de hele zaal doet trillen. Tussen twee nummers door wordt er telkens wat bijgestuurd op de laptop: even midden in de set je wachtwoord ingeven en huppa, daar is Phosphor (bijvoorbeeld). Soms loopt dat echter niet van een leien dakje. Of zoals Okoi Jones het zegt: “Fuck technology in hell!”. Tja, black/death metal anno 2019 zeker? Misschien moeten Jones en Wyrsch toch eens overwegen om een basgitarist in te huren voor live performances… Anderzijds is het ook wel indrukwekkend wanneer een drumsample van de laptop vlotjes door Fabian Wyrsch wordt overgenomen bij de inleiding naar The Archer. Hét hoogtepunt van de set (bij absentie van Entranced by the Wolfshook mijn persoonlijke favoriet van de set) is zonder twijfel Into The Temple of Spears, een nieuw nummer dat het live geweldig doet. Een vuurbal (zeg maar gerust een bölzer) vol intensiteit, apocalyptische riffs, demonische samples en die prachtige diepe stem van Jones, die hier gelukkig perfect tot zijn recht komt. Ook de afsluiter Ave Fluvius! Danú Be Praised! komt van Lese Majesty en is live een voltreffer. Het geluid zit jammer genoeg niet altijd super, maar deze Bölzer is alleszins als een bom ingeslagen!
Tijd voor de headliner. Een moment waar ik lang heb naar uitgekeken: Dødheimsgard live. Zelfs het half uurtje tussen het optreden van Bölzer en dat van Dødheimsgard is interessant. Interessant om die bizarre beschilderde mensen in vreemde kledij het micropodium te zien verkennen, interessant om die gekke Vicotnik zijn elektronica te zien installeren op een gammel barkrukje, maar vooral absurd om 25 jaar iconische cult te zien rondlopen in een afgelegen zaaltje op het Kiel in Antwerpen. Nu ja, van die 25 jaar iconische cult blijft enkel Vicotnik zelf over. Maar tijdens het optreden zal blijken dat de “nieuwelingen” die cultstatus evenzeer verdienen.
Hoge verwachtingen leiden steevast tot foute opvattingen en dus ben ik zelf ook even van mijn melk na de twee openers Shiva-Interfere en Sonar Bliss, nota bene twee van mijn favoriete nummers afkomstig van mijn favoriet Dødheimsgard-album: 666 International. Mijn verwachtingspatroon is uiteraard gebaseerd op wat ik ken van op dit album, maar uiteraard is een band niet verplicht om de nummers perfect op die manier te spelen. De live versie van deze twee nummers is namelijk een stuk minder strak en stevig dan de albumversie en klinkt rommeliger en chaotischer. Organischer eigenlijk, en dat is voor een live performance zeker niet onlogisch. De nadruk ligt hier veel meer op de gitaren en veel minder op de synths, waardoor een aantal hoogtepuntjes minder uit de verf komen.
Vicotnik, in afgedragen kledij, en zijn extravagante bandleden (drummer Øyvind Myrvoll, gitarist-met-zwarte-kap Tommy Thunberg en bassist-met-rood-hoofd L.E. Måløy), geven hun eigen interpretatie aan de nummers en terwijl dat voor de avant-garde, industrial nummers wat bevreemdend is, past deze aanpak wel perfect voor oudere nummers zoals En krig å seire, vanavond het enige nummer van op Kronet til Konge, hun sublieme debuut uit 1995. De anders zo beminnelijke Vicotnik verandert plotsklaps in een boosaardige old-school blackmetalvocalist. Deze avond wordt duidelijk een trip doorheen de volledige discografie van de band, want hierna volgt het vijftien minuten durende Aphelion Void van het, laatste album A Umbra Omega (uit 2015). De complexe compositorische elementen en abrupte overgangen van dit nieuwere werk zijn nogal desoriënterend, maar de occasionele uitbarstingen klinken plots toch een stuk steviger dan verwacht. Dødheimsgard heeft het gaspedaal duidelijk teruggevonden en dus is het volop genieten van de beukers Ghostforce Soul Constrictor (Supervillain Outcast) en het thrashy The Ultimate Reflection (Monumental Possession). Hoogspanning in Kavka Zappa wanneer iedereen uit volle borst meebrult: “Ghostforce Soul Constrictor!”. Ondertussen is er veel interactie tussen Vicotnik en het publiek. De aimabele frontman vraagt om een pintje uit het publiek en wordt prompt op zijn wenken bediend. De arme man is wat verkouden blijkbaar, maar dat is niet te merken aan zijn vocale prestaties. En wanneer The Ultimate Reflection wordt aangekondigd met de vraag “Do you like some thrash metal in Belgium?”, klinkt het overtuigend “Jaaaaaa!” uit alle kelen.
En dan komt dan toch dat moment waarop ik gehoopt had: een lekker vette, stevige versie van Ion Storm, mijn persoonlijke Dødheimsgard-favoriet! Geen gerommel meer, maar een eerlijke, herkenbare vertolking van het nummer. Klinkt het perfect zo als op de CD? Dat niet, maar die knop heb ik ondertussen al omgedraaid en dus wordt dit zonder twijfel hét hoogtepunt van de avond. Er wordt afgesloten met de supersonische storm die Trace of Reality is (inderdaad, Satanic Art was de revue nog niet gepasseerd), waarop bassist Måløy eindelijk gebruik maakt van die piano die al het hele optreden naast hem staat. Wanneer dit nummer zijn einde heeft bereikt krijgt Dødheimsgard terecht de handen op elkaar. Het applaus blijft aanhouden en dus worden we vergast op een extraatje. Eventjes spookt de vraag door mijn hoofd of ik mijn laatste trein terug nog ga halen, maar nee, dit laat ik echt voor geen trein van de wereld aan mij voorbij gaan. The Crystal Specter is het laatste wapenfeit van de avond en als meneer Vicotnik vriendelijk aangeeft “If you go nuts I would appreciate it.”, gaat het dak er nog voor één keer volledig af.
Een half uurtje later zit ik in de trein na te genieten. Via de band kwam ik te weten dat er volgend jaar een nieuw album zal worden uitgebracht. Dat betekent dus ook een nieuwe tour. En die wil ik opnieuw niet missen…
Datum en locatie:
11 december 2019, Kavka Zappa, Antwerpen
Link: