Interview met lalma: black metal psychedelica als verwerkingsproces

lalma, met een kleine ‘l’. Zo goed als compleet onbekend in eigen land – België – maar na de eerste optredens meteen gekoppeld aan de zin ‘Heb je die al gehoord?’, door wie de eer had voor het podium te staan. John Roan is de drijvende kracht achter deze band, een man die jullie misschien wel, misschien niet, kennen van Arsenal. Arsenal, een band die met wereldmuziek/dance muziek tot in Amerika naam en faam verzamelde. lalma is net iets anders. De schaduwzijde van John, het ontladingskanaal, of toch nog iets anders? Je leest het hier.

lalma, dit is het eerste interview dat Zware Metalen met jullie doet. Misschien toch een eerste standaardvraag: kunnen jullie kort beschrijven wie jullie zijn, voor onze lezers?

lalma is het project van John Roan, die al meer dan 20 jaar deel uitmaakt van Arsenal. Door persoonlijke omstandigheden kreeg zijn jarenlange liefde voor het genre uiteindelijk toch een praktische invulling. lalma is eigenlijk de emotionele uitlaatklep die zich aandiende op een moment dat het meer dan nodig was.

Jullie hebben een vaste line-up?

Ik heb de plaat afgewerkt in april 2021, samen met Stephane Misseghers voor de productie, Brent Vanneste en Joris Cassier van STAKE voor de muzikale invulling en Stephan Bracke achter de knoppen. Toen de aanvragen voor optredens ineens binnen kwamen moest ik plots heel hard in gang schieten om een band samen te stellen. Het is nooit de bedoeling geweest dat de studio-crew ook de live-crew ging worden, omwille van vragen om agendaproblemen. Maar aangezien ik niet thuis ben in de metalwereld was dat dus geen sinecure. Via via heb ik dat toch uiteindelijk en op tijd mijn band samen kunnen stellen. Het heeft bloed, zweet en tranen gekost om de juiste drummer te vinden. Iedereen die ik aansprak was super enthousiast over de muziek, maar moest afhaken omwille van de snelheid. We hebben in de studio al de drums geprogrammeerd, maar waren even vergeten dat iemand dat toch op een bepaald moment zou moeten kunnen reproduceren op een podium.

Soit, uiteindelijk ben ik via Consouling Sounds terecht gekomen bij Gregory Simons van onder andere Vonnis. Het klikte meteen als mens en vooral als drummer was hij de man die ik nodig had. Voor de rest bestaat de band uit Joren De Roeck, die als bassist de Amerikaanse tour van Oathbreaker vorm gaf en ook bij Soul Grip de wafels uitdeelde. Wannes Kerckhove (Haester) en Tom Van Heule zijn van dienst als gitaristen. Maar om op je vraag te antwoorden: ik ben niet zo’n fan van wissels in bands en ik ben super blij en fier op mijn band, dus wat mij betreft is dit de vaste line-up. Om het kort te houden …

We moeten lalma dus tekstueel/inhoudelijk bekijken als een soort van persoonlijke catharsis? Een emotioneel ontladingsproces, waarbij de trip an sich belangrijker is dan een eventuele aankomst?

Absoluut. In 2017 ben ik mijn moeder verloren op een nogal vrij drastische manier. Ik ben nogal nuchter in zaken als de dood, daar het voor mij simpelweg een onderdeel van het leven is. You come, you go. Waar ik echter geen rekening mee had gehouden was dat als je het proces van de dood niet deftig voorbereidt, of daar in mijn geval de kans niet toe krijgt, dat dit niet zonder gevolgen is. Ik heb mijn moeder halfdood teruggevonden bij haar thuis en enkele uren daarna is ze gestorven. Zij zat in een heel zware depressie door het verlies van mijn stiefvader en ik vond haar op de dag dat ik haar ging laten opnemen voor professionele hulp. Die had ze na lang aandringen uiteindelijk aanvaard, maar ze is er dus nooit geraakt.

Mijn moeder en ik hadden een rare band met elkaar, een eerder praktische relatie dan een emotionele. Toch bleek haar dood zonder afscheid mij zwaarder te raken dan ik verwacht had, maar tranen kwamen er niet. Ik evolueerde meer en meer naar een staat van verdoving, waar ik alle mogelijk emoties als het ware blokkeerde. Ik denk dat ik net op tijd wakker ben geschrokken en een manier heb gezocht en gevonden om hier mee om te gaan. Het feit dat black metal daar voor iets tussen zat was zuiver toeval, maar het klopte wel. Ik heb al jaren een band met metal, maar niet echt met black metal an sich. Ik ben iemand die weigert toe te geven dat vroeger alles beter was en er geen interessante muziek meer gemaakt wordt, maar op een bepaald moment was ik het toch kwijt. Niks nieuws raakte mij nog echt. Er zat niks anders op dat een sprong te wagen op onbekend terrein en zo belandde ik bij black metal. Ik werd op onverklaarbare wijze gegrepen door wat ik hoorde. De combinatie van ellendig snelle drums en soms tergend trage gitaren werkte als een bom op mij in. Als het goed zit, wat zeker niet altijd zo was en is, doet het mij denken aan de krautrock-scene uit de jaren ’70, een vorm van psychedelica die mij op bepaalde momenten echt ontroerde. Voor mij was het heel snel duidelijk dat dit mijn medium zou zijn om die innerlijke demonen mee aan te pakken.

Dat is best heftig, maar ik denk dat veel mensen zich hierin zullen hherkennen. De meeste mensen zullen aan de andere kant wel vreemd opkijken als ze de naam Arsenal zien staan in de bio van lalma. Terwijl Arsenal vrij aardse wereldmuziek – in zijn breedste vorm – maakt, klinkt lalma net bijzonder atmosferisch, intuïtief en is het niet de extraverte omarming van intercontinentale stijlen, volgens mij. Ook black metal – ook al betreft het geen first noch second wave-nvloeden – is niet meteen het meest multiculturele genre out there, wat vrij haaks staat op de muziek van Arsenal, zo lijkt het op het eerste zicht/gehoor. Wat is jouw mening daarover?

Mocht ik mijn gemoedstoestand kunnen uitdrukken binnenin Arsenal, dan zou er geen lalma geweest zijn, of zeker geen reden daartoe geweest zijn. Toen ik in contact kwam met black metal had ik vrij snel door dat dit de link zou zijn met het uitspuwen van mijn binnenkant. Zoals ik het al zei was het de psychedelica, weliswaar niet steeds duidelijk aanwezig op het eerste gezicht, die mij vastgreep en openingen creëerde om mijn ding te gaan doen. Let op, de muziek van Arsenal zit boordevol melancholie, ook al is vaak op het eerste gehoor de vrolijkheid aanwezig. Maar ik had dat extraatje nodig om mij volledig te kunnen uitdrukken. Let wel: ik heb de black metal gebruikt als basis voor lalma, maar het is zeker nooit de bedoeling geweest om een black metal plaat pur sang te maken. Ik zou gestuit zijn op een kopie of een mengeling van verschillende band en platen, omdat het niet mijn core is. Ik zag een manier om van daaruit te vertrekken en er daarna volledig mijn eigen ding mee te doen. Het moest vooral een zo eerlijk mogelijke plaat worden, dus screamen kwam al niet in aanmerking, omdat ik dat ten eerste al niet kan. En melancholie. Ik ben opgegroeid met alle stijlen muziek, maar melancholie was toch altijd aanwezig. Die elementen samen met het psychedelische karakter van black metal was voor mij als thuiskomen.

Wanneer ik de invloeden/inspiratiebronnen op muzikaal vlak aan het gissen was, na jullie gezien te hebben op Alcatraz 2021, dan kwam ik uit bij Germ, Placebo, Katatonia en Violet Cold. Zijn dat bekende namen bij jullie of kwamen de ideeën van elders?

Ik ken enkel Placebo uit je lijst, en die verwijzing heb ik nog gehoord. En ik ben er wel blij mee, want met bovenstaande punten hebben ze één van mijn favoriete platen gemaakt uit die periode. Without You I’m Nothing is zo één van die platen die je zelf graag had gemaakt. Muzikaal ligt lalma daar niet dicht bij, maar emotioneel wel. Voor mij persoonlijk hebben ze het concept van de pop-plaat op een briljante manier opnieuw vorm gegeven. Maar Placebo was niet echt een referentie voor deze plaat. In de periode dat ik aan het schrijven was heb ik heel veel geleerd van bands zoals Liturgy, oude Mayhem, Cocteau Twins, Daughters en ik herinner me zelf heel veel naar Nico te hebben geluisterd in die periode. Ook veel oude Italiaanse en Portugese volksmuziek zijn de revue gepasseerd. En natuurlijk Transilvanian Hunger van Darkthrone. Het was zeker mijn bedoeling niet om zo een plaat te gaan maken, maar ik was verbouwereerd door de sound en vooral ook de eenvoud van die nummers. Maar toch zo krachtig. En zo space! Het eindresultaat van de plaat is helemaal anders, maar op één of andere manier zijn mijn referenties erin gekropen.

Als ik het goed heb hebben jullie nog geen langspeler uit, wel enkele losse nummers. Klopt dat? Wat zit er in het verschiet?

Wel, de plaat is al een tijdje klaar, maar ik heb ze bewust nog niet gereleased, omdat ik geen zin had om tussen de miljoenen uitgestelde releases terecht te komen. the realm heb ik echter wel losgelaten, omdat lalma aan bod komt in de driedelige documentaire die Hendrik Willemyns, mijn compagnon bij Arsenal, uitbracht op Canvas onder de naam ‘The Rhythm of the Band’. Hoe overleeft of sterft een band na meer dan twee decennia. Het zou vreemd geweest zijn om over lalma te spreken zonder iets te kunnen laten horen. Niet dat ik denk dat veel Arsenal-fans lalma zijn smaken, maar het moest toch iets of wat gekaderd worden. Ik ben op dit moment alle mogelijke pistes aan het onderzoeken om de plaat een zo doeltreffend mogelijke release te geven, maar ik neem er mijn tijd voor. Ik ben niet gehaast.

Ik zag de naam lalma al staan op de affiche van Alcatraz, Desert Fest, maar ook Lokerse Feesten en Graspop. En dat terwijl er nog niet bijster veel werd uitgebracht. Dat is een situatie waar veel bands van dromen. Is dit een kwestie van slimme marketing, of een vorm van investering van de metalwereld waarbij ze op termijn rekenen op mainstream publiciteit via jullie, voor het genre?  Of moeten we dat nog anders bekijken?

‘t Is zeker geen kwestie van slimme marketing, geloof me! Het is, denk ik, een combinatie van langs de ene kant inderdaad de metalwereld die investeert, maar ik denk niet met het oog op toekomstige publiciteit op de bovenste plank. Ik denk dat ze geïnteresseerd zijn in het project op zich, en vooral benieuwd omdat lalma geen traditionele oorsprong kent, als je begrijpt wat ik bedoel. Muzikaal zijn ze helemaal mee, en ik denk dat ze het willen ondersteunen door live de investering te doen. Wat ik wel heel moedig vind trouwens, want ik kan mij voorstellen dat de naam Arsenal in dit specifieke geval eerder poorten sluit dan opent. Maar tot nu enkel positieve reacties, dus ik kan zeker niet klagen. Anderzijds heb ik een bookingsagent die er keihard voor gaat en er ook heel hard in gelooft. Zijn overtuigingskracht zal zeker zijn sporen nalaten.

Zijn jullie bezig met reacties van de eerste ontdekkers? En hoe schatten jullie deze in?

Als je bedoelt met eerste ontdekkers de mensen die ons als eerste een kans aanboden om op hun podia te staan, dan zeg ik ja, echt wel. Iemand die zijn nek uitsteekt om een risico te nemen, doet dat meestal niet onbezonnen. Organisators zijn heel hard bezig met een imago op te bouwen, een imago dat trouwens heel belangrijk is. Als je jaar na jaar de juiste acts zet, gaan mensen je blindelings beginnen te volgen met de wetenschap dat, als het op die affiche staat, het hoogstwaarschijnlijk goed gaat zijn. Dat is niet zo belangrijk voor de gevestigde waarden, maar wel broodnodig voor nieuwe bands, zoals lalma. Afgaande op de opkomst op Alcatraz en Desertfest ben ik er zeker van dat zoveel mensen zijn komen kijken omdat zij de organisatie vertrouwen en het de moeite vinden om zo vroeg al langs te komen. En natuurlijk is hun reactie en mening belangrijk. Het is een kleine wereld en zij worden een belangrijk onderdeel van je verspreidingscampagne, als je het zo mag noemen. Niets is nog steeds zo doeltreffend als de goeie ouwe mond-aan-mond reclame.

Is er een bepaald gevoel dat jullie willen overbrengen op jullie publiek, zowel thuis als op weiden of in de tent?

We zijn op dit moment hard aan het sleutelen om een bepaalde sfeer te ontwikkelen wat we live willen vertellen. Hoe je het draait of keert, lalma zal muzikaal altijd wel een buitenbeentje zijn en dat mag dat visueel ook zijn. Hoe dat dan precies zal zijn weten we nog niet honderd procent, maar we zitten in de juiste richting. Ik zou het fijn vinden mocht het ons lukken om een gevoel van rust over te brengen. Noch muzikaal, noch tekstueel valt daar mee te rijmen, maar ik ben ervan overtuigd dat er een manier is om dat te doen. Het gevoel van ‘ik mag los laten’ opwekken, weet je wel?

Hebben jullie bepaalde contacten in de metalwereld, bands of mensen die jullie ondersteunen in het leggen van contacten, productiegewijs ondersteunen of gewoon bands waar jullie het goed kunnen mee vinden?

Doordat ik een band samengesteld heb met een aantal ‘jonge rotten’ in het vak zijn er wel wat linken binnen de metalwereld, zowel met bands als met industrie-mensen. Concreet heb ik daar nog niet echt iets mee gedaan, maar ik weet zeker dat die linken in de toekomst bruikbaar zullen zijn. En dan bedoel ik dat niet op een opportunistische wijze (alleen..…). Ik merk wel dat het een heel solidaire wereld is, althans wat ik tot nu toe ervaren heb. De bereidheid om elkaar te helpen is echt groot. Ik merkte dat vooral toen ik op zoek was naar een drummer. In die meer dan twintig jaar bij Arsenal heb ik dat nooit zo gevoeld. Een band waar ik tot nu toe echt iets aan gehad heb is natuurlijk STAKE, omdat zowel Brent als Joris intens meegewerkt hebben aan de plaat. Heerlijke tijden waren dat, enorm gelachen ook. Het was zeer ontwapenend te zien dat die gasten niks achter deur hielden, hun hele hebben en houwen op tafel gooiden om een zo best mogelijk resultaat te bekomen. Ze zitten voor altijd in mijn hart…

Wat ik me soms afvraag is of je als muzikant, wanneer je een bijzonder breed gamma van stijlen speelt en vaak ook de brug legt tussen verschillende stijlen, je ook een breder palet aan emoties ervaart tijdens het spelen. Zit het vooral in de teksten, of spelen de stijlen ook mee in de beleving?

Voor mij persoonlijk zijn het eigenlijk noch de teksten, noch de stijlen. Na al die jaren ontwikkel je een techniek van zowel spelen als componeren waar je de meeste emoties mee oproept. Ik beschouw mezelf ook niet echt als een muzikant, maar veel eerder als een componist, iemand die liedjes maakt. Ik kan geen noot lezen, geen akkoord spelen, maar geef mij een instrument en ik haal eruit wat ik nodig heb. En lukt het mij niet, dan probeer ik het uit te leggen aan iemand die dat wel kan. Het schrijfproces duurt dan natuurlijk ook ellendig veel langer, maar toch vind ik de voordelen ervan groter dan de nadelen. Door zelf min of meer mijn akkoorden te construeren ben ik al vaak op progressies gekomen die vreemd klinken, dissonant zelf, maar wel interessant en verfrissend. Ik heb altijd schrik gehad om vast te zitten door de limitaties van kennis, dus gooi ik die bepaalde kennis maar overboord. Het klinkt allemaal heel hoogdravend en arty, maar het is iets dat werkt voor mij. Luiheid heeft mij ook vast naar die positie gedreven…

Zijn er bepaalde periodes of gemoedstoestanden, wanneer lalma meer top of mind is bij jullie? Nu het winter wordt misschien, of net wanneer de broeierige zon ons grasveld ros maakt? Of staat het daar los van?

Ik denk dat het niet zozeer te maken heeft met periodes en gemoedstoestanden. Ik ben ervan overtuigd dat lalma in gelijk welke omgeving wel voor iemand tot zijn recht kan komen. Het is een beetje zoals bij de vraag welk gevoel we willen overbrengen. Die is voor iedereen anders en kan op gelijk welke plek tot stand worden gebracht. Maar ik toets dit simpelweg aan de manier waarop ikzelf muziek ervaar. Ik vind het heerlijk om bij een schroeiende zon Years Past Matter van Krallice langs mijn trommelvliezen te laten scheuren. Niet meteen je typische zomerplaatje, maar het werkt voor mij.

Indien lalma een film zou zijn, in welk genre of bij welke regisseur zouden we deze dan moeten gaan zoeken?

Ik heb het gevoel dat lalma heel hard aansluit bij de animatiefilms van Hayao Miyazaki. Je hebt daar altijd de contradictie tussen een heel bevremende wereld en tegelijkertijd een heel hoopvolle wereld. Mijn teksten slingeren tussen heel persoonlijke ervaringen en emoties die mij vervullen door het zien en lezen van bepaalde zaken. Ik heb dat gevoel ook als ik Miyazaki zijn werk zie ook. Deze keer draaide het merendeel van de teksten om de dood van mijn moeder, maar wie weet schrijf ik de volgende keer wel over de liefde. Wie weet, zeg ik wel.

Dat was het voor mij. Nog een woordje voor onze lezers?

Ik heb een paar maand geleden een playlist op Spotify samengesteld om de wereld van lalma wat beter te schetsen. In afwachting van de release kan deze al een hulpmiddel zijn om in mijn huid te kruipen.

Wij gaan alvast onderhuids. Bedankt!

Link: