Het Ierse Primodial gaat al ruim twee decennia mee. De albums worden steevast van een recensie voorzien maar voor een interview moeten we terug naar 2005. Omdat de band op Graveland vlak voor headliner Watain aan mocht treden, was dat optreden een uitgelezen kans om met zanger A.A. Nemtheanga te spreken. Via de platenmaatschappij wordt een afspraak geregeld. Op het afgesproken tijdstip is er nog niemand van Primordial aanwezig. Wanneer ik ze een paar uur later backstage tref, blijkt dat de band daar een goede reden voor heeft. Alan (de naam die in zijn paspoort staat) belooft een uur na het optreden tijd te hebben voor een interview en lost die belofte in. Wanneer we aan een tafeltje in een van de tenten zitten, komt Bodyfarm‘s frontman Ralph de Boer op Alan af en ontstaat er een gesprek over Deadhead (de andere band van Ralph) en blijkt Alan in het bezit van de oude Deadhead demo’s. Nadat hij de groeten laat doen aan Rob Woning (gitarist van Deadhead) kunnen we van start. De foto’s zijn op Graveland gemaakt door Frido Stolte (The View Photography).
Het is een klein wonder dat Primordial vandaag op kon treden want jullie waren eerder vandaag betrokken bij een auto-ongeluk begreep ik?
Klopt. Vanochtend rond 07:30 uur waren we betrokken bij een auto-ongeluk op de snelweg in België. We reden ongeveer 130 kilometer toen een auto voor ons ineens stilstond. Onze bestuurder kon hem nog maar net ontwijken en redde daarmee waarschijnlijk ons leven. Wonderbaarlijk genoeg kwamen we er allemaal zonder serieuze verwondingen vanaf. We hebben allemaal wel wat spierpijn en een blauwe plek maar als door een wonder is er niemand echt gewond geraakt. Alle respect voor onze bestuurder want hij had maar een fractie van een seconde om te reageren en deed dat gelukkig ook. We zochten vlak daarna contact met mensen van Graveland. Ze vroegen of we het optreden wilden afzeggen. Onze reactie: “no fucking way”. Ze regelden dat we werden opgehaald en konden gelukkig nog optreden. Het universum moet volgende keer iets beter zijn best doen om mij om te brengen, haha.
Iedereen in de hele wereld had last van Corona. Jullie vast ook? Hoe was dat voor Primordial?
Het was moeilijk, daar hoef ik niet over te liegen. Ik woon in het centrum van Dublin. Die stad veranderde in een zombie-apocalyps. We zaten in een lange en strenge lockdown. Dat was lastig. Maar ik ben begonnen met hardlopen, trainen en ben een podcast begonnen. Gewoon om mezelf bezig te houden. Ik probeerde destijds aan een vriend, die niet van muziek houdt, uit te leggen dat we in feite onze kracht kwijt waren. Het hele creatieve proces, oefenen en live optreden verdween ineens. We zijn in feite twee jaar kwijt geweest. Klote! Maar als je het grote geheel bekijkt, valt het ook wel weer mee. Mijn grootvader vocht in de tweede wereldoorlog en als je nagaat wat hij mee heeft moeten maken dan was dit niks. Het was beslist niet makkelijk voor ons maar ik zag het ook als een mentale test.
Stond Primordial al die tijd in de ijskast?
Niet echt. In Ierland mocht je maar een beperkt aantal kilometers reizen en daar werd streng op toegezien. We konden nergens heen en niet oefenen. Ik had ook geen zin om muziek te schrijven tijdens de lockdown. Ik had geen inspiratie en wilde ook geen muziek uitbrengen in die periode. Ik was ook veel te boos om creatief bezig te zijn.
Soms is dat een goede uitlaatklep.
Klopt. Maar ik heb geen gitaar aangeraakt. We deden al die tijd niets. Toen we weer meer mochten, begonnen we wel weer ideeën uit te wisselen. Maar die hele lockdown was voor iedereen anders. Onze gitarist woont in een buitenwijk met zijn gezin. Hij is boswachter in een groot park en kon zijn werk gewoon doorzetten. Hij had nauwelijks in de gaten dat er een lockdown was. Wat mijzelf betreft… voor mij was alles weg. Mijn werk en mijn inkomen. Ik zat daar in het centrum en daar was niets te doen. Je zag ook bijna niemand op straat, op een enkele zwerver of junk na dan. Kort gezegd: voor ons was het moeilijk maar als je naar het grotere geheel kijkt, viel het best mee.
Jullie vorige album Exile Amongst The Ruins, stamt uit 2018. Werken jullie aan nieuw materiaal?
Zeker! Voor de lockdown hadden we al wat ideeën verzameld, er zijn al wat premature nummers. We wilden perse geen album uitbrengen tijdens de lockdown. Onze vrienden van Sólstafir brachten midden in de lockdown een album uit. Het label vraagt hen wanneer er weer een album uitkomt terwijl ze de nummers van het huidige album nooit live hebben kunnen spelen. Met mijn andere band, Dread Sovereign, hebben we de afgelopen periode ook een album uitgebracht. Ik vind het een goed album maar we hebben maar zes keer op kunnen treden. Dat wilde ik met Pimordial niet laten gebeuren.
Hoe schrijven jullie bij Primordial eigenlijk nieuwe nummers?
Dat gaat eigenlijk altijd op dezelfde manier. We schrijven pas als we met zijn vijven in een ruimte zijn. We wisselen geen bestanden via mail uit ofzo. Ciarán (MacUiliam-gitarist CS) schrijft ongeveer 70% van de muziek. Hij is de motor achter het schrijfproces maar we dragen allemaal ons steentje bij. We zijn allemaal betrokken bij het arrangeren van een nummer maar hebben daarnaast ook onze eigen taak. Ik schrijf natuurlijk de teksten maar soms vaag ik aan Ciarán of hij een gedeelte van een oud idee kan gebruiken in een nieuw nummer. We proberen het vervolgens uit en kijken of het werkt. Het is dus een echt groepsproces.
Schrijf je de teksten als een nummer af is of ontstaat een nummer ook weleens uit een tekst?
Als we samen zijn, speelt er altijd wel iemand een riff. Ik heb boeken vol met teksten en ga altijd op mijn gevoel af. Het ligt eraan welk gevoel de muziek bij me oproept en werk dan verder. Mijn telefoon staat ook vol met teksten. Het klinkt misschien stom maar ik zit soms in de trein en schrijf dan een tekst op mijn telefoon. Het zal raar klinken maar ik visualiseer altijd de hals van een gitaar voor me. Ik denk dan aan een noot en waar die wordt gespeeld op de hals. De positie op de gitaarhals bepaalt wat ik erbij schrijf. Soms zit ik in de trein en – neuriet wat – dat schrijf ik dan op in mijn telefoon. Ik doe dat op mijn eigen manier. Voor een buitenstaander ziet het eruit als totale nonsens maar ik weet precies wat ik bedoel. Als ik later een gitaar pak, weet ik precies wat en hoe ik het moet spelen en zet er dan tekst bij. Nogmaals: het zal wel gek klinken maar zo werk ik.
En als je schrijft, haal je dan inspiratie uit een boek, documentaire of iets wat je persoonlijk hebt meegemaakt?
Dat ligt er maar net aan. Daar zijn geen strikte regels voor. Soms is het iets historisch. To The Nameless Dead gaat bijvoorbeeld over het verschuiven van landsgrenzen. In de zestiende of zeventiende eeuw waren er belangrijke steden die inmiddels zijn weggevaagd en niet meer bestaan. Soms zijn de grenzen verschoven. Je ziet dat in Bourgondië maar ook hier in België en Nederland. Ik stel me weleens voor wat er met de taal en cultuur is gebeurd in streken waar de grenzen in de loop van de tijd zijn verschoven. Soms is ene tekst dus historisch maar op een allegorische manier geschreven en vertaal ik het naar de moderne tijd. Een andere keer is een tekst weer heel poëtisch. Dan gaat het meer om hoe de woorden zich vormen om een beeld te vormen. Het is niet heel ingewikkeld. Babel’s Tower is een soort persoonlijk excuus van mij persoonlijk maar op een Lovecraftiaanse manier gebracht. Met veel gotische en neoklassieke woorden enzo. En sommige teksten zijn uitgesproken politiek of gaan over een persoon. Voor Heathen Tribes wilde ik een pagan metalnummer schrijven met inhoud. We spelen en touren veel met bands uit dat genre en ik wilde een dergelijk nummer schrijven zonder fantasie. Zoals je ziet is het een erg creatief proces en kun je overal wel wat uithalen en verschillende invalshoeken kiezen.
Je zingt al erg lang. Toch klinkt je stem nog steeds erg krachtig. Wat is het geheim daarvan?
Nou, ik zing erg hard en op een hoog volume. Om eerlijk te zijn, je moet je lichaam gezond en fit houden. Je moet goed voor jezelf zorgen. Ik train veel en speel veel voetbal. Daarnaast praat ik veel en ik uit me graag fonetisch. Ik sprak de zanger van Marduk eens en hij spreekt constant zo (zet een hese stem op). Hij spreekt constant zo, zonder erbij na te denken. Zestig procent van zingen is overtuiging. Er komt ook wel wat talent, geluk en muzikaliteit aan te pas en dat heb ik gelukkig. maar het belangrijkste is dat je met overtuiging zingt. Als je dat doet, kun je zelfs uitkijken naar een hoge noot of moeilijke passage. Neem een nummer als The Coffin Ships. We speelden dat vandaag en vroeger zag ik erg tegen een lastig stuk in dat nummer op. Je weet wel, dat hoge gedeelte. We stemmen de gitaren niet omlaag dus ik moet daar hoog zingen. Niet Rob Halford-hoog, maar toch. Vijftien jaar geleden dacht ik tijdens het zingen weleens: oh fuck, dat hoge gedeelte komt eraan. Maar tegenwoordig denk ik: “bring it on!”. Natuurlijk verandert je stem als je ouder wordt. Ik ben nu 46 en ik zing beter dan toen ik dertig was. Naast je fysieke gezondheid is de mindset dus ook erg belangrijk. Ik vind mezelf niet de beste zanger ter wereld maar door mezelf steeds uit te dagen, word ik wel steeds beter.
Zoals ik eerder al zei, je hebt een lange carrière. Ben je er de persoon naar om achterom te kijken of…
Nee! Fuck all regrets!! Ik ben er de persoon niet naar om achteraf spijt te krijgen. Tot aan onze eerste demo of album aan toe. Ik ben overal trots op. Hetzelfde geldt voor al mijn andere bands en dingen die ik heb gedaan. Er zijn altijd wel een paar dingen die je achteraf beter had kunnen doen maar ik heb nergens spijt van. Ik ben ook niet een type dat met vrienden onder elkaar de hele tijd terug gaat zitten kijken. Zo van: weet je nog toen-en-toen? Tuurlijk dat was een toffe tijd en daar kunnen we best op terugkijken maar je moet altijd vooruit kijken en nieuwe herinneringen maken. Ik kan ook niet stilzitten.
Dat klinkt alsof je nog altijd nieuwe uitdagingen zoekt.
Klopt, altijd. Om de zoveel maanden wil ik iets nieuws doen. Soms is dat een gastoptreden bij een andere band, soms een nieuw Dread Sovereign album en soms een nieuwe podcast. Of een optreden of toer. Er moet gewoon altijd wat gebeuren. Ik wil mijn tijd niet verdoen en heb weinig behoefte aan vrije tijd. De komende maanden doen we wat festivals met Primordial, we schrijven wat nieuwe nummers. Er komt een nieuw Dread Sovereign album en ik heb nog een nieuwe band: Verminous Serpent Crowned. Ik zing daarin en speel basgitaar. Het lijkt op Sarcofago, Beherit en Incantation. Erg bruut.
Eh… ik ben dit wel aan het opnemen he?
Geen probleem, zet het maar in het interview hoor. Daar ben ik dus mee bezig op het moment. Ik houd de blik steeds op de toekomst gericht.
Ik heb jullie een paar keer live gezien en ik ik die dan echt een band in plaats van vijf individuen. Beschouw je de bandleden eerder als collega’s of als vrienden?
We zijn vrienden. We zijn al 23 jaar samen. Met Pól (MacAmlaigh, bassist-CS) en Ciarán speel ik al sinds 1991. Pól en Ciarán spelen al samen sinds november 1987. In 1997 kreeg Primordial een andere drummer en in 2000 een andere drummer. Voor de rest is de band al die jaren hetzelfde gebleven. Oké, soms hadden we live even een sessiemuzikant. De jongens in Primordial hebben dus een lange geschiedenis met elkaar. Als één van ons vervangen zou worden, voelt het waarschijnlijk niet meer als Primordial. We zien elkaar niet vaak bij elkaar thuis, we hebben allemaal ons eigen leven. Maar als we samen zijn, is het net of er een soort natuurkracht vrijkomt. Op het podium hoeven we elkaar soms alleen maar aan te kijken en we voelen wat de ander bedoelt. Het is een soort elementaire kracht die het beste op het creatieve vlak in ons naar boven haalt en ons verbindt. Als één van ons vervangen wordt, zou het niet hetzelfde voelen. Met de huidige drummer van Primordial ben ik al bevriend sinds we beiden dertien jaar zijn.
Ik hoop dat we nog lang van Primordial mogen genieten.
We hebben nog wel wat jaren voor de boeg denk ik. Op een bepaald niveau zijn we ook nog erg jong. Ik ben nu 46 en zit al lang in deze band maar zo voelt het niet. We zijn nog lang niet zat van elkaar. We doen nu wat we wilden doen toen we zestien waren. Waarom zou je dan nu gaan zeuren?
Oké, volgens mij zit onze tijd erop. Bedankt voor je tijd en jij krijgt het laatste woord:
The universe will have to try harder to fuckin’ kill me!
Links: