Metal en religie: een interview met pastor Wilfred van Nunen – deel II
Dat metal en religie op gespannen voet staan, werd onlangs weer eens duidelijk tijdens het jaarlijkse gesteggel rond het Elsrock festival in de gemeente Rijssen-Holten. Om de religieuze kant van dit verhaal inzichtelijk te maken, vond Zware Metalen in pastor en metalliefhebber Wilfred van Nunen iemand, die gaarne bereid was om het een en ander toe te lichten. We beloofden toen dat een tweede deel van dit interview zou volgen.
Het heeft even geduurd, maar hieronder het tweede deel van het interview met Wilfried van Nunen. De vragen werden gesteld door Raymond Westland, uitgewerkt door Remi Peterse
Voor wie het eerste deel gemist heeft of nog een keer wil lezen voor het lezen van dit tweede deel, volg deze link : Interview Wilfried van Nunen deel 1
Tijd nu om wat verder in te gaan op de perikelen rond Elsrock, een evenement dat menig streng gereformeerde Rijssenaar al jaren tegen de borst stoot. Wat vind je van alle commotie rond dit festival?
De commotie rond Elsrock vind ik, zoals op hun website te lezen is, goeie reclame! Metalmuziek is voor de gevestigde orde iets van de marge en dat blijkt nu wel weer… Een prima uitnodiging en reden om naar het festival te komen en voor de bands om vanuit de diepste diepten der hel de te sterren van de hemel te spelen, haha! Maar zonder gekheid, het is triest dat er geen gesprek is met elkaar. Ik weet niet of dat er gewest is en in welke sfeer dit verlopen heeft; daar kan ik dus niet over oordelen, maar ik vind het slecht dat metalmuziek per definitie in een verdomhoekje wordt geplaatst terwijl zoveel mensen er plezier aan beleven.
Bij de gemeente Rijssen – Holten zijn ruim 3500 bezwaren binnengekomen tegen het verlenen van de vergunning om het festival te mogen houden. Deze bezwaren kwamen voor het overgrote deel van Reformatorische zijde. Als argumentatie werd aangevoerd dat de bands die op Elsrock komen spelen godslasterlijke muziek en dito teksten zouden hebben. Wat vind
je zelf van deze argumentatie en wat is volgens jou de religieuze context hiervan?
De argumentatie van de bezwaarmakers, dat de teksten van veel metalnummers godslasterlijk zijn, vind ik zwak. Nu ken ik lang niet alle metalteksten en sommige wil ik niet eens kenen, maar de mij bekende bands hanteren hun teksten louter in een beschrijvende zin. Niet provocerend/aanzettend tot haat, geweld, satanische rituelen of zo. Ik zie, om nog maar even bij Iron Maiden te blijven, The Number of te Beast als één grote attractie, vergelijkbaar met een spookhuis op de kermis of in de Efteling. Even huiveren, even flirten met de dood. Om daarna weer als brave mensen onze weg te vervolgen…Terug naar de argumentatie van de bezwaarmakers. Godslastering wordt gezien als een zonde, die teruggaat op één van de tien geboden die Mozes op de Sinaï van Godswege kreeg aangereikt om het volk bij elkaar te houden. Eén van die geboden in het boek Exodus luidt: “Gij zult de naam van de Heer uw God niet lichtvaardig gebruiken.” Die geboden waren nodig op dat moment, want het door de woestijn zwervende Hebreeuwse volkje verliest zich in afgoderij. God heeft hen bevrijdt uit de slavernij van Egypte, maar nu ze in de woestijn zijn beland, zijn ze dit al gauw vergeten. Ze denken dat ze het op eigen kracht gedaan hebben; ze hebben God niet meer nodig en gaan hun eigen God creëren: ze maken een gouden stier; teken van kracht, vruchtbaarheid en agressie. Het genoemde gebod wil het volk hiervoor waarschuwen: Ga niet licht met de naam van God om, want je hebt je leven en je vrijheid aan hem te danken. Dit gebod werd en wordt in strengchristelijke kringen vaak eenzijdig uitgelegd als : je zult niet vloeken. Losgekoppeld van de context. Dus als je met je hamer op je duim slaat, mag je wel potverdikkeme zeggen, maar je mag niet godverren. En een onschuldig muziekstuk waarin God wordt aangeklaagd, mag dan al helemaal niet.
Vanuit juridisch standpunt bekeken, maken deze bezwaren geen schijn van kans als het voor de rechter zou komen. Waarom gaan deze mensen toch door met deze actie en hoe serieus moet dit protest genomen worden?
Ook al maken de bezwaren juridisch geen kans, toch gaan ze door. Natuurlijk, want het gaat de Rijssenaren niet alleen om een juridische, maar ook en vooral om een morele kwestie. De moraal, het geweten, is niet beperkt tot de wet. En daarvan zijn de bezwaarmakers zich natuurlik bewust. Het ziet er dan ook naar uit dat de komende jaren de kritiek op Elsrock terug zal blijven komen. Mensen veranderen niet zomaar…
Kan je begrip opbrengen voor de religieuze gevoelligheden van deze groep mensen?
Zeker kan ik begrip opbrengen voor de religieuze gevoeligheden van de bezwaarmakers. Het doet immers pijn als iemand iets grievends uit over iets of iemand (je geloof bijvoorbeeld) dat jou dierbaar is. Maar je moet daarbij niet de intentie vergeten. Is het serieus tegen jou gericht? of gaat het hier om een imago, een onschuldige evil-trip die allerlei beelden oproept
maar nergens over gaat en steeds weer met twee benen op de grond belandt?
Het geloof in de bevrijdende boodschap van Jezus van Nazareth is mij heel dierbaar, toch voel ik me bij geen enkel metalnummer in mijn geloof gekwetst.
In hoeverre spelen de bekende vooroordelen over metal als muziekstroming en de liefhebbers an sich volgens jou een rol?
Natuurlijk spelen de bekende vooroordelen over metalfans hierin een rol. We worden toch gezien als een stel aso’s van God los, nergens om bekommerd. Dat beeld hebben mensen al gauw als ze metalfans zien en al helemaal tijdens een concert; headbangend en stagedivend. Ter illustratie: ik herinner me hoe ik als vijftienjarige naar mijn eerste metalconcert ging; het Aardschokfestival in de Brabanthallen te Den Bosch. Mijn vader bracht ons weg en toen hij de meute metalfans aanschouwd had, had-ie thuis tegen mijn moeder gezegd: “Ik denk dat de Jehovagetuigen toch nog gelijk krijgen, dat de wereld vergaat!” Intussen weet mijn pa wel beter. De wereld draait door, met metalfans die niet alleen headbangen en schreeuwen, maar ook heel lief en medemenselijk zijn.
In welke mate speelt de media in het algemeen een positieve dan wel negatieve rol in de Elsrock-kwestie en in de beeldvorming rond metal en zijn liefhebbers in het algemeen?
De media spelen in toenemende mate toch wel een positieve rol als het gaat om metalmuziek en concerten. Ik lees op internet tenminste regelmatig positieve berichten en op Youtube heb ik al verschillende positieve interviews gezien van rock- en metalmuzikanten in “degelijke” tv-programma’s. Toch geloof ik dat het nooit helemaal geaccepteerd gaat worden en misschien hoeft dat ook niet. Het “outcast” gevoel zorgt immers voor een nóg hechtere verbondenheid tussen metalfans en dat is een groot goed. Verbondenheid, een godsgeschenk!
Je kunt je vraagtekens zetten bij de wijsheid om een rock – en metalfestival te organiseren in een gebied dat als streng gereformeerd te boek staat. In welke mate vind je dat er rekening gehouden moet worden met de religieuze gevoeligheden van streng gereformeerden bij het organiseren van een festival als Elsrock?
In hoeverre er rekening gehouden moet worden met religieuze gevoeligheden binnen een gemeenschap als het gaat om het organiseren van een rockconcert? Als duidelijk is, dat er géén onaanvaardbare risico’s zijn met betrekking tot de veiligheid en openbare orde, dan mag godsdienst géén reden zijn om een bepaald evenement, waar velen onschuldig plezier aan beleven, te verbieden. Als daar wel aan toegegeven wordt, waar stopt het dan? Dan kunnen er ook vanuit andere al dan niet christelijke stromingen eisen worden gesteld aan activiteiten. Dan is het niet denkbeeldig dat het spookhuis op de Rijssense kermis ook geboycot wordt. En de cake-walk, met die schaars geklede dames erop. En de wereldse suikerspinnentent. Kortom, de hele kermis. Wat ik wil zeggen is: in zo’n samenleving verliezen mensen hun vrijheid. En waar mensen hun vrijheid verliezen, ontstaan conflicten. Dat mag nooit de bedoeling zijn
van welke religie ook.
Welke tips heb je voor de organisatie van Elsrock om deze mensen toch tot bepaalde hoogte tegemoet te treden?
Tips voor de organisatie heb ik niet echt direct. Ze weten van zichzelf al dat het goed is om in gesprek met betrokkenen rustig en respectvol te blijven, ook als anderen dat niet altijd doen. Laat zien waar je voor staat: een leuke, totaal onschuldige happening organiseren waar veel mensen plezier aan beleven.
Wat kan er volgens jou gedaan worden om tot een groter wederzijds begrip te komen tussen gelovigen in de breedste zin des woords enerzijds en metalliefhebbers anderzijds?
Wat we kunnen doen om meer wederzijds begrip te krijgen? Elkaar ontmoeten, elkaar niet uit de weg gaan. Misschien klinkt hier een beetje teveel mijn pastor-zijn door, maar Jezus zelf gaf het voorbeeld. Juist de mensen die anders waren, anders dachten, ging hij niet uit de weg. Hij liet ze voelen: ook jij mag er zijn zoals je bent. Als dat de houding is waarmee mensen naar anderen toegaan, dan zal dat zeker leiden tot meer respect. Wat organisatoren van concerten ook eens zouden kunnen overwegen is, om een deel van de opbrengst van een concert ten goede te laten komen van een goed doel. Daarmee laat je zien dat metalfans echt niet alleen maar met hun eigen plezier bezig zijn, maar zich wel degelijk bekommeren om de wereld waarin en de mensen met wie ze leven.
Tot zover dit interview. Met dank aan Raymond voor de vragen en aan Wilfred van Nunen voor de antwoorden en bereidwillige medewerking.
Link: