Eind april kwam het nieuwe album Black Miracles And Dark Wonders van Miseration uit. Een lange periode moesten de liefhebbers van het Fins-Zweedse tweetal op nieuw materiaal wachten. Redacteur Patrick Verhoeven sprak erover met alleskunner Jani Stefanovic.
Dag Jani, hoe is het met je?
Hier gaat alles goed, Patrick. Dank voor het vragen. Het zijn drukke tijden, maar dat is in elk geval een teken dat je bezig bent en leeft. Haha. Hoe is het met jou?
Hier ook alles goed hoor. Het nieuwe album van Miseration, Black Miracles And Dark Wonders, heeft tien jaar op zich laten wachten. Wat heeft ervoor gezorgd dat het een decennium heeft geduurd voor er nieuw materiaal van Miseration kwam? Wat heb je in die tussentijd gedaan?
Tien jaar was in elk geval niet gepland. Het is niet zo dat we na het vorige album iets gezegd hebben als dat we klaar met de band waren. Er is simpelweg een aantal dingen gebeurd. Onze vorige drummer, Oscar (Nilsson, red.), was druk met het bouwen van zijn studio. De Crehate Studios is inmiddels zeer succesvol en groeit nog steeds. Hij doet meer en meer werk voor bekende(re) bands. Het is iets wat hij graag na wilde streven en zijn tijd in heeft gestoken. Daarnaast had ik zelf rond het uitkomen van het vorige album een operatie aan mijn knie, waar ik lang van heb moeten herstellen. Daarna besloten we eerst materiaal voor Solution .45 te gaan schrijven. Zoals je weet zijn dat twee albums geworden: Nightmares in the Waking State: Part I en Part II. Negentien nummers; dat werd een tijdrovend project. Zeker omdat we ook nog eens in verschillende landen wonen en het daarom vaak net even wat meer tijd kost om dingen met elkaar af te stemmen en het met elkaar over eens te worden. En toen kregen zowel Christian als ik ook nog ons eerste kind. Ongetwijfeld overbodig om te zeggen dat dat de nodige tijd en energie heeft gekost. Eigenlijk kun je zeggen dat het leven gewoon is doorgegaan en plots waren we tien jaar verder.
Heeft het ouderschap jezelf of je kijk op dingen nog veranderd?
Dat heeft het zeker. Mijn perspectief is zeker veranderd. Daarvoor had ik altijd de hoop op een doorbraak. Toen mijn dochter werd geboren, en ik weet dat dit voor Christian ook geldt, kwam het gevoel dat mijn huidige situatie ook goed is. Ik heb de drang niet om in kwalitatief mindere tourbussen door de wereld te reizen. Als je niet een echte band op topniveau bent, zijn de omstandigheden nou eenmaal niet zo rooskleurig. En ook voor hen die in een geoliede machine de wereld rondgaan, lijkt me een tour van 200 dagen per jaar een flinke opgave. Mijn passie voor muziek zal ik nooit kwijtraken, maar ik jaag bepaalde dingen niet meer na. Ik ben een zeer tevreden man met mijn gezin. Daarnaast ben ik blij dat er mensen zijn die oprecht geïnteresseerd in mijn muziek zijn en het mooi vinden wat ik doe. Het zorgt ervoor dat ik, naast het feit dat ik simpelweg van muziek houd, door blijf gaan.
Het zal ongetwijfeld ook niet geholpen hebben dat Christian in Zweden woont en jij in Finland?
Dat is waar. Het is absoluut anders toen ik nog in Zweden woonde. We woonden toen een uur bij elkaar vandaan, dus zagen we elkaar veel en namen veel gezamenlijk op. Toen ik in 2010 naar Finland verhuisde, moesten we een nieuwe structuur vinden. Het is voor ons inmiddels heel normaal om bestanden digitaal uit te wisselen en zo met elkaar contact te hebben. Het is eigenlijk een heel soepel proces. Ik denk dat het zelfs de nieuwe standaard voor veel bands is geworden; digitale uitwisseling. Voor ons werkt het in elk geval heel goed.
Gelukkig is de technologie inmiddels geavanceerd. Ik kon niet naar The Panic Room studio komen om het album samen met Christian en Plec (Thomas Johansson, red.) te mixen. Ik kon er echter in audio met een rechtstreekse verbinding bij zijn en per direct reageren op ideeën of ideeën met hen te delen. Het was helemaal zo slecht niet; ik hoefde niet te reizen en kon vanuit thuis meedenken. Een bijkomend voordeel was dat ik het meteen kon beluisteren op al mijn systemen thuis. In een studio, in een ideale omgeving, klinkt het natuurlijk perfect, maar ik kon net nu ook thuis via koptelefoon of via de systemen in mijn studio beluisteren. Het gaf me een beter begrip van hoe het klonk.
Binnen Miseration doet Christian de vocalen en ben jij verantwoordelijk voor al het andere. Betekent dit ook dat Christian de teksten op zich neemt?
Ik heb altijd het merendeel van de muziek binnen Miseration geschreven. Meestal gaat het zo dat ik eerst de muziek schrijf en pas als een track voor mij echt helemaal af is, deel ik hem met Christian, die dan zijn visie erop los laat. Hij voegt wat ideeën en zijn vocalen toe. Op dit album was het geheel anders. Ik heb dit keer eerst de teksten geschreven, voordat ik iets aan de muziek heb gedaan. Het is een voor mij ongebruikelijke manier omdat ik altijd heb gevoeld dat het makkelijker was om eerst de muziek te hebben en daarna de teksten te doen. Maar dit keer had ik het thema in mijn hoofd, voordat ik ook maar een noot geschreven had. Ik wilde iets met goddelijke figuren, kwaadaardige heersers en mythische wezens. Het is zeker geen nieuw thema; er zijn veel bands die geschreven hebben over Mesopotamië en Babylon, maar het was wel een nieuw thema voor mij. Het bracht mij inspiratie. Nadat ik wat teksten geschreven had, ben ik vocale demo’s op gaan nemen. Gewoon om te kijken of de teksten wel zouden passen. Een tekst op papier is leuk, maar is het ritmisch ook goed? Het voelde heel goed. Dus ben ik muziek gaan schrijven. Ik ben in de gelukkige situatie dat ik thuis een studio heb en ben nummers gaan opnemen en voegde orkestratie en wat ik ook maar nodig vond toe. Ik had vijf of zes nummers helemaal klaar voor ik ook maar iets naar Christian gestuurd heb. Ik had hem van tevoren helemaal niets laten weten, omdat ik niet wist of het wel wat zou worden. Toen ik het hem stuurde, heb ik ook niet aangegeven dat dit voor Miseration zou zijn, maar eigenlijk wisten we beiden dat dit perfect past bij Miseration.
Jullie zijn beiden betrokken bij veel verschillende projecten en bands. Hoe kun je, bij het schrijven van muziek, daar voor jezelf onderscheid in aanbrengen?
Het gebeurt eigenlijk nooit dat ik per ongeluk iets voor een band schrijf. Op de één of andere manier heb ik een innerlijke navigatie, die weet dat als ik voor Miseration schrijf, er niets plots iets uitkomt dat beter bij een andere band zou passen.
Hoe was de eerste reactie van Christian op de spullen die je stuurde?
Hij vond de teksten erg prettig. Dat is fijn om te horen, want hij is heel kieskeurig als het om teksten gaat. Ik wilde dat het een gevoel zou oproepen van het lezen van oude geschriften. Ik ben natuurlijk geen professioneel auteur, maar ik denk ook dat de teksten er goed uitgekomen zijn. Dan is het helemaal fijn om van iemand die kritisch op teksten is, erkenning te krijgen.
Ik ben blij dat te horen, want precies dat was de bedoeling. Er zijn inderdaad veel intro’s, outro’s en passages in het midden die een sfeer moeten oproepen. Misschien dat het voor sommige mensen wat veel is, maar ik wilde echt een muzikaal landschap schilderen. Misschien wel een beetje zoals een film. Ik wilde een bepaalde sfeer, een bepaald beeld oproepen. Eigenlijk een filmisch gevoel, zoals de chant aan het begin van Connector of the Nine Worlds, een nummer over Yggdrasil. De chant is puur verzonnen en er zit geen betekenis achter, maar is er om het gevoel op te roepen en het “Hey en na, hey en na” doet het blijkbaar goed. Het toevoegen van die samples en geluiden was iets nieuws voor me en het heeft het werken aan het album nog plezieriger voor me gemaakt.
Muzikaal lijkt Miseration op dit album iets meer terug te vallen op het geluid uit Göteborg. Niet dat dit album totaal anders is dan voorganger Tragedy Has Spoken, maar er is meer melodie op terug te horen. Waar komt dat vandaan?
Het is niet iets waar ik vooraf specifiek naar op zoek ben geweest. Nu ben ik in Göteborg geboren, maar dat heeft er niets mee van doen. De typische death metal uit Göteborg heb ik altijd wel een warm hart toegedragen; ik houd van het vroege werk van At The Gates en Arch Enemy, al denk ik niet dat mijn muziek zoals hen klinkt. Het heeft er wel wat invloeden van weg, maar dat is het dan ook wel. Ik ben me enerzijds heel bewust van wat ik wil en hoe iets moet klinken, maar veel komt voort uit improvisatie. Ik ga vaak zitten met de gitaar en ga spelen. Soms kom ik dan een interessante riff tegen en die bewaar ik. Maar ik weet dan vaak echt niet of dat ik die riff aan het begin van een nummer ga gebruiken of ergens middenin. Vaak als ik een riff heb, volgt de rest van een nummer bijna vanzelf. En als ik dat eenmaal heb, blijf ik naar het nummer terugkeren om wijzigingen aan te brengen. Als ik er een tijd aan gewerkt heb, pas dan deel ik het met anderen. Dit proces gaat steeds gemakkelijker.
Doordat we geen label hadden en er geen druk achter zat wanneer er een album uit moest komen, was er ook de vrijheid en tijd om dit zo te kunnen doen. En als je dan, zoals nu, een duidelijk concept in gedachten hebt, dan komt de muziek vrij snel en vrij gemakkelijk. Zo werkte het in elk geval voor mij. En wij zijn allebei heel blij met de uitkomst.
En is dat uiteindelijk niet waar het om draait, toch? Ik bedoel: het gaat je niet lukken iedereen tevreden te maken met je muziek. Er zullen altijd mensen zijn die het niet leuk vinden. Dat maakt het toch uitermate belangrijk dat je muziek uit het hart komt?
Dat klopt. Het zou voor mij ook niet mogelijk zijn om iets te schrijven dat enkel gericht is op wat de luisteraars willen horen. Daarbij: niet iedereen wil hetzelfde. Ik word er niet gelukkig van en denk ook niet dat ik goede muziek zou schrijven. Grappig genoeg hebben we het hier laatst over gehad. Natuurlijk zijn we blij als we goede recensies krijgen. Maar we snappen ook dat als iemand het niet leuk vindt. Dat kan gebeuren. De tijd dat ik mij daar druk over maak, ligt jaren achter me. Ik weet hoe ermee om te gaan. Want het is zoals je zegt: je kunt niet iedereen tevreden stellen.
Ik zou niet zeggen dat wij nooit meer op zullen treden. We zijn zeer blij met het album en staan voor veel dingen open. Dus als iets op ons pad komt, dan zullen we er zeker naar kijken. Op dit moment is er nog niets interessants op ons pad gekomen. Als de omstandigheden goed zijn en alles met Covid goed uitwerkt, dan staan we er zeker voor open. Anderzijds: het is niet vergezocht om Miseration op dit moment als een studio project te zien. We hebben bijvoorbeeld op dit moment nog geen andere bandleden. Maar als goede aanbiedingen komen, zullen we daar zeker naar luisteren. Ik kijk ernaar uit om weer live te gaan spelen; door Covid is veel stil komen te liggen. Ik wil graag live spelen, maar dat kan natuurlijk ook met Solution .45 zijn.
Dat klopt. Het is druk, maar dat is niet erg. We hadden eigenlijk besloten het signeren samen te doen, maar met de huidige prijzen voor vervoer bleek dat niet te doen. De kosten voor de veerboot zijn simpelweg verdubbeld. Vandaar dat we besloten hebben dat eerst alles naar Christian in Zweden gaat en daarna komt het naar mij in Finland. Ik verstuur het dan vervolgens naar iedereen die een exemplaar besteld heeft.
Mensen kijken er vast naar uit. De klok tikt rap verder; is er nog iets dat je tot slot aan ons prettig gesprek toe wilt voegen?
Niets anders dan dat het fijn was om met je te praten en bedankt voor je interesse in onze muziek.
Links: