John Ruiter, zanger van 3rd Machine maar ook al een kleine tien jaar bekend als drijvende kracht achter de Heavy uit Haarlem-concerten in de Waerdse Tempel, Duycker maar vooral Patronaat. Om zijn vijftigste verjaardag te vieren is er vrijdag 15 maart Heavy uit Haarlem XXL: John’s Birthday Bash in die laatste zaal. Op het programma: louter bands uit de hoofdstad van Noord-Holland. ‘Ik hoop dat mensen massaal hun eigen scene komen aanmoedigen en mensen van buiten Haarlem zich laten verassen van het hoge niveau van de heavy bands hier.’
John, gefeliciteerd! Je wordt dit jaar 50 en besloot jezelf een festival cadeau te geven. Hoe dat zo?
Nou, vooral om het feit dat ik zelf niet zo gek ben op verassingen, haha. Het ergste wat ik me kon voorstellen was thuis komen en een opblaasgeval voor mijn deur tegenkomen om mij eraan te herinneren dat ik 50 ben geworden en een huis vol visite. Daarom en natuurlijk ook omdat ik het onwijs leuk vind, heb ik de controle maar genomen en vorig jaar april een voorstel gedaan bij Patronaat met de basisvraag; hebben jullie interesse om de Haarlemse heavy scene in het zonnetje te zetten? Die interesse was er en zo geschiedde…
Je organiseert al jarenlang de Heavy uit Haarlem-concerten in Patronaat. Hoe is dat zo ontstaan?
Ik ben in 2007 in Haarlem komen wonen en het viel me op dat metal toen helemaal nog niet zo populair was in het poppodia circuit, en dus ook niet in Patronaat. Ik bezocht sporadisch, zeg maximaal twee keer per jaar, een metalconcert in Haarlem. Dat vond ik eigenlijk wel een beetje mager.
Zo ook in de herfst van 2009, toen ik samen met een vriend een concert van Textures in de kleine zaal bezocht. Het was een geweldige show, maar er waren maar veertig bezoekers. Met die ervaring achter de kiezen heb de maandag erop de stoute schoenen aangetrokken en de directeur van het Patronaat een mailtje gestuurd onder het motto: volgens mij zijn er veel meer mensen op de been te brengen bij metalshows in Haarlem.
De toonsetting van dat mailtje was dan ook best wel uitdagend. Ik zei: ‘geef me vijfhonderd euro budget voor gage en PR en ik zorg er samen met vier lokale metalbands voor dat er honderdvijftig tot tweehonderd mensen in de zaal staan’. De eerste editie was geboren en was ook dankzij de inzet van de vier bands een groot succes. We hebben met z’n allen in de twee maanden in aanloop naar het event dan ook als een malle geflyerd en overal posters opgehangen. En volgens mij hadden we met honderdtachtig bezoekers best wel een succesvol concept te pakken. Een beetje door en voor de lokale scene.
Poster van de eerste Heavy uit Haarlem: 9 januari 2010
Nu ik dan toch aan het woord ben: het basisprincipe was eigenlijk dat je met betrekking tot metalprogrammering – programmeurs van de poppodia, letten jullie even op? – beter je best kan doen om de drempel voor de metalheads zo laag mogelijk te houden. Bands vinden het ook niet leuk om voor lege zalen te spelen. Als je een paar lokale bands, liefst met ondernemingsgeest, vraagt om ook een tandje bij te zetten door iedereen (familie, vrienden, bekenden, ex-relaties) uit te nodigen als je op een professioneel podium speelt, dan heb je de helft al gewonnen. De zaal is blij met de opkomst en beperkte kosten, de band heeft een ervaring erbij en, als het goed is, iedereen heeft een leuke heavy avond.
Wat zijn hoogtepunten geweest bij al die edities?
Oeh, dat zijn er best veel. Zo uit mijn hoofd in een willekeurige volgorde: ik vond mijn Death vs. Black-editie te gek: Sinister vs. Cirith Gorgor en Dystopia vs. Nailgun Massacre. Verder de vele cd-release partys van Bring on the Bloodshed, The Name en Spartan, de derde show van For I Am King ooit, de oude Haarlemse hardcoreband Dead Unity op een avond getiteld Dead (re)Unity, I Chaos, Bodyfarm, Divine Sins (voor de enige keer Amsterdammers in grote getale in de zaal met My City Burning), Dew Scented… Goed, niet alle bands zijn als lokaal aan te duiden, maar naast de grote namen staan er wel altijd één tot en met drie bands uit de eigen regio te knallen!
Heavy uit Haarlem: Black vs. Death op 7 september 2013
Wanneer is een band geschikt om op te treden tijdens Heavy uit Haarlem?
Wat mij betreft als er een lokale connectie is, maar ook als de band bereid is een steentje bij te dragen om te helpen met PR voor de show en dan niet alleen een via een postje op Facebook of Instagram. Als een band geboekt wordt en ze laten tot een week vooraf niets horen over die show, laat het dan maar zitten wat mij betreft. Bands moeten het ook leuk vinden om op een professioneel podium te willen spelen. Ik ben juist op zoek naar een goede verhouding tussen kwaliteit en bereidheid om ook mee te helpen om bezoekers binnen te krijgen.
Soms heb je ook een grotere naam nodig, in dat geval ga ik zoveel mogelijk voor de specials. Dus niet een band neerzetten die overal hetzelfde doet, dan heeft het geen meerwaarde voor de bezoekers.
Wat zijn droombands die je nog op je verlanglijstje hebt staan?
Wat betreft de traditionals – en ik weet dat het in beide gevallen niet geloofwaardig is – denk ik dan aan Gorefest en aan de originele Altar en AltarEgo op dezelfde avond. Wat meer moderne bands betreft vind ik The Royal een superinteressante vette band en verder Bleeding Gods. Maar er zijn er nog zoveel meer, ook bands die al een keer bij me hebben gestaan.
John Ruiter’s eigen 3rd Machine treed regelmatig op tijdens Heavy uit Haarlem. Hier een aankondigingsposter uit 2015 met For I Am King, dat dan alleen nog maar een EP heeft uitgebracht
Tijdens Heavy in Haarlem XXL: John’s Birthday Bash op 15 maart staan er zeven Haarlemse bands op de planken van Patronaat. Hoe bijzonder is dat?
Jaarlijks is er in Patronaat een Haerlemse Helden: een overzicht van alle Haarlemse artiesten, muzikanten en dj’s die het afgelopen jaar een release hebben uitgebracht die nationaal ook voor wat opschudding heeft gezorgd. Maar een Haarlems metalfestival met alleen maar Haarlemse bands is volgens mij nog nooit gebeurd. Een unicum voor Haarlemse begrippen dus. Ik hoop dan ook dat mensen massaal hun eigen scene komen aanmoedigen en mensen van buiten Haarlem zich laten verassen van het hoge niveau van de heavy bands hier.
Blijkbaar gaat het lekker met de scene in Haarlem en Noord-Holland? In Patronaat, P60, Melkweg, Q-Factory en De Flux komen immers regelmatig hardere bands langs.
Het verschilt nogal per podium hoor. Wat mij opvalt is dat de zaal met een bewuste keuze voor een metalstijl, bijvoorbeeld P60 met Diabolica Sonis voor de meer extremere muziek, over het algemeen spekkoper is. Die zaal investeert echt in één genre, de metalheads die helemaal voor dat genre gaan blijven ook komen en blijven scherp in de gaten houden wat er gebeurt. Andere zalen missen volgens mij de expertise nog een beetje en denken alleen maar aan een doelgroep die stevig drinkt – want: goede baromzet – en loyaal is terwijl er haast geen rekening wordt gehouden met diverse stromingen die elk een andere doelgroep hebben. Dus dan wordt er maar wat neergezet en blijkt een en ander tegen te vallen, gewoon omdat de zaal dan niet even de moeite heeft genomen om te achterhalen welke metalstijl het nu het beste doet in de eigen regio. Patronaat doet het bijvoorbeeld al jaren enorm goed in de stoner/doom hoek en die keuze is vier jaar geleden uitgebreid via Complexity Fest en de Complexity-concerten met wat meer progressieve en post-achtige stromingen. Een zaal als Melkweg boekte eigenlijk haast alleen metal als ze zeker wisten dat het zou uitverkopen, maar gelukkig zetten ze sinds een aantal jaar nu ook de oude filmzaal in voor de wat kleinere, maar wel opkomende bands, ook lokale.
Hoe ben je zelf eigenlijk in de wereld van de betere muziek verzeild geraakt?
De band: The Gatering. Het album: Always... Ik denk dat het 1992 was. Ik was al met muziek bezig en was bevriend geraakt met ene Han Swagerman die op vijf kilometer waar ik destijds woonde de Beaufort Studio had: in de jaren ‘90 een legendarische studio in Nederland. Dankzij dat album heb ik grunts leren waarderen en ben ik de betere muziek ingezogen. Toegegeven, daarvoor had ik al een voorkeur voor de stevigere rock met Faith No More en Living Colour en had ik ook al Empire van Queensrÿche in de kast staan.
Ik hoop snel, maar we hebben helaas vertraging vanwege het vertrek van onze gitarist Gertjan Vis. Helaas – en terecht overigens – neemt ‘ie alle songs mee waar we de laatste twee jaar aan geknutseld hebben. 15 maart wordt trouwens zijn afscheidsconcert met 3rd Machine. Maar na die show is het gewoon weer ‘back to the drawing board’ en gaan we ons best doen dit jaar nog iets van ons te laten horen. Garanties tot aan de deur trouwens. Ik gok dat de sound wel gaat veranderen…
Je bent al een leven lang bezig met muziek. Naast zanger ook als manager/booker, programmeur en tourmanager en in het dagelijks leven zien we je strak in het pak op LinkedIn staan als team leader bij Q-Factory. Hoe belangrijk is metal voor je?
Die foto op LinkedIn is de enige knappe foto waar ik niet schreeuwend op sta, haha. Metal is voor mij een serieuze muziekstijl waar ik heel veel passie en inspiratie uithaal. Maar metal is niet het enige genre waar ik naar luister en van hou. Op mijn telefoon luister ik net zo makkelijk naar Dusty Springfield, afgewisseld met Origin. Ik word wel altijd pissig als mensen metal afdoen als een brok herriemakerij en probeer uit te leggen dat metal net zoveel subgenres kent als elke andere volwassen geworden muziekstijl.
Mijn ego gebied me overigens om aan te vullen dat ik ook medeoprichter ben van Complexity en daarnaast ook verantwoordelijk ben voor de Metalbattle in Noord Holland. Allemaal hele toffe dingen!
Kun je je ooit een leven zonder metal voorstellen?
Ja, maar ik kan me geen leven zonder muziek voorstellen. Is dat een antwoord? Ik heb trouwens eigenlijk een hekel aan alles moeten labellen, al snap ik dat het niet anders kan. Omdat men teveel in genres denkt, wordt er goede muziek overboord gegooid en krijgt het geen kans. Ik hoop dat we ooit een moment gaan meemaken dat er niet meer gekeken wordt naar genres of stijlen, maar dat men gewoon praat in termen als: ‘dit vind ik nou goede muziek’, ongeacht of het thrash, black, doom, prog, heavy, hardcore of wat dan ook is. Maar wellicht ben ik een beetje een dromer op dat gebied.
Nogmaals gefeliciteerd! Wat zijn de plannen voor de volgende vijftig jaar?
Simpel: meer muziek maken, beleven en laten horen aan zoveel mogelijk mensen. En blijven doen alsof ik 21 ben.
Uiteraard geven je vrienden van Zware Metalen ook kaartjes weg.
Links: