Met Joel Ekelöf van Soen in gesprek over death metal en De Fabeltjeskrant

In 2017 wordt Zoetermeer verkozen tot de meest bijvriendelijke gemeente van Nederland. Hier wordt dan ook trots naar verwezen zodra je de gemeentegrenzen binnenrijdt, door een bordje met de heerlijk allitererende slogan: ”Zoetermeer zoemt”. Je moet er niet aan denken dat de gemeente Tytsjerksteradiel die eer was toegekomen. Maar we zijn er niet om het over vliegende honingwerkers te hebben. Neen, vanavond zoemt Zoetermeer om een heel andere reden. De Zweedse progmetallers van Soen komen namelijk naar De Boerderij in Zoetermeer. Zware Metalen trok die kant op voor een openhartig gesprek met de sympathieke frontman Joel Ekelöf. 

Om te beginnen, hoe gaat het met je?

Ja, het gaat goed met me, eerlijk gezegd.

Laten we de boel even luchtig starten. Afgelopen februari was ik bij jullie show in Amsterdam. Je stelde de band voor. Ik zag iedereen toch wel wat verbaasd kijken, omdat wij het hier net wat anders uitspreken (juiste uitspraak Sow-uhn en niet het Nederlandse zoen met een s). Maar daardoor vroeg ik me af, wat is de oorsprong van de bandnaam, waar staat deze voor?

De naam draagt geen betekenis met zich mee. Het is simpelweg een woord waar we al onze ideeën in kwijt kunnen. Het staat nergens voor. We wilden geen naam die ergens specifiek aan verbonden is, zodat mensen hier niet op voorhand al een bepaalde gedachte bij zouden hebben. Als je bijvoorbeeld een hele extreme naam hebt, kun je daarna niet meer met een ballad aan komen zetten.

Oké, nu over naar de belangrijke zaken. We gaan het vandaag natuurlijk hebben over het aankomende album en de dvd Atlantis. Het album werd al opgenomen in december 2021. Daarna gebeurde er van alles. Jullie organiseerden een livestream, nu komt het daadwerkelijke album eraan en er zijn extra akoestische shows aan jullie tour toegevoegd. Wat was het oorspronkelijke idee achter Atlantis?

Het was een combinatie van kansen. Uiteraard speelde de pandemie hier een rol in. We konden niet touren, dus voor het eerst voelde het alsof we tijd hadden om iets anders te doen. Wat als we nu een livestream zouden doen, of een andere versie van onze eigen nummers? Eigenlijk kwam dat allemaal zo samen. En wat dan als eerste kwam … dat weet ik zo niet. Wat nou als we naar de Atlantis Studio gaan? Dat is een prachtige studio in Zweden. En dat is een beetje hoe we zijn. We gaan altijd net een beetje te ver in alles wat we doen.

De film werd al in december 2021 opgenomen en de livestream werd uitgezonden in februari van dit jaar (2022). Maar die livestream bevatte nog niet het nieuwe nummer Trials dat pas onlangs is uitgebracht. Waarom hebben jullie daar zolang mee gewacht?

Dat was altijd wel het idee. Toen we de stream deden, wisten we al dat we Trials pas later zouden uitbrengen. We hebben dat achtergehouden, zodat we later nog wat nieuws konden aankondigen.

Als we het dan hebben over Trials, dan bouwt dit thematisch verder op Imperial. Kun je iets vertellen over de betekenis hiervan?

Ja, het behoort inderdaad tot dezelfde thematiek. In basis gaat het over het vechten tegen onderdrukking. Dat je sterk moet zijn en de hoop moet behouden.

Soms lijkt de tekst ook ergens te verwijzen naar hogere machten, die het volk onderdrukken. Zit hier wellicht ook een boodschap in over de pandemie?

Nee, het gaat niet over de pandemie. We wilden hier juist niets meer mee te maken hebben. Toen dat aan de gang was, wilden we niets liever dan eruit komen.

Hoe was dat voor jullie?

Shit, haha. Gelukkig wonen Martin en ik (Martin Lopez – drummer) dicht bij elkaar en we konden elkaar gewoon opzoeken om muziek te maken. Maar om niet te kunnen touren als muzikant, dat was heel zwaar.

Dat gaf jullie dus wel de tijd om te werken aan Atlantis. Hebben jullie ook kunnen werken aan materiaal voor een nieuw album?

Ja, we hebben zeker ook nieuw materiaal kunnen schrijven. Er komt meer aan!

Dat is goed nieuws! Ik kan me voorstellen dat je hier nog niet teveel over kunt loslaten, maar wat kunnen we hiervan verwachten? Imperial was bijvoorbeeld veel directer en wellicht ook iets steviger dan eerder werk. 

Het gaat waarschijnlijk wel meer in die richting ja. Als je kijkt naar Lotus richting Imperial, dan gaat het nieuwe album ook weer een logische stap verder vanaf Imperial.

Dus we kunnen death metal van jullie verwachten!

Zou zomaar kunnen. Zou je dat leuk vinden?

Dat zou zeker heel tof zijn. Maar de belangrijke vraag is dan: kun je ook grunten?

Eehhhm, ja voor de lol. We hebben de goede drummer al in de band. Maar we doen het voornamelijk voor de lol, in de repetitieruimte. Maar om het wel even duidelijk te maken: ik verwacht niet dat dit gaat gebeuren. Maar we voelen ons wel heel erg aangetrokken tot metal. We houden allemaal van metal. Naarmate we onszelf ontwikkelen met onze albums, voelen we steeds sterker dat we de metal niet uit het oog willen verliezen. We hadden ons ook de andere kant op kunnen ontwikkelen, richting de progressieve hoek of artrock, jazzy invloeden. Er zijn steeds meer bands tegenwoordig die richting die kant gaan. Maar dat voelde niet goed voor ons, we wilden de metal niet verliezen. En dat hoor je dus ook goed terug op Imperial.

Ik zou zeggen, ga vooral zo door! Voor nu even genoeg over de oudere muziek en weer even terug naar Atlantis. Hoe zag het proces eruit om de nummers te schrijven? 

Dat kan grotendeels toegeschreven worden aan Lars (Lars Åhlund – keyboard, gitaar en meer). Hij heeft een lange academische achtergrond in de muziek. Hij is bijvoorbeeld een fantastische saxofoonspeler en kan ook strijkarrangementen schrijven. Veel van Atlantis lag dan ook op zijn schouders. Hij heeft de nummers als het ware omgezet naar deze orkestrale varianten. Het is heel leuk om te zien hoe je op die manier je eigen creaties kunt omzetten naar iets anders. Dat is er erg indrukwekkend uitgekomen, al zeg ik het zelf. Bij sommige nummers hebben we ook het gevoel dat ze misschien wel zo hadden moeten zijn vanaf het begin af aan. Die ontwikkelden zich heel natuurlijk. Bijvoorbeeld het nummer Antagonist. Dit klinkt compleet anders, maar het voelde heel normaal om het op deze grootse, epische wijze te brengen.

Dat is inderdaad wel interessant, want sommige nummers zijn veel ingetogener dan het origineel is. Ik denk dan aan enkele nummers die ook op Imperial staan. Hoe was dit voor Martin in het specifiek? Dit vraagt natuurlijk wel om een andere manier van benadering.

Het gaat hem wel heel natuurlijk af om op deze rustige manier te spelen. Maar het blijft wel een drummer! Elke drummer wil het liefst zo hard mogelijk spelen. Het kan wel uitdagend voor hem zijn om zich in te houden. Als een metaldrummer wil je gewoon voluit gaan.

Haha, ja begrijpelijk! Ook voor jou als zanger is het natuurlijk anders. Soen is altijd al van de emotie geweest. Maar op Atlantis wordt dit alleen maar uitvergroot en dat heeft ook voor een groot deel te maken met jou als zanger. 

Ik denk dat het altijd wel een groot onderdeel van ons heeft uitgemaakt en dat zal ook altijd zo blijven. Voor ons is het belangrijk om emotie in de muziek te brengen en dit ook te tonen. We willen ook graag serieus zijn. We hebben serieuze onderwerpen waar we het over hebben. We zingen niet over draken. We willen laten zien dat we de kloten hebben om kwetsbaar te zijn. Om emotioneel te zijn.

Gaan de teksten dan ook over persoonlijke gebeurtenissen?

Ja, zeker. Veel van onze nummers gaan over persoonlijke ervaringen. Maar dat ga ik niet verklappen, dat moet je zelf raden. De echt persoonlijke zaken, die moeten ook persoonlijk blijven natuurlijk. Als je over persoonlijke zaken praat, dan ben je kwetsbaar en stel je jezelf open.

En dat is denk ik ook precies wat jullie op Atlantis doen. Je laat Soen zien is zijn meest basale vorm. 

Precies! We wilden laten zien dat de nummers ook op zichzelf kunnen staan, zonder de stevigheid. Het klopt ook wanneer je het op een akoestische gitaar speelt. Maar ja, daar hebben we dan weer wat strijkers aan toegevoegd. Het was heel moeilijk voor ons om het niet in het extreme door te trekken. Maar metal en orkestrale elementen passen gewoon heel goed samen. Metal, klassieke muziek, maar ook opera hebben veel met elkaar gemeen. Het geeft een ‘larger than life experience’. En dat respecteer ik. Ergens volledig voor gaan. Ik kom zelf uit de jaren 90 (geboren in 1980). Dat was juist het tijdperk dat er verwacht werd dat je helemaal niks deed of er juist tegenin ging. Ik ben opgegroeid met bands als NirvanaPearl JamAlice in Chains en Soundgarden.

Goed, ik ben geboren in 1989 en juist opgegroeid met bands als Limp BizkitPapa Roach en Slipknot. Die laatste band geeft me dan weer een mooie mogelijkheid voor mijn volgende vraag. Alle nummers van Atlantis zijn namelijk van jullie zelf, behalve eentje. Waarom hebben jullie gekozen voor een cover van Snuff  van Slipknot?

Dat klopt. We wilden graag een cover doen. Het meest voor de hand liggende was om een episch progressief nummer te doen van Genesis of Pink Floyd. Dat zou heel natuurlijk zijn voor ons om te doen. Maar toen dachten we, we moeten compleet de andere kant op gaan. Juist een uitgekleed, eerlijk en simpel nummer pakken. En dat is wat Snuff is. Het is rauwe emotie. Dat was een mooie uitdaging. Om een goede cover te maken, moet je begrijpen waar het nummer echt over gaat. Dan moet je ook de simpliciteit behouden.

Slipknot is overduidelijk geen invloed op de muziek van Soen. Kun je iets meer vertellen over de muziek die jullie als band heeft gevormd?

Ehhhm….. Ja. Dat is van alles. We delen de liefde voor oude progressieve muziek. We houden allemaal van Pink Floyd en Genesis. En Tool natuurlijk, dat moet ik zeggen, aangezien iedereen daar wat van vond in het verleden. En Alice Cooper, fucking goed.

Dus het gaat dan ook meer om de bands uit jouw eigen jeugd?

Hoe ouder je wordt, hoe meer je jezelf ook realiseert dat de liefde voor muziek voortkomt uit die eerste momenten. Als een onbeschreven blad, dat gevuld wordt met nieuwe indrukken. Die muziek blijft je bij voor je hele leven. Van je zevende levensjaar tot aan je vijftiende. Dat kun je nooit meer wegnemen, denk ik. Mijn vader was een echte prognerd. Daar komt mijn voorliefde ook vandaan. De hele dag door luisterden we alleen maar Frank Zappa of Genesis.

Ik geloof dat jij ook kinderen hebt toch? Welke muziek geef je hen mee?

Ik heb inderdaad kinderen. Tegenwoordig is het moeilijker. Toen ik klein was, hadden we één muziekinstallatie in huis en mijn vader was de baas. Daar kon je niks aan doen. Dat was ook nog eens op vinyl, dus je kon de muziek ook niet zo makkelijk veranderen. Nu heeft iedereen zijn eigen koptelefoon en eigen streamingaccounts. Dus het is veel moeilijker om die gezamenlijke ervaring te hebben.

Dat klopt helemaal. Om nog even terug te komen op de show die jullie vanavond spelen. Het is wel echt uniek dat we dit gaan meemaken. 

Het is heel uniek. Ik hoop dat iedereen dat ook inziet. Het is een bijzonder moment om deze show te zien. Je weet maar nooit of het nog een keer gaat gebeuren. Het gaat waarschijnlijk wel weer een keertje ergens gebeuren. Maar je weet het niet zeker.

De show werd pas op een later moment toegevoegd. Hoe zit dat precies?

Dat was eigenlijk puur door een samenloop van omstandigheden. We hadden de locatie al geboekt voor de normale show. De dag ervoor was nog vrij, wij hadden ook de mogelijkheid om hier op tijd te komen. De sterren stonden gewoon op de juiste plek. Je krijgt een kans aangeboden en die moet je dan ook aangrijpen.

Ik heb geloof ik nog maar één vraag over. Ik denk dat het de meest belangrijke van allemaal is. Kun je de naam van de stad en de concertzaal uitspreken waar jullie vanavond optreden? 

*Spreekt in bijna accentloos Nederlands de woorden Zoetermeer en Boerderij uit*

Was dat goed? Nederlands is wel een lastige taal, zeker als jullie snel beginnen te praten. Maar we hebben wel wat gezamenlijke woorden in het Zweeds. Daarnaast ben ik opgegroeid met een Nederlandse kindershow, die heette Fablernas värld. Dat was iets met vogels of iets met een uil die verhaaltjes voorleest.

*Joel zingt vervolgens het lied van De Fabeltjeskrant in het Zweeds*

Haha, De Fabeltjeskrant, geweldig! Dat we het daar nog over zouden hebben. Dat is een mooie afsluiter van het interview. Ik wens jullie al het beste en heel veel succes zo op het podium.

———————————————————————————————————-

Soen in meest intieme setting: akoestische show in Zoetermeer

Oké, als we er dan toch zijn, dan schrijven we ook wat woorden over het optreden dat na het interview zou volgen. De Boerderij is op het eerste oog aan de buitenkant niet de meest sprankelende concertzaal. Eenmaal binnen blijkt eens te meer dat uiterlijke schijn bedriegt. Een intiem kleine zaal, met gezellige kneuterigheid staat ons te wachten. Drie stappen zetten en je staat vooraan. Een biertje halen? Met een minuut weer terug. Het ideale decor voor een ingetogen show van Soen. De eerste verrassing is al direct duidelijk door de podiumopstelling: er zullen daadwerkelijk strijkers op het podium aanwezig zijn. Dat beloof alvast veel goeds. Eerst mag voorprogramma Lizzard met een aangepaste, tevens semi-akoestische, set de avond aftrappen. Het publiek luistert aandachtig en beloont de band na ieder van de vier nummers uitvoerig. Waarom het na vier nummers al gedaan is? Parce que.

Dan volgt de hoofdmaaltijd. Zoals zanger Ekelöf eerder tijdens het interview verklaarde, laat Soen zich vanavond van zijn meest kwetsbare kant zien. Er zitten nog wat schoonheidsfoutjes in de podiumprestaties, maar dit draagt alleen maar bij aan de intieme setting. De band is verder namelijk in blakende topvorm. Het spelplezier, maar ook het plezier tussen ogenschijnlijke vrienden op het podium druipt er vanaf. Fantastisch om deze afgeslankte versie van de nummers in een livesetting te mogen aanschouwen. Ik zou er graag meer over willen schrijven, maar dat zou de ervaring alleen maar teniet doen. Ik zou zeggen: koop zeker een kaartje als de kans zich nog een keer voordoet. Of zoals zanger Ekelöf zou zeggen: als de sterren goed staan. En die stonden vanavond verrekte goed.

Links: